Ogólna charakterystyka renesansu

1)     Daty ramowe: 1450 – 1600 (wraz z uzasadnieniem).

2)     Ogólne tło społeczno-historyczne:

·         zwrot do antyku,

·         humanizm,

·         reformacja,

·         dynamiczny rozwój nauki i techniki,

·         wynalazek druku.

3)     Ogólna charakterystyka muzyki renesansowej:

·         mecenat artystyczny możnych i duchowieństwa,

·         większy rozwój muzyki świeckiej:

Ø      bujny rozwój kultury dworskiej,

Ø      rozwój muzyki miejskiej,

·         pierwszy druk muzyczny ruchomą czcionką – Ottaviano dei Petrucci 1501r,

·         systematyzacja wiedzy o muzyce.

4)     Style w muzyce renesansowej

·         wokalna polifonia imitacyjna,

·         styl flamandzki (szkoła franko-flamandzka obfituje w sztuczki niderlandzkie –kunsztowne środki techniki polifonicznej),

·         stile osservato (szkoła rzymska) – czasem zwany stylem palestrinowskim,

·         styl koncertujący (szkoła wenecka).

5)     Cechy muzyki renesansowej:

·         polifonia (sztuczki niderlandzkie!),

·         rozwój systemu dźwiękowego:

Ø      nadal podstawą skale modalne (diatoniczne),

Ø      powolne kształtowanie się harmoniki opartej na strukturze akordowej z basem jako podstawą tonalną,

Ø      powstanie zależności dominantowo-tonicznej,

Ø      wprowadzenie harmoniki (głównie madrygał w szkole weneckiej).

·         podstawową fakturą był układ 4-, potem 5-głosowy; stopniowo powiększano ilość głosów konstrukcji (od 5 do 12 i więcej),

·         rozwój instrumentarium (najpopularniejsze instrumenty: lutnia, klawesyn, organy),

·         imitazione della natura (naśladowanie natury poprzez muzykę). 

6)     Działalność szkół kompozytorskich:

·         szkoła franko-flamandzka (Josquin des Pres, Orlando di Lasso),

·         szkoła rzymska (Giovanni Pierluigi da Palestrina),

·         szkoła wenecka (Andrea Gabrieli, Giovanni Gabrieli).

7)     Techniki kompozytorskie:

·         technika cantus firmus (średniowieczna, nadal popularna),

·         technika przeimitowana (szkoła franko-flamandzka),

·         technika polichóralna (szkoła wenecka).

8)     Formy i gatunki muzyki renesansowej:

·         msze,

·         motety,

·         madrygały,

·         pieśni (chanson, frottola, vilanella),

·         samodzielne formy muzyki instrumentalnej: ricercar i canzona,

·         zalążki formy suity – zestawianie pary kontrastujących tańców (np. chodzony i goniony).

9)     Pozostałe ośrodki rozwoju muzyki renesansowej:

·         Polska – XVI wiek to złoty wiek kultury muzycznej.

·         Francja (rozwój pieśni onomatopeicznej – Clement Jannequin),

·         Niemcy (rozwój chorału protestanckiego).

10) Podsumowanie

Przygotowała: Joanna Krzyżak; 2011