STEPHEN KING MROCZNA WIEŻA IV CZARNOKSIĘŻNIK I KRYSZTAŁ STRESZCZENIE Czarnoksiężnik i kryształ to czwarty tom długiej opowieci, zainspirowanej poematem Roberta Browninga Sir Roland pod Mrocznš Wieżš stanšł. Pierwszy tom pt. Roland opowiada o tym, jak rewolwerowiec z Gilead ciga i dogania Waltera, człowieka w czerni, który udawał przyjaciela jego ojca, w rzeczywistoci jednak służył wielkiemu czarodziejowi Martenowi. Dopadnięcie Waltera, niebędšcego w pełni człowiekiem, nie jest celem Rolanda, lecz jedynie rodkiem prowadzšcym do celu Roland próbuje dotrzeć do Mrocznej Wieży. Jest przekonany, że tam będzie mógł powstrzymać proces destrukcji wiata Poredniego, a może nawet odwrócić go. Roland z Gilead jest kim w rodzaju rycerza ostatniego z rycerzy a Mroczna Wieża to jego obsesja. Wiemy, że tylko dla niej żyje. Dowiadujemy się o przedwczesnej inicjacji Rolanda, sprowokowanej przez Martena, który uwiódł jego matkę. Marten spodziewał się, że Roland nie przetrzyma próby i zostanie wysłany na zachód", na zawsze pozbawiony szansy na przejęcie rewolwerów ojca. Chłopiec jednak rujnuje plany czarodzieja i przechodzi próbę walki, przede wszystkim dzięki mšdremu wyborowi broni. Dowiadujemy się także, że wiat Rolanda jest powišzany z naszym w jaki ważny i straszny sposób. Po raz pierwszy orientujemy się w tym, gdy na pustyni, w opuszczonej stacji na trasie dyliżansów, rewolwerowiec spotyka Jake'a, chłopca mieszkajšcego w Nowym Jorku w 1977 roku. Między tym wiatem a naszym istniejš drzwi; takimi drzwiami może być mierć, a Jake trafia do wiata Poredniego włanie przez mierć; popchnięty wpada pod samochód i ginie pod jego kołami na Czterdziestej Trzeciej Ulicy. Popchnšł go mężczyzna nazwiskiem Jack Mort... tylko że w mózgu Morta krył się i kierował jego rękš stary wróg Rolanda, Walter. Nim Rolandowi uda się dopać Waltera, Jake ginie ponownie, tym razem dlatego, że rewolwerowiec, postawiony przed okrutnym wyborem: życie symbolicznego syna lub Mroczna Wieża, wybiera Wieżę. Jake spada w przepać, a jego ostatnie słowa brzmiš: Id więc. Sš inne wiaty niż ten". Do spotkania Waltera i Rolanda dochodzi nad Morzem Zachodnim. W czasie długiej, nocnej rozmowy człowiek w czerni przepowiada Rolandowi przyszłoć za pomocš dziwnej talii kart tarota. Zwraca jego uwagę na trzy z nich: Więnia, Władczynię Mroku i mierć (lecz jeszcze nie dla ciebie, rewolwerowcze). Tom drugi, Powołanie Trójki rozpoczyna się na brzegu Morza Zachodniego. Rewolwerowiec budzi się z długiego snu po rozmowie z Walterem i widzi, że umarł on dawno i jego zetlałe koci zmieszały się z innymi, zalegajšcymi dookoła. Wyczerpany Roland zaatakowany zostaje przez zgłodniałe homarokoszmary i poważnie ranny: traci wskazujšcy i rodkowy palec prawej ręki. Homarokoszmary sš jadowite; ruszajšc w drogę wzdłuż brzegu Morza Zachodniego, rewolwerowiec jest ciężko chory, prawdopodobnie umierajšcy. W czasie tej wędrówki Roland napotyka stojšce na plaży drzwi. Otwierajš się one na Nowy Jork w trzech różnych niegdy". Z1987 roku Roland powołuje Eddiego Deana, Więnia, niewolnika heroiny, z 1964 Odette Susannah Holmes, kobietę, która straciła obie nogi w wypadku w metrze... tylko że nie był to wypadek. Jest ona prawdziwš Władczyniš Mroku; w duszy tej zaangażowanej społecznie zamożnej Murzynki ukrywa się druga osobowoć gwałtowna, wciekła i sprytna Detta Walker. Gdy zostaje powołana, jej pierwszš mylš jest zabić Rolanda i Eddiego. Między tymi dwoma niegdy", w 1977 roku, Roland wchodzi w zdeprawowany, chory mózg Jacka Morta, który skrzywdził Odettę dwukrotnie. Człowiek w czerni powiedział: mierć, lecz jeszcze nie dla ciebie, rewolwerowcze". Mort nie jest także przepowiedzianym przez Waltera trzecim". Roland zapobiega zamordowaniu Jake'a Chambersa, którego w innym niegdy Mort wepchnšł pod samochód, a wkrótce potem sam Mort ginie pod kołami wagonu metra, w którym w 1959 roku straciła nogi Odetta. Szalony umysł Morta nie zostaje powołany do wiata Poredniego, a Roland myli: któż chciałby mieć przy sobie kogo takiego?". Za bunt przeciw przepowiedzianej przyszłoci trzeba jednak zapłacić; płaci się za wszystko, prawda? Ka, robaki powiedziałby pewnie dawny nauczyciel Rolanda, Cort jest jak wielkie koło, toczšce się bez najmniejszej przerwy. Nie stawajcie przed nim, kiedy się toczy, bo zmiażdży wasze głupie łby i tchórzliwe serduszka. Roland sšdzi, że powołał troje w Eddiem i Odetcie, ponieważ Odetta jest podwójnš osobowociš, lecz kiedy zmienia się ona w Susannah (przede wszystkim dzięki miłoci i odwadze Eddiego), rewolwerowiec orientuje się, że zaszła pomyłka. Cierpienie sprawiajš mu także powracajšce wspomnienia Jake'a i pamięć jego słów o dwóch wiatach. Jaka częć umysłu rewolwerowca wie, że chłopca nigdy nie było! Zapobiegajšc wepchnięciu Jake'a pod samochód, który miał go zabić, Roland stworzył paradoks czasowy, doprowadzajšcy go powoli do szaleństwa. A w naszym wiecie paradoks ten powoli doprowadza do szaleństwa Jake'a. Ziemie jałowe, trzeci tom serii, rozpoczyna się tym włanie paradoksem. Po zabiciu gigantycznego niedwiedzia imieniem Mir (tak nazywali go dawni ludzie, którzy panicznie się go bali) lub Shardik (tak nazywali go Wielcy Dawni, którzy go zbudowali... albowiem niedwied ten okazuje się cyborgiem) Roland, Eddie i Susannah, cofajšc się jego ladem, odkrywajš cieżkę Promienia. Istnieje szeć Promieni łšczšcych dwana- cie portali wyznaczajšcych granice wiata Poredniego. W miejscu, gdzie się krzyżujš, w centrum wiata Rolanda i być może wszystkich innych wiatów, według najgłębszego 11 przekonania rewolwerowca i jego przyjaciół, stoi Mroczna Wieża, do której tak uparcie dšżš. Eddie i Susannah nie sš już więniami w wiecie Porednim. Zakochani w sobie, na dobrej drodze do zostania rewolwerow- cami, stali się pełnoprawnymi uczestnikami wyprawy Rolanda i z własnej woli towarzyszš mu w drodze wzdłuż cieżki Promienia. Niedaleko Bramy Niedwiedzia, w mówišcym kręgu, para- doks czasowy zostaje rozwišzany przez powołanie prawdzi- wego trzeciego. Pod koniec niebezpiecznego rytuału, podczas którego Eddie, Susannah, Roland i Jake zachowujš się z ho- norem i pamiętajš oblicza ojców, do wiata Poredniego powraca Jake. Wkrótce czwórka bohaterów zmienia się w pišt- kę; chłopiec zaprzyjania się z billy-bumblerem. Bumblery, przypominajšce krzyżówkę borsuka, szopa i psa, potrafiš mówić, a raczej naladować ludzkš mowę. Jake nazywa swego przyjaciela Ejem. Pištka wędrowców kieruje się w stronę Ludu, wielkiego zrujnowanego miasta, w którym zdegenerowani potomkowie dwóch frakcji, Młodych i Siwych, walczš ze sobš, nie pojmujšc już o co i dlaczego. Przed dotarciem do miasta trafiajš do miasteczka River Crossing. Mieszkajšcy tam starzy ludzie rozpoznajš w Rolandzie rycerza, rewolwerowca będšcego reliktem dawnych czasów nim wiat poszedł naprzód", i ze czciš przyjmujš go wraz z jego przyjaciółmi. W rozmowie opowiadajš pielgrzymom o pocišgu jednoszynowym, który, być może, w dalszym cišgu jedzi z miasta Lud, przez ziemie jałowe, ku Mrocznej Wieży. Jake'a informacja ta przeraża, ale nie zaskakuje. Tuż przed powrotem do wiata Poredniego, w Nowym Jorku, w księga- rni będšcej własnociš mężczyzny o nieprzypadkowym być może nazwisku Calvin Tower (Wieża) chłopiec kupił dwie ksišżki: Zagadeczki! Łamigłówki dla wszystkich!, z wydartymi rozwišzaniami, i Charliego Puf-Puf, przeznaczonš dla dzieci historyjkę o pocišgu. Pozornie jest to zabawna opowieć, ale Jake wyczuwa, że w Charliem nie ma nic zabawnego, że budzi strach, Roland za wie co nader niepokojšcego: w Wysokiej Mowie jego wiata słowo char oznacza mierć. 12 Ciotka Talitha, matrona populacji River Crossing, daje Rolandowi srebrny krzyżyk na łańcuszku i wędrowcy ruszajš swojš drogš. Przed Ludem natykajš się na strzaskany samolot z naszego wiata, niemiecki myliwiec z lat trzydziestych. Za sterami pozostały zwłoki potężnie zbudowanego pilota, naj- prawdopodobniej legendarnego, na pół mitycznego bandyty Davida Quicka. Podczas przekraczania rzeki Send po walšcym się mocie Jake i Ej omal nie ginš. Wypadek ten rozprasza uwagę Rolan- da, Eddiego i Susannah, co sprawia, że cała pištka osaczona zostaje przez chorego (i miertelnie niebezpiecznego) bandytę, Gashera, który porywa Jake'a i prowadzi go do podziemnej kryjówki ostatniego wodza Siwych, Tik-Taka. Jego prawdziwe nazwisko brzmi Andrew Quick; jest on prawnukiem Davida Quicka, pilota, który próbował wylšdować pod miastem sa- molotem z innego wiata. Roland i Ej ruszajš tropem Jake'a, a Eddie i Susannah znajdujš Kolebkę Ludu i budzš upionego Blaine'a Mono. Blaine jest ostatnim pozostajšcym ponad ziemiš narzędziem wielkiego podziemnego systemu komputerowego miasta Lud. Interesujš go wyłšcznie zagadki. Obiecuje zawieć wędrowców aż do ostatniej stacji trasy, jeli rozwišżš zadane przez niego zagadki. Informuje ich też, że jeli nie rozwišżš, będš w stanie podjšć tylko jednš podróż: do polany u kresu drogi. Innymi słowy, obiecuje im mierć, i to nie samotnš, ma bowiem zamiar uwolnić miercionony gaz paraliżujšcy, który zabije wszystkich przebywajšcych w miecie: Młodych, Siwych i rewolwerowców. Roland uwalnia Jake'a. Pozostawia Andrew Quicka mar- twego, tyle że... Andrew Quick żyje. Półlepy, ze strasznš ranš głowy, uratowany zostaje przez mężczyznę nazywajšcego samego siebie Richardem Fanninem oraz Wiecznym Przyby- szem, przed którym Walter ostrzegał Rolanda. Roland i Jake spotykajš się z Eddiem i Susannah w Kolebce Ludu. Susannah z pomocš tej suki" Detty Walker rozwišzuje zagadkę wymylonš przez sztucznš inteligencję. Wędrowcy wchodzš na pokład Blaine'a, z koniecznoci ignorujšc przera- żaj...
Yautja