TURYSTA W TATRACH 21 (d. 15) i na Siode�ko (d. 128). Latem kursuj� r�wnie� niekt�re kolejki krzese�kowe: na Butorowski Wierch (d. 16), na �omnic- k� Prze��cz (d. 124) i na grzbiet Soliska (d. 164B). Szczeg�o- TURYSTA W TATRACH wych informacji zasi�gna� mo�na na dworcach oraz w agen- cjach turystycznych. Tatry s� terenem turystycznie niezwykle atrakcyjnym, ale zarazem trudnym i niebezpiecznym. Dlatego poruszanie si� po nich wymaga z jednej strony odpowiedniego ekwipunku, z drugiej za� solidnego przygotowania - teoretycznego i prak- tycznego, przy czym to ostatnie zdobywa si� bezpo�rednio w g�rach, stopniuj�c d�ugo�� i trudno�ci przebywanych dr�g. DOJAZD, KOMUNIKACJA G��wnymi trasami dojazdowymi w Tatry sa od polskiej stro- ny szosa krakowska (d. 1) oraz linia kolejowa przez Chab�wk� (d. 3). W Tatry S�owackie doje�d�a si� z Polski autobusami - z przesiadaniem w punktach granicznych: na Lysej Polanie z d. 65 na d. 100, w Chy�nem i Chocho�owie z d. 2 na d. 200 (zob. te� "Sprawy graniczne"). Poruszanie si� wzd�u� podn�y Tatr u�atwiaj� lokalne linie autobusowe z g��wnymi w�z�ami w Zakopanem, Starym Smokowcu, Liptowskim Miku- �aszu, Trzcianie, a obecnie tak�e Ni�nej. Wa�n� rol� spe�nia te� s�owacka kolejka elektryczna (d. 101). Ruch samochodowy i motocyklowy jest na obszarze obydwu Park�w wzbroniony. Otwarte s� tylko nieliczne odcinki dr�g: d. 25 do Hucisk, d. 65 do Palenicy Bia�cza�skiej, d. 200 w Dol. Rohack� (wraz z 1,2 ksn odcinkiem d. 207). Drogi 144, 153 i 193 bywaj� udost�pniane przez TANAP za op�at�. W punktach ko�cowych znajduj� si� parkingi lub place postojowe (z regu�y p�atne). W Tatrach Polskich na wybranych odcinkach zamkni�- tych dr�g przewo�� turyst�w zaprz�gi g�ralskie (Huciska - Polana Chocho�owska, d.30; Kiry - Hala Pisana, d.40; Ku�nice - Kalat�wki, d. 23; Palenica Bia�cza�ska - W�osieni- ca, d. 65). Rosn�c� popularno�ci� ciesz� si� tzw. rowery g�r- skie, wolno ich u�ywa� na zamkni�tych dla samochod�w od- cinkach dr�g, na S�owacji dodatkowo wyznaczone s� trasy rowerowe wiod�ce w g��b g�r. W wielu miejscowo�ciach dzia- �aj� wypo�yczalnie rower�w. Na dwa szczyty tatrza�skie wjecha� mo�na z pomoc� kole- jek linowych - s� to Kasprowy Wierch (d. 60) i �omnica (d. 122). Kolejki terenowe umo�liwiaj� wjazd na Guba��wk� ZAKWATEROWANIE Na obszarze Tatr tury�ci zamieszkuj� w schroniskach, w miejscowo�ciach podtatrza�skich - w hotelach, domach wy- cieczkowych i wczasowych, prywatnych pensjonatach, oraz na polach campingowych. Rozpi�to�� cen jest du�a, w zale�no�ci od sezonu, standardu itp. W Zakopanem i s�owackich miejsco- wo�ciach podtatrza�skich szeroko rozbudowany jest system kwater prywatnych, mo�na do nich dotrze� za po�rednictwem agencji turystycznych. Schroniska czynne s� przez ca�y rok (wyj�tek stanowi letnia Chata pod Wag�) i mog� zapewni� tury�cie kompletne utrzy- manie. W okresach "szczyt�w" wycieczkowych niekt�re z nich bywaj� przepe�nione, planuj�c wi�c urlop w sezonie warto wcze�niej zarezerwowa� miejsca (numery telefon�w w wyka- zie poni�ej). Mo�na r�wniei korzysta� z po�rednictwa niekt�- rych biur podr�y. Poza g��wnymi sezonami (miesi�ce X, XI do 15 XII, 3-15 I, IV i V) �atwo o miejsca w polskich i s�owackich domach wy- poczynkowych adresy niekt�rych z nich w tek�cie. W Zakopa- nem w d.w. "Podhale", ul. Ko�ciuszki 19 dzia�a centralne biuro zakwaterowa� (tel. 127-63). Domy wczasowe maj� na og� przyst�pne ceny, cz�sto jednak ��daj� wykupienia ca�odzien- nego wy�ywienia. Ceny w luksusowych hotelach przekraczaj� mo�liwo�ci prze- ci�tnego turysty. Na S�owacji s� one zr�nicowane, w zaleino- �ci od pory roku, s� te� wy�sze dla obcokrajowc�w. Najwi�ksz� popularno�ci� ciesz� si� najta�sze kwatery pry- watne, a w lecie campingi. Na obszarze g�r biwakowanie nie jest dozwolone, na obrze�u Tatr zlokalizowano jednak kilka- na�cie obozowisk o zr�nicowanym standardzie. W Tatrach Polskich znajduj� si� one w Zakopanem i okolicach, dwa g��w- ne to autocampingi na Ustupie i "Pod Skoczni��, mniejsze pole znajduje si� na Lipkach (patrz plan Zakopanego), ma�e p�lka namiotowe uruchamiane s� latem na prywatnych posesjach. Na obszarze TPN zlokalizowane s� dwa obozowiska taternic- 22 TURYSTA W TATRACH kie (na Sza�asiskach i It�banisku), nie przyjmuja one jednak "niezrzeszonych". Na S�owacji autocampingi powsta�y g��wnie u podn�y Tatr Wysokich: w Szarpa�cu (d. 100d) przy drodze z �omnicy Tatrza�skiej do Wielkiej �.omnicy (ca�y kompleks, opis d. 100d), w Starej Le�nej (d. 100�, w rejonie Dolnego Smokowca (d. lOlb), w Szczyrbie (patrz plan s. 261). Uboisze sa pod tym wzgl�dem Tatry Zachodnie z dwoma obozowiskami: u wylotu Dol. Raczkowej (d. 183a) i w Orawicach (d. 201b). Bardziej oddalone od g�r sa autocampingi w Wawryszowie (d. 175� i nad Jeziorem Liptowskim (d. 205b). Wykaz schronisk tatrza�skich w tradycyjnym uk�adzie te- renowym i z odsy�aczami do trasy (ceny nocleg�w z zimy 1994): Tatry Polskie 1. Schronisko Chocho�owskie, Polana Chocho�owska w Dol. Chocho- �owskiej (1146 m), 133 miejsca noclegowe, ceny 55-130 000 z�, tel. 705-10, d. 30e. 2. Schronisko "Ornak" na Ma�ej Polance Ornacza�skiej w Dol. Ko- �cieliskiej (1100 m), 80 miejsc, ceny 50-90 000 z�, tel. 705-20, d. 4of 3. Hotel g�rski na polanie Kalat�wki (1198 m), 84 miejsca, ceny 130-200 000 z�, tel. 636-44 i 128-27, d. 236. 4. Hala Kondratowa (1335 m), 20 miejsc, cena 65 000 z�, tel. 152- 14, d. 57b. 5. "Murowaniec� na Hali Gasienicowej (1505 m), 108 miejsc, ceny 70-80 000 z�, tel. 126-33, d. 70c. 6. Schronisko na polance Roztoka w Dol. Bia�ki (1031 m), 77 miejsc, ceny 50-80 000 z�, tel. 77-442, d. 90a. 7. Schronisko nad Przednim Stawem w Dol. Pi�ciu Staw�w Polskich (1671 m), 71 miejsc, 5a-70 000 z�, tel. 77-607, d. 90e. 8. Schroniska nad Morskim Okiem, tel. 77-609 d. 65g. - tzw. nowe (1405 m) - 32 miejsca, cena 100 000 z�. - tzw. stare (1400 m) - 43 miejsca, prycze bez po�cieli, 50 000 z�. Tatry S�owackie 1. Schronisko nad Zielonym Stawem Kie�marskim (1551 m), 54 miejsca, ��ko 180 koron, pod�oga 50 koron, tel. 0969/67420, d. 116d. 2. Bilffcowa Chata pod Siode�kiem (1255 m), cena noclegu - r�wno- warto�� 20,50 DM, tel. 0%9/2439 d. 129c. TURYSTA W TATRACH 23 3. Chata Zgmkovskiego w Dol. Zimnej Wody (1475 m), 20 miejsc, 100 koron bez po�cieli, 150 koron z po�ciela, tel. 0%9/2636, d. 131c. 4. Schronisko T�ryego w Dol. Zimnej W.ody (2015 m) 18 miejsc, 120 koron za ��ko, 50 koron za nocleg na pod�odze, tel. 092/24900, d. 131e. 5. Zb�jnicka Chata w Dol. Starole�nej (1960 m), 16 miejsc, 120 ko- ron za ��ko, 50 koron pod�oga, d. 136c. 6. Schronisko Wielickie (�laski Dom) nad Wielickim Stawem (1667 m), 120 miejsc noclegowych, 260 koron za noc, tel. 092/23545, d. 143c. 7. Schronisko nad Popradzkim Stawem (1498 m), 120 miejsc, 210 koron, tel. 0969/92177, d. 155d. 8. Schronisko pod Waga (2250 m) 16 miejsc, 120 koron, czynne 1 czerwca - 31 paidziernika, d. 158d. 9. Schronisko Wa�eckie (1180 m), 60 miejsc, tel. 0969/90115, d. 175c. 10. Schronisko �arskie w Dol. �arskiej (1280 m), 34 miejsca, 100 koron, tel. 0849/961125, d. 1936. 11. Schronisko na Zwier�wce w Dol. Rohackiej (1020 m), 32 miejsca, 100-200 koron za ��iko, oraz 30 miejsc w 6 domkach, tel. 0847/95106, d. 200g. 12. Schronisko w Orawicach (800 m), 60 miejsc, 100 koron, tel. 0847/94125. Obok autocamping. D. 2016. SPRZ�T I EKWIPUNEK Letnie spacery w okolicach Zakopanego mo�na odbywa� w zwyczajnym ubraniu miejskim, cho� i tutaj nie jest ono ani wygodne, ani stosowne. Natomiast wycieczki w wy�sze partie g�r wymagaja ju� ubioru turystycznego - mocnego, prostego i skutecznie chroniacego przed wiatrem i zimnem. Na str�j wierzchni sk�adaja si�: spodnie d�ugie lub spi�te poni�ej kolan, tzw. pumpy, koszula p��cienna lub flanelowa, 2 lekkie swetry - grubszy i cie�szy (ostatnio coraz cz�ciej zast�powane przez modne bluzy z materia�u typu "polar"), wreszcie nieprzewiew- ny, szczelnie zapinany anorak (skafander) z du�ymi kieszenia- mi i kapturem. Wobec niespodzianek, jakie p�ata g�rska po- goda, niezb�dne sa rezerwowe ciep�e rzeczy oraz dobre okrycie nieprzemakalne, w postaci peleryny lub p�aszcza. Bardzo wa�- na jest sprawa odpowiedniego obuwia. Wykluczone sa p�buty i obuwie na podeszwie sk�rzanej. Popularne adidasy bad� trampki s� wygodne ale na �niegu lub mokrym wapieniu moga by� niebezpieczne. Najlepsze sa produkowane w r�nych mo- 24 TURYSTA W TATRACH delach buty z podeszw� wibramow�, kt�ra jest trwa�a i daje dobre oparcie nawet na wilgotnej skale. Obuwie wk�ada si� na grube skarpety we�niane si�gaj�ce do kolan, pod kt�rymi do- brze jest mie� drug� par� cie�sz�. Str�j kobiecy powinien by� podobny do m�skiego. Niewygodne na wycieczce, a w partiach skalnych nawet niebezpieczne s� r�czne torby czy siatki. Za- miast nich u�ywa si� plecak�w, przy czym opr�cz pojemnego plecaka "bazowego" dobrze jest mie� drugi, mniejszy - na jednodniowe wycieczki (idealny jest tu typ s�owackiej "horolez- ki"). Niezb�dne drobiazgi to czapka we�niana, r�kawiczki (na- wet w lecie!), latarka elektryczna z zapasow� �ar�wk� i bate- ri�, scyzoryk, kompas, manierka okulary przeciws�oneczne i podr�czna apteczka (zob. s. 29). Lina nale�y do wyposa�enia taternika i na drogach opisanych w przewodniku w normal- nych warunkach letnich nie jest potrzebna. W pocz�tku lata w Tatrach Wysokich ambitniejszemu tury�cie mog� si� nato- miast przyda� raki i czekan. W Zakopanem jest kilka sklep�w specjalizuj�cych si� w ekwipunku g�rskim, nieco gorzej zaopa- trzone s� ich odpowiedniki na S�owacji - w Liptowskim Mi- ku�aszu, Liptowskim Hradku, Szczyrbskim Jeziorze Smokow- cach, Lomnicy Tatrza�skiej, Spiskiej Nowej Wsi i Popradzie. TURYSTYKA Turystyczne lato trwa w Tatrach od pocz�tku czerwca do ko�ca wrze�nia. Do po�owy lipca w Tatrach Wysokich nale�y si� liczy� z przeszkodami w postaci p�at�w �nie�nych - niekie- dy ca�kiem blokuj�cych drogi, a zawsze b. niebezpiecznych. ...
jagaw7