Warszawa, 24-25.08.2007 (konferencja dla katechetów, WST)
Jak przeciwdziałać „wypaleniu się”
w służbie wśród dzieci?
Tekst przewodni: Rz 12,11
„nie bądźcie ospali w gorliwości, bądźcie płomiennego ducha, służcie Panu” (PE)
„W gorliwości nie ustawając, płomienni duchem, Panu służcie” (BW)
„W pracy nie leniwi, duchem pałający, Panu służący” (BG)
„Nie opuszczajcie się w gorliwości. Bądźcie płomiennego ducha. Pełnijcie służbę Panu. (BT)
„W gorliwości nie bądźcie opieszali. Bądźcie płomiennego ducha. Służcie Panu. (BP)
„Gorliwością nie dokuczliwi, duchem wrzący, Panu służący” (Int)
p. Apollos Dz 18,25 (wrzący duchem)
Jak płonąć, żeby się nie wypalić?
Wg artykułu w miesięczniku Zwierciadło, czerwiec 2007, s.78. rozmowa Małgorzaty Kacperek z Katarzyną Kloskowską-Kustosz, psycholog, zajmującą się profilaktyką wypalenia zawodowego.
Czym jest wypalenie się zawodowe?
Jest to odpowiedź organizmu na chroniczny stres związany z pracą.
Trzy komponenty tego zjawiska:
a) wyczerpanie psychofizyczne
b) trudności w nawiązywaniu dobrych więzi
c) obniżona ocena własnych możliwości.
Czy możemy nie wiedzieć, że się wypalamy?
Organizm wysyła sporo sygnałów ostrzegawczych, ważna jest czujność i profilaktyka.
Jak rozpoznać pierwsze symptomy?
W sferze fizycznej: poczucie zmęczenia, zaburzenia apetytu, problemy ze snem, obniżenie potrzeb seksualnych.
W sferze emocjonalnej: trudności w relaksowaniu się, obniżony nastrój, poczucie pustki i braku celu, zachowania impulsywne.
W sferze rodzinnej: obniżenie zainteresowania innymi członkami rodziny, niechęć do wspólnego wypoczynku, oglądanie telewizji jako sposób na ucieczkę od problemów, wykonywanie codziennych czynności w poczuciu stresu (np. płacz, gdy nie możemy znaleźć kluczy).
W sferze zawodowej: utrata chęci do pracy, rosnące poczucie niekompetencji, brak pomysłu na dokonanie pozytywnych zmian.
Co robić?
U podłoża wypalenia zawodowego leży nieumiejętność radzenia sobie ze stresem. Wiedza, co to jest stres i zdolność pokonywania go.
1. Bóle głowy, bezsenność, przeziębienia, poczucie irytacji – to się pojawia od czasu do czasu.
2. Problemy emocjonalne: wybuchy irytacji, poczucie niezadowolenia, gorsze wykonywanie zadań zawodowych.
3. Choroby o podłożu psychosomatycznym: kłopoty z kręgosłupem, migreny, wrzody żołądka, napady depresji.
Jeff Schmidt, naukowiec zajmujący się wypaleniem zawodowych: Nie możesz się wypalić, jeśli nigdy nie płonąłeś. Dotyka ono ludzi zaangażowanych, stawiających sobie zbyt ambitne cele, czasem nierealistyczne. Pokonuje ludzi ze skłonnością do perfekcjonizmu.
Jest to plaga naszych czasów. Aby się chronić należy:
* Postawić diagnozę: co się ze mną dzieje, jakie są symptomy?
* Wypoczywać, zadbać o siebie, zatrzymać się, przyjrzeć sobie i dokonać zmian w życiu.
* Oddzielić czas pracy od reszty dnia.
* Nie ulegać tyranii powinności i perfekcjonizmu.
* Unikać krytycznego dialogu wewnętrznego (jak była głupia…) – rozmawiać ze sobą samym, jak z przyjacielem.
* Podzielić się swoimi obowiązkami z innymi – nie „Zosia Samosia”.
*Wyeliminować rzeczy, które nie musze robić sam.
*Chodzi o to, aby płonąć mądrze.
Czego potrzebujemy, aby płonąć dla Pana?
Rz 12,9 Miłość niech będzie nieobłudna… - zasada, Bóg jest miłościa
Skąd ją wziąć?
1. Solidne nawrócenie (p. ap. Paweł), wewnętrzna przemiana i zwrot o 180 stopni. Prawdziwa pokuta, świadomość własnego grzechu, doznanie Bożego przebaczenia.
2. Chrzest Duchem Świętym
Łk 24,47-49. Dz 1,8.
3. Trzymanie się zasad chrześcijańskiego życia
1) miłość braterska (10a) (tkliwi)
2) szacunek (10b)
3) nie dokuczliwi gorliwością (11a)
gorliwie pragnąć, śpieszyć się, żarliwość
4) wrzący duchem (11b)
5) służący Panu (11c)
6) rozradowanie nadzieją (12a)
7) wytrwałość w utrapieniu (12b)
8) niezłomność w modlitwie (12c)
9) udział w potrzebach współbraci (13a)
10) rywalizacja w gościnności (13b)
11) błogosławić – nie przeklinać prześladowców (14)
12) współgranie z radosnymi i smutnymi (15)
13) traktowanie wszystkich jednakowo (16)
14) promotorzy dobra (17)
15) siewcy pokoju (18)
16) wolni od mściwości (19)
17) życzliwi wobec wrogów (20)
18) wyznawcy złotej zasady (21)
1 J 5,1-5
Świat zwycięża wszystko to, co zostało zrodzone przez Boga; zwycięstwem jest nasza wiara…
Wiara = wierzący
Czego możemy się nauczyć od Eliasza?
Eliasz – Jahwe jest moim Bogiem.
1 Krl 17,1 – początek; Jk 5,17 – koniec.
Eliasz = Jan Chrzciciel (Mal 4,5)
Eliasz i Mojżesz – Góra Przemienienia (Mt 17)
Czy Jezus to Eliasz? J 1,21.
Eliasz nie był sam – Rz 11,2-4.
1. Mocne powołanie (17,1)
2. Otwarty na Słowo Boga (17,2)
3. Posłuszny (17,5)
4. Zależny (17,6)
5. Człowiek jednego kroku (17,8nn)
6. Gotowy do ryzykowania (18,1)
7. Pracowity (18,20)
8. Wiedział, jak się modlić (18,41)
9. Był normalny, zwyczajny (19,1-4)
Nasza siła jest z Boga
1. Z Niego, przez Niego i dla Niego (Rz 11,36)
2. W Nim żyjemy i poruszamy się (Dz 17,28)
3. Wszystko mogę w tym, który mnie wzmacnia (Flp 4,14)
Dalsza droga
1. Podpłomyk z ręki Boga – Słowo Boże (19,6)
2. Woda z ręki Boga – Duch Święty (19,6)
3. Powtórzenie – napełnienie, pełność (19,7) por. Ef 5,18.
4. Siły (19,8) por. 5 Mojż 8,17-18; bańka oliwy 2 Krl 4,1-7.
5. Właściwe zrozumienie (19,9-18)
6. Kontynuacja (19,19 – 2 Krl 1,18)
7. Chwalebne zakończenie (2 Krl 2,1-12).
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Konspekt wykładu prezb. Kazimierza Sosulskiego wygłoszonego w Warszawie, w dniach 24 i 25 sierpnia 2007 na konferencji dla katechetów Kościoła Zielonoświątkowego.
Tekst i nagranie dostępne w Internecie wg baneru zamieszczonego na stronie internetowej www.lodz.kz.pl.
3
ela.roza