EKOLOGIA- WYKŁAD
WYKŁAD 3
DOBÓR KREWNIACZY
- Propaguje własne geny pomagające krewnym: czas, pokarm, pieniądze, stanowiska
Dobór grupowy - (obserwacje dynamiki i liczebności populacji skłoniły niektórych badaczy do wysunięcia hipotezy samoregulacji)
Działanie dla dobra społeczeństwa
-migracja
- nie rozradzać się
- wychowywać cudze potomstwo
Zyskuje na tym grupa, populacja, gatunek, bo: -jest więcej miejsca i pokarmu dla innych
młode mają większe szansę przeżycia
dobór grupowy zakłada, że grupa działa jako całość, reguluje swoją liczebność (np. ogranicza rozrodczość)
-lwy i lwiątkobójstwa
-obrona potomstwa
- obrona stada
- prowokowanie drapieżników -reakcja złamanego skrzydła, przechwałki zwierząt stadnych
Oszustwa behawioralne i chemiczne: kukułcze jaja
Niewolnictwo u mrówek Zalecenie: okazujcie altruizm
PRAWIDŁOWOŚCI WIĄZANE Z ZAKRESEM TOLERANCJI
1. Organizmy o szerokim zakresie tolerancji są szerzej rozpowszechnione
2. Szerokiej tolerancji w stosunku do jednego czynnika może towarzyszyć wąska tolerancja w stosunku do drugiego
3. Zmiany natężenia jednego czynnika mogą zmieniać zakres tolerancji na drugi czynnik
4. Granice tolerancji mogą zmieniać się w zależności od wie~ stanu fizjologicznego.
1.Wymagania życiowe
8
stenobionty / eurybionty
2. Preferencje środowiskowe
Stenotopowe / eurytopowe
3. Wrażliwość na czynniki np. wilgotność
Kserofity / mezofity / higrofity
Sosna / dąb szypułkowy / jesion
Np. zasolenia
Halokseny/ halifile/ halobionty
Wrażliwe / znoszą/ lubią lub tolerują
PROMIENIOWANIE SŁONECZNE
UV - poniżej 0,4 nm
l. oddziaływanie kancerogenne mutagenne dla białka :DNA
-rośliny wytwarzają na epidermie włoski, substancje woskowe, albo żółte barwniki tworzące ekran ochronny i odbijający promieniowanie
- zwierzęta chronią się np. włosami
2. synteza pewnych związków np. prowitamina D
Światło widzialne (0.4-0.7 nm)
1. Wykorzystywanie energii słonecznej w produkcji pierwotnej
2. Regulacja cykli życiowych
3. Natężenie promieniowania w różnych miejscach kuli ziemskiej. Wpływa na rozmieszczenie organizmów
4. Zjawiska fotoperiodyzmu
- kwitnienie-owocowanie
- anabioza (życie utajone) u owadów
- sen zimowy
- migracje
- zmiana upierzenia: sierści (ptaki i ssaki)
5. Uaktywnienie hormonów
6. Zmiany w behawiorze
Podczerwień (powyżej 0.7 run)
1. klimat
2. krążenie pierwiastków(węgiel)
Temperatura
Wpływ na zwierzęta
1. Rozwój organizmów reguła van't Hoffa
co 10 stopni podwaja się lub potraja prędkość reakcji
2. Aktywność
Aktywność lokomotoryczna Sen zimowy
3. Rozród
osiągniecie dojrzałości płciowej np. musca domestica osiąga dojrzałość płciową przy t = 30 stopni po 4 tygodniach przy t=20 stopni po 20 dniach
liczba składanych jaj
zmiana formy rozrodu z; płciowego na bez:płeiowy np. Hydra sp paezkowanie a przy wyższej temperaturze wytwarzanie gamet
Wpływ na rośliny
1. Zmiany poziomu aktywności metabolicznej
2. Zero fizjologiczne~temperatura w której ustają procesy rozwojowe np. groch 2 stopnie
3. Suma temperatur efektywnych
Suma różnic między średnimi dobowymi a zerem fizjologicznym- wartość określająca Zapotrzebowanie na temperaturę w okresie całego rozwoju lub kolejnych stadiach. Np. podbiał (do momentu kwitnienia) suma temp. Efektywnych-77
SSAKI INTRODUKOWANE LUB ZBIEGŁE Z FERM I HODOWLI
1. Daniel- basen morza Śródziemnego
2. Muflon- Sardynia i Korsyka
3. Królik- południowo-zachodnia Europa
4. Jenot - Azja południowo-wschodnia
5. Jeleń sika- Azja południowo- wschodnia
6. Bóbr kanadyjski- Ameryka północna
7. Norka amerykańska -Ameryka północna
8. Szop pracz - Ameryka północna i środkowa
9. Piżmak - Ameryka północna
10. Nutria - Ameryka południowa
Kasiaaa_aaa