Zaburzenia sensoryczne u dzieci z zespołem Aspergera.pdf

Wśród wielu problemów, z którymi borykają się osoby z zespołem Aspergera znaczące i

utrudniające im funkcjonowanie na wielu płaszczyznach są zaburzenia sensoryczne.

Osoby z zespołem Aspergera mogą silniej niż inni odczuwać bodźce zmysłowe lub też

mogą mieć tak zwaną niedoczulicę zmysłową.

Najczęstszym problemem jest nadwrażliwość na bodźce słuchowe, powodująca

dyskomfort, niekiedy graniczący z bólem, co bardzo utrudnia ich funkcjonowanie. Z

obserwacji wynika, że są trzy kategorie hałasu odbierane jako szczególnie nieprzyjemne:

• nagłe nieoczekiwane dźwięki, np. szczekanie psa, dzwonek do drzwi, przesuwanie

krzesła, uruchomienie silnika,

• długotrwałe dźwięki o wysokiej częstotliwości wydawane przez urządzenia

gospodarcze takie jak: odkurzacz, suszarka do włosów, mikser, wentylator

elektryczny,

• kompleksowe dezorientujące dźwięki występujące na imprezach masowych, w

centrach handlowych, w kinie i restauracji.

Osoby mające problemy z selekcją bodźców słuchowych, podczas rozmowy nie potrafią

wyeliminować innych dźwięków z otoczenia (także innych głosów) w taki sposób, aby

prawidłowo obierać głos rozmówcy. Bywa, że odczuwanie bodźców słuchowych jest

zmienne, jednego dnia odbierane jako bardzo silne a innego jako nie sprawiające

problemu.

Drugim rodzajem nadwrażliwości osób z zespołem Aspergera jest nadwrażliwość

dotykowa , osoby te unikają bliskości fizycznej, z powodu dyskomfortu, jaki odczuwają na

przykład podczas przytulania czy dotykania. Dzieci z tym zaburzeniem często potrzebują

stymulacji pochodzącej z uścisku, ale niespodziewane dotknięcia mogą być przez nie

odbierane na pograniczu bólu, gdyż ich układ nerwowy potrzebuje czasu na przetworzenie

takiego bodźca. Małe dzieci same poszukują wrażeń uciskowych - wchodzą pod poduszki,

materace, owijają się kołdrą. Uczucie ucisku daje im poczucie bezpieczeństwa i niweluje

lęk. Czasem nadwrażliwość na dotyk utrudnia wykonywanie zabiegów pielęgnacyjnych, a

także dobieranie odzieży.

W zespole Aspergera występuje także nadwrażliwość wzrokowa . Powoduje ona, że w

silnym świetle, obraz widziany przez osoby z ZA jest nieostry i zamazany, co może

powodować rozdrażnienie i dezorientację. Zdarza się również nadwrażliwość na kolory.

Osoby ze spektrum autyzmu czasem odczuwają je jako „rażące”; z drugiej strony może

też się objawiać jako wyjątkowa umiejętność dobierania kolorów, dająca ogromne

możliwości w sztukach plastycznych.

Innym zjawiskiem utrudniającym funkcjonowanie osobom dotkniętych zespołem Aspergera

jest synestezja . Polega ona na doświadczaniu określonego doznania w jednym systemie

sensorycznym a odbieraniu jego efektu w innej modalności. Najczęściej występującym

objawem jest wrażenie widzenia koloru po usłyszeniu odpowiedniego dźwięku. Synestezja

nazywana bywa kolorowym słuchem. Zdarza się, że niektórym dźwiękom towarzyszą

niewyraźne wrażenia smaku, zapachu czy ruchu.

Osoby z zespołem Aspergera charakteryzuje wrażliwość na smak i konsystencję

pokarmów . Jako dzieci przed jedzeniem najpierw wąchają i liżą potrawy. Preferują

potrawy łagodne w smaku i nieskomplikowane. Czasami ich dieta ogranicza się do kilku

pozycji, co może prowadzić do niedoborów pokarmowych. Większość dzieci wyrasta z

tego problemu, ale zdarza się, że przyzwyczajenia kulinarne towarzyszą im przez całe

życie.

Niezwykle często dzieci z tym zaburzeniem mają wyjątkowo wyczulony zmysł

powonienia . Zapachy odbierane przez innych jako miłe lub niewyczuwalne mogą być

silne i uciążliwe.

Innym problemem w zespole Aspergera jest zaburzona reakcja na ból i temperaturę .

Silny ból mogą odczuwać jako dyskomfort i wyrażać go na przykład przez rozdrażnienie.

Zaburzenia wrażliwości na temperaturę może powodować sposób ubierania na przykład

nieadekwatny do warunków atmosferycznych.

Dzieci z zespołem Aspergera cechuje zaburzona koordynacja ruchowa , bardzo słabo

grają w piłkę czy wykonują ćwiczenia gimnastyczne. Powoduje to wycofanie się z

czynności ruchowych, co nie sprzyja socjalizacji tych dzieci. Trudniej im rysować, czy

opanować umiejętność pisania. Są znacznie słabsze manualnie również przy

samoobsłudze (ubieranie, wiązanie sznurówek, używanie sztućców).

Stosowanie terapii integracji sensorycznej może w znacznym stopniu poprawić

koordynację ruchową dzieci z zespołem Aspergera, a tym samym ich funkcjonowanie w

grupie rówieśniczej i szkole.

Źródło:

Fragment pracy doktorskiej:

Drama w rozwijaniu kompetencji komunikacyjnych u dzieci z zespołem Aspergera

(wskazania wychowawcze dla nauczycieli i rodziców)

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: