symbole narodowe.doc

Irmina Fondalińa Kraszewska
Grażyna Tyszko

W każdym programie kształcenia zintegrowanego zawarte są treści związane z poznaniem mapy, charakterystycznych cech krajobrazu, elementami historii państwa i najważniejszych miast Polski. Uczniowie poznają również legendy, które bardzo często omawiane są w oderwaniu od regionów, z których się wywodzą.
Proponowany zestaw tematów integruje różne dziedziny wiedzy z przedmiotami szkolnymi. Bezpośrednio łączy się z treściami środowiska społeczno-przyrodniczego w klasach młodszych a geografią i historią w klasach starszych.Umożliwia również osiąganie celów z innych przedmiotów takich jak matematyka i język polski.Wszystkie działania uczniów mają na celu rozwijanie zdolności poznawczych, kształtowanie skłonności do precyzji i logicznego myślenia i wdrażanie do współpracy w grupie.
Uczniowie podczas poznawania mapy Polski poznają jednocześnie historię, ważniejsze daty, zabytki, pomniki, jak również ukształtowanie powierzchni poszczególnych krain geograficznych i ściśle związanych z nimi legend.
Do wielu informacji uczniowie dochodzą poprzez samodzielne działania, poszukiwanie informacji w różnych źródłach i co chyba najważniejsze, że swoimi wiadomościami dzielą się z innymi; poprzez przygotowywanie prezentacji.
Umieszczony poniżej scenariusz jest wprowadzeniem do cyklu zajęć ośrodka tematycznego “Od Tatr do Bałtyku” dla klasy trzeciej.

PRZYGOTOWANIE DO CYKLU ZAJĘĆ
Przed rozpoczęciem cyklu zajęć uczniowie powinni mieć przygotowane 4 stanowiska do pracy
w grupach. Na każdym zgromadzone powinny być materiały, z których dzieci będą korzystać w ciągu kolejnych dni ( przewodniki, atlasy, encyklopedie, mapy....). Uczniowie podczas trwania wszystkich zajęć będą pracować w stałych grupach, których podział może nastąpić losowo. Efektem pracy będą albumy zawierające najważniejsze informacje o Polsce, prace plastyczne, ilustracje.Każda z grup wykonuje jeden album.

I. TEMAT DNIA : POWSTANIE PAŃSTWA POLSKIEGO I SYMBOLI NARODOWYCH

UMIEJĘTNOŚCI MOŻLIWE DO ZDOBYCIA

uczeń:

·         potrafi znaleźć informacje w książkach popularno naukowych,

·         zna symbole narodowe,

·         umie dokonać opisu,

·         zna historię powstania Polski w legendzie i w faktach,

·         czyta tekst popularno naukowy ze zrozumieniem,

·         umie wyodrębnić najważniejsze wydarzenia,

·         potrafi dokonać obliczeń kalendarzowych,

ŚRODKI DYDAKTYCZNE

·         tekst legendy “Podanie o Lechu” C.Niewiadomskiej ze zbioru Klechdy Domowe,

·         plansze przedstawiające orły w różnych okresach dziejów Polski,

·         encyklopedie i książki popularno naukowe,

·         rozsypanka ( nazwy Polski w różnych językach),

·         blok rysunkowy, kredki,

·         karty pracy.

PRZEBIEG ZAJĘĆ

1. Organizacja zajęć

N : dzieli uczniów na grupy i informuje, że podczas pracy w ciągu najbliższych dni zadaniem każdej z
grup będzie sporządzenie albumu zawierającego efekty ich działań,

2. Rozwiązanie krzyżówki – prowadzenie do tematu lekcji

U : indywidualnie rozwiązują krzyżówkę :

N : proponuje rozmowę nt. Polski, kierowaną pytaniami :

·         Czym dla uczniów jest Polska?

·         Czym Polska różni się od innych krajów na świecie?

U : swobodnie wypowiadają się.

3. Poszukiwanie informacji o historii powstania Polski i symbolach narodowych
N : informuje ,że zadaniem każdej z grup jest znalezienie w różnych źródłach informacji odpowiedzi na pytania:

·         Jaka jest historia powstania Polski?

·         Dlaczego nazywamy się Polakami?

·         Skąd i dlaczego mamy takie symbole narodowe?

U : Każda z grup poszukuje informacji w innych źródłach oraz przygotowuje wypowiedź na podstawie podanych pytań .

·         Grupa 1 – tekst legendy “Podanie o Lechu”,

·         Grupa 2 - encyklopedie multimedialne PWN ( załącznik nr 1),

·         Grupa 3 – tekst informacji historycznych wg J.Topolskiego ( załącznik nr 2 ),

·         Grupa 4 – encyklopedie, książki popularno-naukowe,

4.Podsumowanie pracy w grupach
N : przypomina o zasadach dobrej prezentacji omawianych zagadnień ,
U : przedstawiciel każdej z grup ( wybrany przez uczniów) prezentuje wyniki pracy ze zwróceniem uwagi na :

·         powstanie państwa polskiego i symboli narodowych wg legendy,

·         powstanie państwa polskiego i symboli narodowych wg informacji historycznych i encyklopedii,

·         pierwszego władcy Polski i pierwszej stolicy.

5. Sporządzenie notatki podsumowującej pracę
U : na podstawie zgromadzonych informacji podają propozycje zdań do zapisania.
N : wybiera najlepsze zdania i zapisuje je na tablicy .

Propozycja notatki :
“Państwo polskie powstało z połączenia wielu plemion, które uznały władzę plemienia Polan i ich księcia Mieszka I. Pierwszą stolicą Polski było Gniezno. Barwami Polski są kolory biały i czerwony, a godłem Orzeł Biały. Od 1927 roku hymnem narodowym jest Mazurek Dąbrowskiego.”

6. Porównanie wyglądu zmieniającego się orła w godle
N : prezentuje plansze przedstawiające orły w różnych okresach historycznych Polski
U : porównują je , szukają różnic i cech wspólnych.

7 . Opis godła Polski
N : umieszcza na tablicy duże godło lub wykorzystuje godło zawieszone w klasie .
U : gromadzą wyrazy pomocnicze potrzebne do wykonania opisu. Opis może być wykonany samodzielnie lub jako uzupełnienie tekstu z lukami .

Przykład tekstu z lukami :
Godłem Polski jest ........................ na ................... tle . Jest on zwrócony w ................. i ma .................. skrzydła. Jego niewielką głowę wieńczy ............. korona. Ten okazały ptak ma duży ............ w dół dziób oraz ............... złote szpony. Orzeł Biały jest dla wszystkich ............................. symbolem męstwa, wolności i narodowej dumy.

(Orzeł Biały, rozpostarte, złota, zakrzywiony, prawą, czerwonym, haczykowate, Polaków ).

8. Zabawa
N : rozdaje grupom rozsypanki z nazwami państw i nazwami Polski w różnych językach.
U : próbują dopasować nazwę Państwa do nazwy Polski w języku tego Państwa ( załącznik nr 3). Następnie sprawdzają z przygotowanym wcześniej poprawnym zestawieniem i umieszczają nazwy Polski w różnych językach na tablicy.

9. Rozwiązywanie zadań matematycznych – obliczenia kalendarzowe
N : przypomina znaki rzymskie i zapis liczb przy ich użyciu. Rozdaje uczniom karty pracy ( załącznik nr 4) z poleceniem zapisu dat przy pomocy znaków rzymskich i wykonania obliczeń kalendarzowych.

10. Praca plastyczna
N : prosi, aby każda z grup zaprojektowała i wykonała własne godło i flagę, narysowała godło Polski.
U : wykonują zadanie.

11. Podsumowanie zajęć
Przypomnienie i powtórzenie historii powstania państwa polskiego, symboli narodowych.

12. Rozpoczęcie wykonywania albumu
N : prosi o wybranie najważniejszych informacji z zajęć ( notatka lub opis Orła ) najlepszych w danej
grupie prac plastycznych i umieszczenie ich w albumie.

Załącznik nr 1

GODŁO I BARWY PAŃSTWOWE POLSKI, godło Polski powstałe XIII/XIV w. Najprawdopodobniej ze znaku osobistego władcy z dynastii piastowskiej; przedstawiało Orła Białego na czerwonym polu (od XIV w. W koronie); od unii z Litwą godło złożone (z Pogonią); od 1919 orzeł w koronie, po 1945 orzeł bez korony; w tej postaci potwierdzone dekretem7 XII 1955; os 1989 ponownie orzeł w koronie; kolory godła wpłynęły na barwy państwowe Polski ( biel u góry, czerwień u dołu, tworzące 2 prostokątne pasy).

HYMN PAŃSTWOWY, hymn narodowy, ustalona przez tradycję pieśń patriotyczna, stanowiąca wyraz jedności narodowej i będąca oficjalną formą społecznej manifestacji uczuć narodowych; polskim hymnem państwowym jest Mazurek Dąbrowskiego.

MAZUREK DĄBROWSKIEGO, Jeszcze Polska nie zginęła, polska pieśń patriotyczna, powstała 1797 jako pieśń Legionów J.H.Dąbrowskiego we Włoszech; słowa J. Wybickiego, melodia ludowego mazura; od 1831 hymn narodowy, od 1927 polski hymn państwowy; od 1978 Muzeum Hymnu Narodowego w Będominie, we dworze, w którym urodził się Wybicki.

(ENCYKLOPEDIA MULTIMEDIALNA PWN)

Załącznik nr 2

HISTORIA POWSTANIA PAŃSTWA POLSKIEGO
WG J.TOPOLSKIEGO

... Przed tysiącami lat nie było jeszcze Polski i Polaków . Na ziemiach , które później stały się Polską , żyły różne ludy . Wędrowały one w poszukiwaniu lepszych warunków życia , podczas tych wędrówek zmieniała się i mieszała ludność , tworzyły się różne języki . Część ludności pozostawała jednak na stałe na danym terenie .
Nie wiemy jednak dokładnie jak powstało państwo polskie. Nikt tego, bowiem nie zapisywał . Możemy jedynie odtworzyć jego powstanie w sposób bardzo ogólny .
Oto przed X wiekiem ludność mieszkała w osadach wiejskich oraz częściowo w grodach. Ludzi było coraz więcej. Mieli coraz więcej wspólnych spraw , jak choćby zorganizowanie obrony . Stopniowo organizacja taka obejmowała coraz większe terytoria. Na początku były to grupy wsi , wraz z grodem , a potem już całe terytoria plemion .
Plemię tworzyła ludność jakiegoś terenu licząca od kilku do kilkudziesięciu tysięcy osób , mówiąca tym samym językiem.
Na terenie ziem polskich było wiele różnych plemion ( Polan , Wiślan, Goplan, Ślężan , Pomorzan , Mazowszan). Można powiedzieć , że tereny tych plemion tworzyły małe państewka. Dzięki plemieniu Polan ( nazwa ich pochodzi od słowa pole) pozostałe plemiona połączyły się i utworzyły jedno państwo , tzn., że inne plemiona uznały ich władzę i uznały księcia Polan za swojego przywódcę .
Pierwszym takim księciem był Mieszko I rządzący od ok. 960 roku. Najważniejszym miastem w początkach państwa polskiego było Gniezno uznane za pierwszą stolicę Polski. Nazwa Polska (po łacinie Polonia) była używana już od XI w.

Załącznik nr 3

Załącznik nr 4

Zapisz za pomocą znaków rzymskich :

- powstanie państwa Polan ( początek panowania Mieszka I) 960r. - .....................................

- przyjęcie wiary chrześcijańskiej przez Mieszka I 966r. - ......................................

- koniec panowania księcia Mieszka 992r. - ......................................

- ustanowienie Mazurka Dąbrowskiego hymnem narodowym 1927r. - ......................................

Oblicz:

- Ile lat temu rozpoczął swoje panowanie Mieszko I ?

........................................................................................................................................

- Ile lat Polska jest państwem chrześcijańskim ?

........................................................................................................................................

- Jak długo Mazurek Dąbrowskiego jest hymnem narodowym ?

........................................................................................................................................

BIBLIOGRAFIA

1. H.Kostyrko – Klechdy domowe ( Nasza księgarnia Warszawa 1989r.).
2. G.Kapica - Rozrywki umysłowe w nauczaniu początkowym (WSiP Warszawa 1990).
3. J.Topolski – Uczymy się historii ( POW BGW Warszawa 1995).
4. Encyklopedia Multimedialna PWN.
5. S.Aleksandrzak – Kalejdoskop ojczysty (Nasza Księgarnia 1985).