Muzyka epoki średniowiecza i renesansu.doc

TEMAT LEKCJI: Muzyka epoki średniowiecza i renesansu
 

KLASA: I A
PRZEDMIOT: sztuka (muzyka)
 

NAUCZYCIEL PROWADZACY:
 

TERMIN:

STANDARDY WYMAGAŃ

Uczeń:

·         Interpretuje teksty kultury

·         Wyszukuje informacje zawarte w różnych tekstach kultury

·         Dostrzega i analizuje konteksty niezbędne do interpretacji tekstów kultury: historyczny, filozoficzny, religijny, plastyczny, muzyczny i wypowiada się na ich temat

·         Dostrzega wartości wpisane w teksty kultury

·         Analizuje, porównuje, porządkuje i syntezuje informacje zawarte w tekstach kultury

CELE OPERACYJNE

Uczeń:

·         Omawia genezę chorału gregoriańskiego

·         Rozpoznaje muzykę chorałową

·         Wymienia cechy muzyki chorałowej

·         Wymienia najstarsze zabytki polskiej kultury muzycznej

·         Rozpoznaje i analizuje melodię Bogurodzicy i Gaude Mater Polonia

·         Rozpoznaje i porównuj pieśni epoki renesansu Już się zmierzcha Wacława z Szamotuł i Nieście chwałę mocarze z Melodii na psauterz Polski

·         Potrafi na podstawie słuchanego utworu wyjaśnić cechy muzyki polifonicznej

METODY I TECHNIKI PRACY:

·         aktywizująca

·         rozmowa kierowana

·         dyskusja

·         praca w grupach

·         ćwiczeniowa

ŚRODKI DYDAKTYCZNE:

·  utwory muzyczne na kasetach lub płytach CD

·  wieża audio

·  tablice poglądowe

·  podręczniki

·  karty do pracy samodzielnej lub grupowej

·  karty z odpowiedziami TAK lub NIE

CELE OPERACYJNE
0panowana wiedza i umiejetności

1.     Uczeń omawia genezę chorału gregoriańskiego

Uczeń wie ,że:

o        w 313r.zostaje wydany przez cesarza Konstantyna Wielkiego Edykt Mediolański (przyznający chrześcijanom wolność)

o        rozpoczyna się rozwój muzyki kościelnej a ośrodkami kultury muzycznej są: kościoły, katedry, klasztory

o        kantor pełni ważną rolę muzyka kościelnego, prowadzącego szkołę chóralną i zajęcia muzycznej

o        Papież Grzegorz Wielki w VI/VII w (590-604) poleca dokonać wyboru utworów wykonywanych na nabożeństwach i zebrać je w tzw. ANTYFONARZ (śpiewnik kościelny).Zbiór tych pieśni nazwano CHORAŁEM GREGORIAŃSKIM

2.     Uczeń rozpoznaje muzykę chorałową

Uczeń rozpoznaje, że:

o        utwór śpiewany jest w kościele, katedrze, klasztorze

o        utwór wykonuje chór męski

o        tekst i wykonanie wskazuje na to ,że jest to pieśń kościelna

o        pieśń wykonywana jest w języku łacińskim

3.     Uczeń wymienia cechy muzyki chorałowej

Uczeń wie ,że muzyka chorałowa jest:

o        jednogłosowa

o        ametryczna

o        melizmatyczna

4.     Uczeń wymienia najstarsze zabytki polskiej kultury muzycznej

Uczeń wie ,że do najstarszych zabytków muzyki polskiej należą:

o        Bogurodzica- anonim XIII w

o        Gaude Mater Polonia – Wincenty z Kielczy XIII w

5.     Uczeń rozpoznaje i analizuje melodię Bogurodzicy i Gaude Mater Polonia
Uczeń rozpoznaje i analizuje pieśni:

6.     Uczeń rozpoznaje i porównuje pieśni epoki renesansu Już się zmierzcha Wacława z Szamotuł i Nieście chwałę mocarze z Melodii na psauterz Polski Mikołaj Gomółka
Uczeń rozpoznaje i porównuje pieśni :

7.     Uczeń potrafi na podstawie słuchanego utworu wyjaśnić cechy muzyki polifonicznej
Uczeń potrafi wyjaśnić, że:

POLIFONIA- to wielogłosowa technika kompozytorska, polegająca na równoczesnym prowadzeniu kilku samodzielnych linii melodycznych czyli każdy głos prowadzi własną, samodzielną melodię
HOMOFONIA - jeden z typów techniki kompozytorskiej, eksponujący melodię ( zazwyczaj w najwyższym głosie), której podporządkowane są współbrzmienia harmonicznie pozostałych głosów

PRZEBIEG LEKCJI

1.     Przy świetle świec uczniowie wysłuchują fragmentu chorału gregoriańskiego Triadum Sacrum w wykonaniu Chóru Mnichów zakonu cysterskiego z Casamari.

o        rozmowa n.t. nastroju i odczuć słuchaczy

o        wręczenie kart z odpowiedziami TAK lub NIE, które należy podnieść do góry gdy odpowiedź uważa się za prawidłową i odwrotnie

PYTANIA:

o        gdzie śpiewany jest utwór?

o        kto wykonuje utwór?

o         

o        co wskazuje na to, że jest to pieśń religijna?

o        w jakim języku wykonywany jest utwór?

PROPONOWANE ODPOWIEDZI DO WYBORU:

o        W kościele lub w katedrze

o        W małym kameralnym pomieszczeniu, typu klasa lekcyjna

o        Solista

o        Chór męski

o        Skoczny i wesoły rytm

o        Tekst i wykonanie przypominające pogłos, echo

o        łacina

o        język polski

o        Odpowiedź na TAK sygnalizowana jest przez podniesienie zielonej karteczki

o        Odpowiedź na NIE sygnalizowana jest przez podniesienie czerwonej karteczki

2.     Przypomnienie genezy powstania takiego rodzaju pieśni jakim jest chorał gregoriański.
Kto, kiedy i w jakim celu ogłosił Edykt Mediolański?
Gdzie powstają główne ośrodki muzyki i dlaczego?
Kto to jest kantor i jakie były jego zadania?
Jaki udział przy powstaniu śpiewnika -ANTYFONARZA miał papież Grzegorz Wielki?

3.     Jakie cechy posiada muzyka chorałowa?
Zaznacz prawidłową odpowiedź

MUZYKA CHORAŁOWA JEST:
JEDNOGŁOSOWA
WIELOGŁOSOWA

METRYCZNA
AMETRYCZNA

MELIZMATYCZNA
NIEMELIZMATYCZNA

Po zaznaczeniu odpowiedzi sprawdzenie ich prawidłowości i wyjaśnienie pojęć.

4.     Dyskusja n.t. Co to jest ZABYTEK?

o        czy muzyka może być zabytkiem?

o        czy znacie jakieś pieśni, które nazywamy zabytkami?

5.     Rozdanie uczniom zapisu nutowego poznanych pieśni średniowiecznych.
Zadanie do wykonania indywidualnie - wpisz w brakujących miejscach tytuł pieśni i autora.

Gaude, mater Polonia
Wincenty z Kielczy
Tu zapis kilku taktów Gaude .mater Polonia
Bogurodzica
anonim XIII w / XIV w
Tu zapis kilku taktów Bogurodzicy

6.     Wysłuchanie Bogurodzicy i Gaude Mater Polonia.
Praca samodzielna na karteczkach-uzupełnić.
Bogurodzica Gaude Mater Polonia
język
rodzaj utworu
wykonawca
ilość głosów
metryczność
melizmatyka

o        język
polski -staropolski
łacina

o        rodzaj utworu
religijny, a cappella ,wokalny
religijny, a cappella, wokalny

o        wykonawca
chór męski
chór mieszany

o        ilość głosów
1-głosowy
2-głosowy

o        metryczność
ametryczny
metryczny

o        melizmatyka
występuje
nie występuje

7.     Uczniowie rozpoznają poszczególne elementy i porównują pieśni renesansu.
tytuł
autor
rodzaj
faktura utworu
kto wykonuje

tytuł
Już się zmierzcha
Nieście chwałę mocarze

autor
Wacława z Szamotuł
Mikołaj Gomółka

rodzaj
wokalny,świecki
wokalny, psalm- uroczysta pieśń religijna

faktura utworu
POLIFONIA
HOMOFONIA

kto wykonuje
chór mieszany
chór mieszany

8.     Przypomnienie pojęć
      POLIFONIA to wielogłosowa technika kompozytorska, polegająca na równoczesnym prowadzeniu kilku samodzielnych linii melodycznych czyli każdy głos prowadzi własną, samodzielną melodię
      HOMOFONIA jeden z typów techniki kompozytorskiej, eksponujący melodię ( zazwyczaj w najwyższym głosie), której podporządkowane są współbrzmienia harmonicznie pozostałych głosów

KARTA PRACY ......................................................
( imię i nazwisko ucznia)

ZADANIE 1 WYBIERZ PRAWIDŁOWĄ ODPOWIEDŹ

·         gdzie śpiewany jest utwór?

·         kto wykonuje utwór?

·         co wskazuje na to, że jest to pieśń religijna?

·         w jakim języku wykonywany jest utwór?

o        W kościele lub w katedrze

o        W małym kameralnym pomieszczeniu, typu klasa lekcyjna

o        Solista

o        Chór męski

o        Skoczny i wesoły rytm

o        Tekst i wykonanie przypominające pogłos, echo

o        Łacina

o        Język polski

ZADANIE 2 UZUPEŁNIJ TEKST BRAKUJACYMI INFORMACJAMI
     W 313r.Edykt Mediolański (przyznający chrześcijanom wolność)zostaje wydany przez cesarza ...................................... Ośrodkami kultury muzycznej stają się wtedy :

Kantor pełni wówczs ważne role np.

Papież Grzegorz Wielki w VI/VII w (590-604) poleca dokonać .......................... utworów wykonywanych na nabożeństwach i zebrać je w tzw. ANTYFONARZ (śpiewnik kościelny).Zbiór tych pieśni nazwano............................

ZADANIE 3 WYBIERZ PRAWIDŁOWĄ ODPOWIEDŹ . MUZYKA CHORAŁOWA JEST:

JEDNOGŁOSOWA
WIELOGŁOSOWA

...