Cinciała Andrzej - Przysłowia, przypowieści i ciekawsze zwroty językowe ludu polskiego na Śląsku, w księstwie Cieszyńskiém.pdf - Historia - madzia.1majka2

Cinciała Andrzej - Przysłowia, przypowieści i

ciekawsze zwroty językowe ludu polskiego na

Śląsku, w księstwie Cieszyńskiém

Książki/Zapraszamy

Wikiźródła to społeczny projekt, którego celem jest utworzenie wolnego repozytorium tekstów źródłowych oraz ich tłumaczeń w

formie stron wiki. Gromadzimy i przechowujemy tutaj w postaci cyfrowej wcześniej opublikowane teksty (np. utwory literackie).

W polskich Wikiźródłach dostępne jest obecnie 145 555 tekstów 718 autorów i liczba ta codziennie wzrasta – zamieszczone

materiały należą do domeny publicznej lub dostępne są na wolnej licencji. Wszyscy użytkownicy internetu mogą korzystać z

nich bezpłatnie i bez ograniczeń.

Przyłącz się do nas! Każdy może rozwijać Wikiźródła – także Ty, bez żadnych formalności, możesz dodawać nowe materiały i

porządkować te już zamieszczone.

Wszyscy tutaj pracujemy społecznie, w poszanowaniu praw użytkowników, wolontariuszy i autorów. Ciągle brakuje nam

ochotników… Pomóż nam! Wystarczy 5 lub 10 minut dziennie… choć większość z nas przebywa tu znacznie dłużej ;-)

Jak edytować? To proste!!!

Zapoznaj się ze stroną Pomocy lub pobierz mini-poradnik ( https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Wikiźródła_-

_pierwsze_kroki.pdf ).

Zapraszamy!!!

Przysłowia, przypowieści i ciekawsze zwroty

językowe ludu polskiego na Śląsku, w księstwie

Cieszyńskiém

Dane tekstu

Autor

Andrzej Cinciała

Tytuł

Przysłowia, przypowieści i

ciekawsze zwroty

językowe ludu polskiego

na Śląsku, w księstwie

Cieszyńskiém

Data wydania

1885

Wydawnictwo

Nakładem autora

Miejsce wydania Cieszyn

Źródło

Skany na commons

Okładka lub karta tytułowa

Link do strony indeksu

P rzysłowia ,

przypowieści i ciekawsze zwroty językowe

ludu polskiego na Śląsku,

w księstwie Cieszyńskiém.

Zebrał

Dr. Andrzej Cinciała,

notaryusz w Cieszynie.

„Gdo te książke ukradnie,

Temu ręka upadnie.“

Czysty dochód przeznaczony jest Czytelni ludowéj i Domu

narodowemu w Cieszynie.

Cieszyn 1885.

Nakładem autora. — Drukiem Henryka Feitzingera i Sp.

Przedmowa.

Godzi się zaiste zajrzeć pod strzechy wieśniacze i przypatrzyć się bliżéj temu ludowi, który pomimo, że w pocie czoła pracuje

na życie, bynajmniéj nie jest pozbawiony pewnéj rodziméj swojskiéj sztuki i literatury. Ileż to pięknych pieśni ludowych wydobyli

już skrzętni zbieracze z ust ludu. A jeżeli pieśni te, w których maluje się nie raz głębokie uczucie, a czasem przebrzmiewa jakieś

historyczne zdarzenie, nazwiemy poezyą ludową, któréj najwonniejsze i najpiękniejsze kwiaty śmiało można postawić obok

najpiękniejszych płodów sztucznéj poezji lirycznéj, to znowu w przysłowiach streszcza się mądrość ludowa, jego praktyczna

filozofia, na długich i głębokich spostrzeżeniach oparta i wyrażona w krótkich, ulotnych zdaniach, łatwo wbijających się w

pamięć.

Cywilizacya narodu, jego sposób życia, jego usposobienie, skłonności, zwyczaje i nawet, jak w przysłowiach historycznych,

jego dziejowa przeszłość — to wszystko odbija się w przysłowiach.

Niniejszy skromny zbiorek obejmuje przysłowia zaczerpnięte z ust ludu polskiego na Śląsku austryackiém, w księstwie

Cieszyńskiém. Wiele tych przysłów spotyka się wszędzie, gdzie naród nasz mieszka — co także dowodzi naszéj plemiennéj

wspólności z narodem polskim — inne znachodzą się tylko w pewnych prowincyach, a wreszcie znaczna także część zebranych

tu przysłów jest niezaprzeczenie wyłączną własnością ludu śląskiego.

Znajdzie się także w zbiorku niniejszym niejedno przysłowie, które znane było w czasach dawniejszych (jak się o tém można

przekonać z ciekawych i tak ważnych zbiorów dawniejszych: Knapskiego i Rysińskiego), które jednak dziś nie są już

powszechnie używane i u nas tylko się zachowały, tak jak i język nasz wielką liczbę archaizmów i ciekawych zwrotów

przechował.

Ażeby scharakteryzować mowę ludu śląskiego — o któréj tyle już nagłoszono i napisano niedorzeczności —

wydrukowaliśmy zebrane przysłowia ściśle według wymawiania ludowego, w zwyczajnéj atoli ortografii.

Tak więc mowa śląskiego ludu sama za sobą najlepiéj i najwymowniéj przemówi!

Jest ona może więcéj zbliżona do języka piśmiennego — zwłaszcza XVI. wieku — niż którekolwiek inne narzecze polskie, a

ponieważ obok nowszych objawów językowych, występujących wszędzie w żywym i organicznie się rozwijającym języku

ludowym, przechowało się w niéj wiele żywiołów dawniejszych, więc dla prawdziwych znawców języka przedstawia mowa

naszego ludu cenny nadzwyczaj materyał. Świadczą o tém uczone prace Dra Łucyana Malinowskiego, profesora Jagiellońskiéj

Wszechnicy.

Puszczam więc tę wiązankę polskich kwiatków zerwanych na niwach śląskich w świat z nadzieją, że pozyskają sobie

życzliwość rodaków.

Może téż skromna moja praca zachęci i innych (a mieli by do tego zwłaszcza nasi nauczyciele, stykający się codziennie z

ludem wiele sposobności) do zbierania wszelkich objawów ludowéj literatury. Praca to — przyjemna i wdzięczna.

Czysty dochód z téj książki przeznaczam na Czytelnię ludową i na Dom narodowy w Cieszynie.

Cieszyn, dnia 15. kwietnia 1885.

Dr Andrzéj Cinciała.

1. A bo chybi abo trefi.

2. A czy já mogę z niego dusze wytrzęść?

3. A czy já bedę przy słoneczku warzyć?

4. Ale ten umié łyżką obracać!

5. Ani mu tak w niebie nie bedzie.

6. Ani pies za darmo nie szczeká.

7. Ani słychu ani dychu o nim.

8. Ani warzony, ani pieczony.

9. Ani zimny, ani ciepły.

10. Ani też przez obyczáj nic niedá (= nie wstydzi się nie dać).

11. Aniby pies od niego kąska chleba niewziął.

12. Aniołowi lekko biáłym być, ale diábła trudno mydłem myć.

13. B aby mają długi włosy, a krótki rozum.

14. Bardżyj sie zabijá o skórke z gó . . ., niż o gó . . . całe.

15. Bedzie pogoda, jesi sie nie poleje z nieba woda.

16. Bedzie mu ciepło! (= coś przewinił i czeka go kara).

17. Bedzie to tam jak w saku woda.

18. Bez práce nie bedą kołácze.

19. Biada domowi, gdzie ciele rozkazuje wołowi.

Cinciała Andrzej - Przysłowia, przypowieści i ciekawsze zwroty językowe ludu polskiego na Śląsku, w księstwie Cieszyńskiém.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: