Ludlum Robert - Manuskrypt Chancellora.pdf - Ludlum Robert - Qarina

ROBERT LUDLUM

Manuskrypt Chancellora

tytuł oryginału: "THE CHANCELLOR MANUSCRIPT"

Przeło Ŝ ył: JULIUSZ GORZTECKI

Prolog

3 czerwca 1968 r.

Ciemnowłosy m ęŜ czyzna wpatrywał si ę w ś cian ę . Fotel, w którym siedział, podobnie zreszt ą

jak całe umeblowanie pomieszczenia, był miły dla oka, ale niewygodny. Poczekalnia bowiem,

utrzymana w surowym, sparta ń skim stylu wczesnoameryka ń skim, urz ą dzona była w taki

sposób, by oczekuj ą cy na audiencj ę w skrytym za ni ą gabinecie u ś wiadamiali sobie, jak

niebywały zaszczyt ich spotyka.

Czekaj ą cy m ęŜ czyzna miał ju Ŝ blisko trzydziestk ę . Jego kanciasta twarz o ostrych rysach

wygl ą dała, jakby wyrze ź bił j ą rzemie ś lnik bardziej dbały o szczegóły ni Ŝ harmoni ę cało ś ci.

Zdradzała przy tym, Ŝ e jej wła ś ciciel prze Ŝ ywa ostry konflikt wewn ę trzny. W tej twarzy

uwag ę zwracały przede wszystkim oczy, bardzo jasne, niebieskie, gł ę boko osadzone. Patrzyły

badawczo i ujmowały sw ą otwarto ś ci ą . Odnosiło si ę wra Ŝ enie, Ŝ e ich wła ś ciciel jest

bł ę kitnookim zwierz ę ciem, w ka Ŝ dej chwili gotowym do skoku, spi ę tym, pełnym obawy.

Młody człowiek nazywał si ę Peter Chancellor. Siedział w fotelu sztywno, z kamienn ą twarz ą .

Miał złe i gniewne oczy.

W pokoju znajdowała si ę jeszcze jedna osoba: siedz ą ca za biurkiem podstarzała sekretarka z

mocno zaci ś ni ę tymi, bezbarwnymi wargami i siwiej ą cymi włosami, starannie zaczesanymi i

ś ci ą gni ę tymi w w ę zeł na kształt hełmu koloru spłowiałej słomy Była jednoosobow ą gwardi ą

pretoria ń sk ą , psem bojowym strzeg ą cym d ę bowych drzwi, za którymi mie ś ciło si ę

sanktuarium wielkiego m ęŜ a.

Chancellor popatrzył na zegarek, sekretarka za ś rzuciła mu spojrzenie pełne dezaprobaty.

Najmniejszy objaw zniecierpliwienia w tym pomieszczeniu był wielkim nietaktem; sam fakt

udzielenia audiencji nale Ŝ ał do wiekopomnych wydarze ń .

Była za kwadrans szósta, wszystkie inne biura ju Ŝ zamkni ę to. Jak zawsze pó ź n ą wiosn ą

Kampus Uniwersytetu Park Forest na ś rodkowym zachodzie Stanów Zjednoczonych

przygotowywał si ę do dyskretnej wieczornej zabawy, z powodu zbli Ŝ aj ą cego si ę terminu

promocji absolwentów mo Ŝ e nieco Ŝ ywszej ni Ŝ zwykle.

Park Forest dokładał wszelkich stara ń , by pozosta ć poza zasi ę giem niepokojów,

przetaczaj ą cych si ę przez inne kampusy. W ówczesnym burzliwym oceanie Ŝ ycia

uniwersyteckiego stanowił nie ska Ŝ on ą Ŝ adnym wirem piaszczyst ą mielizn ę . Izolowany,

bogaty, zadowolony z siebie, działał wprawdzie bez przerw, ale i bez blasku.

Uwa Ŝ ano, Ŝ e wła ś nie ten brak jakichkolwiek zewn ę trznych zakłóce ń stanowił przyczyn ę ,

która przywiodła do Park Forest człowieka, siedz ą cego teraz za d ę bowymi drzwiami. A

poniewa Ŝ nie mógł pozosta ć anonimowy, starał si ę przynajmniej by ć niedost ę pny. Munro St.

Claire był podsekretarzem w Departamencie Stanu za Roosevelta i Trumana i ambasadorem

nadzwyczajnym Eisenhowera, Kennedy'ego i Johnsona. Kr ąŜ ył po ś wiecie wyposa Ŝ ony w

szerokie pełnomocnictwa, wspierany autorytetem swych prezydentów i własnym gł ę bokim

do ś wiadczeniem. W ten sposób odwiedzał wszystkie punkty globu, w których wybuchały

niepokoje. To, Ŝ e zdecydował si ę sp ę dzi ć semestr wiosenny w Park Forest jako osobisto ść

rz ą dowa z go ś cinnymi wykładami, równocze ś nie porz ą dkuj ą c notatki do swych przyszłych

pami ę tników, stało si ę dla rady zarz ą dzaj ą cej tym zamo Ŝ nym, lecz drugorz ę dnym

uniwersytetem wr ę cz oszałamiaj ą cym wydarzeniem. Jej członkowie uwierzyli wreszcie, Ŝ e St.

Claire nie Ŝ artuje i zapewnili mu w zamian mo Ŝ liwo ść pracy w takim odosobnieniu, na jakie

nigdy nie mógłby liczy ć w Cambridge, New Haven czy Berkeley. Tak przynajmniej

opowiadano.

Peter Chancellor za ś , aby nie my ś le ć o własnej sprawie, próbował sobie przypomina ć

najwa Ŝ niejsze wydarzenia z Ŝ ycia St. Claire'a. Ostatnie wydarzenia z jego własnego Ŝ ycia były

bowiem tak zniech ę caj ą ce, Ŝ e trudno sobie wyobrazi ć . Dwadzie ś cia cztery miesi ą ce stracone,

rzucone w otchła ń uniwersyteckiego zapomnienia. Dwa lata Ŝ ycia!

Rada naukowa Uniwersytetu Park Forest odrzuciła jego dysertacj ę doktorsk ą o ś mioma

głosami przeciw jednemu. Jedyny głos "za" nale Ŝ ał oczywi ś cie do jego promotora i dlatego

nie miał najmniejszego wpływu na ocen ę pozostałych. Chancellora oskar Ŝ ono o

lekkomy ś lno ść , o zło ś liwe lekcewa Ŝ enie faktów historycznych, niechlujne badania ź ródłowe i

na koniec o nieodpowiedzialne wprowadzenie do tekstu fikcji literackiej zamiast

sprawdzalnych danych. Ocena była jednoznaczna. Chancellor poniósł pora Ŝ k ę i to

nieodwołaln ą .

Z wy Ŝ yn euforii spadł w otchła ń depresji. Sze ść tygodni wcze ś niej wydawany przez

Uniwersytet Georgetown Foreign Service Journal zgodził si ę opublikowa ć czterna ś cie

fragmentów pracy, w sumie jakie ś trzydzie ś ci stron. Załatwił to jego promotor, przesyłaj ą c

egzemplarz opracowania swym uniwersyteckim kolegom w Georgetown. Uznali oni, Ŝ e praca

jest równie nowatorska, jak przera Ŝ aj ą ca. Journal był pismem o takim samym znaczeniu jak

Foreign Afairs, czytywanym przez najbardziej wpływowe osobisto ś ci kraju. Z takiej

publikacji co ś musiało wynikn ąć , kto ś powinien przedstawi ć autorowi jak ąś ciekaw ą

propozycj ę .

Ale wydawcy Journala postawili jeden warunek: bior ą c pod uwag ę temat dysertacji, zanim

zostanie ona opublikowana przez ich pismo, musi zosta ć przyj ę ta jako praca doktorska. Bez

tego nie wydrukuj ą . Rzecz prosta w obecnej sytuacji opublikowanie jakiejkolwiek cz ęś ci nie

wchodziło w rachub ę .

Tytuł pracy brzmiał: "Geneza konfliktu globalnego", konfliktem była druga wojna ś wiatowa,

geneza za ś wynikała z oryginalnej interpretacji osób i sił, które starły si ę w nieszcz ę snych

latach 1926-1939. Tłumaczenie, Ŝ e koncepcj ą pracy jest analiza interpretacyjna, a nie

tworzenie dokumentu prawnego, nie zdało si ę na nic. Zdaniem komisji historycznej

działaj ą cej przy radzie naukowej Chancellor popełnił ś miertelny grzech: historycznym

osobisto ś ciom przypisał wymy ś lone dialogi. Tego rodzaju nonsensy były nie do przyj ę cia w

gaju Akademosa Park Forest.

Ponadto Chancellor wiedział, Ŝ e w ocenie rady jego praca miała jeszcze jedn ą , o wiele wi ę ksz ą

skaz ę . Pisał sw ą dysertacj ę w ś wi ę tym oburzeniu. A ś wi ę te oburzenie jest niedopuszczalne w

pracy doktorskiej. Zało Ŝ enie, Ŝ e giganci ś wiata finansowego biernie przygl ą dali si ę temu, jak

banda psychopatów przemodelowuje poweimarskie Niemcy, było absurdalne. Równie

nonsensowne, jak fałszywe. Wielonarodowe korporacje nie były w stanie dostatecznie szybko

dokarmia ć nazistowskiej watahy wilków; im silniejsza wataha, tym wi ę ksza była zachłanno ść

rynku. Cele i metody niemieckiego stada wilków zostały z wyrachowaniem ukryte w celu

ekspansji gospodarczej. Diabła tam ukryte! Były tolerowane, wreszcie akceptowane w miar ę

tego, jak w bilansach rosła strona dochodów. Finansi ś ci wystawili chorym nazistowskim

Niemcom ś wiadectwo całkowitego zdrowia. A w ś ród kolosów mi ę dzynarodowej finansjery,

karmi ą cej wermachtowskiego orła, znajdowały si ę najbardziej szanowane nazwiska Ameryki.

I w tym był cały problem. Chancellor nie mógł otwarcie, po imieniu, wyliczy ć owych

korporacji finansowych, poniewa Ŝ nie dysponował niepodwa Ŝ alnymi dokumentami. Ludzie,

którzy udzielili mu tych informacji i wskazali dalsze ź ródła, nie zgadzali si ę na ujawnienie

swych nazwisk. Byli to przera Ŝ eni, zm ę czeni starcy, Ŝ yj ą cy z emerytur wypłacanych przez

rz ą d lub spółki akcyjne. Co si ę zdarzyło w przeszło ś ci, odeszło w przeszło ść , a informatorzy

nie mogli ryzykowa ć nagłego odci ę cia si ę od hojnych dobroczy ń ców. Zagrozili, Ŝ e je ś li

Chancellor poda do publicznej wiadomo ś ci prywatne z nimi rozmowy, to wypr ą si ę ich. Po

prostu. Ale sprawa nie była taka prosta. To wszystko wydarzyło si ę naprawd ę . Nigdy tego nie

mówiono, a Peter bardzo pragn ą ł o tym opowiedzie ć . Z pewno ś ci ą nie zamierzał niszczy ć tych

starych ludzi, zaledwie wykonawców polityki, której sami wówczas nie rozumieli; polityki

zaprogramowanej przez innych, stoj ą cych tak wysoko na drabinie interesów finansowych, Ŝ e

wykonawcy rzadko si ę z nimi stykali. Ale Chancellor był przekonany, Ŝ e zamykanie oczu na

nie ujawnione fakty historyczne byłoby równoznaczne z czynieniem zła.

Wybrał wi ę c jedyne dost ę pne mu rozwi ą zanie: pozmieniał nazwy gigantycznych korporacji,

ale w taki sposób, Ŝ e nie było najmniejszych w ą tpliwo ś ci, o które chodzi. Ka Ŝ dy, kto czytywał

gazety, wiedziałby, o kim mowa.

To był niewybaczalny bł ą d. Peter postawił prowokacyjne pytania, a nieliczni tylko uznaliby je

za uzasadnione. Uniwersytet Park Forest był dobrze widziany przez wielkie korporacje i

korporacyjne fundacje, które udzielały mu finansowego wsparcia; tutejszy kampus był do ść

spokojnym miejscem. Czy ten status miałby w najmniejszym cho ć by stopniu zosta ć zagro Ŝ ony

przez opracowanie jednego jedynego doktoranta?

Chryste! Dwa lata! Oczywi ś cie istniała alternatywa. Mógłby na przykład przenie ść si ę na inny

uniwersytet i tam przedstawi ć sw ą "Genez ę ". I co wtedy? Czy to warto? Warto nara Ŝ a ć si ę na

ponowne odrzucenie pracy, tyle Ŝ e z innych wzgl ę dów? Takich, które potwierdzałyby

dr ę cz ą ce go w ą tpliwo ś ci. Bo Peter był uczciwy wobec samego siebie: dysertacja nie była ani

prac ą wybitn ą , ani szczególnie błyskotliw ą . Po prostu natrafił na okres w historii najnowszej,

który swoim podobie ń stwem do współczesno ś ci doprowadził go do szału. Nic si ę nie zmieniło,

kłamstwa sprzed czterdziestu lat nadal uwa Ŝ ano za prawdy. Pomimo wi ę c wszelkich

w ą tpliwo ś ci nie chciał zamkn ąć sprawy. Nie c h c e jej zamyka ć . Musi o niej opowiedzie ć . W

jakikolwiek sposób.

Jednak prawd ę powiedziawszy oburzenie nie mogło zast ę powa ć solidnych bada ń . Korzystanie

z ustnych relacji o faktach nie mogło by ć alternatyw ą zbierania obiektywnej dokumentacji.

Cho ć niech ę tnie, Peter musiał jednak uzna ć racje komisji historycznej. Naukowiec był z niego

Ŝ aden; spisywał po cz ęś ci fakty, po cz ęś ci fantazje.

Dwa lata! Zmarnowane!

Telefon sekretarki nie zadzwonił, ledwie zabrz ę czał. D ź wi ę k ten przypomniał Chancellorowi

pogłosk ę , Ŝ e aby Waszyngton mógł osi ą ga ć Munro St. Claire'a o ka Ŝ dej porze dnia i nocy,

zainstalowano specjaln ą lini ę . I ta linia, mówiono, była jedynym odst ę pstwem od narzuconej

przez St. Claire'a zasady absolutnej jego niedost ę pno ś ci. Tak, panie ambasadorze -

powiedziała sekretarka - zaraz go przy ś l ę ... Ale Ŝ w porz ą dku, je ś li pan mnie potrzebuje, mog ę

zosta ć . Najwidoczniej nie była ju Ŝ potrzebna, a Peter odniósł wra Ŝ enie, Ŝ e jej to wcale nie

cieszy. Gwardia pretoria ń ska została odesłana do koszar. Na szóst ą trzydzie ś ci -

kontynuowała - była przewidywana pana obecno ść na przyj ę ciu u dziekana. - Nast ą piła

chwila milczenia, po czym kobieta odrzekła: - Tak jest, sir, zatelefonuj ę , Ŝ e z Ŝ alem nie mo Ŝ e

pan przyj ąć zaproszenia. Dobranoc, panie St. Claire.

Spojrzała na Chancellora.

- Mo Ŝ e pan wej ść - powiedziała z niemym pytaniem w oczach. - Dzi ę kuj ę - odrzekł, wstaj ą c z

niewygodnego krzesła. - Ja tak Ŝ e nie wiem, dlaczego si ę tu znalazłem.

Gabinet z d ę bow ą boazeri ą miał ogromne, ostrołukowe okna. Munro St. Claire wstał,

wyci ą gaj ą c prawic ę przez antyczny stół, słu Ŝą cy mu za biurko. - "Jaki to stary człowiek" -

pomy ś lał zbli Ŝ aj ą c si ę Chancellor. O wiele starszy, ni Ŝ wydawał si ę z daleka, gdy pewnym

krokiem przemierzał tereny kampusu. Tutaj, w jego własnym gabinecie, zdawało si ę , Ŝ e jego

szczupła i wysoka posta ć , o orlej głowie i wyblakłych blond włosach dokonuje wielkiego

wysiłku, by pozosta ć wyprostowana. Ale St. Claire stał prosto, jakby odmawiał jakichkolwiek

ust ę pstw wobec niemocy, wła ś ciwej jego wiekowi. Miał wielkie oczy nieokre ś lonego koloru,

spojrzenie Ŝ ywe i pełne powagi, cho ć nie pozbawione iskierki humoru. Jego w ą skie wargi pod

białym, wypiel ę gnowanym w ą sem rozchylił miły u ś miech. - Prosz ę wej ść , prosz ę wej ść , panie

Chancellor. Miło mi spotka ć pana ponownie.

- Nie s ą dz ę , by ś my si ę kiedykolwiek spotkali.

- Brawo! Nie pozwalaj nikomu Ŝ artowa ć z siebie w taki sposób. St. Claire roze ś miał si ę i

wskazał Chancellorowi krzesło przy stole. - Nie miałem zamiaru z panem si ę sprzecza ć , ja

tylko... - Peter zamilkł zdawszy sobie spraw ę , Ŝ e cokolwiek powie, zabrzmi to głupio. Usiadł. -

A czemu nie? - spytał St. Claire. - Kłótnia ze mn ą byłaby niczym w porównaniu z tym, co

zrobił pan z całym legionem współczesnych naukowców.

- Co prosz ę ?

- Pa ń ska dysertacja. Przeczytałem j ą .

- Pan mi pochlebia.

- Zrobiła na mnie wielkie wra Ŝ enie.

- Dzi ę kuj ę , sir. Na innych nie.

- Tak, rozumiem. Powiedziano mi, Ŝ e rada naukowa j ą odrzuciła. - Tak.

- Zupełny skandal. Wło Ŝ ył pan w to wiele trudu. I bardzo oryginalnie uj ą ł pan temat.

Co z ciebie za człowiek, Peterze Chancellor? Czy w ogóle masz poj ę cie, czego narobiłe ś ?

Zapomniani ludzie odkopali zapomniane wspomnienia w pełni l ę ku zacz ę li ci je szepta ć .

Georgetown trz ę sie si ę od plotek. Z trzeciorz ę dnego uniwersytetu na ś rodkowym zachodzie

Stanów nadszedł wybuchowy dokument. Nic nie znacz ą cy, ledwie promowany student

przypomniał nam to, o czym nikt nie chciał pami ę ta ć . Panie Chancellor, Inver Brass nie mo Ŝ e

pozwoli ć , by pan to kontynuował.

Peter zauwa Ŝ ył, Ŝ e starszy pan patrzy na niego zach ę caj ą co, równocze ś nie zachowuj ą c

dystans. Nie mógł ju Ŝ nic straci ć , stawiaj ą c spraw ę otwarcie. - Czy chce pan przez to

powiedzie ć , Ŝ e mógłby pan...? - Ale Ŝ nie - przerwał mu ostro St. Claire podnosz ą c praw ą dło ń .

Naprawd ę nie. Nie o ś mieliłbym si ę kwestionowa ć takiej decyzji, to by było nie na miejscu. I

podejrzewam, Ŝ e była ona całkowicie umotywowana. Ale chciałbym zada ć panu par ę pyta ń , a

by ć mo Ŝ e tak Ŝ e udzieli ć kilku rad. Chancellor pochylił si ę w stron ę rozmówcy.

- Jakich pyta ń ?

St. Claire rozsiadł si ę wygodnie.

- Po pierwsze, co do pana. Jestem po prostu ciekaw. Rozmawiałem z pana promotorem, ale to

informacje z drugiej r ę ki. Pana ojciec jest dziennikarzem?

Chancellor u ś miechn ą ł si ę .

- On by raczej powiedział, Ŝ e był dziennikarzem. W styczniu odchodzi na emerytur ę .

- Pana matka te Ŝ jest pisark ą , prawda?

- Swego rodzaju. Artykuły do magazynów, felietony na kolumn ę kobiec ą . A przed laty nowele.

- A wi ę c słowo pisane pana nie przera Ŝ a?

- Co chce pan przez to powiedzie ć ?

- Syn mechanika z mniejszym dr Ŝ eniem bierze si ę do zepsutego ga ź nika ni Ŝ potomek

choreografa. Ogólnie rzecz bior ą c, oczywi ś cie. - Ogólnie rzecz bior ą c, zgodziłbym si ę z tym.

- O, wła ś nie - St. Claire skin ą ł głow ą .

- Czy chce pan przez to powiedzie ć , Ŝ e moja dysertacja to zepsuty ga ź nik?

St. Claire roze ś miał si ę .

- Powoli. Magisterium zrobił pan z dziennikarstwa, co wskazuje, Ŝ e zamierzał pan podj ąć

prac ę w prasie.

- W ka Ŝ dym razie w którym ś ze ś rodków masowego przekazu. Nie byłem zdecydowany w

którym.

- A przecie Ŝ skłonił pan ten uniwersytet, by przyj ę to pana jako doktoranta historii. Czyli

zmienił pan zdanie.

- Niezupełnie. Nie byłem zdecydowany do ko ń ca. - Peter znów si ę u ś miechn ą ł, tym razem z

zakłopotaniem. - Moi rodzice uwa Ŝ aj ą , Ŝ e jestem zawodowym studentem. O co nie maj ą tak

naprawd ę pretensji. Studiowałem a Ŝ do magisterium jako stypendysta. Walczyłem w

Wietnamie, wi ę c płacił za mnie rz ą d. Udzielam troch ę lekcji. Prawd ę powiedziawszy zbli Ŝ am

si ę do trzydziestki i nie bardzo wiem, co chciałbym robi ć . Ale nie s ą dz ę , bym w obecnych

czasach był jakim ś wyj ą tkiem.

- Pana praca dyplomowa wydawała si ę wskazywa ć na skłonno ść do kariery naukowej.

- Je ś li nawet j ą miałem, to ju Ŝ przeszło ść .

St. Claire spojrzał na niego.

- Niech mi pan opowie o samej dysertacji. To, co pan sugeruje, jest wstrz ą saj ą ce, oceny wr ę cz

przera ź liwe. Oskar Ŝ a pan wielu przywódców wolnego ś wiata i kierowane przez nich

instytucje o to, Ŝ e czterdzie ś ci lat temu albo przymykali oczy na gro ź b ę , jak ą stanowił Hitler,

albo - co gorsza - bezpo ś rednio i po ś rednio finansowali Trzeci ą Rzesz ę . - Nie z przyczyn

ideologicznych. Dla zysku.

- Scylla i Charybda?

- Z tym bym si ę zgodził. A dzi ś , wprost na naszych oczach, powtarza si ę ...

Ludlum Robert - Manuskrypt Chancellora.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: