nowotwory_pluc.pdf

Nowotwory z∏oÊliwe p∏uc

Redakcja:

Kazimierz Roszkowski-Âli˝

Zespó∏ autorski:

Kazimierz Roszkowski-Âli˝, Maciej Krzakowski,

W∏odzimierz Olszewski, Tadeusz Or∏owski, Marian Reinfuss

Nowotwory z∏oÊliwe p∏uc

Spis treÊci

Rak p∏uca ..................................................................................................................................89

Epidemiologia i etiologia ...................................................................................................89

Patomorfologia i charakterystyka biologiczna ..................................................................89

Diagnostyka ..........................................................................................................................91

Leczenie ................................................................................................................................97

Niedrobno-komórkowy rak p∏uca – stopieƒ zaawansowania I, II i IIIA ................97

Niedrobno-komórkowy rak p∏uca – stopieƒ zaawansowania IIIB (11) ..................98

Niedrobno-komórkowy rak p∏uca – stopieƒ zaawansowania IV (12) .....................99

Drobno-komórkowy rak p∏uca ..................................................................................100

Mi´dzyb∏oniak op∏ucnej ........................................................................................................101

Charakterystyka epidemiologiczna i patomorfologiczna ...............................................101

Diagnostyka ........................................................................................................................103

Ocena stopnia zaawansowania mi´dzyb∏oniaka op∏ucnej z 1997 roku ........................103

Stopnie zaawansowania mi´dzyb∏oniaka op∏ucnej: .......................................................104

Klasyfikacja histologiczna mi´dzyb∏onnika op∏ucnej (WHO 1999) (4) .......................104

Leczenie ..............................................................................................................................104

PiÊmiennictwo: ..................................................................................................................105

Nowotwory z∏oÊliwe p∏uc

Rak p∏uca

Epidemiologia i etiologia

Pierwotny rak p∏uca jest najcz´Êciej wyst´pujàcym nowotworem z∏oÊliwym w Polsce.

Wed∏ug Krajowego Rejestru Nowotworów w 2000 roku stwierdzono w Polsce 19 230 no-

wych zachorowaƒ na raka p∏uca, w tym 15307 u m´˝czyzn i 4132 u kobiet (odpowiednio,

wskaênik struktury – 27% i 7,8%). Standaryzowany wspó∏czynnik zachorowalnoÊci wyniós∏

w 2000 roku 67,8/100 000 dla m´˝czyzn i 12,5/100 000 dla kobiet. Rak p∏uca jest przyczynà

najwi´kszej liczby zgonów. W 2000 roku zarejestrowano 19955 zgonów, w tym 15940

u m´˝czyzn i 4011 u kobiet (odpowiednio, wskaênik struktury – 33,2 % i 11,0%). Standary-

zowany wspó∏czynnik umieralnoÊci wyniós∏ w 1999 roku 67,8/100 000 u m´˝czyzn i 11,5%

u kobiet.

Czynnikami ryzyka zachorowania na raka p∏uca sà: palenie tytoniu, czynniki nara˝enia

zawodowego (metale radioaktywne i gazowe produkty ich rozpadu, nikiel, chrom, arsen,

azbest, zwiàzki w´glowodorowe), ska˝enia Êrodowiska oraz czynniki genetyczne.

Patomorfologia i charakterystyka biologiczna

Pierwotny rak p∏uca jest nowotworem wywodzàcym si´ z komórek nab∏onkowych. Wy-

ró˝nia si´ 4 podstawowe typy histologiczne raka p∏uca: rak p∏askonab∏onkowy, rak drobno-

komórkowy, rak gruczo∏owy i rak wielkokomórkowy. Szczegó∏owa klasyfikacja nab∏onko-

wych nowotworów p∏uca wed∏ug Âwiatowej Organizacji Zdrowia (WHO) przedstawiona

jest w dalszej cz´Êci (strony 6 i 7).

Rak drobnokomórkowy ró˝ni si´ od pozosta∏ych typów histologicznych szeregiem cech

biologicznych i klinicznych, takich jak: wysoki wskaênik proliferacji, krótki czas podwoje-

nia masy guza, wybitna sk∏onnoÊç do tworzenia wczesnego rozsiewu krwiopochodnego,

wra˝liwoÊç na dzia∏anie leków cytotoksycznych i promieniowania jonizujàcego. Wyniki le-

czenia chirurgicznego w tym nowotworze sà z∏e. Ze wzgl´du na wymienione cechy klinicz-

ne, raki p∏uca dzielimy na niedrobnokomórkowe raki p∏uca (NDRP) i drobnokomórko-

wego raka p∏uca (DRP).

Rak p∏uca mo˝e rozwijaç si´ centralnie w du˝ych oskrzelach, manifestujàc si´ w obrazie

radiologicznym lokalizacjà przywn´kowà lub obwodowà, przy czym ta druga postaç ma

miejsce cz´Êciej w przypadku raka gruczo∏owego. Poza regionalnymi w´z∏ami ch∏onnymi,

najcz´Êciej przerzuty raka p∏uca lokalizujà si´ w wàtrobie, mózgu, koÊciach, nadnerczach,

tkance podskórnej i szpiku kostnym w przypadku DRP. Rak p∏uca mo˝e szerzyç si´ rów-

nie˝ miejscowo do struktur anatomicznych Êródpiersia, przepony, op∏ucnej i Êciany klatki

piersiowej.

Nowotwory z∏oÊliwe p∏uc

Rycina 1. Algorytm post´powania diagnostycznego w raku p∏uca

Liczby podane w nawiasach odnoszà si´ do podrozdzia∏ów w tekÊcie

Bad. podmiotowe (1)

Bad. przedmiotowe (2)

Nieprawid∏owe

RTG kl.p. PA i bok

Bronchoskopia

Objawy

(–) (1, 2)

Prawid∏owe (3)

Objawy

(–) (2)

Rozwa˝yç wyeliminowane

podejrzenia raka p∏uc

Nie stwierdza si´

zmian makroskopowych

Stwierdza si´ zmiany,

podejrzenie o nowotwór

Bronchoskopia

Bad.

cytologiczne (–)

Alternatywne

bad.

diagnostyczne (4)

Bad.

histologiczne (–)

i cytologiczne (–)

Stwierdza si´ zmiany,

podejrzenie o nowotwór

Nie stwierdza si´

zmian makroskopowych

Rozwa˝yç

inne

rozpoznanie

Inne rozpoznanie

Ponowna

bronchoskopia

Bad.

cytologiczne (–)

Inne

rozpoznanie

Dalsza

obserwacja

Bad. histologiczne lub/i

cytologiczne (+) (5)

NDRP

DRP

Ocena stopnia

zaawansowania (6, 7, 8)

Nowotwory z∏oÊliwe p∏uc

Diagnostyka

Badanie podmiotowe (1)

Wywiad z uwzgl´dnieniem nast´pujàcych elementów:

– palenie tytoniu,

– wywiad rodzinny,

– nara˝enie zawodowe.

Objawy zale˝ne od guza pierwotnego i miejscowego szerzenia si´ nowotworu:

– kaszel (szczególnie zmiana jego charakteru u osób palàcych),

– dusznoÊç,

– krwioplucie,

– ból w klatce piersiowej,

– nawrotowe lub przed∏u˝ajàce si´ zapalenia p∏uc,

– chrypka,

– zaburzenia po∏ykania,

– ból w barku.

Objawy ogólne:

– bóle stawowe,

– os∏abienie ogólne,

– ubytek masy cia∏a,

– podwy˝szenie ciep∏oty cia∏a,

– zaburzenia czucia powierzchownego,

– objawy zakrzepowego zapalenia ˝y∏,

– inne objawy zespo∏ów paranowotworowych.

Badanie przedmiotowe (2)

W badaniu przedmiotowym nale˝y uwzgl´dniç szczególnie nast´pujàce objawy:

– objawy zwiàzane ze zw´˝eniem lub obturacjà oskrzela (os∏abienie szmeru p´cherzyko-

wego, zlokalizowane Êwisty nad zaj´tym oskrzelem, szmer oskrzelowy lub tchawiczy),

– powi´kszenie w´z∏ów ch∏onnych ze szczególnym uwzgl´dnieniem w´z∏ów nadobojczy-

kowych,

– objawy p∏ynu w jamie op∏ucnej (st∏umienie odg∏osu opukowego, os∏abienie szmeru

p´cherzykowego),

– objawy p∏ynu w worku osierdziowym i naciekania mi´Ênia sercowego (powi´kszenie

sylwetki serca, os∏abienie tonów serca, poszerzenie ˝y∏ szyjnych, powi´kszenie wàtro-

by, refluks wàtrobowo-˝ylny, niska amplituda ciÊnienia t´tniczego, zaburzenie rytmu

serca),

– objawy zespo∏u ˝y∏y g∏ównej górnej (obrz´k twarzy, powi´kszenie obwodu szyi, obrz´k

koƒczyn górnych, poszerzenie ˝y∏ szyjnych i na Êcianie klatki piersiowej, zasinienie

skóry twarzy i b∏on Êluzowych),

– powi´kszenie wàtroby,

– bolesnoÊç uciskowa w zakresie uk∏adu kostnego i Êciany klatki piersiowej,

– objawy paranowotworowe,

– objawy ze strony oÊrodkowego i obwodowego uk∏adu nerwowego.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: