Krzeminski Edward - Psychiatria bez mitów.pdf - Psychiatria - Ylayda

bez mitów

Edward Krzemiński

Opracowała Joanna Konieczna

Krajowa Agencja Wydawnicza

Warszawa 1988

Psychiatria

Opracowanie graficzne

Jarosław Jasiński

*»

Redaktor

Hanna Szlubowska

Redaktor techniczny

Hanna Dybanowska

Korektor

Alicja Popławska

® Copyright by Krajowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1988

Nie oburzać się tylko zrozumieć

Baruch Spinoza

WSTĘP

W tej niewielkiej książeczce pragniemy pokazać, że psychiatria

jest może bardziej zjawiskiem kulturowym i cywilizacyjnym niż

medycznym, zwłaszcza w tej formie, w jakiej się ona obecnie jawi.

Na jakąkolwiek by dziedzinę spojrzeć: od szkoły przez wojsko,

do napięć w rodzinie i konfliktów w pracy zawodowej — wszę-

dzie możemy się dopatrzyć związków z psychiatrią. Jak się oka-

zuje, psychopatologii jest znacznie więcej w nas, dookoła nas,

przed nami, niż się to z pozoru wydaje.

W związku z nieuchronnym rozwojem ludzkości ta dziedzina

życia nabiera coraz większego znaczenia. Jest to chyba swoisty

cywilizacyjny haracz, ponieważ coraz większa liczba ludzi nie

wytrzymuje tempa życia, naporu zdarzeń i zmian.

Staraliśmy się jednak unikać tak zwanego imperializmu psychia-

trycznego, to znaczy dopatrywania się we wszystkim elementów

psychopatologicznych i psychiatrycznych. Strzegliśmy się również,

by nie popaść w kliniczne opisy poszczególnych chorób. Zain-

teresowani kliniką mają do dyspozycji sporo podręczników psy-

chiatrycznych. Chodziło nam o zwrócenie uwagi na humanistyczny

aspekt problemu, o uświadomienie czytelnikowi, że konstatacje

naukowe łączą się w życiu każdego z nas z jego codziennością.

Nas wczorajszych, nas dzisiejszych albo tych, jakimi możemy się

stać za sprawą tak banalną, jak na przykład miażdżyca, która

sprawi, że całe życie kochani, podziwiani, staniemy się nie lubiani,

nie zrozumiani.

Przy rozpatrywaniu jednostki w kontekstach społecznych oba

elementy tej relacji, jednostka i społeczeństwo, wcale nie jawią

się tak jednoznacznie: zdrowe społeczeństwo — chory człowiek.

Czasami człowiek jest zdrowy, a społeczeństwo chore, również

w kategoriach psychopatologicznych. Uwzględnienie tego kontek-

stu stanowić będzie próbę zrozumienia, że część naszych zachowań

typu społecznego, nawet narodowego, dla nas samych mało nie-

kiedy zrozumiała, zaskakująca lub irracjonalna, też od czasu do

czasu zawiera elementy psychopatologiczne. Bo tak, jak może

mniej lub bardziej neurotycznie zachowywać się człowiek, tak

samo mniej lub bardziej neurotycznie może reagować społeczeń-

stwo. Ale to już zupełnie odrębny temat.

Jeżeli rozważania zawarte w tej książce pomogą lepiej zrozu-

mieć drugiego człowieka, pobudzić wrażliwość wobec niego, poz-

nać też i siebie — to wówczas spełni ona swoje zadanie i na-

dzieje autorów.

Ta wrażliwość przydać się może każdemu z nas. Będziemy

wówczas właściwiej zachowywać się wobec bliskich nam ludzi

w ogóle, a-dotkniętych chorobą psychiczną w szczególności. Skro-

mność w tej dziedzinie, względność ocen jest bardziej pożądana

niż zarozumiały, pełen pewności siebie stosunek do świata i bliź-

nich. Wystarczy uświadomić sobie: ja też mogę stać się kiedyś

kimś odmiennym. To stwierdzenie stanowi najlepszą formułę właś-

ciwego zachowania się wdbec własnej chorej matki, kolegi z pracy

lub sąsiada. Gdyby zastanowić się tylko nad pytaniem: „Co mam

robić w takiej sytuacji?" — to odpowiedź nasunie się sama. Zacho-

wuj się tak, jakbyś chciał, żeby zachowywano się w stosunku

do ciebie, gdybyś stał się człowiekiem chorym.

Coraz częściej jesteśmy atakowani informacjami o nowych za

grożeniach chorobowych. Rzadko jednak te wiadomości odnosimy

do samych siebie. Wszystko ulega zmianie, gdy przez moment

ktoś pomyśli: „To ja mam nowotwór", „Ja jestem chory psychicz

nie". Przecież to obce, dalekie, rzekomo nas nie dotyczące, może

któregoś dnia zapukać i do naszych drzwi. Czy zatem nie należy

starać się zrozumieć innych, znajdujących się w takiej właśnie

sytuacji? Nie chodzi o przewidywanie wszystkiego, co najgorsze,

życie stałoby się wówczas straszne, ale — jak już powiedzieliś

my — chodzi o wrażliwość na los i przeżycia innych ludzi. Nie

chcemy też apelować o dobroć w rodzaju XIX-wiecznej filantro

pii. ,

Byłoby również mrzonką wyobrażać sobie, że ludzie któregoś

dnia pozbędą się tego rodzaju kłopotów i cierpień. Wyrażano

już takie nadzieje, czas ich jednak nie potwierdził.

Zdajemy sobie sprawę z wszelkich uproszczeń, braku precyzyj-

nych definicji, nadmiaru publicystycznego komentarza, polemicz-

nego zacięcia, pojawiającego się przy prezentowaniu niektórych

opinii. Jednak wydawało się nam to niezbędne, podobnie jak

zastosowanie swobodnej formy refleksji odautorskich po to, by

zawarte tu prawdy stały się łatwiej przyswajalne.

Pewna hermetyczność, tajemniczość psychiatrii, odium wobec

niej, o czym będzie mowa na kartach tej książki — zmusza do

poszukiwania takiej formuły, takich środków wyrazu, które by

tę problematykę uprościły, uczyniły ją zwykłą, normalną, codzien-

ną. Ci, którzy chorują, którzy się leczą, nie są — jak się oka-

zuje — obcymi, nadzwyczajnymi ludźmi. Nie przebywają w innym

świecie, stanowią jeszcze jedną formę życia, mającą prawo do

swojego bytu.

Staraliśmy się do pewnych zjawisk, jakimi są choroby psychicz

ne, przypisać w kontekście społecznym jakiś znak świadczący o

naszej ocenie. Nie zmieniając faktów — staraliśmy się zmienić

ich oceny. .

Chcieliśmy nie tylko oddemonizować ,tę problematykę i może

w ten sposób uchronić tych,-którzy przeczytają tę książkę, przed

nadużyciami i manipulacjami ujawniającymi się w zwrotach: „zam-

kną cię w szpitalu", „ubezwłasnowolnią", „stracisz wszystkie pra-

wa". Chcieliśmy także ograniczyć niebezpieczną powszechność nie-

dobrych ocen i postaw wobec ludzi chorych psychicznie. Prze-

cież i obiegowe opinie, mimo że obiegowe, mogą wyrażać jakąś

część prawdy, a nie tylko stanowić jej zaprzeczenie.

Krzeminski Edward - Psychiatria bez mitów.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: