S2_Rola czynników kulturowych w kryzysie finansowym_Wiesław Rehan_wykład 7.doc

Rola czynników kulturowych w kryzysie finansowym: wykłady

Prof. nadzw. dr hab. Wiesław Rehan

Wykład 7

27.05.2011

Temat: Kryzys finansów publicznych w perspektywie kulturowej.

Deficyt i dług publiczny – rola oddziaływań pozaekonomicznych:

1. Deficyt budżetowy – ujemna różnica pomiędzy dochodami budżetu państwa a wydatkami pochodzącymi z niego;
2. deficyt sektora finansów publicznych – ujemna różnica pomiędzy dochodami publicznymi a wydatkami publicznymi (fundusze pozabudżetowe, zadłużenie samorządowe).

W 2010 r. zadłużenie Polski wynosiło 778 212 000 000,00 zł – stanowiło to 55% produktu krajowego brutto (PKB nie może być wyższe, niż 60%). W tej chwili zadłużenie Polski wzrosło do 840 000 000 000,00 zł – jest to tzw. „zegar Balcerowicza”. Dług jest liczony w relacji do PKB.

·         1971 r. – 1 000 000 000,00 USD zadłużenia (Wiesław Gomułka)

·         1980 r. – 24 000 000 000,00 USD zadłużenia (koniec epoki Gierka)

·         1989 r. – 41 000 000 000,00 USD zadłużenia (koniec epoki socjalizmu)

·         1990 r. – dług publiczny stanowi 95% w stosunku do PKB

·         1995 r. – dług publiczny stanowi 49,6% w stosunku do PKB

·         1998 r. – dług publiczny stanowi 39,5% w stosunku do PKB

·         2000 r. – dług publiczny stanowi 37,7% w stosunku do PKB

·         2001 r. – dług publiczny stanowi 38,8% w stosunku do PKB

·         2008 r. – dług publiczny stanowi 46,9% w stosunku do PKB

·         2010 r. – dług publiczny stanowi 53% w stosunku do PKB (55% według standardów Unii Europejskiej)

Najbardziej zadłużone kraje:

·         Grecja – 140%

·         Włochy – 118%

·         Belgia

·         Irlandia

·         Francja – 83%

·         Portugalia – 82,8%

·         Węgry – 76,5%

·         Wielka Brytania – 78,8%

·         Niemcy – 75,7%

Najmniej zadłużone kraje:

·         Estonia – 8%

·         Luksemburg – 18,2%

·         Bułgaria – 18,2%

·         Szwecja – 39%

·         Czechy – 39%

·         Rumunia – 40%

·         Dania – 44%

·         Łotwa – 45%

·         Polska – 55%

Prawdopodobieństwo bankructwa – pięcioletnie obligacje rządowe. Im bogatsze państwo, tym mniej płaci, bo mniejsze jest prawdopodobieństwo, że zbankrutuje. Kraje płacące najwięcej:

·         Wenezuela

·         Grecja – 50%

·         Argentyna – 41%

·         Pakistan

·         Ukraina – 32%

·         Portugalia – 30%

·         Dubaj

·         Rumunia

·         Hiszpania

·         Włochy

·         Polska

Jak się zmieniał dług publiczny na świecie:

·         2010 r.: 18,7 biliona USD

·         2011 r.: 45 biliona USD

Dług ukryty – związany z old age (wiek pozaprodukcyjny); podjęte przez państwo zobowiązania na rzecz emerytów i rencistów, świadczeniami zdrowotnymi.

Co robić z deficytem?

1. tradycja liberalna – zrównoważenie deficytu budżetowego w skali roku finansowego. Nie może się zadłużać, bo to jest niemoralne w stosunku do naszych potomnych. Możemy wydać tyle, na ile nas stać; zerowe zadłużenia.
2. Tradycja Keynes’owska – interwencjonizm państwowy jako przeciwieństwo liberalizmu. Zrównoważenie budżetu w skali cyklu koniunkturalnego (po siedmiu latach chudych nastąpi siedem lat tłustych)
3. Unia Europejska – ograniczyła rozmiary dopuszczalnego deficytu budżetowego (deficyt budżetowy nie większy, niż 3% PKB).

Semestr 2

              - 2 -