G-code jest to język programowania zrozumiały dla urzšdzeń typu CNC. Polecenia wpisujemy przy pomocy komputera.G-code można samodzielnie edytować lub uzywac gotowych.Istnieje także możliwoć konwersji innych programów na G-code co powoduje, że staje się on bardzo unwersalnym narzędziem do programowania G-kody (funkcje przygotowawcze), sš to najbardziej typowe kody wykorzystywane przy programowaniu maszyn CNC, oprócz tych kodów wykorzystywane sš również takie kody jak M (różne funkcje),K, S, D, T, które sš używane do funkcji maszyny takich jak powierzchnia, szybkoć, rednicy frezu offset, liczba narzędzi, itp. Spis treci [ukryj] 1 Normalizacja 2 G-kod a CAM 3 Struktura G-kodu 3.1 Składnia 3.2 Przykładowe funkcje przygotowawcze G 3.2.1 Syntetyczny opis funkcji G 3.2.2 Bardziej szczegółowy opis funkcji G 3.3 Przykładowe funkcje pomocnicze M 3.4 Funkcje kompensacyjne T 4 ródła Normalizacja Istnieje Polska Norma dotyczšca kodowania funkcji przygotowawczych G i pomocniczych M dla obrabiarek sterowanych numerycznie: PN-73/M-55256. Jeli komu wydaje się, że obrabiarki numeryczne to nowy temat niech spojrzy na rok wydania normy. Dodatkowo, można rzucić okiem na: PN-83/M-555264 - Frezarki sterowane numerycznie. PN-84/M-555263 - Tokarki sterowane numerycznie. PN-93/M-555251 - Obrabiarki sterowane numerycznie - osie współrzędnych, kierunki ruchów, oznaczenia i nazewnictwo. Język programowania NC - Numerical Control (sterowany numerycznie) jest czasem nieformalnie zwany G-kodami, ale w rzeczywistoci, G-kody sš tylko częciš języka programowania NC. Termin Numerical Control został wymylony w laboratorium MIT Servomechanisms. Teraz sš nadal rozwijane przez niezależnych producentów maszyn CNC. Standard programowania stosowany w Stanach Zjednoczonych został wprowadzony przez Electronic Industries Alliance w poczštku lat 1960. Ostateczna zmiana ta została zatwierdzona w lutym 1980 roku jako RS274D. W Europie często używanš normš jest DIN 66025 / ISO 6983. Ze względu na brak dalszego rozwoju standaryzacji, nastšpiła ogromna różnorodnoć konfiguracji obrabiarek. Stšd użytkownik posługujšcy się kodami musi być wiadomy różnic każdego produktu, ponieważ producenci dodajš rozszerzenia i wprowadzajš modyfikacje w języku programowania dla swoich obrabiarek. Obecnie główni producenci systemów sterowania CNC to GE Fanuc Automation (joint venture z General Electric oraz Fanuc), Siemens, Mitsubishi, i Heidenhain, ale istnieje jeszcze wiele mniejszych i / lub starszych producentów systemów kontrolera. G-kod a CAM G-kod może być generowany przez oprogramowanie typu CAM. Aplikacje tego typu zazwyczaj używajš tłumaczy zwanych post-procesory kodu wyjcia, zoptymalizowane dla okrelonego rodzaju maszyny lub rodziny maszyn. Post procesory sš często z funkcjš edycji przez użytkownika, aby umożliwić dalsze dostosowania, w razie potrzeby. G-kod ma także wyjcie przez wyspecjalizowane systemy CAD wykorzystywane do projektowania obwodów drukowanych. Takie oprogramowanie musi być dostosowane do każdego rodzaju obrabiarek. Niektóre G-kody sš napisane ręcznie na rzecz zatrudnienia i produkcji masowej. Struktura G-kodu Składnia Wyglšd cieżki g-code składa się z cišgu liter i cyfr. Rozróżniamy: -funkcje przygotowawcze G -funkcje pomocnicze M -funkcje kompensacyjne T -inne parametry S,F,X,Y,Z,A,B,C Przykładowe funkcje przygotowawcze G Syntetyczny opis funkcji G Poniżej znajduje się opis podstawowych funkcji kodu G ze szczególnym uwzględnieniem ich interpretacji prze program MachMill 3. Chociaż język G-Kodów jest sprecyzowany normami ISO mogš pojawić się pewne różnice w wykonywaniu niektórych poleceń poprzez różne programy jak i profesjonalne sterowniki. G00 - instrukcja która opisuje ruch szybki narzędzia bez możliwoci obróbki, (szybki dojazd) G01 - ruch narzędzia wg interpolacji liniowej G02 - ruch narzędzia wg interpolacji kołowej zgodnie z ruchami wskazówek zegara (łuk,okręg) G03 - ruch narzędzia wg interpolacji kołowej przeciwnie do ruchu wskazówek zegara (łuk,okręg) G04 - postój czasowy (czas zatrzymania okrela się w sekundach za pomocš parametru P.) G40 - koniec korekcji G41 - korekcja toru narzędzia lewostronna (kompensacja promienia płytki, freza) G42 - korekcja toru narzędzia prawostronna (kompensacja promienia płytki, freza) G43 - włšczenie kompensacji długoci narzędzia (dotyczy frezarki ) G33 - toczenie gwintu G53 - współrzędne absolutne maszynowe G54 - G59 - przesunięcie układu współrzędnych G70 - wymiarowanie (w calach) G71 - wymiarowanie (w milimetrach) G80 - koniec cyklu wielokrotnego G81 - cykl nawiercania G82 - cykl wiercenia z przerwš czasowš G83 - cykl wiercenia z wycišganiem ( usuwanie wióra ) G84 - cykl gwintowania synchronicznego G90 - pozycjonowanie absolutne G91 - pozycjonowanie przyrostowe G94 - programowanie prędkoci posuwu w [mm/min] G95 - programowanie prędkoci posuwu w [mm/obr] G96 - włšczenie trybu stałej prędkoci skrawania [m/min]( dotyczy tokarka ) G97 - włšczenie trybu stałej prędkoci obrotowej wrzeciona [obr/min] ( dotyczy tokarki ) Bardziej szczegółowy opis funkcji G G0 X_ Y_ Z_ A_ B_ C_ Funkcja ruchu ustawczego. Wywołuje ruch do wskazanego punktu z maksymalnš, okrelonš w danych maszynowych, prędkociš. Współrzędne X,Y,Z,A,B,C okrelajš punkt końcowy ruchu. Nie należy wykorzystywać tej funkcji w trakcie obróbki materiału. G1 X_ Y_ Z_ A_ B_ C_ Ruch roboczy z ustalonym posuwem F. Efektem wywołania funkcji jest ruch liniowy do wskazanego punktu z okrelonš prędkociš (nie większš niż maksymalna maszyny) . Jeli przed wywołaniem tej funkcji wykonano G16, składnia funkcji jest ograniczona do postaci G1 X Y, gdzie X jest promieniem mierzony od punktu poczštku układu a Y jest wartociš kšta. G2 X_ Y_ Z_ I_ J_ K_ R_ Funkcja łuku, okręgu. Programuje ruch wzdłuż łuku w kierunku zgodnym z ruchem wskazówek zegara, w płaszczynie okrelonej przez funkcje G17(X,Y), G18(Z,X) lub G19(Y,Z). Efektem wywołania funkcji jest ruch po wycinku okręgu o poronieniu R łšczšcym punkt poczštkowy z punktem o wsp. X,Y,Z. Promień można zdefiniować bezporednio jako wartoć R lub porednio za pomocš współrzędnych I,J i K. Wartoci I,J,K okrelajš współrzędne rodka okręgu względem punktu poczštkowego. (W Machu istnieje możliwoci konfiguracji czy IJK majš być traktowane jako absolutne czy jako przyrostowe). G3 X_ Y_ Z_ I_ J_ K_ R_ Funkcja łuku, okręgu. Programuje ruch wzdłuż łuku w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara. Pozostałe parametry identyczne jak w przypadku G2 G4 P_ Funkcja czasowego postoju. Czasowe zatrzymanie wykonywania programu. Czas zatrzymania okrela się w sekundach za pomocš parametru P. Uwaga, zależnie od sterowania czas okrela się za pomocš różnych parametrów, np. F_. G10 L1 P_ X_ Z_ A_ Funkcja umożliwia z poziomu programu modyfikacje parametrów narzędzia. Parametr P okrela numer narzędzia (0-255), parametr X okrela jego rednicę a Z długoć. W przypadku modułu Mach Turn (tokarka) X i Z okrelajš offset narzędzia a parametr A promień zaokršglenia ostrza narzędzia. G10 L2 P_ X_ Y_ Z_ A_ B_ C_ Funkcja umożliwia z poziomu programu modyfikacje korekcji bazy pomiarowej. Parametr P okrela numer modyfikowanej bazy pomiarowej (1-255, wartoci 1-6 odpowiadajš G54-G59), parametry X...C definiujš nowe wartoci dla wybranej bazy, przy czy zmianie ulegajš tylko te wartoci które okrelono (pominięte pozostajš niezmienione). Uwaga, działanie funkcji specyficzne dla programu Mach. G12 I_ Funkcja umożliwia w prosty sposób wykonanie wybrania lub otworu o kształcie okręgu o rednicy większej niż rednica narzędzia, przykładem może być wykonywanie otworu na klucz. Działanie funkcji polega na przesunięciu narzędzia wzdłuż osi X o wartoć podanš przez parametr I a następnie ruchu po okręgu zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Po wykonaniu pełnego okręgu narzędzie powraca od punktu poczštkowego (rodka okręgu). Aby funkcja działała poprawnie aktywna musi być płaszczyzna XY. Uwaga, działanie funkcji specyficzne dla programu Mach. G13 I_ Działanie funkcji identyczne jak G12, z tš tylko różnicš, że ruch po okręg odbywa się w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara. Uwaga, działanie funkcji specyficzne dla programu Mach. G15 Odwołanie trybu biegunowego układu współrzędnych (G16) i powrót do prostokštnego układu współrzędnych. G16 Biegunowy układ współrzędnych. Dla ruchów G0 i G1 możliwe jest w płaszczynie XY podanie współrzędnych punktu końcowego za pomocš promienia i kšta względem tymczasowego punktu rodkowego. Tryb ten uruchamiany jest poprzez funkcję G16. Miejsce w którym znajduje się narzędzie w momencie aktywacji tej funkcji staje się tymczasowym punktem rodkowym. Po wywołaniu funkcji G16 składnia poleceń G0 i G1 jest ograniczona do postaci G0/G1 X Y, gdzie X jest promieniem mierzony od punktu rodkowego a Y jest wartociš kšta.Uwaga, działanie funkcji specyficzne dla programu Mach. G17 Ustawienie płaszczyzny XY jako aktywnej. Dla interpolacji kołowej jak i w przypadku cykli wiercenia koniecznym jest okrelenie aktywnej płaszczyzny. G18 Ustawienie płaszczyzny XZ jako aktywnej. G19 Ustawienie płaszczyzny YZ jako aktywnej. G20 Wszystkie dane wymiarowe jak i wartoci F podawane sš odpowiednio w calach lub calach/min Uwaga, działanie funkcji specyficzne dla programu Mach. G21 Wszystkie dane wymiarowe jak i wartoci F podawane sš odpowiednio w mm lub mm/min Uwaga, działanie funkcji specyficzne dla programu Mach. G28 X_ Y_ Z_ A_ B_ C_ Powrót do punktu referencyjnego. Działanie funkcji polega na powrocie narzędzia do punktu referencyjnego (okrelonego poprzez parametry 5161-5166) poprzez okrelony punkt. Jeli zostanš pominięte wszystkie...
jerzy.12