mit o edypie.txt

Streszczenie mitu o EdypiePo upadku domu Amfiona w�adz� nad Tebami obj�� Lajos, syn Labdakosa. Ma��onk� Lajosa by�a pi�kna Jokasta. Przez wiele lat byli bezdzietni, chocia� bradzo chcieli mie� nast�pc� tronu. Uda� si� wi�c Lajos do DElf, do wyroczni apolli�skiej. Ta powiedzia�a, �e bogowie nie zezwalaj� aby kr�l Teb mia� dziedzica tronu, jednak gdy urodzi si� syn to zabije ojca i o�eni z matk�.
Gdy po kilku latach Jokasta urodzi�a syna, przera�eni rodzice postanowili zg�adzi� go ze �wiata.
Przebili mu pi�ty �elazem i nakazali s�udze Forbasowi, aby porzuci� dziecko w lesie na g�rze Cyteronu. Pasterz ulitowa� si� jednak nad ,,ofiar�" i przekaza� j�w r�ce Euforbosa pochodz�cego z Korytnu. Ten, poniewa� jego kr�l i kr�lowa cierpieli z powodu bezdzietno�ci, odda� im ch�opca na wychowanie.

Dziecko nazwano Edyp (Oidipus), na pami�tk� jego opuchni�tych st�p. Edyp r�s� w szcz�ciu na korynckim dworze nie wiedz�c nic o swoim prawdziwym pochodzeniu.
Kiedy by� ju� m�odzie�cem, kto� podczas rozmowy zarzuci� mu, �e jest tylko przybranym dzieckiem w�adc�w Koryntu, kt�rzy zdecydowanie temu zaprzeczyli. Ch�opak zaniepokojony w�tpilowo�ciami uad� si� do wyroczni, aby dowiedzie� si� prawdy. Us�ysza� tylko, �e nie wolno mu wraca� do ojczyzny, bo zabije ojca i o�eni si� z matk�. Edyp, uwa�aj�c Polybosa i Merop� za rodzic�w, postanowi� nie wraca� do Koryntu.

B��kaj�c si� bez celu, na jednej z dr�g w rejonie Teb, natkn�� si� na niewielki orszak. Przej�cie by�o w�skie, wi�c starzec nakaza� ust�pi� m�odzie�cowi. Wywi�za�a si� ostra sprzeczka,w wyniku kt�rej Edyp zabij w�adc� Teb, nie wiedz�c, �e w ten spos�b spe�nia si� pierwsza cz�� przepowiedni. Zgin�li te� towarzysze kr�la wyst�puj�cy w jego obronie. Zbieg� tylko jeden, kt�ry pobieg� do Teb, aby powiadomi� o �mierci Lajosa.

Gdy Edyp dotar� do Teb rz�dzi� w nich Kreon, szwagier zabitego kr�la. Okaza�o si�, �e nad krajem zawis�o nowe nieszcz�cie- Sfinks. Potw�r by� postarchem okolic, a ka�demu, kt�ry zbli�y� si� do niego zadawa� dziwn� zagadk�, od kt�rej rozwiazania zale�a�o �ycie lub �mier� ofiary.
Kreon, widz�c przera�enie moeszka�c�w, og�osi�, �e ten kto uwolni kraj od Sfinksa otrzyma w nagrod� r�k� Jokasty i kr�lestwo.
Edyp podj�� si� pr�by pokonania Sfinksa i wyruszy� do jego siedziby. Ku zdziwieniu odpowiedzia� poprawnie na zagadk�, a Sfinks, uznaj�c pora�k�, rzuci� si� w przepa��.

M�odzie�cowiofiarowano r�k� Jokasty. I tak spe�nia si� druga cz�� przepowiedni... Ma��e�stwo to doczeka�o si� dw�ch c�rek: Antygony i Ismeny oraz dw�ch syn�w: Polinejkesa i Eteoklesa.

Dwadzie�cia lat trwa�o panowanie Edypa na teba�skiej ziemi, gdy nieoczekiwanie wybuch�a zaraza. W�adca wraz z ludem na pr�no sk�adali liczne ofiary bogom. Pos�a� wi�c Edyp Kreona do wyroczni, kt�ra oznajmi�a, �e nad Tebami zawis�a kara, poniewa� nie pomszczono �mierci Lajosa.

Wezwano wieszcza, Terezjasza, kt�ry odkry� prawd� przesz�o�ci. Jednak Edyp nioe wierzy� w s�owa wr�a i pos�a� po s�ug�, b�d�cego �wiadkiem �mierci Lajosa.

W tym czasie, na dworze teba�skim, zjawia sie Euforobos, kt�ry przynosi wie�ci o �mierci Polybosa oraz o tym, �e Edyp jest teraz obranym kr�lem Koryntu. S�ysz�c jednak, �e wyrocznia broni w�adcy powr�ci� do domu matki wyjawi� Edypowi ca�� prawd�.
Kr�l wezwa� Forbasa, kt�ry niestety powterdzi� s�owa Euforobosa oraz to, �e w�adca zabi� swego ojca, Lajosa.
S�ysz�c to Jokasta powiesi�a si�, nie mog�c znie�� ha�by.

Edyp, klecz�c nad trupem matki i �ony, przek�u� sobie oczy i odziany w �achmany �ebracze, o kiju wywlek� si� z miasta wiedziony przez swoj� ukochan� c�rk�, Antygon�. Dotar� do gaju pod Atenami gdzie p�niej zmar�.

W tEbach pozostali dwaj synowie. Um�wili si, �e co rok inny b�dzie panowa� nad krajem. Pierwszy ber�o wzi�� Eteokles, kt�ry jednak po roku nie chcia� ust�pi� z tronu i wygna� brata z kraju.

Polinejkes schroni� si� w Argos, gdzie o�eni� si� z c�rk� kr�lewsk� i nam�wi� te�cia do wyprawy przeciw Tebom. Nie przynios�a ona jednak rezultatu, a nawet wr�cz przeciwnie, obaj braci zgin�li w pojedynku.

Rz�dzy obj�� ponownie Kreon, kt�ry nakaza� aby cia�o Polinejkesa- jako zdrajcy- rzucono na po�arcie krukom i zabroni� je pogrzeba�, Antygona nie pos�ucha�a rozkazu i pochowa�a brata, za co zamurowano j� ,,�ywcem" w sklepionej piwnicy.