Gazowy olbrzym.pdf
(
152 KB
)
Pobierz
(anonymous)
Gazowy olbrzym
1
Gazowy olbrzym
Gazowy olbrzym (planeta olbrzym)
–
typ
planety
, która nie posiada stałej
powierzchni, a skały nie stanowią znacznej
części jej masy. Posiada ona gęstą
atmosferę, może być zbudowana głównie z
gazu
lub lodu; ma także niewielkie
metaliczne, skalne lub skalno-lodowe
jądro.
Cechą wszystkich takich obiektów
astronomicznych jest ich bardzo duży
rozmiar i stosunkowo mała
gęstość (
w
porównaniu z
planetami skalistymi)
.
Cztery gazowe olbrzymy Układu Słonecznego, w jednakowej skali, porównane ze
Słońcem.
Budowa wewnętrzna
Wodór tworzący atmosfery
Jowisza
i
Saturna
zwiększa gęstość w głąb
planety i w związku z tym, że jest on w
stanie nadkrytycznym,
przechodzi
płynnie w ciecz bez wyraźnej granicy
faz.
Głębiej istnieje granica, gdzie pod
wpływem ogromnego
ciśni
enia
pojawia się
wodór metaliczny
. Okrywa
on skaliste jądro, kilkadziesiąt razy
masywniejsze od
Ziemi.
Zupełnie odmienną budowę mają tzw.
"
lodowe olbrzymy
" (
ang.
ice giants
) -
Uran i
Neptun
. Gęsta atmosfera
okrywa w tym przypadku płaszcz
zbudowany z
lodu wodnego
,
metan
owego i
amoniak
alnego, który stanowi większą część ich masy. Planety posiadają
skaliste jądro o masie podobnej do
masy Ziemi.
Budowa wewnętrzna planet-olbrzymów.
W Układzie Słonecznym
W
Układzie Słonecznym
gazowymi olbrzymami są: Jowisz, Saturn, Uran i Neptun. Wspólną cechą tych planet jest
duża masa, duża liczba
księżyców o
raz posiadanie
pierścieni.
Ich gęste atmosfery odbijają dużą część padającego
światła, czego efektem jest wysokie
albedo.
Pozasłoneczne gazowe olbrzymy
Wiele takich
ciał niebieskich o
dkryto także poza naszym
układem planetarnym.
Ze względu na duże masy (a
współczesne techniki poszukiwań
są bardzo ograniczone) są one najczęściej wykrywanym typem
planet
pozasłonecznych
. Wiele spośród nich jest większych od Jowisza. Niektóre są na tyle masywne, że mogą w
rzeczywistości nie być planetami, a niewielkimi
brązowymi karłami.
Te dwa typy ciał niebieskich odróżnia to, że
Gazowy olbrzym
2
brązowe karły są zdolne do
syntezy
deuteru
w jądrze. Według współczesnej wiedzy minimalna masa, przy której
obiekt jest do tego zdolny, to 13
mas Jowisza
, przy
metaliczności
gwiazdy takiej jak dla Słońca
[1]
.
Innym problemem jest wyznaczenie dolnej granicy masy. Planeta o masie zbliżonej do
Ziemi j
est za mała by móc
być gazowym olbrzymem - niewielka
grawitacja
nie utrzymałaby wystarczająco grubej warstwy
atmosfery,
która
najprawdopodobniej rozproszyłaby się w przestrzeni kosmicznej. Problem stanowią planety takie jak
GJ 436 b
i
55
Cancri e,
o masie zbliżonej do Neptuna. W przypadku pierwszej z nich znany jest promień i wiemy, że jest to ciało
podobne do Neptuna (choć na bardzo ciasnej orbicie); druga z nich przypuszczalnie jest wielką planetą skalistą - tzw.
superziemią
.
Przypisy
[1] Working Group on Extrasolar Planets: Defintion of a "Planet"
(http:/
/
www.
dtm.
ciw.
edu/
users/
boss/
definition.
html)
Zobacz też
•
Planety zewnętrzne i
wewnętrzne
Układu Słonecznego
•
Gorący jowisz i
gorący neptun
•
Brązowy karzeł
Źródła i autorzy artykułu
3
Źródła i autorzy artykułu
Gazowy olbrzym
Źródło
: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=22705260
Autorzy
: 4C, AI, Abraham, Adi, Aradek, Ataleh, BaQu, Bambus-Klucha, CiaPan, Craven, Dodek, Erud,
Kamyczek012, Kokorik, Lord Ag.Ent, Margoz, Picus viridis, Rentier, Roo72, Smat, Szczureq, Tvmsi, Wipur, 12 anonimowych edycji
Źródła, licencje i autorzy grafik
Plik:Gas giants and the Sun (1 px = 1000 km).jpg
Źródło
: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Gas_giants_and_the_Sun_(1_px_=_1000_km).jpg
Licencja
: nieznany
Autorzy
:
Urhixidur, successive modification by Jrockley
Plik:Gas Giant Interiors.jpg
Źródło
: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Gas_Giant_Interiors.jpg
Licencja
: Public Domain
Autorzy
: HenkvD, Ingolfson, Jmabel, RHorning, Ruslik0,
1 anonimowych edycji
Licencja
Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported
http:/
/
creativecommons.
org/
licenses/
by-sa/
3.
0/
Plik z chomika:
kasikw25
Inne pliki z tego folderu:
Ziemia.pdf
(3777 KB)
Wenus.pdf
(1213 KB)
Układ słoneczny.pdf
(4451 KB)
Ciało niebieskie.pdf
(532 KB)
Atmosfera.pdf
(207 KB)
Inne foldery tego chomika:
Cuda świata
Kraje świata
Unesco
Wody Ziemi
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin