FILM GANGSTERSKI
§ początki gatunku wiąże się z takimi filmami okresu niemego:
1. "Muszkieterowie z Pig Alley" (1912) Davida Warka Griffitha
2. „Odrodzenie” (1915) Walsh – gangster jako ofiara dotknięta kryzysem,
3. "Ludzie podziemi" (1927) Josepha von Sternberga.
§ Geneza nowego gatunku miała charakter społeczny – bohaterów i tematów dostarczył okres prohibicji à Hollywood na początku lat 30-tych zareagowało na prohibicję wprowadzoną na początku 1920 r., krach na giełdzie w Czarny Czwartek 24 października 1929 r. i kariery bandytów ze środowisk imigranckich (Włosi lub Irlandczycy) opisywane przez prasę..
§ Film gangsterski przyniósł obraz zorganizowanej i rozwijającej się przestępczości, skupił się na karierach i upadkach jej przywódców. Wyeksponował brutalizację życia, wykreował mit miasta jako przestrzeni groźnej i zamkniętej, a broń, samochody i telefony uczynił fetyszami niosącymi depersonalizację człowieka, bądź śmierć.
§ Amerykanie w dobie wielkiego kryzysu i masowego bezrobocia w filmach gangsterskich dostrzegli dobrze im znany z codzienności obraz świata, w którym zwycięża przemoc i cynizm. W tym okresie gatunek był więc wyrazem niezadowolenia społecznego, a gangsterzy symbolem skrajnej opozycji wobec społeczeństwa. Trzeba oczywiście dodać, że filmy te nie gloryfikowały bezpośrednio łamania prawa, gdyż bohaterowie zawsze ginęli. To wyjątkowy przypadek w kinie amerykańskim, ponieważ konwencja filmu gangsterskiego nie respektowała tak powszechnej zasady happy endu. Od początku charakterystyczne było tragiczne zakończenie, w którym główny bohater ginął od kul policjantów bądź konkurentów. Postacie głównych bohaterów inspirowane były dokonaniami autentycznych królów podziemia, a tło tych filmów stanowiła wnikliwie zaobserwowana i realistycznie przedstawiona sytuacja społeczna. Filmy gangsterskie stosunkowo szybko zostały skrytykowane przez Kodeks Haysa i Legion Przyzwoitości. Cenzura obawiając się demoralizującego wpływu "Człowieka z blizną", nakazała dołączyć do niego podtytuł "Hańba narodu".
§ istotną rolę pełnią np. agresywne i surowe dialogi. Kino gangsterskie, specjalność wytwórni Warner Brothers, wylansowało fabuły o mafiosach, którzy na każdym kroku łamią reguły życia społecznego, a akcja rozgrywała się tylko tam, gdzie było niebezpieczeństwo. Postacie z tych filmów, mimo że są to cyniczni przestępcy, były często podziwiane przez widownię za witalność i charyzmę odtwórców, gangster ma zawsze u boku kogoś słabszego, głównych ról: Edwarda Robinsona, Jamesa Cagneya i Paula Muni.
§ Pozwalał pokazac Ameryce fascynację przemocą i bezprawiem
à "Mały Cezar" 1930 Mervyn Le Roy.
§ Mały Cezar to pierwszy film całej gangsterskiej serii zrealizowanej przez wytwórnię Warner Brothers.
§ Buduje klasyczny schemat awansu zwykłego opryszka, który staje się szefem gangu. Odznacza się precyzją zarówno w portretowaniu głównego bohatera, jak i w charakterystyce środowiska.
§ Impuls posiadania władzy i jej poszerzania,
§ Niesie realistyczną chłodną obserwację.
§ W filmie postać Małego Cezara nieustannie przykuwa uwagę.
§ Edward G. Robinson wykorzystuje fascynujące dla widza elementy aktorskiej osobowości i wyposaża rolę w swoisty magnetyzm,
à „Wróg publiczny” 1931 William A. Wellman
§ Bardzo skomplikowany rysunek psychologiczny bohatera, który posiada nienasycony apetyt na życie,
§ Bohater od wczesnego dzieciństwa ma tendencje do świata gangsterski,
§ Potęgowanie konfliktu między bracmi – dochodzi do otwartej scysji,
§ Zmienia się status bohaterów, zaczynają być zamożni po swoim pierwszym przedsięwzięciu, obrzęd przejścia – zmiana stroju, zachowania,
§ John Harlow – dziewczyna gangstera – przedmiot luksusowy,
à Tom i Matt są najlepszymi przyjaciółmi i młodocianymi kryminalistami. Natomiast brat Toma, Mike, jest porządnym chłopcem, który walczył w I Wojnie Światowej i po powrocie do kraju stara się pomóc Tomowi. Ten jednak wraz z Mattem pną się w górę w złotym okresie prohibicji, w potężnym gangu rządzonym przez Nathana Nailsa. Jednak kiedy ten ginie w wypadku, jego gang słabnie, a inne grupy przestępcze chcą zająć jego miejsce.
à „Człowiek z blizną” 1932 Richard Rosson
§ Pojawienie się "Człowieka z blizną" utrwaliło pozycję jego reżysera, Howarda Hawksa, w czołówce twórców Hollywood oraz pozycję nowego gatunku - filmu gangsterskiego, niesłychanie popularnego w pierwszej połowie lat trzydziestych.
à Bohaterem filmu jest młody gangster Tony Camonte, wywodzący się z włoskiej dzielnicy slumsów. wraz ze swym przyjacielem Rinaldo należą do gangu Johnny'ego Lovo. Camonte zabiega o to, aby pozbawić przywódcę jego pozycji. Wywołuje to wojnę gangów, ale Tony osiąga swój cel. Panuje nad misatem, rozprawiając się wyjątkowo okrutnie z przeciwnikami. Nie wiedząc, że jego siostra Cesca, którą darzy wielkim uczuciem, poślubiła Rinaldo, zabija go, zastawszy parę w niedwuznacznej sytuacji. Osaczony przez policję, prowokuje salwę, w której ginie.
§ Obraz jednostki występnej, niedopowiedzialnej, świat jest atrakcyjny,
à „Aniołowie o brudnych twarzach” 1938 Michael Curtiz
§ Wspaniały kryminał amerykańskiego mistrza kina, który zasłynął przede wszystkim najsłynniejszym filmowym melodramatem w historii, Casablanką (1942).
§ Klasyczne gangsterskie kino, również z Humphrey’em Bogartem, któremu towarzyszy tu równie wspaniały James Cagney.
§ Ta niezwykła opowieść o dwóch kolegach z dzieciństwa, którzy potem wybierają dwa skrajnie różne sposoby na życie (jeden z nich został gangsterem, drugi księdzem) porusza i na długo pozostaje w pamięci.
à „ Burzliwe lata `20” 1939 Raoul Walsh
§ Bohater zdaje się nie być taki zły, widz utożsamia się z nim i naprawdę go lubi, dlatego boli to, jak jest po kolei odrzucany, najpierw bez sposobności prowadzenia normalnego życia aż po porażkę na polu miłosnym z kobietą, w której się zakochał.
§ Bohater z pozoru tylko negatywny ma tak naprawdę szlachetne serce. Nie pozostawia bez odzewu śmierci przyjaciela, interweniuje też na rzecz dawnej ukochanej, choć wie, że naraża życie – gangster postacią tragiczną, śmierc w objęciach kobiety,
§ świetny scenariusz i barwne dialogi.
§ kreacja gangstera w wykonaniu Jamesa Cagneya à jeden z najwybitniejszych aktorów w swoim gatunku stworzył tutaj wielowymiarowy obraz człowieka, który zastawia w życiu wszystko, co ma i to właśnie traci.
§ Ponadto jedna z bardziej znanych drugoplanowych ról Humphreya Bogarta jako "tego złego".
§ Słodka Priscilla Lane oraz fenomenalna (dziwne, że bez nominacji do Oscara) drugoplanowa rola kobieca Gladys George.
à Czasy prohibicji w USA. Życie w Ameryce dotkniętej katastrofalnym kryzysem nie szczędzi udręk i poniżeń. Trzej przyjaciele pragną się wzbogacić dzięki przemytowi alkoholu... Doskonała rola Jamesa Cagney'a jako uczciwego taksówkarza, którego okoliczności życiowe zmuszają do łamania prawa,
v Po II Wojnie Światowej gangster zamienia się w buisenssmana
à „Samotny spacer” – przemiana gangstera
à „Mafia” R. Polański – całe społeczeństwo jest zdeprawowane, problemem jest cały system, jego rozpad, patetyzm, dłużnikiem mafii jest się do końca życia,
à „Ojciec Chrzestny” – amerykańskie wolności umarły, mafia to państwo w państwie,
v To, co się dzieje w kinie to sposób mówienia o współczesnych społeczeństwach, gdzie obwieszcza się śmierc indywidualizmu. Indywidualizm w późniejszych filmach staje oko w oko z anononimowym zagrożeniem, bohater zmaga się z anonimowością, zbiurokratyzowaną siłą.
v Filmy z lat `30 odwołują się do nieistniejącego świata, gdzie panowała wolnośc, walka o własne interesy, postaci walczą z innymi.
1
Alexa_89