„Zaburzenia łaknienia”.
Bezpośrednimi powodami, dla których postanowiłam napisać referat pt. „Zaburzenia łaknienia” były: rozmowa, jaką przeprowadziłam podczas tegorocznych wakacji z Anią-byłą uczennicą naszej szkoły oraz obserwowane przeze mnie przypadki zachorowań na anoreksję wśród młodzieży. Z abiturientką rozmawiałyśmy o anoreksji, ponieważ pojawił się u niej ten problem zdrowotny. Starałam się przekonać młodą dziewczynę o konieczności podjęcia leczenia. Sugerowałam także ścisłą współpracę z rodzicami. I tu Ania powiedziała coś, co mnie zastanowiło. „Wszystkiemu winni są rodzice. Są zapracowani, zabiegani a nie dostrzegają problemów swoich dzieci. Gdyby mama się mną zainteresowała, być może nie musiałabym się dzisiaj martwić o swoje zdrowie”.
Sądzę, że ta opinia jest wielce krzywdząca dla większości rodziców, ale problem pozostaje.
Anoreksja (jadłowstręt psychiczny) jest chorobą o podłożu biologicznym i psychicznym. Dolegliwość ta dotyka zazwyczaj osoby młode będące w emocjonalnym stresie. Winna jest też presja społeczna oraz nacisk mediów promujących ideał smukłej wręcz chudej sylwetki. Częstość występowania choroby narasta lawinowo, co staje się poważnym problemem społecznym. Należy zauważyć, że na anoreksję cierpi 15 razy więcej kobiet niż mężczyzn. Można mówić o kilku etapach choroby.
Faza początkowa polega na świadomej walce z głodem. Chory ogranicza spożywanie pokarmów, zwłaszcza tłuszczów i węglowodanów. Nie rezygnuje z tego, mimo braku nadwagi. Chory wierzy, że nadal jest gruby.
Faza druga-chory coraz słabiej odczuwa głód, a uczucie lekkości sprawia zadowolenie.
Spadkowi masy ciała towarzyszy lęk przed nadmiernym spożywaniem pokarmu. Anorektyk stosuje intensywne ćwiczenia fizyczne oraz środki przeczyszczające.
Faza trzecia-następuje całkowita utrata apetytu. Chory martwi się, w jaki sposób utrzymać to, co zdobyło się z trudem. Następstwem jest depresja, rozdrażnienie, apatia, bezsenność. Ponieważ anorektyk zaprzecza istnieniu choroby, nie podejmuje leczenia. Oto fragment wypowiedzi Klary: „Rozmawiałam z innymi anorektyczkami i one wiedzą, tak jak ja, że przy naszych najniższych wagach jesteśmy cholernie chude. Trzeba być skończoną idiotką, aby tego nie wiedzieć, ale trzeba to ukrywać, ponieważ jeśli lekarze dowiedzą się, że wiesz, iż jesteś chuda, będą chcieli, byś przytyła. Tak więc cały czas udajesz, że nie uważasz się za chudą, i w końcu oni się z tobą zgodzą. Pamiętam dwie anorektyczki, które bardzo szczerze rozmawiały z profesorem mówiąc mu, że są normalne. Później sama zapytałam je, czy myślały tak jak ja, a tylko udawały szczerość. Odpowiedziały, że tak. Jak mogłyby myśleć inaczej, gdy kości sterczały im z pupy. Następnego dnia, gdy zobaczyłam profesora, zapytał: „Klaro, czy uważasz się za chudą?” Moją pierwszą reakcją było „Widzisz, on nic nie wie, musi być głupi. Nie powiem mu więc, bo chcę zostać taka, jaka jestem teraz: czuję się bezpieczna, z dala od świata, mężczyźni boją się mnie dotknąć, bo myślą, że mnie złamią”. Odpowiedziałam mu więc, „Dlaczego pan pyta? To oczywiste, że nie jestem chuda”.
A w wyniku długotrwałego głodowania pojawia się szereg powikłań w organizmie. Są to: zatrzymanie miesiączkowania, zmniejszenie wydolności serca, obniżenie ciśnienia tętniczego krwi, ciągłe uczucie zimna, osteoporoza (zrzeszotnienie kości), zaburzenia pracy nerek i układu pokarmowego, liczne zmiany skórne (łuszczenie się, suchośc) itd.
Jak widać anoreksja jest groźną chorobą i nie leczona może doprowadzić do śmierci z powodu wyniszczenia organizmu. Leczenie polega zazwyczaj na izolacji chorego od środowiska rodzinnego i umieszczeniu go w szpitalu. Prowadzi się zajęcia psychoterapeutyczne z chorym oraz jego najbliższą rodziną. Niewątpliwie bardzo ważne jest wczesne rozpoznanie i wybór odpowiedniej terapii dla każdego chorego. Najważniejsze jednak jest zapobieganie chorobie. I tu istotne jest uświadamianie młodych ludzi, a także dorosłych: nauczycieli, opiekunów, a przede wszystkim rodziców. Aby pozytywnie zdiagnozować anoreksję należy stwierdzić, że u danej osoby występują równocześnie następujące cechy psychofizyczne:
· masa ciała mniejsza o co najmniej 15% od wartości normalnych (ujętych w specjalnych tabelach) lub wartość wskaźnika masy ciała BMI mniejsza niż 17,5 (obliczamy go w następujący sposób: dzielimy masę ciała (w kg) przez wzrost (w m), następnie wynik ponownie dzielimy przez wzrost),
· niska masa ciała będąca wynikiem braku akceptacji własnego wyglądu,
· myśli o przybraniu na wadze, o byciu tłustym, budzące wstręt,
· zaburzenia hormonalne, np. ustanie miesiączkowania u kobiet,
· znacznie opóźnione dojrzewanie (dotyczy osób dojrzewających).
Następną chorobą, którą chciałabym przybliżyć jest żarłoczność, wilczy głód, bulimia. Wg Małej Encyklopedii Medycyny to chorobliwe zwiększenie apetytu, prowadzące do spożywania nadmiernych ilości pokarmu, ponad ilość niezbędną do utrzymania prawidłowego ciężaru ciała. Jest to najbardziej rozpowszechniona forma zaburzeń łaknienia. Po raz pierwszy jako jednostkę chorobową rozpoznano ją w latach siedemdziesiątych XX wieku. Bulimia objawia się tym, że człowiek doznaje gwałtownych napadów głodu. W trakcie ich zaspokajania spożywa ogromne ilości pokarmów, zwłaszcza wysokokalorycznych, a jednocześnie panicznie boi się przyrostu wagi. Konsekwencją tego jest chęć przeciwdziałania efektom spożycia pokarmu poprzez stosowanie środków przeczyszczających, moczopędnych oraz hamujących apetyt. Efekty tych działań są zazwyczaj niezauważalne, wobec tego chory sięga po środki radykalne. Tuż po objedzeniu się powoduje silne wymioty. Po pewnym czasie dochodzi do odruchowych wymiotów po każdym posiłku. Z czasem pojawiają się objawy choroby, takie jak: uszkodzenie szkliwa zębów na wskutek ciągłych wymiotów, stan zapalny dziąseł, bolesne skurcze łydek, duszność, omdlenia, postępujące uszkodzenie nerek, zaburzenia rytmu serca, obniżenie ciśnienia tętniczego krwi, zaburzenia miesiączkowania, napady agresji. Oto fragment wypowiedzi chorej na bulimię pacjentki: „Bardzo łatwo przekonać samą siebie dzień po napadzie, że to był ostatni raz, że od dziś nigdy już więcej tego nie będziesz robiła. Niestety, uczucie mdłości i obrzydzenia w stosunku do siebie mijają po kilku dniach i zanim się obejrzysz, pomysł, aby uciec i urządzić sobie sesję pożerania nieograniczonych ilości wszystkiego, co tylko dusza zapragnie, znów cię opęta. To może być sprowokowane nudami, niepokojem lub tylko chęcią zrelaksowania się lub oderwania od wszystkiego przez jakiś czas”.
Bulimię należy szybko i dobrze zdiagnozować, następnie leczyć, na podobnych zasadach jak anoreksję, ponieważ jest chorobą wyniszczającą i niezwykle groźną. Musimy pamiętać, że były bulimik powraca do swoich nawyków pod wpływem sytuacji stresowych, wywołanych przez np. nadchodzący egzamin, zmianę pracy, szkoły, chorobę, małżeństwo, rozwód, nieporozumienia i kłótnie z rodzicami. Z danych liczbowych wynika, że około 40% chorych na bulimię psychiczną, obserwowanych przez około 5 lat, wykazuje dobry wynik leczenia, 40% umiarkowane powodzenie leczenia, a 20% nie wykazuje poprawy. Dobry wynik leczenia jest bardziej prawdopodobny, jeżeli chora ma poniżej 20 lat.
Myślą przewodnią mojego referatu było przybliżenie problemów dotyczących anoreksji i bulimii. Okazuje się, że w XXI wieku są to choroby pojawiające się bardzo często. Im więcej będziemy wiedzieć o przyczynach chorób, tym łatwiej będzie im zapobiegać, diagnozować oraz leczyć.
Wykaz literatury:
1. Abraham S., Llewellyn-Jones D.: Anoreksja. Bulimia. Otyłość. PWN, Warszawa 1995
2. Biologia. Kształcenie ogólne w zakresie podstawowym. Podręcznik dla liceum ogólnokształcącego i technikum. Nowa Era, Warszawa 2002
3. Duszyński J., Kozłowska-Rajewicz A., Wojciechowska G.: Biologia. Podręcznik. Szkoły ponadgimnazjalne.. PWN, Warszawa 2002
4. Mała Encyklopedia Medycyny. Wyd. 4. PWN, Warszawa 1988
5. Pyłka-Gutowska E., Jastrzębska E.: Biologia. Podstawy życia. Tajemnice ludzkiego ciała. Podręcznik dla liceum ogólnokształcącego, liceum profilowanego i technikum. MAC Edukacja S. A., Kielce 2002
Opracowała: A. Ośródka
Liceum Ogólnokształcące w Olecku
www.lo.olecko.pl
UWOLNIENIE_OD_ZLYCH_DUCHOW