Rzymski katolik_2.pdf

KATOLIK

BIULETYN WIELUŃSKIEGO ŚRODOWISKA

WIERNYCH TRADYCJI ŁACIŃSKIEJ

Rok I, Nr 2 - Październik A.D. 2007

Krótka analiza krytyczna Novus Ordo Missae

Alfred kardynał Ottaviani i Antonio kardynał Bacci oraz grupa rzymskich teologów

ne na rozmaite interpretacje, ukryte

lub zawarte w sposób domyślny -

tak w całości, jak w szczegółach,

wyraźnie oddala się od katolickiej

teologii Mszy św. sformułowanej na

XX sesji Soboru Trydenckiego. Usta-

lając raz na zawsze "kanony" rytu,

Sobór ten wzniósł zaporę nie do po-

konania przeciw wszelkim here-

zjom atakującym integralność tajem-

nicy Eucharystii.

2. Nie wydaje się, by argumenty

natury duszpasterskiej, do których

odwoływano się dla uzasadnienia

tak poważnego zerwania, były do-

stateczne, nawet jeśli uznać, że wol-

no je przeciwstawiać argumentom

doktrynalnym. W Novus Ordo Mis-

sae pojawia się tyle nowości, zaś

z drugiej strony, tyle rzeczy od-

wiecznych zostaje zepchniętych na

dalszy plan lub przesuniętych na

inne miejsce - jeśli zostało dla nich

jeszcze jakieś miejsce - że grozi to, iż

pewna wątpliwość, która wkrada

się niestety do niektórych środo-

wisk, wzmocnieni się i przerodzi

w pewnik. Uważa się bowiem, że

prawdy wiary, wyznawane od zaw-

sze przez wierny lud można zmie-

niać lub pomijać milczeniem, i nie

będzie to zdradą świętego depozytu

nauczania Kościoła, z którym wiara

katolicka związana jest na zawsze.

Ostatnie reformy stanowią wystar-

czający dowód na to, że nie da się

wprowadzić nowych zmian w litur-

gi nie powodując kompletnej dez-

orientacji u wiernych, którzy wyraź-

nie okazują, że są im one nieznośne

i niezaprzeczalnie osłabiają ich wia-

rę. Przejawem tego wśród najlepszej

części duchowieństwa jest dręcząca

rozterka sumienia, czego niezliczo-

ne świadectwa napływają do nas

codziennie.

List kardynałów

Alfredo Ottovianiego i An-

tonio Bacciego

Do Jego Świątobliwości

Papieża Pawła VI

3. Jesteśmy pewni, że nasze spo-

strzeżenia, dla których natchnie-

niem jest to, co słyszymy z ust pa-

sterzy i wiernych, znajdą odzew

w ojcowskim sercu Waszej Świąto-

bliwości, zawsze pełnym głębokiej

troski o duchowe potrzeby dzieci

Kościoła. Jeśli jakieś prawo okazuje

się szkodliwe, to poddani, dla któ-

rych dobra się je stanowi, mają pra-

wo - a nawet obowiązek - prosić

prawodawcę, z synowską ufnością,

o jego odwołanie.

Dlatego też błagamy gorąco Waszą

Świątobliwość - w chwili, gdy czy-

stość wiary i jedność Kościoła nara-

żone są przez tak okrutne rozdarcia

i rosnące niebezpieczeństwa, które

codziennie znajdują odgłos w za-

smuconych słowach Ojca nas

wszystkich - aby zechciał nie pozba-

wiać nas możliwości uciekania się

do nieskazitelnego i obfitującego

w łaski Mszału św. Piusa V, tak

otwarcie sławionego przez Waszą

Świątobliwość, i tak głęboko uko-

chanego i otaczanego czcią przez

cały świat katolicki.

Ojcze Święty!

Po przeanalizowaniu, we współpra-

cy z innymi teologami, Novus Ordo

Missae, które zostało przygotowane

przez ekspertów Komisji ds. Wciele-

nia Konstytucji o Liturgii, po modli-

twie i długim namyśle, czujemy się

w obowiązku wobec Boga i Waszej

Świątobliwości zakomunikować

następujące spostrzeżenia:

1. Jak dostatecznie udowadnia załą-

czona krótka analiza krytyczna, bę-

dąca dziełem grupy doborowych

teologów, liturgistów i duszpaste-

rzy, Novus Ordo Missae - biorąc

pod uwagę elementy nowe i podat-

Kardynał Ottaviani

Kardyn Bacci

Rzym 25 sierpnia 1969 r.

RZYMSKI KATOLIK, Nr 2(2) WIELUŃ A.D. 2007 STRONA 2

Rozdział I

Mszał św. Piusa V, darzony szacunkiem przez wszyst-

kich katolików, tak księży, jak i świeckich, był zawsze

niezmiernie drogi ich sercom. Nie wiadomo w czym

używanie tego Mszału z odpowiednimi objaśnieniami

mogło stanowić przeszkodę dla pełniejszego uczestnic-

twa i większego zrozumienia świętej liturgii. Trudno

też zrozumieć dlaczego, przy całym uznaniu jego za-

sług, uznano, że jest on już niezdolny podsycać litur-

giczną pobożność chrześcijan.

Biorąc pod uwagę, że odrzucona przez Synod „Missa

Normativa”, którą dziś się ponownie narzuca w posta-

ci Novus Ordo Missae nie została poddana pod zbioro-

wy osąd Konferencji Biskupich, zaś lud chrześcijański

(szczególnie w krajach misyjnych) nie życzył sobie ja-

kiejkolwiek reformy Mszy Św., nie widać zatem żad-

nych powodów dla nowej legislacji, która obaliła nie-

zmienną tradycję sięgającą IV-V wieku, co zresztą

przyznaje sama konstytucja. Skoro nie ma żadnych ra-

cji mogących usprawiedliwić podobną reformę, jest

ona zatem pozbawiona wszelkiej racjonalnej podstawy

zdolnej ją uzasadnić i sprawić, że mogłaby zostać przy-

jęta przez katolików.

Sobór Watykański II wyraził wyraźne pragnienie w 50

konstytucji „Sacrosanctum Concilium”, by porządek

Mszy Św. tak przerobić, „aby wyraźniej uwidocznić

właściwe znaczenie i wzajemny związek poszczegól-

nych części”. Zobaczymy w jaki sposób Novus Ordo

odpowiada na te życzenia, po których nie pozostaje

rzec można ani śladu.

Szczegółowa analiza Novus Ordo wykazuje tak po-

ważne zmiany, że pozwalają one przyłożyć doń ten

sam osąd, co na temat „Missa Normativa”. Novus Or-

do Missae zostało skonstruowane tak, że w wielu

punktach może zadowolić najbardziej modernistycz-

nych protestantów.

Rozdział II

Zwołany w Rzymie w październiku 1967 roku Synod

Biskupi miał wypowiedzieć się na temat eksperymen-

talnego odprawiania tzw. mszy normatywnej. Owa

Msza, opracowana przez Concilium ad exequendam

Constitutionem de Sacra Liturgia (Komisję ds. realiza-

cji soborowej Konstytucji o liturgii), wywołała wśród

członków Synodu ogromne zakłopotanie. Na ogólną

liczę 187 głosujących wielu wyraziło żywy sprzeciw

(43 głosujących non placet) oraz liczne i poważne za-

strzeżenia (67 głosów iuxta modum), a 4 wstrzymało

się od głosu. Światowe agencje informacyjne mówiły

o „odrzuceniu” proponowanej Mszy przez Synod, zaś

prasa postępowa pominęła to wydarzenie milczeniem.

Pewne znane czasopismo, przeznaczone dla biskupów

i wyrażające ich nauczanie, streściło nowy ryt tymi

słowami: „Pragnie się całkowicie wymazać katolicką

teologię Mszy Świętej. Zbliżamy się w głównych zary-

sach do teologii protestanckiej, która niszczy ideę Mszy

jako Ofiary”.

W promulgowanym 3 kwietnia 1969 r. konstytucją

apostolską Missale Romanum Novus Ordo Missae,

odnajdujemy identyczną w swej istocie „Missa Norma-

tiva”. Nie wydaje się, by w międzyczasie konferencje

biskupów były oficjalnie konsultowane w tej sprawie.

Konstytucja apostolska Missale Romanum stwierdza,

że dawny mszał, promulgowany przez św. Piusa V

(bullą Quo primum z 19 lipca 1570 r.), sięgający jednak-

że w znacznej części do Grzegorza Wielkiego,

a nawet jeszcze wcześniej[1], przez cztery stulecia sta-

nowił normę odprawiania Najświętszej Ofiary dla ka-

płanów obrządku łacińskiego. Konstytucja apostolska

Missale Romanum dodaje, iż Mszał ten, powszechnie

przyjęty na całym świecie, był źródłem, „w którym

wielu świętych znalazło obfitą pożywkę dla swej po-

bożności”. Tymczasem, wedle tej samej konstytucji,

reforma, która chce ów Mszał definitywnie wycofać

z użycia, stała się konieczna „jako, że od tego czasu

zamiłowanie do kultury liturgicznej zaczęło upo-

wszechniać się i utrwalać wśród ludu Bożego”.

To ostatnie stwierdzenie zawiera w sposób oczywisty

poważną dwuznaczność. Jeśli bowiem lud chrześcijań-

ski kiedykolwiek wyrażał jakieś pragnienie, to raczej

wtedy, gdy (w głównej mierze dzięki zasługom wiel-

kiego św. Piusa X) począł on odkrywać prawdziwe

i nieśmiertelne skarby zawarte w liturgii. Lud nigdy

nie domagał się zmiany lub okaleczenia liturgii dla lep-

szego jej zrozumienia. Jedyne czego oczekiwał, to lep-

szego zrozumienia jednej i niezmiennej liturgii, nie zaś

jej reformy.

Zacznijmy od definicji Mszy świętej. W paragrafie nr 7,

który otwiera drugi rozdział Institutio generalis

(Ogólnego wprowadzenia do nowego Mszału) zatytu-

łowany De structura Missae, znajdujemy następującą

definicję: „Uczta Pańska lub inaczej Msza, to święta

synaksa albo zgromadzenie ludu Bożego, który jedno-

czy się pod przewodnictwem kapłana, by celebrować

pamiątkę Pańską[2]. Dlatego też do każdego zgroma-

dzenia lokalnego Kościoła doskonale odnosi się obiet-

nica Chrystusa: „Gdzie są dwaj albo trzej zebrani

w imię moje, tam jestem pośród nich” (Mt 18, 20)”.

Definicja Mszy została zatem sprowadzona do pojęcia

„uczty”, które nieustannie przewija się w tekście

RZYMSKI KATOLIK, Nr 2(2) WIELUŃ A.D. 2007 STRONA 3

(IG 8, 48, 55d, 56). Ponadto ową „ucztę” określa się

jako zgromadzenie zebrane pod przewodnictwem ka-

płana, w celu sprawowania pamiątki Pańskiej, wspo-

minając wydarzenia Wielkiego Czwartku. Żaden

z tych elementów nie zawiera w sobie dogmatów: rze-

czywistej obecności Chrystusa w Eucharystii, rzeczy-

wistości ofiary, sakramentalnego charakteru dokonują-

cego konsekracji kapłana, ani wewnętrznej wartości

Ofiary Eucharystycznej, niezależnej od obecności zgro-

madzenia[3].

Jednym słowem, nowa definicja nie zawiera żadnego

z zasadniczych dogmatów dotyczących Mszy Św., któ-

re zebrane razem stanowią prawdziwą jej definicję.

Celowe ich pominięcie w tym miejscu jest równoznacz-

ne z ich „prześcignięciem” i negacją, przynajmniej

w praktyce[4].

W drugiej części tego paragrafu stwierdza się –

pogłębiając jeszcze bardziej już i tak głęboką dwu-

znaczność – że obietnica Chrystusa („Gdzie są dwaj

albo trzej zebrani w imię moje, tam jestem pośród

nich”), doskonale odnosi się do zgromadzenia, które

stanowi Mszę. W ten sposób obietnica, która dotyczy

duchowej obecności Chrystusa przez jego łaskę, posta-

wiona została jakościowo na równi – wyjąwszy więk-

sze jej natężenie – z substancjalną i fizyczną obecnością

w sakramencie Eucharystii.

Krzyżowej. Nawet formuła „pamiątka Męki i Zmar-

twychwstania Pańskiego” jest niewłaściwa, ponieważ

Msza jest pamiątką samej Ofiary, w której dokonuje się

dzieło Odkupienia, zaś Zmartwychwstanie jest tylko jej

owocem[5]. Zobaczymy dalej z jaką spójnością pona-

wia się i powtarza te same dwuznaczności w samych

słowach przeistoczenia, i w ogóle w całym Novus Or-

do.

Rozdział III

Przejdźmy teraz do celów Mszy św.

1. Cel ostateczny.

Ostatecznym celem Mszy jest ofiara na chwałę Trójcy

Przenajświętszej, stosownie do słów Chrystusa, które

tak określają pierwszy cel Wcielenia: „Przeto przycho-

dząc na świat, mówi: Ofiary ani daru nie chciałeś, aleś

Mi utworzył ciało” (Hbr 10, 5).

W Novus Ordo cel ten zniknął:

z offertorium, w którym nie ma już mo-

dlitwy „Suscipe Sancta Trinitas;

z zakończenia Mszy, które nie zawiera

już modlitwy „Placeat tibi, Sancta Trini-

tas”;

z Prefacji, ponieważ z cyklu niedzielnego

znikła prefacja o Trójcy Św., którą zacho-

wano tylko w uroczystość Trójcy Św.,

czyli raz w roku.

Następujący bezpośrednio po tym paragraf (nr 8) dzieli

Mszę na Liturgię Słowa i Liturgię Eucharystyczną. To-

warzyszy temu stwierdzenie, że na Mszy przygotowu-

je się „stół Słowa Bożego” i „stół Ciała Chrystusa”, tak

że wierni „są pouczani i posilani”. To zrównanie dwu

części liturgii, zupełnie jakby chodziło o dwa znaki

o równej wartości symbolicznej, jest zupełnie nieuza-

sadnione. Do sprawy tej jeszcze powrócimy.

W „Institutio generalis” znajduje się wiele określeń

Mszy: są one do przyjęcia relatywnie, ale kiedy używa

się ich w oderwaniu i bezwzględnie, jak to ma miejsce,

należy je odrzucić. Oto niektóre z nich:

2. Cel bezpośredni.

Bezpośrednim celem Mszy św. jest ofiara przebłagalna.

Także i on jest narażony na szwank, ponieważ zamiast

podkreślać odpuszczenie grzechów żywych i umar-

łych, Novus Ordo kładzie nacisk na posilanie i uświę-

canie obecnych (nr 54). To prawda, że Chrystus ustano-

wił sakrament Eucharystii podczas Ostatniej Wieczerzy

i złożył Siebie samego na ofiarę, aby nas z Nim jako

Ofiarą zjednoczyć. Jednak ofiara ta poprzedza spożycie

Najświętszego Sakramentu i ma już przed komunią

sakramentalną pełną zbawczą wartość – owoc ofiary

krzyżowej. Dowodem na to jest, że można uczestniczyć

we Mszy nie przystępując w sposób sakramentalny do

komunii[6].

akcja Chrystusa i Ludu Bożego,

uczta Pańska albo Msza,

uczta Paschalna,

wspólne uczestnictwo w stole Pana,

pamiątka Pańska,

modlitwa eucharystyczna,

liturgia słowa i liturgia eucharystyczna,

itp.

3. Cel immanentny

Immanentny cel Mszy zasadza się na tym, że jest ona

przede wszystkim ofiarą.

