00.Why Learn Modern Greek Contemporary Socratic Dialogue.pdf

(82 KB) Pobierz
Microsoft Word - Why learn Greek_a modern Platonic dialogue_Stylianos Khortes.doc
ΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΠΛΑΤΩΝΙΚΟΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ
ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΤΑ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ: Ὁ Σωκράτης καὶ ὁ Ἀλλόχθων, καθισμένοι
ἀναπαυτικὰ στὰ ἀνάκλιντρά τους, τρώγοντας κεφτεδάκια, καὶ ὑπὸ τοὺς ἁπαλοὺς ἤχους ἑνὸς
παραπονιάρικου ρεμπέτικου σκοποῦ, συζητοῦν περὶ γλωσσῶν. Ὁ Σωκράτης προσπαθεῖ νὰ πείσει τὸν
φίλο του νὰ μάθει Ἑλληνικά.
ΑΛΛΟΧΘΩΝ: Δὲν μπορῶ νὰ καταλάβω, βρὲ Σωκράτη, αὐτὴν τὴν ἐπιμονή σου νὰ μάθω, ντὲ καὶ
καλά, Ἑλληνικά. Νομίζεις ὅτι ἔχω καιρὸ γιὰ Ἑλληνικά, μὲ τόσες ἀσχολίες;
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: Καλὸ κι’ αὐτό! Ἔχεις καιρὸ νὰ βλέπεις τέσσερις ὧρες τὴν ἡμέρα τηλεόραση, καὶ
δὲν μπορεῖς ν’ ἀφιερώσεις δυὸ-τρεῖς ὧρες τὴ βδομάδα γιὰ νὰ μάθεις Ἑλληνικά…
ΑΛΛΟΧΘΩΝ: Ἄντε καὶ τὶς ἀφιέρωσα! Πές μου, ὅμως: τί νὰ τὰ κάνω τὰ Ἑλληνικά; Τί νὰ τὴν
κάνω μιὰ γλῶσσα ποὺ τὴν μιλᾶνε μόνο δέκα ἑκατομμύρια ἄνθρωποι;
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: Ὡραῖα! Τότε νὰ μάθεις Κινέζικα, ποὺ τὰ μιλάει ἕνα δισεκατομμύριο κόσμος.
ΑΛΛΟΧΘΩΝ: Θὰ ἀστειεύεσαι, βέβαια!..
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: Ἆρα, τὸ κριτήριο δὲν εἶναι πληθυσμιακό.
ΑΛΛΟΧΘΩΝ: Ἔχεις δίκῃο. Σίγουρα ὄχι. Μόνο –πῶς νὰ σ’ τὸ πῶ…–, καὶ στὴν ἰδέα ἀκόμη νὰ
μάθω Ἑλληνικά, μὲ πιάνει πανικός.
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: Γιατί, μωρέ; Καὶ σὲ εἶχα γιὰ γενναῖο παιδί!
ΑΛΛΟΧΘΩΝ: Ἄσε τὴν πλάκα, Σωκράτη. Ξέρεις τί ἐννοῶ. Ἔχετε, βρὲ παιδί μου, πολὺ δύσκολη
γλῶσσα. Τὰ Ἑλληνικὰ δὲν εἶναι γλῶσσα, εἶναι γλωσσοδέτης. Ἔχετε συζυγίες, κλίσεις, ποιὸν
ἐνεργείας, δὲν ἔχετε ἀπαρέμφατο, βάζετε παντοῦ καταλήξεις, σχηματίζετε μεγάλες σύνθετες λέξεις,
ἔχετε πτώσεις…
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: Πάντως δὲν ἔχουμε πιὰ δοτική – ἂν σὲ παρηγορεῖ αὐτό!
ΑΛΛΟΧΘΩΝ: Καὶ δὲν μοῦ τό ’λεγες τόσην ὥρα, νὰ τρέξω στὸ πρῶτο φροντιστήριο!
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: Σοβαρὰ τώρα, δὲν ἔχεις συναντήσει δυσκολίες σὲ καμμία ἀπὸ τὶς γλῶσσες ποὺ
ἔχεις μάθει; Τὰ ἔμαθες εὔκολα τὰ phrasal verbs στὰ Ἀγγλικὰ καὶ τὸ accord du participe στὰ
Γαλλικά, γιὰ παράδειγμα;
ΑΛΛΟΧΘΩΝ: Ὄχι· εἶναι ἀλήθεια ὅτι μὲ παίδεψαν πολύ, κι’ ἀκόμη λάθος τὰ κάνω.
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: Βλέπεις, λοιπόν, ὅτι δὲν μιλᾶμε γιὰ βαθμὸ δυσκολίας, ἀλλὰ γιὰ εἶδος δυσκολίας.
Κι’ ἀπ’ αὐτὴν τὴν ἄποψη, ὅλες οἱ γλῶσσες εἶναι δύσκολες.
ΑΛΛΟΧΘΩΝ: Σύμφωνοι, ἀλλὰ ἐπὶ πλέον, τὰ Ἑλληνικά –πῶς νὰ τὸ πῶ…–, δὲν εἶναι κἂν χρήσιμη
γλῶσσα. Σὲ ποιό μέρος τοῦ κόσμου θὰ πᾷς σήμερα καὶ θὰ μιλήσεις Ἑλληνικά;;
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: Ἂν αὐτὸ εἶναι τὸ κριτήριό σου, τότε δὲν μιλᾷς στὴν οὐσία γιὰ χρησιμότητα, ἀλλὰ
γιὰ χρηστικότητα, γιὰ χρησιμοθηρία. Γιατὶ ἐγὼ θεωρῶ χρήσιμο κἄτι ποὺ ἐξυψώνει τὸ πνεῦμα μου,
κἄτι ποὺ μὲ κάνει καλλίτερο. Ἀπ’ αὐτὴν τὴν ἄποψη, ἡ ἐκμάθηση μιᾶς γλώσσας δὲν προορίζεται μόνο
νὰ καλύψει κἄποιες ἐφήμερες ἐπικοινωνιακὲς ἀνάγκες, ἀλλὰ εἶναι καὶ ἄσκηση πνεύματος, πόσῳ
μᾶλλον ὅταν πρόκειται γιὰ μιὰ γλῶσσα ὅπως ἡ Ἑλληνική, τῆς ὁποίας τὰ πρῶτα λογοτεχνικὰ μνημεῖα
ἀνάγονται στὰ ὁμηρικὰ ἔπη. Ἀκόμη καὶ αὐτὸ ποὺ ἀποκαλοῦμε καμμιὰ φορὰ Νεοελληνική, εἶναι, στὴν
οὐσία, μιὰ διαδικασία ποὺ ξεκίνησε πρὶν ἀπὸ εἴκοσι αἰῶνες. Ἡ Ἑλληνικὴ εἶναι ἕνα ἀπὸ τὰ λίγα
παραδείγματα γλωσσῶν μὲ ἀδιάσπαστη συνέχεια χιλιετιῶν καὶ μὲ γραπτὰ μνημεῖα ποὺ ἀποτελοῦν
ἀκόμη καὶ σήμερα ἀντικείμενο θαυμασμοῦ. Εἶναι χαρακτηριστικὸ ὅτι, ἀκόμη καὶ σήμερα, ἕνας
Ἕλληνας ποὺ διαβάζει τὰ ἔπη τοῦ Ὁμήρου, τὶς τραγῳδίες τοῦ Σοφοκλῆ καὶ τοῦ Αἰσχύλου, τὰ
ποιήματα τῆς Σαπφοῦς, τοὺς μύθους τοῦ Αἰσώπου, τὰ κείμενα τῆς Ἁγίας Γραφῆς, μπορεῖ νὰ μὴν
καταλαβαίνει τὰ πάντα, ἀλλὰ ἀναγνωρίζει σὲ αὐτὰ λέξεις καὶ φράσεις ὁλόκληρες ποὺ χρησιμοποιεῖ
ἀκόμη καὶ σήμερα στὸν ζωντανό του λόγο, ὕστερα ἀπὸ τόσους καὶ τόσους αἰῶνες!
ΑΛΛΟΧΘΩΝ: Τοῦτο εἶναι ὄντως ἐκπληκτικό, Σωκράτη. Ὅμως, ὅλες οἱ γλῶσσες κρύβουν πίσω
τους ἕναν πολιτισμό. Δὲν ἔχει τὸ μονοπώλιο ἡ Ἑλληνική.
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: Δὲν ἰσχυρίστηκα τὸ ἀντίθετο. Μὲ αὐτὸ ποὺ λές, ὅμως, συμφωνεῖς κατ’ οὐσίαν ὅτι
δὲν ὑπάρχουν χρήσιμες οὔτε ἄχρηστες γλώσσες, ἐφ’ ὅσον ὅλες εἶναι φορεῖς πολιτισμοῦ. Ἆρα,
καμμία γλῶσσα δὲν μπορεῖ νὰ κρίνεται αὐθαίρετα ὑποδεέστερη καὶ λιγότερο ἄξια ἐκμαθήσεως ἀπὸ
ἄλλες.
ΑΛΛΟΧΘΩΝ: Ἐντάξει, μὲ ἔπεισες ὅτι ὅλες οἱ γλώσσες ἔχουν τὴν ἴδια αξία καὶ ὅτι καμμία δὲν
εἶναι κατώτερη ἀπὸ κἄποιαν ἄλλη. Δὲν πρόκειται, ὅμως, νὰ μὲ πείσεις γιατί θὰ πρέπει νὰ μάθω
Ἑλληνικά, κι’ ὄχι κἄποιαν ἄλλη «μικρὴ» γλῶσσα.
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: Κατ’ ἀρχάς, γιατὶ στοιχεῖα Ἑλληνικῶν χρησιμοποιεῖς καθημερινά, ὅταν μιλᾷς τὴ
δική σου γλῶσσα.
ΑΛΛΟΧΘΩΝ: Μιλάω Ἑλληνικὰ καὶ δὲν τὸ ἤξερα;! Κι’ ἐγὼ ποὺ νόμιζα ὅτι τὰ Ἑλληνικὰ
χρησιμεύουν μόνο στὴ δημιουργία ἐπιστημονικῆς ὁρολογίας!
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: Ὥστε λέξεις ὅπως ἐκκλησία , θέατρο , μουσική , τῦπος , πρόβλημα , φαινόμενο ,
φωτογραφία , καὶ τόσες ἄλλες, εἶναι λέξεις τῆς ἐπιστημονικῆς ὁρολογίας! Τρέχα νὰ τὸ πεῖς καὶ στὸν
μπακάλη τῆς γωνίας, γιατὶ δὲν τὸ ξέρει, ὁ κακομοίρης, καὶ τὶς ἔχει ψωμοτῦρι!
ΑΛΛΟΧΘΩΝ: Πάλι ἄρχισες τ’ ἀστεῖα σου. Ἐν πάσῃ περιπτώσει, αὐτὲς οἱ λέξεις εἶναι λίγες.
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: Περισσότερες ἀπ’ ὅσες νομίζεις. Καί, ἄλλωστε, πόσες λέξεις δὲν φτιάχνονται
καθημερινὰ σὲ ὅλες τὶς γλῶσσες μὲ τὰ προθέματα ἀντι- , παρα- , ἀν- , θαλασσο- , ζῳο- , βιο- , ὧν οὐκ
ἔστιν ἀριθμός;
ΑΛΛΟΧΘΩΝ: Εἶναι πολλές, πράγματι... Ἀλλ’ αὐτὲς τὶς λέξεις τὶς μαθαίνω μὲ τὴν δική μου
γλῶσσα. Γιατί νὰ περνάω πρῶτα ἀπὸ τὰ Ἑλληνικά;
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: Διότι Ἀρχὴ ἐπιστήμης ὀνομάτων ἐπίσκεψις .
ΑΛΛΟΧΘΩΝ: Πᾷ’ νὰ πεῖ;
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: Πᾷ’ νὰ πεῖ, ἂν δὲν ἐντρυφήσεις στὴν προέλευση κάθε λέξης, ποτέ δὲν θὰ γίνεις
πραγματικὸς γνώστης τῆς γλώσσας σου. Ἡ γνώση αὐτὴ θὰ σὲ κάνει νὰ καταλάβεις καλλίτερα τὸν
ἴδιο τὸν κόσμο ποὺ σὲ περιβάλλει. Ἡ γλῶσσα μου εἶναι ὁ κόσμος μου , ποὺ ἔλεγε καὶ ὁ Βιτγκενστάϊν.
ΑΛΛΟΧΘΩΝ: Ὅπως καὶ νά ’χει, γιὰ μένα ἡ γλῶσσα εἶναι κυρίως ἐπικοινωνιακὸ μέσον καὶ ὄχι
ἀντικείμενο μελέτης.
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: Μιὰ καὶ μίλησες γιὰ ἐπικοινωνιακὸ μέσον: θυμᾶσαι πόσες φορὲς ἔχεις ἔρθει στὴν
Ἑλλάδα, νὰ ἀπολαύσεις τὸν ἥλιο μας, τὴν θάλασσά της, καὶ προσπάθησες νὰ ἐπικοινωνήσεις μὲ τοὺς
ἁπλοῦς ἀνθρώπους; Πόσες φορὲς τὰ κατάφερες;
ΑΛΛΟΧΘΩΝ: Ἐπικοινωνία τὸ λὲς ἐσὺ αὐτό; Σἂν τοὺς χιμπατζῆδες συνεννοούμασταν!
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: Ἀκριβῶς. Πῶς θὲς νὰ καταλάβεις τὸν λαό μας, τὶς ἰδιαιτερότητές του, τὶς ἀρετὲς
ἀλλὰ καὶ τὰ ἐλαττώματά του, ἐὰν δὲν μιλήσεις μὲ τοὺς ἁπλοῦς ἀνθρώπους ποὺ ζοῦν σ’ αὐτὸν τὸν
τόπο, ἂν δὲν διαβάσεις τὴ λογοτεχνία του, ἂν δὲν ἀκούσεις τοὺς στίχους τῶν τραγουδιῶν του, ἂν
δὲν συμμεριστεῖς τὶς χαρὲς καὶ τὶς λῦπες του; Μοῦ λὲς ἀρκετὰ συχνὸ πὼς ἐμεῖς οἱ Ἕλληνες εἴμαστε
περίεργοι, εἴμαστε ἔτσι, εἴμαστε ἀλλοιῶς...
ΑΛΛΟΧΘΩΝ: Εἶναι ἀλήθεια ὅτι κι’ ἐγὼ πάντα ἤθελα νὰ σὰς γνωρίσω ἀπὸ πρῶτο χέρι, καὶ νὰ
μὴν ἀκούω ὅ,τι μοῦ λέει ὁ ἕνας κι’ ὁ ἄλλος.
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: Λοιπόν;
ΑΛΛΟΧΘΩΝ: Πότε ἀρχίζουν οἱ ἐγγραφές;
(Ὅπως πάντα, στὸ τέλος νικάει ὁ Σωκράτης!)
Στυλιανός Χόρτης
CONTEMPORARY SOCRATIC DIALOGUE
BACKGROUND : Socrates and Mr Foreigner are lying back on their couches eating
‘ keftedakia ’ (meatballs) and, accompanied by the soft, plaintive sound of a rembetika song,
are discussing languages. Socrates is attempting to persuade his friend to learn Greek.
Mr FOREIGNER: I can’t understand, Socrates, why you’re insisting so much that I
should learn Greek. Do you think I’ve time to learn Greek on top of all my other
business?
SOCRATES: That’s a good one! You’ve got time to watch four hours’ TV a day and
can’t even spend two or three hours a week learning Greek.
Mr FOREIGNER: Even if I did, what would I do with Greek? What’s the use of
learning a language which is spoken by only ten million people?
SOCRATES: Fine! In that case learn Chinese which is spoken by a billion.
Mr FOREIGNER: You’re kidding, I presume.
SOCRATES: In that case you’ll admit that the number of people who speak a language
is not a valid criterion.
Mr FOREIGNER: You’re right, of course it isn’t. But, how shall I put it, the very idea
of learning Greek makes me panic.
SOCRATES: Why? You’re a brave enough lad otherwise!
Mr FOREIGNER: Stop teasing me Socrates. You know what I mean. Your language is
a very difficult one. Greek isn’t a language, it’s a tongue-twister. You’ve got conjugations,
declensions, aspect, you’ve got no infinitive, you put endings everywhere, you make long
compound words and you’ve got cases.
SOCRATES: If it’s any consolation, we don’t have a dative.
Mr FOREIGNER: Why didn’t you tell me earlier? I’d have enrolled at the first
language school I could find.
SOCRATES: To be serious, haven’t you had any trouble learning any of the other
languages you know? Are you telling me you had no trouble learning phrasal verbs in
English and the accord du participe in French, for example?
Mr FOREIGNER: No, I admit they caused me a lot of trouble, and I still make
mistakes.
SOCRATES: So you see we are not talking about the degree of difficulty but the type of
difficulty. And from that point of view all languages are difficult.
Mr FOREIGNER: Agreed. But Greek isn’t even, how shall I put it, a umm ... useful
language. Where can you go in the world today and speak Greek?
SOCRATES: If that’s your criterion, you’re not talking about usefulness in a broad
sense, but narrow, practical utility. I for my part consider useful something which is
uplifting, something which makes me a better person. Seen from this angle, the purpose of
learning a language is not merely to meet some ephemeral communications requirements,
it’s an intellectual exercise. This is especially true of a language like Greek, whose
literature goes back to the Homeric epics. Even what we sometimes call Modern Greek is
essentially the result of a process which began over 2000 years ago. Greek is one of the
few examples of a language with an unbroken tradition going back thousands of years and
with a literature which is still admired today. Even today a Greek reading the Homeric
epics, the tragedies of Sophocles and Aeschylus, the poems of Sappho, Aesop’s fables or
the New Testament may not understand everything he reads, but will recognise words
and whole phrases which are still in current use today after so many centuries!
Mr FOREIGNER: That’s wonderful, Socrates. However, all languages are vehicles of
culture. That’s not the monopoly of Greek.
SOCRATES: I didn’t say it was. What you are saying actually supports my argument
that there are no useful and useless languages, since all are vehicles of culture. This means
that no language can be arbitrarily judged to be inferior and less worth learning than any
other.
Mr FOREIGNER: OK, you’ve convinced me that all languages are equally valuable
and that no language is inferior to any other. However, you won’t be able to persuade me
to learn Greek rather than any other ‘minority’ language.
SOCRATES: To begin with, you use Greek every day when you speak your own
language.
Mr FOREIGNER: Do you mean I speak Greek without knowing it? I thought that
Greek was used only to coin scientific terminology!
SOCRATES: In that case words such as church , theatre , music , typo , problem ,
phenomenon , photo and many other words are scientific terminology! Go and tell that to
the man on the Clapham Omnibus because he uses them every day, poor man, without
knowing!
Mr FOREIGNER: You’re joking again. In any case there aren’t many such words.
SOCRATES: More than you’d imagine. And anyway, innumerable words are created
every day in all languages with the prefixes anti-, para-, an-, thalasso-, zoo, bio- etc.
Mr FOREIGNER: That’s true. But I learn these words as part of my own language.
Why should I do so through Greek?
SOCRATES: Because “the beginning of knowledge is the investigation of words”, as
some ancient philosopher said.
Mr FOREIGNER: Which means?
SOCRATES: Which means unless you are familiar with the origin of each word you’ll
never really know your own language. By virtue of this knowledge you will reach a better
understanding of the world about you. Wasn’t it young Wittgenstein who said ‘The limits
of my language are the limits of my reality’?
Mr FOREIGNER: In any case, for me language is mainly a means of communication
and not an object of study.
SOCRATES: Since you’re talking about vehicles of communication: think how many
times you’ve visited Greece, enjoyed the sea and the sun and tried to communicate with
ordinary people. How often do you succeed?
Mr FOREIGNER: You call that communication? We “communicated” like chimps.
SOCRATES: Exactly. How can you understand the Greek people, their peculiarities,
their strong and weak points, unless you can speak with ordinary people living here,
unless you read their literature, unless you listen to their songs, unless you share their
joys and sorrows? You often say that we Greeks are peculiar, we’re like this, we’re like
that.
Mr FOREIGNER: It’s true that I’ve always wanted to get to know you at first hand
and not to rely on what other people tell me.
SOCRATES: Well?
Mr FOREIGNER: When can I enrol?
(As usual, Socrates carries the day).
Stylianos Chortis
 

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin