Historia Wychowania.txt

(46 KB) Pobierz
IDEA� WYCH. W �REDNIOWIECZU
Rycerski
-dziedziny �ycia: wojenna, towarzyska, religijna
-cz�owiek czynu, �o�nierz, dworzanin
-wychowanie dworskie mia�o trzy stopnie
-7-8 us�ugiwa� pani�, uczy� si� etykiety, gry na instrumentach, �piewu ballad rycerskich, pie�ni mi�osnych, jazdy konnej, w�adania broni�
-14-15 stawa� si� giermkiem, by� pod opiek� dworu lub najdzielniejszego rycerza, bra� udzia� w wyprawach, polowaniach, towarzyszy� damom dworu, najwi�cej czasu sp�dza� ze swoim rycerzem, wybiera� sobie dam� serca, mia� by� jej zawsze oddany
-21 pasowanie na rycerza
Rzemie�lnicze
Stopnie terminator, czeladnik, majster
-nauczanie rzemios�o, znajomo�� czytania, wychowanie moralne
-gdy terminator opanowa� wszystkie umiej�tno�ci zostawa� czeladnikiem, m�g� podr�owa� po krajach, pracowa� u r�nych majstr�w
-rzemie�lnik mia� prawo otwarcia warsztatu, sklepu, przyjmowa� na nauk� terminatora
-po uzyskaniu tytu�u mistrza otrzymywa� cz�onkostwo i prawo do samodzielnego wykonywania zawodu
Kupieckie
-rozw�j handlu i rzemios�a powoduje rozw�j miast
-powstaj� szko�y kupieckie, cechowe
-program nauczania religia, �acina, rachunki, czytanie, pisanie w j. Ojczystym, da�y pocz�tek miejskim szko�om elementarnym, chcia� uniezale�ni� si� od ko�cio�a
okres rodowy rolnik, �o�nierz
-ojciec przygotowuje syna do obowi�zk�w obywatelskich
-powinien zna� si� na wojnie i polityce
-walczy� uczy� si� w obozie w�adanie broni�, skoki, biegi
-polityka ucz�szcza� na zgromadzenia ludu i rozprawy s�dowe
-surowa dyscyplina, dba�o�� o stan moralny, czysto�� obyczaj�w
-kobiety zaznajamiane z robotami kobiecymi
-nie by�o wy�szego wykszta�cenia
okres republika�ski m�wca
-szko�y elementarne dla ubogich prowadzone w j. greckim, dwuj�zyczne
-od 12 r. prywatne szko�y �rednie uczono tylko j�zyka i liter. greckiej
-metody nauki jak w helenistycznym
-program 7 sztuk wyzw.
-rezygnacja z gimnastyki
-kobiety mog�y chodzi� do szk� elem. ale nie mog�y w �rednich
okres cesarstwa dobry obywatel, urz�dnik
-szko�a elementarna uczenie si� na pami��, dyktowanie przez nauczycieli
-wykszta�cenie �rednie traktowane jako przygotowanie do nauki retoryki
szko�y retoryczne umiej�tno�� pi�knego m�wienia, dobra znajomo�� spraw �ycia publicznego

IDEA�Y WYCH. W ANTYKU
SPARTA
-idea� dzielny �o�nierz
-wychowanie nale�a�o do pa�stwa (dzieci w�asno�ci� pa�stwa)
-po narodzinach selekcja, dzieci chore u�miercane
-do 7 r. �ycia wych. w domu, p�niej odbierane
-ch�. i dziew. wychowywane wg tego samego systemu, ale mieszkaj� oddzielnie
do 30 r. przebywaj� w koszarach
Podzia�
-7-12 rozw�j fizyczny 
-12-16 dyscyplina, �w. wojskowe
-17-20 zapasy, �w. z broni�, praktyka polegaj�ca na mordowaniu podejrzanych 
-18 r. efebia trwa 10 lat, po uko�czeniu musia� za�o�y� rodzin� sp�odzi� dzieci
-charakteryzowali si� odporno�ci� na niewygody cia�a, odwaga, ma�om�wno�ci�,  trze�wo�ci� , skromno�ci�
-ka�dy zna� ustawy ojczyste, histori�, pie�ni, utwory patriotyczne
-czytanie i pisanie nie by�o obowi�zkowe
KOBIETY:
-tylko zdrowe mog�y rodzi� pe�nowarto�ciowe dzieci
-od 7 r. poddawane �w. fizycznym biegi, skoki, rzuty, zapasy , �w. wojskowe, przygotowanie do prowadzenia gospodarstwa domowego
-przyczyna upadku jednostronny system wychowania
Pedagogika sparta�ska  cel wychowania- moralny
Metody: ch�osta, terror, rozboje, morderstwa
WYCHOWANIE MIA�O CHARAKTER SZKOLNY, ALE NIE BY�O SYSTEMU SZKOLNICTWA

WYCHOWANIE HELENISTYCZNE

-idea� erudyta
-wych. nale�y do rodzic�w (ojciec) tre�� nauki: religia ,historia
-dziecko by�o przygotowywane do pe�nienia funkcji obywatelskich, grek obywatel zajmuje si� polityk�, urz�dami, wojnami, zabaw�
-spo�ecze�stwo dzieli� si� na ludzi wolnych i niewolnik�w-ogromne znaczenie mia�o wych. fizyczne, panowa� kult pi�knego cia�a
-po�wi�cali �w. ka�d� woln� chwil� zapewnia�o im to zdrowie, zadowolenie, chroni�o od lenistwa 
-wych. muzyczne ( du�e znaczenie) gra na lutni
-uczono recytacji praw ojczystych
Nauka na trzech szczeblach
1.Szko�a elementarna charakter powszechny, dost�pna dla wszystkich wolnych, nauczanie zbiorowe, szko�y koedukacyjne, nauka czytania, pisania, rachunki
2. Szko�a �rednia 0d 12 r. �ycia dla bogatej m�odzie�y tre�� nauczania utwory literacki, gramatyka, retoryka, geometria ,astronomia
-pomoce dydaktyczne mapy globusy, bry�y geometryczne Gimnazjum hellenistycznym
Gimnazjum hellenistyczne- opiekowa�o si� pa�stwo, opieka finansowa najbogatsi obywatele
-pocz�tki szkolnictwa wy�szego Akademia Plato�ska, Liceum Arystotylesa

WYCHOWANIE ATE�SKIE
-idea� kalogotahia kolos-cz�. o pi�knej budowie cia�a, agathos cz�. o rozwini�ty pod wg moralnym, umys�owym
-dzielimy na 3 okresy
1.Sp�dzony w rodzinie
Dzieci s� wych. Przez rodzic�w do 7 r. �ycia, czas up�ywa na zabawie, czytani ba�ni, s�uchanie opowiada�, zabawki podobne do dzisiejszych
2.Lata sp�dzone  u mistrza
Od 7  do18 nauka szkolna, przechodzi w nadz�r pedagoga (niewolnik), kszta�ci jego obyczaje, zachowanie przy stole, odprowadza do szko�y, nosi osprz�t
I Nauka u gramatysty czytanie, pisanie, rachowanie 4 dzia�ania, nauka trwa� 3 lata tok indywidualny
IIOk 10 r. �ycia przechodzono do lektury poet�w  najbardziej cenili Homera, elem .historii, geografii Grecji, zasady etyki, polityki, wyksz. muzyczne budzi�o szlachetne uczucia, uprzyjemnienie czasu, uczy� katarysta
III ok 14 r. �ycia wych. gimnastyczne (og�lnorozwojowe), przygotowanie do �ycia obywatelskiego i pa�stwowego.
Uczyli si� w Pale�cie, wyk�adali tam filozofowie, urz�dnicy .Wyodr�bni� si� wy�szy stopie� edukacji gimnazjum
W pale�cie i gimnazjum pa�stwo przejmuje wychowanie
3.Efebia
18-20 r. �ycia , najpierw by�a dobrowolna, p�niej obowi�zkowa
1 rok zapoznanie z broni�, odbywanie honorowej stra�y
2 rok marsze, stra�owanie w twierdzach
-po efebji zostawa� obywatelem si�y duchowe i fizyczne mia� oddawa� na potrzeby ojczyzny
Nauka w spos�b pami�ciowy, stos. kary, nauczyciel nie cieszy� si� szacunkiem, pobieranie pieni�dzy by� rzecz� pogardliw� 
-pa�stwo zajmowa�o si� wychowaniem gimnastycznym, wych. szkolnym rodzice
-ubo�si ograniczali si� do czytania, analfabet�w prawie nie by�o.

DZIA�ALNO�� KARKAROLA WIELKIEGO
-odrodzenie nauk i szkolnictwa (pierwszy etap)
-sprowadzi� Alkwina (781) do szk�, dworu, kleru
za�o�y� szko�� pa�acow�
-tre�� nauczania 7 sztuk wyzwolonych
-do szko�y pa�acowej trzeba by�o mie� wykszta�cenie elementarne
-ogranicza� swobod� kleru, zakonnik�w
-zabroni� uczestniczy� w pija�stwie, polowaniach, bitwach
-nakaza� obowi�zek nauki czytania, pisania dla kleru
-nakaza� za�o�enie szk� dla wszystkich ch�opc�w uczyli si� czytania, pisania, �piewu
-niekt�re szko�y mia�y podr�czniki
-nakaza� ojcom aby posy�ali swoich syn�w i uczyli sie tak d�ugo a� opanuj� materia�
-opr�cz �aciny  j.narodowy (pos�ugiwali si�)
ALKWIN
Kierowa� szko�� pa�acow�,
-minister o�wiaty
-nakaza� klasztor� powo�a� szko�y do uczenia czyt., pisania, �piewu
-wysuwa� na pierwszy plan potrzeby ko�cio�a 
-ur�yteczno�� wiedzy potrzebna do zrozumienia Biblii

TYPY SZK�L W Wiekach SREDNICH I PROGRAM NAUCZANIA
Szko�y ko�cielne nauka czyt., pisania , religia, wprowadzono 7 sztuk wyzwolonych
1.Katedralne
-szko�a publiczna , dost�pna dla wszystkich
-dzieli�y sie na wew. (kszta�ci� przysz�ych duchownych w�asnej diecezji)
zew. (duchownych innych diecezji, traktowane z pogard�)
-wyznaczono fundusz dla nauczycieli
-w Pary�u uczono dialektyki, teologii
-szko�y prawnicze, nauk publicznych
-mistrzowie i nauczyciele uwa�ali si� za rodzin�
-zaj�y miejsce klasztornych
2.Klasztorne
-stworzone przez zakonnik�w w domach klasztornych
-dzieci przepe�niano duchem religijnym, nie przywi�zywali uwagi do rozwoju intelektualnego
-zapoznanie z zasadami religii, czytanie Biblii
-izolowanie od kultury
-rozkwit w 9 w. wprowadzono nauki �wieckie
-w 12 w. niekt�re zacz�y uczy� na  poziomie elementarnym
-dzieli�y si� na wew. n zew.
-z biblotek zacz�to usuwa� autor�w poza teologami
-w zakonach panowa�a ciemnota, zakonnicy piel�gnowali �piew, akcent �aciny ,kt�rej sami nie rozumieli
3.Parafialne
-niski poziom nauczania
-oporny rozw�j czytanie, pisanie, szko�y sezonowe
Metody kary cielesne, pami�ciowa, nauka w �acinie
Ucze� nie mia� ksi��ki by�a rzadka w �redniowieczu. Ucze� powtarza� za mistrzem, je�eli nie potrafi� by� bity. Nauka odbywa� si� w j�zyku niezrozumia�ym. Podr�czniki by�y trudne dla dzieci. Muzyka s�u�y� do nauki �piewu ko�cielnego

STRUKTURA I DZIA�ALNO�� UNIWERSYTET�W EUROPEJSKICH I AKADEMI KRAKOWSKIEJ W �REDNIOWIECZU
UNIWERSYTET PARYSKI
-sam nadawa� sobie status
-sam wybiera� rektora
-wolny od �wiadcze�
-mia� prawo do nadawania tytu��w , dysput, egzamin�w, wyk�ad�w
-w�asna w�adza s�downicza
-w Pary�u uczyli wyk�adowcy wszystkich narod�w
-zosta� podzielony na wydzia�y od��czyli teologie od filozofii
-nauki medyczne prawnicze
-wydzia� artystyczny mia� najni�szy poziom
-na czele wydzia� sta� dziekan
-w�adza s�downicza rektor, profesorowi o wszystkim decydowali
UNIWERSYTET KRAKOWSKI
-za�o�ony przez K.Wielkiego w 1364, wzorowany na bolo�skim
-kandydaci byli zwalniani od ce�, niezale�no�� od miejscowych s�d�w
-wydzia� prawniczy, medyczny, 7 sz. wyzwol.
-mieszkali w ca�ym mie�cie
-na czele sta� rektor wybierany przez student�w
-pa�stwo zapewnia�o studentom opiek� prawn�
-w imieniu kr�la wydawano dyplomy naukowe
-1410 przej�cie uniw. przez W�adys�awa Jagie���
-usuni�cie prawa rzymskiego
-wz�r un. Paryski
-mieszkali w jednym domu
-szko�a podporz�dkowana potrzebom religijnym  i nadzorowana przez biskupa krakowskiego
-dzia�alno�� na za�o�eniach i metodach filoz. scholastycznej
-bujnie rozwija si� astronomia, nauki matem.
UNIWERSYTET BOLO�SKI
-powsta� dzi�ki stowarzyszeniom studenckim
-m�odzie� mia�a przewag�
-prof. zobowi�zani do pos�usze�stwa, nie mogli bez pozwolenia opuszcza� wyk�ad�w
-nauczyciele p�acili kary za niedotrzymywanie umowy co do wyk�ad�w
-rektorem m�g� zosta� student 5 r. uko�czone 25 l.
-nie mo�na by�o wyk�ada� bez tyt...
Zgłoś jeśli naruszono regulamin