Istotą każdej ofiary jest to, że musi się podobać Bogu

Oczywiste jest, że twórcy Novus Ordo Missae OBSE-

SYJNIE KŁADĄ NACISK NA „wieczerzę”,

„pamiątkę”, nie zaś na bezkrwawe odnowienie ofiary

RZYMSKI KATOLIK, Nr 2(2) WIELUŃ A.D. 2007 STRONA 4

i zostać przezeń przyjęta. W stanie grzechu pierworod-

nego żadna ofiara nie była odpowiednia, by mogła zo-

stać przyjęta przez Boga, za wyjątkiem ofiary Chrystu-

sa. Novus Ordo wynaturza ofiarowanie (offertorium)

czyniąc z niego coś w rodzaju wymiany między czło-

wiekiem a Bogiem: Człowiek przynosi chleb, zaś Bóg

przemienia go w „chleb życia”, człowiek przynosi wi-

no, a Bóg przemienia go w „napój duchowy”:

„Błogosławiony jesteś Panie, Boże wszechświata, bo

dzięki Twojej hojności otrzymaliśmy chleb (wino),

owoc ziemi (winnego krzewu) i pracy rąk ludzkich,

który dziś Tobie przynosimy, aby stał się dla nas chle-

bem życia (napojem duchowym)” [7].

Nie ma potrzeby dodawać, że wyrażenia „chleb życia”

i „napój duchowy” są zupełnie nieokreślone, i mogą

oznaczać cokolwiek. Odnajdujemy tu tę samą zasadni-

czą dwuznaczność, co w definicji Mszy: tam jedynie

duchowa obecność Chrystusa pośród swoich, tu zaś

„duchowa” (a nie substancjalna) przemiana chleba

i wina[8].

Podobna gra dwuznaczności została wprowadzona do

przygotowania darów, za sprawą zniesienia dwu pięk-

nych modlitw. Pierwsza z nich, „Deus qui humanae

substantiae dignitatem mirabiliter condidisti et mirabi-

lius reformasti ...”, przypominała stan pierwotnej nie-

winności człowieka oraz jego obecną kondycję istoty

odkupionej krwią Chrystusa. Stanowiła ona krótkie

i subtelne streszczenie całej ekonomii Ofiary, od Ada-

ma do czasów obecnych. Druga, końcowa modlitwa

offertorium, towarzysząca przebłagalnemu ofiarowa-

niu kielicha, wyraża prośbę, aby ofiara wstąpiła „cum

odore suavitatis” przed oblicze majestatu Bożego,

i wzywa Jego miłosierdzia. Ona także stanowi znako-

mite streszczenie ekonomii Ofiary. Zniesienie nieustan-

nego odniesienia do Boga w modlitwie eucharystycz-

nej sprawia, że nie ma żadnej różnicy między ofiarą

Boską a ludzką.

Zniszczenie zwornika zmusza do wznoszenia zastęp-

czych rusztowań; zniesienie rzeczywistego celu Mszy,

zmusza do tworzenia celów fikcyjnych. Stąd gesty, któ-

re mają podkreślać związek między kapłanem a wier-

nymi, oraz między samymi wiernymi. Stąd, natych-

miast doprowadzony do absurdu, zwyczaj składania

w momencie ofiarowania Hostii darów na rzecz ubo-

gich i Kościoła. Szczególny charakter prawdziwej Ho-

stii zostanie zupełnie zatarty, zaś uczestnictwo w bez-

krwawej ofierze Chrystusa zamieni się w spotkanie

filantropów lub przyjęcie dobroczynne.

Rozdział IV

Tajemnica Krzyża nie jest wyrażona dobitnie, ale

w sposób niejasny, ukryty i niedostrzegalny dla ludu

[9], z następujących powodów:

1. Definicja „Modlitwy eucharystycznej”

Sens tzw. „Modlitwy eucharystycznej” w Novus Ordo

jest następujący: „aby całe zgromadzenie wiernych złą-

czyło się z Chrystusem w wyznawaniu wielkich rzeczy

Bożych i w składaniu ofiary” (nr 54).

O jaką ofiarę tu chodzi? Kto ją składa? Na te pytania

nie ma odpowiedzi. Definicja „Modlitwy eucharystycz-

nej” sprowadza się do poniższego: „Teraz rozpoczyna

się centrum i szczyt całej celebracji: Modlitwa euchary-

styczna, tzn. modlitwa dziękczynienia i uświęce-

nia” (nr 54). Skutek został zatem postawiony na miej-

scu przyczyny, o której nie wspomina się nawet sło-

wem. Wyraźną wzmiankę o celu ofiary zawartą w mo-

dlitwie „Suscipe” zniesiono i nie zastąpiono niczym.

Zmiana sformułowania jest przejawem zmiany doktry-

ny.

2. Zatarcie roli dogmatu rzeczywistej obecności.

Przyczyna nieobecności wyraźnej wzmianki o ofierze,

to ni mniej ni więcej, tylko zniesienie centralnej roli

rzeczywistej obecności Chrystusa, tak dobrze uwidocz-

nionej w tradycyjnej liturgii eucharystycznej. Rzeczy-

wistą obecność wspomina się tylko w jednym miejscu:

w przypisie, który stanowi jedyny cytat z Soboru Try-

denckiego. Wzmianka ta odnosi się do

rzeczywistej obecności, jako pokarmu (przyp. 63, nr

241). Nigdzie nie ma najmniejszej wzmianki o rzeczy-

wistej i trwałej obecności Chrystusa z Ciałem, Krwią,

Duszą i Bóstwem w przeistoczonych postaciach. Samo

słowo „przeistoczenie” zostało całkowicie pominięte.

Zniesione zostało wezwanie trzeciej Osoby Trójcy

Przenajświętszej – Ducha Św. („Veni Sanctificator”),

aby zstąpił na dary ofiarne, by dokonać cudu Boskiej

obecności, jak niegdyś zstąpił do łona Dziewicy. Wpi-

suje się to w system milczących zaprzeczeń i stopnio-

wego pomniejszania rzeczywistej obecności.

Z Novus Ordo wyeliminowane zostały:

przyklęknięcia (pozostały tylko trzy

przyklęknięcia kapłana i jedno wiernych

– na przeistoczenie, od czego dopuszcza-

ne są wyjątki);

puryfikacja palców kapłana nad kieli-

chem;

ochrona przed stykaniem się palców ka-

Przejdźmy do istoty Ofiary.

RZYMSKI KATOLIK, Nr 2(2) WIELUŃ A.D. 2007 STRONA 5

płana po konsekracji z rzeczami nieświę-

tymi;

puryfikacja naczyń świętych, która już

nie musi być natychmiastowa, ani odby-

wać się na korporale;

palka chroniąca kielich;

wewnętrzne złocenie naczyń świętych;

konsekracja ołtarza przenośnego

(portatylu);

poświęcony kamień i relikwie w ołtarzu

przenośnym lub na „stole” w przypadku,

kiedy Msza odprawia się poza miejscem

świętym (ten ostatni punkt prowadzi

wprost do „uczt eucharystycznych”

w domach prywatnych);

potrójny obrus na ołtarzu, zredukowany

do pojedynczego;

dziękczynienie w pozycji klęczącej

(zastąpione groteskową praktyką dzięk-

czynienia kapłana i wiernych na siedzą-

co, co jest logiczną konsekwencją przyj-

mowania komunii na stojąco);

wszystkie dawne przepisy na wypadek,

gdyby konsekrowana Hostia upadła na

ziemię, sprowadzone do niemal sarka-

stycznego „reverenter accipiatur” (nr

239);

kulum, ale na próżny i ogołocony stół. Po raz kolejny

pobożności prywatnej przeciwstawia się pobożność

liturgiczną, wznosi się jeden ołtarz przeciw drugiemu.

Z wielkim naciskiem zaleca się, by hostie rozdawane

podczas komunii były konsekrowane na tej samej

Mszy. Zaleca się także używanie chleba dużych roz-

miarów[12], tak by kapłan mógł rozdzielić jego część

wśród wiernych. Jest to przejaw tego samego lekcewa-

żenia wobec tabernakulum i wobec wszelkich form

pobożności eucharystycznej poza Mszą. Stanowi to

kolejny poważny cios dla wiary w to, że rzeczywista

obecność Chrystusa trwa tak długo, jak długo trwają

konsekrowane postacie[13].

4) Formuły konsekracji.

Dawna formuła konsekracji była ściśle sakramentalna,

nie zaś wyłącznie narratywna, na co wskazują trzy za-

sadnicze punkty:

a) Tekst Pisma Św., który nie został podję-

ty słowo w słowo. Włączenie pawłowego

„mysterium fidei” stanowi natychmiastowe

wyznanie wiary kapłana w tajemnicę urzeczy-

wistnianą przez Kościół za pośrednictwem hie-

rarchicznego kapłaństwa.

b) Interpunkcja i druk. W starym Mszale

usytuowanie słów konsekracji po kropce i od

nowego wiersz oznaczało przejście od trybu

narracyjnego do sakramentalnego i twierdzące-

go. Ponadto słowa konsekracji pisane były

większymi literami, pośrodku strony, często

w innym kolorze, co wyróżnia je z kontekstu

historycznego. Wszystko to nadaje im własne

i niezależne znaczenie.

c) Anamneza („Haec quotiescumque fece-

ritis in mei memoriam facietis” – „To, ile razy

czynić będziecie, na moją pamiątkę czyńcie”),

która po grecku brzmi „eis ten emou anamne-

sin” („zwróceni ku mej pamiątce”). Odnosi się

ona nie tylko do prostej pamiątki osoby Chry-

stusa, albo Ostatniej Wieczerzy, ale każe pa-

miętać to, co uczynił (haec... in mei memoriam

facietis) i sposób w jaki to uczynił. Odnosi się

do działającego Chrystusa, nie zaś do Jego pa-

miątki czy wydarzenia z przeszłości. Zastąpie-

nie w Novus Ordo dawnej formuły przez paw-

łową („Hoc facite in meam commemoratio-

nem” – „To czyńcie na moją pamiątkę”), która

codziennie będzie rozbrzmiewać w językach

narodowych, spowoduje niechybnie u słuchają-

cych przeniesienie nacisku na pamiątkę Chry-

Wszystkie te zmiany nie są niczym innym, jak prowo-

kacyjnym podkreśleniem cichego odrzucenia wiary

w dogmat rzeczywistej obecności.

3. Rola ołtarza (nr 262).

Ołtarz niemal zawsze nazywany jest „stołem” [10].

„Ołtarz, albo stół Pański, który jest centrum całej litur-

gii eucharystycznej” (nr 49, por. 262). Uściślone jest, że

powinien on być oddzielony od ściany w taki sposób,

by dało się go obejść wkoło, i aby można było odpra-

wiać Mszę twarzą do ludu. Podkreśla się również, że

ołtarz winien być ośrodkiem zgromadzenia wiernych

tak, by ich uwaga automatycznie zwracała się ku nie-

mu. Jednak porównanie punktów nr 262 i 276 wydaje

się wyraźnie wykluczać możliwość przechowywania

w nim Najświętszego Sakramentu. Będzie to podkre-

śleniem niepowetowanej dychotomii między obecno-

ścią Najwyższego i Wiecznego Kapłana w odprawiają-

cym Mszę kapłanie, oraz pod postaciami sakramental-

nymi. Pierwotnie była to jedna i ta sama obecność[11].

Obecnie zaleca się przechowywać Najświętszy Sakra-

ment na uboczu, w miejscu odpowiednim dla poboż-

ności wiernych, jak gdyby chodziło o jakieś relikwie.

W ten sposób spojrzenia wchodzących do kościoła bę-

dą kierować się w pierwszym rzędzie nie na taberna-

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: