DZIEDZICTWO CYRYLA I METODEGO NA RUSI
/DIMITRI OBOLENSKY/
1) Włodzimierz- książę Rusi, nawrócił Ruś na chrześcijaństwo przyjmując chrzest w 988 lub 989 roku
2) Jarosław- syn Włodzimierza, książę Kijowa w latach 1019-1054, dzięki tłumaczom wykształconym za pomocą szkół stworzonych przez ojca zaopatrzył poddanych w słowiańskie tłumaczenia ksiąg bizantyjskich.
3) Cyryl i Metody- „ kamień węgielny” kultury rosyjskiej:
· Bizantyjscy apostołowie
· Przeprowadzali morawską misję
· Rusini zawdzięczają im alfabet, piśmiennictwo i tradycje naukowe
4) Dziedzictwo Cyryla i Metodego na Rusi:
· Pierwszy udokumentowany chrzest Rusi lata 60. XI wieku (pierwsza organizacja kościelna zniknęła pod falą pogaństwa), wspólnota chrześcijańska przetrwała w Kijowie
· 988 lub 989 r.- ponowny chrzest za panowania św. Włodzimierza
Początki chrześcijaństwa zbiegły się z morawską misją.
· Dość prawdopodobne jest to, że znacznie przed chrztem Włodzimierza (najpóźniej w połowie X wieku) wspólnota chrześcijańska w Kijowie posługiwała się słowiańską liturgią, słowiańskimi tłumaczeniami fragmentów Pisma św. i korzystała z usług mówiących po słowiańsku księży- mogło to być spowodowane więzami językowymi, plemiennymi i kontaktami politycznymi między Słowianami wsch. , zach. i płd.
· Brak wiedzy na temat początków tradycji cyrylsko- metodiańskiej
5) Powieść minionych lat (PML):
· Kronika spisana w XI i XII wieku
· Przedstawia dzieje narodu ruskiego, ruskie piśmiennictwo oraz wiedzę
· Nic nie mówi o tym, jak przybyła tradycja posługiwania się j. słowiańskim na Ruś
· Przypisuje wprowadzenie wiedzy książkowej Włodzimierzowi i Jarosławowi
· Pytanie: czy autor/autorzy nie widzieli o wcześniejszych początkach i byli przekonani, że chrześcijańska wspólnota w Kijowie posługiwała się przed Włodzimierzem liturgią w j. greckim?- różne tezy na ten temat:
ü Nikołaj Nikolski: kompilatorzy byli świadomi słowiańskich źródeł ruskiego chrześcijaństwa, ale przemilczeli ten fakt, bo chcieli nadać większą rangę chrztowi Włodzimierza (nawrócenie= wyłącznie osiągnięcie Greków)
ü Prisiołkow- autorzy byli kierowani politycznie stąd zmiana, przemilczanie pewnych faktów
ü Niewiedza kompilatorów wynikała ze stopniowego, bez przełomowego przenikania w X wieku na Ruś tradycji opartej na j. słowiańskim
FAKT! Składniki tradycji cyrylsko- metodiańskiej (duchowni, liturgia, księgi) przeniknęły na Ruś przed czasami Włodzimierza. Oficjalne nawrócenie Rusi- 988 lub 989r.
6) Nawrócenie Rusi- skutki:
· Wzmocnienie więzów z Bizancjum
· Ustanowienie narodowej organizacji kościelnej podległej patriarsze Konstantynopola
· Budowanie kościoła opartego na obrządku słowiańskim (okres XI i XII wieku)
7) Morawska misja Cyryla i Metodego:
· Rok 898
· Opis w PML zawiera cytaty z życiorysów Metodego i Konstantego
· „Opowieść o przełożeniu ksiąg na j. słowiański”- materiał źródłowy na temat misji, dzieło wtórne, bezwartościowe dla historyka, według niego:
ü Konstanty i Metody wynaleźli słowiański alfabet- wspólne dziedzictwo Morawian, Bułgarów i Rusinów
ü Końcowa część (z ruską korektą) głosi, że spuścizna Cyryla i Metodego została przejęta przez Rusinów, kronikarz przypisuje duchowe ojcostwo Rusi Cyrylemu, Metodemu oraz św. Pawłowi- apostołowi pogan, jest to zasadniczy element tradycji Cyrylo- metodiańskiej
8) Ślady tradycji cyrylsko- metodiańskiej:
· Dziedzictwo Cyryla i Metodego przeniknęło z Moraw na Ruś
· Sugestia, że pismo słowiańskie stanowi ciąg dalszy cudu zesłania Ducha św., który unieważnia pomieszanie języków będące rezultatem wznoszenia Wieży Babel (ludy słowiańskie uczestniczą w zielonoświątkowym obrzędzie cofającym klątwę)
· Pierwszym prymasem Rusi- Michał narodowości bułgarskiej
· Istnienie analogii między wprowadzeniem słowiańskiej liturgii i pisma św. na Morawy dzięki Konstantynowi i Rościsławowi a przeniesieniem ich na Ruś z inicjatywy Włodzimierza
· Włodzimierz- tworzenie szkół słowiańskich
· Jarosław- zebrał pisarzy- tłumaczy i przekładali oni Grekę na j. słowiański (księgi złożone w cerkwi św. Sofii w Kijowie- głównej katedrze kraju)
· W piśmiennictwie ruskim: utwory s-c-s sprowadzane na Ruś z Bałkanów i Czech, najwcześniejsze płody literatury rodzimej
· Próby określenia miejsca własnego narodu w obrębie wspólnoty chrześcijańskiej
· Wiek XIV-XV- ponowne zainteresowanie dziełem Cyryla i Metodego
· Zbieżność osiągnięć w nawracaniu św. Stefana Permskiego w XIV wieku i Konstantyna- Cyryla
· Bardzo urokliwa chrześcijańska liturgia
· Język s-c-s w bułgarskiej odmianie= środek religijnego wyrazu+ fundament średniowiecznej literatury
crazylady