PSYCHOPATOLOGIA(1).doc

PSYCHOPATOLOGIA

„Psychiatria – podręcznik dla studentów medycyny” – Adam Wilkiewicz

PSYCHOPATOLOGIA – nauka o cierpieniu psychiki

·         PSYCHE – umysł

·         PATOS – cierpienie

·         LOGOS – nauka

Wprowadza terminologię psychologiczną do psychiatrii. Zajmuje się symptomami/objawami/fenomenami klinicznymi/psychicznymi, które można opisać.

ZESPÓŁ ZABURZEŃ PSYCHICZNYCH/SYNDROM – kilka zaburzeń na raz

Symptom – objaw

Syndrom – zespół objawów

CARL JASPERS – „ojciec” psychopatologii. Niemiecki psychiatra. W 1911 roku wydał podręcznik „psychopatologia ogólna” Pojawiają się tam opisy fenomenologiczne objawów. W kiszce tej cytowane są wypowiedzi chorych, które okazują, że najpiękniejsze wypowiedzi pochodziły od ludzi prostych i bez wykształcenia.

OBJAWY I ZESPOŁY ZABURZEŃ PSYCHICZNYCH

ZABURZENIA MYŚLENIA, JĘZYKA, POROZUMIEWANIA SIĘ

ocenia się je z punktu przetwarzania informacji.

I. ZABURZENIA TREŚCI MYŚLENIA:

1. Myśli nadwartościowe – przekonania, na ogół prawdziwe, które mają nadmierny wpływ na człowieka; wywołują bardzo silne emocje. Takie myślenie jest bardzo sztywne, radykalne, czasem nawet fanatyczne. Często mają pozytywny rezultat.
2. Urojenia - są to fałszywe przekonania, pochodzenia chorobowego, w którym ważnych jest 5 cech:

·         Fałszywość – rozwijanie się przekonań chorego z przekonania otoczenia;

·         Chorobowy kontekst – współwystępowanie innych objawów psychopatologicznych;

·         Niezwykle silne poczucie oczywistości;

·         Niekorygowalność – niepodatność na rzeczowe kontrargumenty. Podważanie słowa chorego powoduje u niego silne emocje;

·         Indywidualistyczny i wyobcowujący społecznie charakter treści urojeniowej.

U osób chorych psychicznie jako pierwszy powstaje problem z selekcją informacji. Brak selekcji powoduje nadmiar napływu informacji. Nadmiar ten powoduje chaos wewnętrzny w psychice. Prowadzi to do dużego lęku o charakterze ogólnego poczucia zagrożenia. W tej sytuacji uruchamiają się procesy obronne w organizmie, które podejmują próbę wyeliminowania leku. SCHIZIS – rozpadłoś osobowości. Następuje faza OLŚNIENIA. Różne informacje z różnych struktur zaczynają się porządkować , jednak dzieje się to w sposób patologiczny. Pojawiają się myśli urojeniowe, a następnie urojenia. Dla chorego świat dzieli się na ludzi przyjaznych i wrogów, a ponadto poczucie wyższości – „To JA zostałem wybrany przez swoich prześladowców”.

·         Urojenia proste  – brak tendencji do systematyzacji

·         Urojenia paranoiczne – tendencja do systematyzacji. Urojenia mają wpływ na wspomnienia z przeszłości – rozbudowanie treści urojeń.

·         urojenia paranoidalne – sprowadzają się do schizofrenii paranoidalnej

·         urojenia oniryczne – urojenia dziania się, chory jest aktorem, bierze udział w urojonych wydarzeniach.

              PODZIAŁ UROJEŃ

·  dotyczące własnej osoby

·  dotyczące świata zewnętrznego

·  dotyczące relacji JA-INNI – związku z innymi ludźmi.

Þ    Urojenia prześladowcze – przybierają różne formy. Często zaczynają się od urojeń odnoszących/ksobnych (odnoszenie do siebie wszystkiego, co wcale nie dotyczy danej osoby, zaprzeczanie pokrewieństwu).

Þ    Urojenia oddziaływania/wpływu/owładnięcia – chory ma wrażenie, że świat zewnętrzny wpływa na jego życie (myśli, ruchy, zachowanie, reakcje itd.). Czasem zdarza się tak, że chory myśli, że może wpływać na innych.

Þ    Urojenia odsłonięcia/odsłaniania myśli – chory myśli, ze osoba, która na niego wpływa, może widzieć jego myśli.

Þ    Urojenia niewierności – choroba Otella. Chory często podaje pozornie racjonalne argumenty, a ponadto łatwo wpływa na osoby zdrowe, które przeżyły tego typu doświadczenia (zdradę). Jednak chory wykazuje nadmierną aktywność urojeniową (np. śledzi, kontroluje, sprawdza).

Þ    Urojenia depresyjne

o         przeżywanie głębokiego poczucia winy/urojenia winy – chory wini się za „drobiazgi” lub rzeczy mało istotne. Następuje deprecjacja własnej osoby (niskie poczucie własnej wartości) Mogą wystąpić urojenia prześladowcze. Pojawiają się urojenia oczekiwania na karę – samosąd (często chory morduje własną rodzinę – aby ją „ratować”, a na koniec popełnia samobójstwo).

o         urojenia majątku/zubożenia/okradania;

o         urojenia nihilistyczne (dotyczą poczucia, że nie ma się jakichś narządów)/hipochondryczne (poczucie utraty zdrowia)

o         urojenia prześladowcze.

3.      Automatyzmy psychiczne

Przekonanie chorego, że wszystko dzieje się automatycznie, nie ma wpływu na swoje zachowanie i nie może nad tym zapanować.

o         Mały automatyzm – poczucie obcości przeżyć. Chory ma poczucie, że nie decyduje o niczym;

o         Ideacyjno-słowny – chory słyszy glosy wewnątrz swojego ciała (psychoza i schizofrenia)

4.      Myśli natrętne

              Są to zaburzenia treści myślenia. Chory często ma poczucie tych myśli, zdaje sobie z nich sprawę. Treść tych myśli może być bardzo różna, często mogą być neutralne (np. treść piosenki). Często są to myśli bluźniercze, o charakterze seksualnym. Mogą to być także myśli prześmiewcze.

              Ruminacje natrętne – stałe rozważania na temat możliwości.

II FORMALNE ZABURZENIA MYŚLENIA

1.      Zaburzenia toku myślenia

o         spowolnienie myślenia (np. depresja);

o         przyspieszenie myślenia (szybkie rozwijanie wątków i wypowiedzi) – gonitwa myśli, słowotok;

o         otamowanie – chwilowa, nieoczekiwana pauza myśli;

o         natłok (mantyzm) – poczucie uciążliwego, nadmiernego natłoku myśli, pojawiają się różne wątki na raz (charakterystyczne dla schizofrenii;

o         rozwlekłoś myśli -  jest często spowodowana organicznym uszkodzeniem mózgu, charakterystyczna dla osób chorych na padaczkę (lepkość myślenia);

o         perseweracje (powtarzanie) – częste powtarzanie tego samego wyrazu lub całego wątku, często występują na zasadzie powtarzania rytmu.

o         mutyzm (niemowa), np. u osób poddanych silnemu stresowi.  Są różne rodzaje mutyzmy:

·         wybiórczy – tylko w stosunku do niektórych osób;

·         sytuacyjny – wynikający z zażenowania;

·         katatoniczny – w przypadku schizofrenii;

o         stereotypie.

2.      Zaburzenia struktury i funkcji

o        Zubożenie myślenia (alogia) – ograniczenie treściowe wypowiedzi, krótkie i niepłynne wypowiedzi, ubogie słownictwo, często pacjenci koncentrują się na wybranych wątkach (rezonerstwo, pseudofilozofowanie – można je zaobserwować w schizofrenii);

o        Myślenie paralogiczne – zmiany w logiczności myślenia, wypowiedzi przestają być zrozumiałe dla otoczenia, często chorzy posługują się nadmiernie konkretnymi lub nadmiernie abstrakcyjnymi wypowiedziami, pojawiają się neologizmy (zupełnie nowe pojęcia, które nie mają określonych zasad opisu)

o        Myślenie magiczne;

o        Myślenie symboliczne;

o        Nieskładność gramatyczna (np. paragramatyzmy);

o        Myślenie niekomunikatywne – prowadzi do braku zrozumienia drugiej osoby (np. myślenie autystyczne – całkowite zamknięcie się w sobie i w swoim własnym, wewnętrznym świecie);

o        Myślenie egocentryczne – cechu je jednostronność myślenia, odnoszenie wszystkiego do siebie (ego-ja), brak zainteresowania rzeczywistym odbiorcą, kontakt jest jednostronny, charakteryzuje osoby o osobowości histerycznej lub osoby niedojrzałej;

o        Rozkojarzenie – nieskładność myślenia, wypowiedzi są bardzo chaotyczne, częste wracanie do tego samego wątku; może doprowadzić do „sałatki słownej” (schizofazji) – wypowiedzi bez podmiotu, orzeczenia i składni gramatycznej;

o        Inkoherencja (rozerwanie związków myślowych) – zaburzenia w składni gramatyczne, cała wypowiedzi jest niespójna i porozrywana, często wątek myślowy podąża za przypadkowym skojarzeniem, często zmienia wątek na podstawie zjawiska fonetycznego (rytm lub rym), często pojawia się splątanie – majaczenie.

ZABURZENIA CZYNNOŚCI EMOCJONALNO-MOTYWACYJNYCH

Emocje – jest to reakcja na kogoś/coś/sytuację.

Uczucia – są to postawy wobec czegoś lub kogoś / stosunek do czegoś lub kogoś / związek z jakimś obiektem.

Afekt / zaburzenia afektywne / choroby afektywne – bardzo silne przeżycie emocjonalne związane z zawężeniem świadomości.

Nastrój – jest to długo trwający stan emocjonalny o dużym nasileniu, w pewien sposób odbijający się na zachowaniu (np. chandra).

Zaburzenia nastroju (czynności emocjonalno-motywacyjnych):

1.      Obniżenie nastroju – ujemny ton emocjonalny utrzymuje się przez dłuższy czas

·         Nastrój depresyjny / melancholia – negatywna ocena swojego postępowania, smutek, przygnębienie, poczucie bezsilności, poczucie niemożności przeżywania radości i przyjemności, bardzo niska samoocena, niskie poczucie własnej wartości, pesymistyczne spojrzenie na przeszłość, teraźniejszość i przyszłość, poczucie winy (które może prowadzić do samobójstwa);

·         Nastrój dysporyczny – występuje ujemna ocena swojego życia, ale nastrój ten charakteryzuje się nagłą zmiennością, towarzyszy temu ton rozżalenia, rozdrażnienia, a nawet złość; często występuje u osób starszych i u dzieci z niedojrzałą jeszcze korą mózgową. Człowiek bardzo łatwo i szybko reaguje na bodźce z zewnątrz;

·         Nastrój dystymiczny – zmienny, często występuje nerwica, tendencja do obniżonego nastroju o zabarwieniu lękowym, pewne dolegliwości somatyczne, nastawienie hipochondryczne.

2.      Podwyższenie nastroju – cechuje się różnorodnie opisywanym, wybitnie dodatnim tonem i zabarwieniem emocjonalnym wszystkich przeżyć. Poziom nasilenia tych odczuć jest powyżej poziomu określanego jako charakterystyczny dla danej osoby.

·         Nastrój maniakalny – charakteryzuje się równomiernym podwyższonym nastrojem. Długo się utrzymuje. Występuje w zespołach maniakalnych. Podwyższona, ale nierealna samoocena. Chory ubarwia swoje życie, podwyższa swój poziom społeczny. Optymistyczna / wysoka ocena przeszłości, przypisywanie sobie nieprawdziwych zasług. Ponadto zawyżanie oceny przyszłości. Chaotyczna działalność. Bezkrytyczność w stosunku do własnych pomysłów. Duże, nieadekwatne do sytuacji poczucie humoru. Często stawianie sobie nierealnych do osiągnięcia celów, którego niepowodzenie powoduje rozdrażnienie, złość i gniew (mania gniewna). Nienasilone wzmożenie nastroju to nastrój hipomaniakalny.

·         Nastrój euforyczny – pogoda ducha, radość, euforia, poczucie uniesienia i szczęścia, brak krytycyzmu. Może wystąpić tam, gdzie pojawiło się organiczne uszkodzenie mózgu.

·         Nastrój moriatyczny (moria – miłość) – rodzaj wesołkowatości, tendencja do dowcipkowania i błaznowania. Zachowanie, którego inni nie rozumieją.

·         Nastrój ekstatyczny – przeżywanie w spokoju znaczenia własnej osoby, kontemplacja. Występuje przy atakach padaczkowych. Jeśli pojawiają się urojenia – schizofrenia.

3.      Lęk – dominujący objaw przy zaburzeniach psychicznych. Strach – dotyczy obiektu lub sytuacji; lęk – niepokój wewnętrzny, nieuprzedmiotowiony strach; antycypacja – przewidywanie lęku (obawa); trwoga – dłuższe utrzymywanie się obawy; panika – nagłe wystąpienie bardzo silnego leku (współwystępuje z jakimś zachowaniem). Objawy lęku to: pocenie się, szybsze bicie serca, drażliwość, trudności ze skupieniem się, problemy z zaśnięciem, drżenie rąk, męczliwość, „miękkie” nogi, zawroty głowy, zasłabnięcia, nudności (mogą być także wymioty), suchość w ustach, uderzenia gorąca, parcie na mocz, biegunka, przewidywanie rzeczy najgorszych.

·         Lęk dezadaptacyjny – zaburzenie funkcjonowania, może prowadzić do lęku destrukcyjnego.

·         Lęk adaptacyjny – emocja pozytywna w sensie skutku. Sprzyja lepszemu, optymalnemu funkcjonowaniu.

·         Lęk uogólniony – przewlekły, wolno płynący. Długotrwale utrzymujące się napięcie lękowe o różnej, lecz mało zmieniającej się intensywności.

·         Lęk napadowy – napady paniki. Krótkotrwałe powtarzające się epizody o bardzo dużym nasileniu przeżywanego lęku.

·...