Abc_tynkow - Tynki tradycyjne udoskonalone cz.2.pdf - ŚCIANY(1) - pilot1216

TECHNO

LOGIE

ABC tynków cz´Êç IX

Tynki tradycyjne udoskonalone ( 2 )

Tynki tradycyjne udoskonalone, nazywane tak˝e uszlachetnionymi

lub modyfikowanymi, wykonywane sà z mas tynkarskich

przygotowywanych na budowie z suchych mieszanek

fabrycznych, zawierajàcych dodatki i domieszki modyfikujàce

niektóre w∏aÊciwoÊci zapraw. Suche mieszanki tych tynków

dostarczane sà na budow´ w workach lub w silosach,

których zawartoÊç mo˝e byç uzupe∏niana w razie potrzeby

przez producenta zapraw.

Tynki cementowe oraz cementowe

zdodatkiem trasu stosowane sà wmiej-

scach nara˝onych na zwi´kszone od-

dzia∏ywanie wilgoci lub mo˝liwoÊç

uszkodzenia mechanicznego wypraw.

Produkowane sà g∏ównie jako tynki

podk∏adowe, chocia˝ spotykane sà tak-

˝e g∏adzie cementowe.

Tynki cementowo-wapienne mogà

byç produkowane jako Êrednio-, drob-

no- lub bardzo drobnoziarniste. Pierw-

sze znich stosowane sà zw∏aszcza jako

tynki podk∏adowe, natomiast tynki

drobno-ibardzo drobnoziarniste wyko-

rzystuje si´ jako tynki nawierzchniowe

lub g∏adzie nanoszone bezpoÊrednio na

pod∏o˝e. Modyfikowane zaprawy ce-

mentowo-wapienne mogà byç stosowa-

ne tak˝e jako ca∏opowierzchniowe

szpachlówki wyrównujàce tynk podk∏a-

dowy przed nanoszeniem tynku cien-

kowarstwowego lub pow∏oki malar-

skiej. Produkowane mieszanki mogà za-

wieraç cement szary lub bia∏y. Mo˝liwy

jest tak˝e dodatek màczki trasowej.

Suche mieszanki zapraw wapien-

nych mogà byç wykorzystywane do wy-

konywania tynków podk∏adowych ina-

wierzchniowych. Ze wzgl´du na swe

korzystne w∏aÊciwoÊci higieniczne tyn-

ki wapienne przydatne sà szczególnie

wpomieszczeniach mieszkalnych. Wy-

prawy wapienne polepszajà mikrokli-

mat i u∏atwiajà regulacj´ wilgotnoÊci.

Stosowany w niektórych mieszankach

dodatek trasu pozwala na uzyskanie

przez wapno powietrzne cech spoiwa

hydraulicznego, dzi´ki czemu wzrasta

wytrzyma∏oÊç mechaniczna i odpor-

noÊç wyprawy na wilgoç. Innym, cieka-

wym przyk∏adem modyfikacji zaprawy

wapiennej jest przyspieszajàcy wiàza-

nie dodatek kaolinu imàczki ceglanej.

Materia∏y tynkarskie zzapraw gipso-

wych igipsowo-wapiennych okreÊlane

sà jako tynki, gipsy szpachlowe i g∏a-

dzie. Poszczególne grupy produktów

przeznaczone sà do wykonywania po-

w∏ok oró˝nej gruboÊci – orientacyjnie:

tynki do 10 mm, szpachlówki do

3 mm, g∏adzie do 1 mm. Wzale˝noÊci

od sk∏adu mogà charakteryzowaç si´

dr in˝. Mariusz Gaczek, mgr in˝. S∏awomir Fiszer

ków, a tak˝e wypraw wyko-

nywanych z zapraw lekkich

i termoizolacyjnych, zmianie ulega sto-

sowane tradycyjnie nazewnictwo. Ob-

rzut traktowany jest nie jako warstwa

tynku, lecz jako jeden ze sposobów przy-

gotowania pod∏o˝a. Narzut nazywany

jest tynkiem podk∏adowym. Wtynkach

zewn´trznych pe∏ni on przede wszyst-

kim rol´ ochronnà. Tradycyjna g∏adê

tynkowa nazywana bywa tynkiem na-

wierzchniowym (lub wierzchnim), który

pe∏ni g∏ównie funkcje dekoracyjne. Mo-

˝e to byç np.: tynk drobnoziarnisty, szla-

chetna wyprawa pocieniona czy te˝

g∏adê szpachlowa. Tynk podk∏adowy

i tynk wierzchni mogà ró˝niç si´ pod

wzgl´dem zastosowanego spoiwa. Na

niektórych tynkach podk∏adowych, za-

miast tynku wierzchniego, mo˝e byç

bezpoÊrednio wykonywana pow∏oka

malarska. Jako wyprawy zewn´trzne sto-

sowane sà tak˝e tzw. tynki jednolite

(monocouche, one-coat render, einla-

genputz, monocapa) wykonywane z za-

prawy, która jednoczeÊnie spe∏nia funk-

cje ochronne i dekoracyjne.

Tynki uszlachetnione wewn´trzne

WÊród tej grupy wypraw wyró˝niç mo˝-

na tynki: cementowe, cementowo-wa-

pienne, wapienne, gipsowe, gipsowo-

-wapienne, gliniane i gliniano-gipsowe.

Fot.1. Przyk∏ad zastosowania tynku glinianego.

KALEJDOSKOP

BUDOWLANY

listopad 2004

W przypadku omawianych tyn-

TECHNO

LOGIE

ró˝nà d∏ugoÊcià czasu przydatnoÊci do

stosowania po zarobieniu wodà. Pro-

dukty gipsowe posiadajà zdolnoÊç wy-

równywania wilgotnoÊci, sprzyjajàcà

uzyskaniu dobrego mikroklimatu wpo-

mieszczeniach.

Gotowe mieszanki tynków glinia-

nych produkowane sà w ró˝nych od-

mianach przeznaczonych do wykony-

wania wypraw jedno- lub dwuwar-

stwowych (tynki podk∏adowe i wierz-

chnie oró˝nej ziarnistoÊci). Specyficz-

nà cechà tynków glinianych jest mo˝li-

woÊç zmiany ich faktury po uprzed-

nim zmoczeniu. Mo˝liwe jest tak˝e

skucie wyprawy, jej ponowne zarobie-

nie wodà i naniesienie na pod∏o˝e.

Wyprawy gliniane nadajà si´ bardzo

dobrze do stosowania w pomieszcze-

niach mieszkalnych ze wzgl´du na

bardzo du˝e zdolnoÊci wyrównywania

wilgotnoÊci oraz neutralizacji zapa-

chów. Istotnà cechà zapraw glinianych

rzutujàcà na mo˝liwoÊç ich stosowania

jest neutralnoÊç wzgl´dem skóry, dzi´-

ki czemu nie wywo∏ujà one podra˝-

nieƒ ani alergii. Dzi´ki kombinacji ró˝-

norodnych barwnych piasków i glin,

mo˝liwe jest uzyskanie doÊç du˝ej ga-

my kolorystycznej tynków glinianych.

Kolor wypraw mo˝e byç tak˝e otrzy-

many przez ich pokrycie np. farbà gli-

nianà, która dodatkowo zwi´ksza od-

pornoÊç na Êcieranie. Tynki gliniane

mogà byç przygotowywane i nak∏ada-

ne r´cznie lub maszynowo. Niektórzy

producenci zwracajà uwag´, aby war-

stwa wierzchnia tynku nie mia∏a zbyt

du˝ej gruboÊci (wi´kszej ni˝ 5 mm).

Istotne jest te˝, aby podczas fakturowa-

nia stosowana by∏a minimalna iloÊç

wody wcelu ograniczenia wyp∏ukiwa-

nia lepiszcza iobni˝ania wten sposób

wytrzyma∏oÊci na Êcieranie. Ze wzgl´-

du na mo˝liwoÊç pojawienia si´ pleÊni

na powierzchni tynku wokresie wysy-

chania, nale˝y w tym czasie zadbaç

o w∏aÊciwe wentylowanie pomiesz-

czeƒ (oko∏o 10 wymian na godzin´).

Przyk∏ad zastosowania tynku gliniane-

go w pomieszczeniu mieszkalnym po-

kazano na fot. 1.

Tynki gipsowo-gliniane ∏àczà zalety

obu tych materia∏ów, przy jednocze-

snym zniwelowaniu ich niedostatków.

Wstosunku do wypraw glinianych

uzyskuje si´ przede wszystkim wy˝szà

wytrzyma∏oÊç i przyczepnoÊç do pod-

∏o˝a oraz mocniejszà powierzchni´

tynku. Wporównaniu do wypraw gip-

sowych uzyskuje si´ popraw´ w∏aÊci-

woÊci fizyko-chemicznych – przede

wszystkim popraw´ wch∏aniania i od-

dawania wilgoci. Podczas wysychania

zaprawa nie wykazuje p´cznienia ani

skurczu. Tynki gipsowo-gliniane cha-

rakteryzujà si´ du˝à wydajnoÊcià, ∏a-

twym i szybkim wykonaniem, du˝ym

dopuszczalnym zakresem zmian gru-

boÊci warstwy tynku, mo˝liwoÊcià do-

wolnego fakturowania, atak˝e krótkim

czasem wysychania.

Tynki uszlachetnione zewn´trzne

Do grupy tej mo˝na przede wszystkim

zaliczyç tynki cementowe, cementowo-

-wapienne oraz tynki wapienne. Wy-

prawy zewn´trzne mogà byç tak˝e wy-

konywane jako gliniane, wymagajà jed-

nak wówczas zabezpieczenia odpo-

wiednià pow∏okà malarskà.

Tynki cementowe ze wzgl´du na ich

du˝à szczelnoÊç i odpornoÊç na dzia-

∏anie wody oraz oddzia∏ywania me-

chaniczne stosowane sà g∏ównie

w strefach coko∏owych i poni˝ej po-

ziomu terenu. Podobnie jak tynki ce-

mentowe wewn´trzne mogà równie˝

zawieraç domieszk´ trasu.

Mieszanki suchych zapraw ce-

mentowo-wapiennych produkowane

sà w dwóch podstawowych warian-

tach: do wykonywania tradycyjnych

wypraw wielowarstwowych oraz do

wykonywania wypraw jednolitych.

Wyprawy wielowarstwowe sk∏adajà

si´ na ogó∏ z tynku podk∏adowego

i nawierzchniowego. Wniektórych

rozwiàzaniach rol´ tynku wierzch-

niego pe∏ni odpowiednia pow∏oka

malarska. Spotykane sà tak˝e spe-

cjalne mieszanki do wykonywania

wypraw na glinianych wype∏nie-

niach Êcian szachulcowych. Tynki te

charakteryzujà si´ w∏aÊciwoÊciami

Rys. 1. Technika wykonywania intarsji

w zdobionym tynku jednolitym: a) naniesie-

nie zaprawy na Êcian´, b) odciÊni´cie lub

wyci´cie ornamentu, c) wype∏nienie orna-

mentu zaprawà o innej barwie, d) cyklinowa-

nie powierzchni.

Fot. 2-6. Wykonywanie i przyk∏ady zdobieƒ

w tynku jednolitym.

listopad 2004

KALEJDOSKOP

BUDOWLANY

TECHNO

LOGIE

mechanicznymi dostosowanymi do

cech materia∏u pod∏o˝a, przede

wszystkim zredukowanà wytrzyma-

∏oÊcià iobni˝onym modu∏em spr´˝y-

stoÊci. Dzi´ki temu zwi´kszona jest

odpornoÊç wyprawy na odkszta∏ce-

nia wyst´pujàce w konstrukcjach

szkieletowych.

Interesujàcym rozwiàzaniem sà tyn-

ki jednolite, wykonywane z zaprawy

spe∏niajàcej jednoczeÊnie funkcje

ochronne idekoracyjne. Nak∏ada si´ je

wjednym lub dwóch narzutach. Tynki

te mogà mieç charakter wypraw szla-

chetnych izdobionych. Ich powierzch-

nia mo˝e byç cyklinowana, cyklinowa-

na i przecierana gàbkà, mo˝na te˝ wy-

konaç na niej natrysk kruszywa ozdob-

nego. Ponadto mo˝liwe jest wykonywa-

nie boniowania czy te˝ intarsji (rys. 1).

Stosujàc ró˝ne matryce, mo˝na wyko-

nywaç w specjalnych odmianach tych

wypraw zdobienia odciskane (fot. 2-6).

Niektóre rodzaje tynków jednolitych

mogà charakteryzowaç si´ zmniejszonà

g´stoÊcià obj´toÊciowà, zbli˝onà do

tynków lekkich. Zaprawy przeznaczo-

ne do wykonywania zewn´trznych tyn-

ków jednolitych, zgodnie z normà

EN 998-1 sà oznaczane tak, jak to po-

dano wtabeli 1.

Zewn´trzne tynki wapienne powin-

ny byç wykonywane z wapna natural-

nie hydraulicznego lub z wapna po-

wietrznego z dodatkami hydrauliczny-

mi (np. tras, màczka ceglana). Tynki

zwapna naturalnie hydraulicznego na-

dajà si´ szczególnie do zastosowania

wrejonach nadmorskich ze wzgl´du na

brak w ich sk∏adzie jakichkolwiek

sk∏adników stwarzajàcych potencjalnà

mo˝liwoÊç wystàpienia korozji siarcza-

nowej. Ponadto, sole ju˝ znajdujàce si´

wmateriale Êcian mogà swobodnie mi-

growaç przez wypraw´ na zewnàtrz

ibyç póêniej zmywane.

– wyeliminowanie strat na skutek

uszkodzeƒ tradycyjnych opakowaƒ

czy te˝ kradzie˝y,

– mo˝liwoÊç zwrotu niewykorzystane-

go materia∏u,

– uzyskiwanie sta∏ej konsystencji ijed-

norodnoÊci zaprawy,

a przede wszystkim

– wzrost wydajnoÊci pracy przy wyko-

nywaniu wypraw (tabela 2).

Technika silosowa i mechaniczny

sposób aplikacji zapraw uwa˝ane sà za

najbardziej oszcz´dny iracjonalny spo-

sób wykonywania wypraw tynkarskich.

Technika silosowa

Tynki uszlachetnione nadajà si´ za-

równo do nanoszenia r´cznego, jak

i maszynowego, chocia˝ czasami

wprowadza si´ wyraêne rozgraniczenie

pomi´dzy jednym i drugim sposobem

wykonywania.

Nowoczesnym uzupe∏nieniem mecha-

nicznego sposobu wykonywania tyn-

ków jest technologia polegajàca na do-

starczaniu na budow´ suchych mie-

szanek tynkarskich w silosach. Sche-

mat takiego zestawu urzàdzeƒ, sk∏ada-

jàcego si´ zsilosu, urzàdzenia podaw-

czego iagregatu tynkarskiego, pokaza-

no na rys. 2.

Do zalet stosowania techniki siloso-

wej w powiàzaniu z mechanicznym

wykonywaniem tynków nale˝y:

– zabezpieczenie materia∏u przed od-

dzia∏ywaniem czynników atmosfe-

rycznych,

– oszcz´dnoÊç powierzchni sk∏adowa-

nia materia∏ów na placu budowy,

– brak problemu zu˝ytych opakowaƒ,

– zmniejszenie zapylenia,

– podniesienie estetyki miejsca pracy,

drr iin˝˝.. Maarriiusszz Gaacczzeekk,,

mggrr iin˝˝.. S∏∏aawoomiirr Fiisszzeerr

Instytut Konstrukcji Budowlanych

Politechniki Poznaƒskiej

W artykule wykorzystano materia∏y

informacyjne firm: Baumit-Bayosan,

Clariant, Claytec, Hasit, Knauf,

KREISELTechnika Budowlana,

Marmorit,m-tec, Optiroc, Röfix,

Saint-Gobain Weber Terranova.

Rys. KREISEL Technika Budowlana

Tabela 1. Rodzaje zapraw tynkarskich w zale˝noÊci od w∏aÊciwoÊci

lub zastosowania, wed∏ug normy EN 998-1.

Rodzaj zaprawy

Oznaczenie

Zaprawa normalna do ogólnego stosowania

Zaprawa do tynków lekkich

Zaprawa barwiona do tynków szlachetnych

Zaprawa do jednolitych tynków zewn´trznych

Rys. 2. Schemat zestawu urzàdzeƒ prze-

znaczonych do maszynowego przygotowa-

nia i aplikacji zapraw tynkarskich: 1 – silos,

2 – kompresor, 3 – agregat tynkarski, 4 – za-

sobnik transportowy (dzwon), 5 – klapa d∏a-

wiàca, 6 – dysza, 7 – zawory szybkozamyka-

jàce, 8 – wà˝ transportowy, 9 – koƒcówka

nape∏niajàca, 10 – filtr na nadmiar powietrza,

11 – kabel sterujàcy, 12 – sonda mierzàca

iloÊç materia∏u, 13 – kabel zasilania wibrato-

ra, 14 – kabel sterowania klapà d∏awiàcà, 15

– przewody powietrzne, 16 – pod∏àczenie do

sieci elektrycznej, 17 – sucha mieszanka tyn-

karska, 18 – doprowadzenie wody, 19 – ste-

rowanie elektryczne, 20 – pompa Êlimakowa,

21 – pistolet natryskowy.

Zaprawa do tynków renowacyjnych

Zaprawa do tynków termoizolacyjnych

Tabela 2. Szacunkowe porównanie wydajnoÊci pracy przy ró˝nych sposobach

wykonywania wypraw tynkarskich.

Zaprawa

Sucha zaprawa

Sucha

przygotowywana

w workach

zaprawa

na placu budowy

w silosie

Mieszanie/ nak∏adanie

r´cznie

r´cznie agregat tynkarski agregat tynkarski

WydajnoÊç

100%

200-250%

400%

500-600%

KALEJDOSKOP

BUDOWLANY

listopad 2004

Abc_tynkow - Tynki tradycyjne udoskonalone cz.2.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: