1.Pobudzenie i pobudliwość kom. nerw. 2. Poten. Spoczynkowy. 3.Pompa sodowo-potasowa. 4.Potenc. czynnościowy. 5.Sumowanie w przestrzeni i czasie. 6.Odruchy. 7.Czynności OUN. 8.POBUDZENIE I POBUDLIWOŚĆ KOM. NERW.
Pobudzenie- zmiana właściwości błony kom. lub metabolizmu kom. pod wpływem czynników działających z zew. kom., czyli pod wpływem bodźca. Inaczej mówiąc jest to stan kom. charakteryzujący się zmianą przepuszczalności błony kom. i metabolizmu pod wpływem działającego bodźca.
Przekazanie pobudzenia z kom.nerwowej na kom. mięśniową
Impuls nerwowy przesuwając się wzdłuż włókna nerwowego obejmuje stopki końcowe depolaryzując ich błonę komórkową – presynaptyczną.
Pod wpływem depolaryzacji otwiera się do szczeliny synaptycznej pewna liczba pęcherzyków synaptycznych zgromadzonych w stopkach końcowych. Z pęcherzyków synaptycznych uwalnia się acetylocholina co jest nazywane sprzężeniem elektro-wydzielniczym. Zsyntetyzowana acetyloholina jest gromadzona i magazynowana w pęcherzykach synaptycznych .
Acetyloholina wiążąc się z receptorami w błonie postsynaptycznej zmienia jej właściwości i powoduje wzrost przepuszczalności dla Na+ i K+. Jony Na+ wnikają do wnętrza komórki mięśniowej przez otwierające się kanały sodowe.
Błona komórki mięśniowej w miejscu zetknięcia się z zakończeniem synaptyczny m nerwowo- mięśniowym zostaje zdepolaryzowana, co powoduje wahania potencjału elektrycznego w tej okolicy Potencjał zakończenia synaptycznego nerwowo- mięśniowego rozchodzi się wzdłuż komórki mięśniowej depolaryzując jej błonę komórkową co wyzwala skurcz.
SKÓRCZ KOMÓRKI
POBUDZENIE
Pod wpływem imp.nerw. dochodzi do pobudzenia bl. Kom. mięśnia szkielet. Bodźcem tym jest Ach uwolniona na zkończ.synapt.nerw-mięś. Pobudzenie polega na zmianie właściwości bł. Kom. czego efektem jest otwieranie się kanałów dla dokomórkowego prądu jonów Na+, które wnikają do wnętrza kom. Jest to depolaryzacja bł. Kom. D.bł.kom. przesuwa się dzięki cewkom poprzecznym obejmuje wnętrze kom.mięś. W wyniku tego dochodzi do uwalniania jonów Ca 2+ ze zbiorników końcowych siateczki sarkoplazmatycznej. Uwolnione jony Ca2+ wnikają następnie pomiędzy białka kurczliwe i łączą się z podjednostką C troponiny. W wyniku tego aktyna zostaje uwolniona od hamującego wpływu troponiny. Głowy cząstek miozyny stykają się z cząst.aktyny, hydrolizują ATP , to powoduje przesunięcie się głów miozyny i wślizgiwania się między siebie białek kurczliwych- czyli SKURCZ, wywołując potencjał czynnościowy .
HAMOWANIE
Zadaniem GABA (kwas aminomasłowy gama) jest wychamowanie informacji w postaci impulsów. Uwolniony kwas z bł. Presynaptycznej łącząc się z receptorem typu A w bł. Postsynapt. Spowoduje otweranie się kanałów dla dokomórkowego prądu jonów Cl `, natomiast łącząc się z receptorem typu B spowoduje otwieranie się kanału dla odkomórkowego prądu K+ . Powoduje to zwiększenie ujemnego potencjału we wnętszu kom. do ok. 80mV. Oba te mechanizmy wprowadzą neuron odbierający inf. W stan hiperpolaryzacji i tym samym imp. Nerwowy wygaśnie a inf. Zostanie zablokowana.
Pobudliwość-
jest to zdolność reagowania na bodźce. Do pobudliwych zalicza się te tkanki, w których kom. szybko reagują na bodźce. Są to tkanki zbudowane z kom. nerw. i ich wypustek oraz z kom. mięśniowych: mięśni poprzecznie prążkowanych, gładkich i m. sercowego. O pobudliwości decyduje:
-właściwości bł.biologicznej ; -obecność w bł.receptorów; - różne stężenie jonów w płynie zew. I wew. Komórk.; - w niektórych przypadkach decyduje obecność zw. Wysokoenerg.
ROLA KOM. POBUDLIWYCH W ORG.:
- dzieki nim istnieje porozumienie się kom. pomiędzy sobą; - dzięki pobudliw. Istnieje możliwość kontroli funkcjon. Org; - mamy zdolność do odbioru poszczególnych bodźców oraz do reagowania na nie
ZJAWISKA ELEKTRYCZNE W OBRĘBIE SYNAPS:
A) POBUDLIWYCH Pobudzenie kom. pod wpływem impulsu: otwierają się kanały dla jonów Na+ - do wnętrza, K+ na zewnątrz. Fala depolar. Dochodzi do zakończenia aksonu i obejmuje bł. presynapt. gdzie zlokalizowane są pęcherzyki synapt. z Ach. Przy współudziale Ca 2 + z pęcherzyków uwalnia się mediator CD↑ pobudzenie.
Miarą poziomu pobudliwości jest tzw. Próg pobudliwości., tj. najsłabszy bodziec zdolny do wywołania w danych warunkach określonej reakcji- bodziec progowy, bodziec o nasileniu niższym to bodziec podprogowy, bodziec o nasileniu wyższym to bodziec nadprogowy. Każdy bodziec fizyczny lub chemiczny, działający w dostatecznie dużym natężeniu na kom. w organizmie, może wywoływać pobudzenie. Bodźce fizjologiczne są to takie, które nie uszkadzają kom. i wywołują całkowicie odwracalne procesy. W kom. mięśniowych i nerw. pod wpływem bodźca dochodzi do wędrówki jonów do wnętrza kom., a następnie z wnętrza kom. na zew.
POTENCJAŁ SPOCZYNKOWY
Stan w jakim znajduje się kom. przed pobudzeniem. Między wnętrzem kom. tkanek pobudliwych a płynem zewnątrzkomórkowym występuje stale w spoczynku różnica potencjału elektrycznego, czyli potencjał spoczynkowy błony kom. Jest on spowodowany właściwościami błony kom., przez którą jony o dodatnim ładunku elektrycznym przenikają z trudnością. W stosunku do otoczenia wnętrze neuronu posiada ładunek ujemny. Ujemny potencjał spoczynkowy wynosi od –60 do –80 mV. Do wnętrza kom. o ujemnym ładunku elektr. Przenikają dodatnio naładowane kationy sodowe i potasowe i nadają jej ładunek dodatni. Błona zostaje więc częściowo zdepolaryzowana a fala depolaryzacji rozchodzi się wzdłuż powierzchni błony. Stężenie poszczególnych jonów w płynie wewnątrzkom. nie zmienia się, jeżeli metabolizm nie ulegnie zmianie, jeżeli na błonę kom. nie działają bodźce z zew. W tych warunkach wytwarzana jest równowaga pomiędzy stężeniem poszczególnych jonów na zew. i wew. kom. Pot. spoczy. –70 mV bierze się z istnienia: - sprawnej błony biologicznej, - pompy sodowo-potasowej, - przewagi jonów ujemnych wew. Do istnienia potencjału spoczynkowego przyczyniają się następujące zjawiska:
1)Transport bierny- przechodzenie jonów i związków przez pory zgodnie z gradientem stężeń
2)Transport czynny- wbrew gradientowi stężeń i gradientowi elektrycznemu. Ten transport wymaga dostarczania energii. Działa pompa sodowo-potasowa.
Aby potencjał spoczyn. Przeszedł w czynn., musi przejść przez próg i wartość ok. –55 mV. Od –70 mV do +100 mV następuje depolaryzacja, potem faza repolaryzacji. Od –55 MV do +35 mV kom. nie przyjmuje żadnego bodźca.
POMPA SODOWO-POTASOWA
Utrzymuje potencjał spoczynkowy na błonie komórkowej.
Utrzymanie wew. kom. dużego stężenia K+ i względnie małego stężenia Na+ wymaga aktywnego transportu obu tych kationów przez błonę kom. przeciwko gradientowi stężeń. Kationy sodowe napływające do wnętrza kom. przez kanały dla prądów jonów sodowych zostają wew. błony kom. związane z enzymem ATP aktywowana przez sód i potas. Znajduje się on w samej błonie kom. i transportuje jony Na na zew., a K do wew. Energia do prawidłowego funkcjonowania pompy pochodzi z hydrolizy ATP do ADP. Rozpad ten zachodzi w obecności jonów magnezowych zawartych w płynie wewnątrzkomórkowym.
Bodźce działające na błonę kom. zmieniają jej właściwości, co z kolei powoduje powstanie pot. czynno. Do wnętrza neuronu przez otwierające się kanały dla prądów jonów sodowych napływają jony Na, co powoduje wyrównanie ładunków elekt. pomiędzy wnętrzem a otoczeniem. Zjawisko to określa się jako depolaryzacja błony kom. Jony na początku wnikają do wnętrza neuronu tylko w miejscach zadziałania bodźca. Z chwilą wyrównania ładunków elekt. W tym miejscu depolaryzacja zaczyna się rozszerzać na sąsiednie odcinki błony kom. przesuwając się wzdłuż aksonów. Impulsem nerwowym jest przesunięcie się fali depolaryzacji od miejsca zadziałania bodźca na błonę kom. aż do zakończenia neuronu. W organizmie impulsy nerwowe przekazywane są z jednej kom. na drugą za pośrednictwem zakończenia aksonów. Miejsce styku nosi nazwę synapsy. Błonę kom. neuronu przekazującego impuls przyjęto nazywać błoną presynaptyczną, błona kom. neuronu odbierającego impuls nosi nazwę błony postsynaptycznej. Przebieg zdarzeń podczas pot. czynno. jest następujący:
--- na skutek bodźca (ujemny) pot. spoczy. zmniejsza się w kierunku 0 mV (depolaryzacja), przy czym wkrótce osiąga wartość krytyczną, tzw. Potencjał progowy. Jeżeli próg ten zostanie przekroczony, wówczas ulegają aktywacji kanały Na+, tzn. dochodzi do krótkotrwałego wzrostu przewodnictwa Na+. Potencjał błonowy ulega gwałtownemu załamaniu i osiąga przejściowo nawet dodatnie wartości. Przewodnictwo Na+ zaczyna spadać już przed osiągnięciem wartości dodatniej i równocześnie stosunkowo wolno wzrasta przewodnictwo K+, co z kolei doprowadza do odbudowy pot. błonowego (faza repolaryzacji). Wskutek utrzymującego się jeszcze przewodnictwa K+ może dojść do hiperpolaryzacji.
Tuż po fazie depolaryzacji pot. czynn. następuje krotki okres, w którym nerwu ani mięśnia nie można pobudzić nawet bardzo silnym bodźcem: okres refrakcji bezwzględnej. Ustępuje on okresem refrakcji względnej, w którym można wykonać pot. czynn. O mniejszej wysokości i kącie nachylenia krzywej narastania. Gdy potencjał błony osiągnie swoją wartość spoczynkową, to powyższe wielkości także powrócą do swoich normalnych wartości.
SUMOWANIE W CZSIE I PRZESTRZENI
Stopień depolaryzacji błony postsynaptycznej zależy od liczby cząsteczek transmittera wydzielanych na synapsach oraz od liczby synaps. SUMOWANIE PRZESTRZENNE- wzrastanie postsynaptycznego potencjału pobudzającego w miarę zwiększania się liczby synaps przekazujących pobudzenie. SUMOWANIE W CZSIE- impulsy nerwowe są przewodzone w postaci salw. Impulsy nerwowe przewodzone przez synapsy w odstępach krótszych niż 5 ms trafiają na resztki depolaryzacji wywołanej poprzednim impulsem. Kolejne postsynaptyczne potencjały pobudzające częściowo nakładają się na siebie i coraz bardziej depolaryzują błonę.
ODRUCHY
Odruch- jest to odpowiedź efektora wywołana przez bodziec działający na receptor i wyzwolona za pośrednictwem OUN.
Czynność odruchowa- reagowanie i odbieranie bodźców przez OUN.
Łuk odruchowy- jest to droga jaką przebywa impuls nerwowy od receptora do efektora. Łuk odruchowy składa się z:- receptora, - aferentnego włókna nerwowego, - ośrodka nerwowego, - eferentnego włókna nerwowego, - efektora
Odruchy bezwarunkowe- dają zawsze tą samą odpowiedź, na ten sam bodziec.
Odruchy warunkowe- charakteryzują się dużą zmiennością odpowiedzi na bodźce.
Podział odruchów
· W zależności od liczby neuronów w ośrodkach nerwowych: PROSTE- są to przede wszystkim odruchy rdzeniowe, łuki odruchowe składają się z 2 lub 3 kom. nerwowych (występuje jedna synapsa między neuronem czuciowym a ruchowym). Jest to łuk odruchowy odruchu monosynaptycznego. ZŁOŻONE.
· Ze względu na lokalizację ośrodków łuku odruchowego: AKSONOWE- gdy 1 akson unerwia jakiś obszar, np. mięsień, efektor i receptor unerwiane są przez ten sam akson, ale bez udziału ośrod. ukł. nerw. RDZENIOWE-muszą zamykać się na obszarze rdzenia, MÓZGOWE- zaangażowany jest mózg.
· Zü względu na budowę łuku odruchowego: AKSONOWE- jednoneuronowe, MONOSYNAPTYCZNE-üdwuneuronowe, synapsy czuciowe otaczają bezpośrednio neuron ruchowy w rogach przednich rdzenia i w takim łuku odruchowym występuje tylko 1 synapsa. Jest to odruch na rozciąganie. POLISYNAPTYCZNY- neurony czuciowe otaczają synapsami neurony pośredniczące, znajdujące się w istocie szarej rdzenia kręg. W takich odruchach występują co najmniej 3 neurony i 2 synapsy
· Zależne od rodzaju unerwienia: SOMATYCZNE monosynaptyczne, polisynaptyczne. AUTONOMICZNE.
Odruch na rozciąganie-jest to ODRUCH MONOSYNAPTYCZNY. . Zostaje wywołany przez rozciągnięcie mięśnia szkiel. Na skutek wydłużania włókien intrafuzalnych we wrzecionkach mięśniowych dochodzi do pobudzenia zakończenia pierścieniowo-spiralnego (jest to zakończenie neuronu czuciowego, którego ciało znajduje się w zwoju rdzeniowym). Na skutek rozciągania zakończenie piersiowo-spiralne depolaryzuje się i salwy impulsów biegną do rdzenia kręgowego. Tam po przejściu przez 1 synapsę pobudzają neurony ruchowe, które z kolei wysyłają impulsy wywołujące skurcz izometryczny lub izotoniczny mięśnia szkiel.+ RYS.
ODRUCH MONOSYN. NA ROZCIĄG. : morfologiczne: - recept. Pierścieniowo spiralny stanowi wrzecionko nerw-mięś. Dkręcone spiralnie i nawinięte na włókna intrafuzalne CZYNNOŚĆ: rec. Czuły na rozciąganie ; - odbierając bodziec generuje impuls i wysy ła go drogą aferentną do ON
Odruch zginania- jest to odruch polisynaptyczny. Bodziec działający na receptor pobudza je, czyli depolaryzuje. Impulsy nerwowe przewodzone są przez wypustki neuronów czuciowych od receptorów do istoty szarej rdzenia kręgowego. Tam są odbierane przez neurony pośredniczące, które z kolei pobudzają neurony ruchowe. W wyniku działania na kończynę silnego bodźca uszkadzającego tkanki, dochodzi do skurczu mm. zginaczy i do odruchowego zgięcia kończyny.
Odruch cofania- jest to odruch polisynaptyczny. Występuje w odpowiedzi na bodźce uszkadzające i zazwyczaj bólowe działające na skórę, tk., podskórne i mięśnie. Odpowiedzią jest skurcz m. zginacza oraz zahamowanie mięśni prostowników, tak że część kończyny podlegająca drażnieniu ulega zgięciu i odsunięciu od działającego bodźca.
ODRÓCH POLISYNAPTYCZNY ( odwrotny na rozciag. – paradoksalny ) BUŁAWKI: - struktury w ścięgnie – czułe na rozciąganie - mają 100 krotnie wyższy próg pobudliwości ( niż rec pierścieniowo – spiralny)
-odbieranie bodźców ze środ. zew. i wew.
-reagowanie na odbierane bodźce
-zapamiętywanie bodźców
Ośrodek nerwowy- to skupienia neuronów w ośrodkowym ukł. nerw. zawiadujące określoną funkcją. Ośrodek nerwowy decyduje czy: odruch nastąpi, jaki będzie jego okres utajonego pobudzenia, z jaką siłą zostanie pobudzony bodziec. Ośrodki rozmieszczone są na różnych piętrach ukł. nerw. Właściwości ośr. nerw.: opóźnienie, torowanie, okluzja (proces przeciwstawny do torowania). Do ośrodka nerw. mogą jeden po drugim dochodzić słabe bodźce (impulsy)., dywergencja, konwergencja.
Receptory charakteryzują się: - swoistością w stosunku do bodźca tj. przystosowaniem do odpowiedzi na 1 określony rodzaj energii w stosunku do której mają dużo niższy próg pobudliwości. Bodziec w stosunku do którego receptor ma najniższy próg pobudliwości nazywany jest bodźcem adekwatnym. - Adaptacją tj. spadkiem wielkości pot. generującego podczas działającego bodźca. Receptory szybko adaptujące się lub fazowe to receptory w których długotrwały bodziec wywołuje pot. generujący, szybko opadający do zera. Receptory szybko adaptujące odpowiadają pojedynczym impulsem nerwowym na bodziec bez względu na jego czas i siłę działania . Receptory wolnoadaptujące się to receptory których pot. generujący utrzymuje się przez cały czas trwania bodźca. Są to receptory odpowiadające serią wyładowań na długotrwały bodziec.
Receptor to wyspecjalizowana kom. nerwowa odbierająca bodziec specyficzny. Mają za zadanie przetworzyć 1 formę energii na inną.
Receptory dzielimy na: EKSTERORECEPTORY- dzielą się na kontaktoreceptory (smakowe, skórne, dotykowe, bólu, ucisku, ciepła, zimna) oraz telereceptory (wzroku, słuchu, węchu). Czucie eksteroreceptywne- odbierane z powierzchni skóry.
Bodziec pobudzający narządy odbiorcze charakteryzuje: siła, czas narastania i czas trwania. Im czas narastania jest krótszy, tym intensywność wrażenia zmysłowego jest większa. W czasie działania bodźca o tej samej sile występuje zjawisko przystosowania się receptora do bodźca czyli adaptacja.
INTERORECEPTORY- dzielą się na proprioreceptory (aparat ruchu) oraz wisceroreceptory. Czucie interoreceptywne- odbierane ze środ. wew. (mechaniczne, chemiczne). Interoreceptory są pobudzone przez bodźce: mechaniczne, czyli wywołane rozciąganiem tkanek, w których się znajdują, chemiczne. Impulsacja z interoreceptorów jest odbierana przez wypustki nerwów czuciowych w zwojach rdzeniowych. Jest ona przewodzona do mózgowia. Czucie proprioreceptywne- odbierają bodźce z receptorów znajdujących się w mięśniach i stawach. Wysyłają informację do OUN o stanie kostno-stawowo-mięśniowego oraz ruchu całego ciała. Droga impulsów – impulsacja z proprioreceptorów układu ruchu jest odbierana przez I neuron czuciowy znajdujący się w zwojach rdzeniowych, a następnie przekazywana przez 2 drogi do kory mózgu i do kory móżdżku. Impulsacja przewodzona przez I neuron biegnie bezpośrednio do mózgowia w pęczku smukłym i pęczku klinowatym do II neuronu w jądrze smukłym i w jądrze klinowatym, a następnie przechodzi na 2 stronę rdzenia przedłużonego i podąża we wstędze przyśrodkowej do II neuronu w jądrze brzusznym tylno-bocznym wzgórza. IV neuron czuciowy znajduje się w zakręcie zaśrodkowyjm kory mózgu.
1.Budowa m. szkieletowego. 2.Sarkomer. 3.Ukł. sarkotub. 4.Mechanizm molekularny skurcz. 5.Rodzaje skurczów. 6. Źródła energii do pracy mię. 7.Jednostka motoryczna. Siła skurczu. 8.Synapsa nerwowo-mięśniowa.
Jest zbudowany z wielu tys. Kom. mięśniowych tworzących pęczki. Kom. mięśniowa mięśnia jest wielojądrzastą. Jest otoczona sarkoplazmą- do której przylega pobudliwa błona kom. Wnętrze kom. wypełnia sarkoplazma i pęczki włókien mięśniowych. Włókienko mięśniowe czyli miofibryla, składa się z grubych i cienkich nitek białek kurczliwych. Nitkę grubą tworzą cząsteczki miozyny, z których każda zbudowana jest z 2 ciężkich i 4 lekkich łańcuchów polipeptydowych. Nitka cienka utworzona jest z cząsteczek aktyny i tropomiozyn tworząc jak gdyby 4 sznury paciorków skręconych ślimakowato. Na tropozynie osadzone są cząsteczki troponiny, z których każda ma 3 podjednostki (T,I,C) o odmiennych właściwościach. Podczas skurczu mięśnia nitki te jakby zachodzą na siebie. Nić kurczliwa składa się z podstawowych jednostek czyli sarkomerów.
Obejmuje 1 cały prążek anizotropowy i sąsiadujące z nim 2 połówki prążka izotropowego. Prążki anizotropowe tworzą nitki grube miozyny, prążek izotropowy zaś nitki cienkie aktyny, które są doczepione do błony granicznej Z. Błona Z dzieli każdy prążek izotropowy na dwie połówki, należące do 2 sąsiadujących sarkomerów. Nitki aktyny wchodzą pomiędzy nitki miozyny. Każda nitek miozyny otoczona jest 6 nitkami aktyny. W czasie skracania się kom. mięśniowej nitki aktyny tworzące prążki izotropowe wsuwają się pomiędzy nitki miozyny. W rozkurczu nitki aktyny wysuwają się spomiędzy nitek miozyny i prążki izotropowe znowu stają się widoczne.
Ukł. ten jest strukturą kom. pośredniczącą w przenoszeniu pobudzenia wew. całej kom. mięśniowej. Ukł. Ten składa się z cewek poprzecznych i siateczki sarkoplazmatycznej. Końce tych cewek dochodzą do bł. kom., wew. kom. mięśniowej zaś znajdują się pomiędzy miofibrylami na granicy prążków izotropowych i anizotropowych.. Miofibryle otacza siateczka sarkoplazmatyczna, która rozciąga się wzdłuż miofibryli prostopadle do cewek poprzecznych. W miejscach stykania się siateczki sarkopl. Z cewkami siateczka tworzy zbiornik końcowy, w którym znajdują się jony wapniowe w dużym stężeniu. W czasie depolaryzacji błony cewek poprzecznych zostają uwolnione ITP. Pod wpływem których otwierają się w błonie zbiorników końcowych kanały wolnego prądu jonów wapniowych i jony Ca+2 napływają pomiędzy nitki białek kurczliwych wiążąc się z podjednostką C troponiny. W czasie rozkurczu kom. mięśniowej pompa wapniowa w błonie zbiorników końcowych ponownie gromadzi w nich jony wapniowe.
MECHANIZM MOLEKULARNY SKURCZU
Pod wpływem bodźca – acetylocholiny uwolnionej na synapsach nerwowo-mięśniowych, dochodzi do pobudzenia błony kom., czyli do depolaryzacji. Dochodzi do aktywacji w błonie kom. kanałów dla dokomórkowego szybkiego prądu jonów sodowych. Depolaryzacja przesuwa się po powierzchni błony kom. komórek mięśniowych i jednocześnie za pośrednictwem cewek poprzecznych obejmuje wnętrze kom. Ze zbiorników końcowych uwalniają się wolne jony wapniowe. Wiążą się one z podjednostką C troponiny i zmniejszają jej powinowactwo do aktyny. Cząsteczki aktyny uwolnione od hamującego wpływu troponiny stykają się z głowami cząsteczek miozyny wyzwalając jej aktywność enzymatyczną. Pod wpływem aktywnej miozyny są rozkładane ATP do ADP i fosforanu. Ślizgowe nasuwanie się nitek aktyny na nitki miozyny powoduje skracanie się kom. mięśnia szkieletowego i skurcz całego mięśnia. Nitki aktyny są tak długo wsunięte pomiędzy nitki miozyny, jak długo jony wapniowe oddziaływują na podjednostkę C troponiny. W czasie rozkurczu pompa wapniowa w błonie zbiorników końcowych wciąga wolne jony Ca+2 do zbiorników końcowych i nitki aktyny wysuwają się spomiędzy nitek miozyny.
Wyróżnia się 2 rodzaje skurczów pojedynczych: izotoniczne- w czasie tego skurczu kom. mięśniowe skracają się i cały mięsień ulega skróceniu, jego napięcie nie zmienia się; izometryczny- charakteryzuje się wzrostem napięcia mięśnia bez zmian jego długości. Przyczepy mięśnia nie zmieniają swojej odległości; auksotoniczne- jednoczesne zbliżenia się przyczepów i wzrost napięcia. Ze względu na przyczepy skurcze dzielimy na: koncentryczne- przyczepy zbliżają się do siebie; ekscentryczne- przyczepy oddalają się od siebie. Ze względu na częstotliwość działania bodźca: tężcowe zupełne- nowy impuls działa przed fazą rozkurczową mięśnia; tężcowy niezupełny- impuls działa w czasie fazy rozkurczowej mięśnia.
ŹRÓDŁA ENERGII DO PRACY MIĘŚNIA
Głównym źródłem energii do pracy mięśnia jest ATP. Rozkłada się on w czasie skurczu do ADP i fosforanu. Energia do resyntezy ATP czerpana jest w procesie spalania składników odżywczych do CO2 i H2O. Najwięcej energii do resyntezy ATP dostarcza rozpad glukozy do końcowych produktów metabolizmu wewnątrzkom. Dzieję się to w czasie glikolizy tlenowej. W czasie szybko narastającego wys. fiz. dowóz tlenu do kom. nie nadąża za zapotrzebowaniem na energię i prężność O2 w kom. znacznie się zmniejsza. Dochodzi wtedy do dysocjacji mioglobiny, która uwalnia związany tlen. Ilość tlenu związanego z mioglobiną jest niewielka w porównaniu z zapotrzebowaniem na tlen. W tym stanie energia do resyntezy ATP jest czerpana w procesie glikolizy beztlenowej oraz z hydrolizy fosfokreatyny.
JEDNOSTKA MOTORYCZNA. SIŁA SKURCZU.
Jedna kom. nerw., jej wypustka biegnąca do mięśnia i wszystkie kom. mięśniowe przez nią unerwione stanowią jednostkę motoryczną.
Kom. mięśnia szkieletowego pozostają pod ścisłą kontrolą kom. nerwowych skupionych w jądrach ruchowych pnia mózgu i rdzenia kręgowego. Kom. nerwowe jąder ruchowych wysyłają swoje wypustki, czyli aksony do kom. mięśniowych. Pojedyncza kom. nerwowa unerwia średnio ok. 150 kom. mięś. Jednostki motoryczne każdego mięśnia szkieletowego nie pracują synchronicznie. W związku z tym narastanie siły skurczu lub jej zmniejszanie odbywa się w sposób ciągły.
4.Czynniki determinujące siłę i szybkosć skurczu:
( 4 czynniki skurczu)
-1. morfologiczne ( budowy):
-powierzchnia przekroju poprzecznego
-dł.czyli stan rozciągania mięśnia przed rozpoczętą pracą
-rozciągnięcie mięśnia 20-30%wartości maksym.
-ilość jedn.motor. zaang.do skurczu
-skład włókien mięsniowych
-kąt przejścia włókien mięśniowych we włókna ścięgniste
-kąt przyczepu mięśniowego
-skład włókien ST i Ft ; im więcej FT tym siła większa
2. czynnościowe ( nerwowe)
- regulacja nerwowa ( siła bodźca , częstotliwość pobudzenia )
Siła skurczu zależy od: 1) liczby jednostek motorycznych biorących udział w skurczu, 2) częstotliwości, z jaką poszczególne jednostki motoryczne są pobudzone, 3) stopnia rozciągnięcia mięśnia przed jego skurczem.
Jednostka motoryczna włókien ST I FT .
Im więcej jednostek motorycznych podlega 1 neuronowi, tym mięsień (skurcz) jest mniej precyzyjny, gdyż posiadamy mniejszą kontrolę nad skurczem.
Wszystkie jednostki motoryczne są jednolite pod względem składu włókien czyli 1 neuron unerwia takie same włókna , np. tylko ST lub FT. Czas skurczu włókien FT – 7,5 ms; ST – 100 ms
Miejsce stykania się aksonu z kom. mięśniową nosi nazwę synapsy nerwowo-mięśniowej. Pomiędzy błoną presynaptyczną a postsynaptyczną znajduje się szczelina synaptyczna. Pod wpływem impulsu następuje depolaryzacja. Pod wpływem depolaryzacji otwiera się do przestrzeni synaptycznej pewna ilość pęcherzyków i uwalniana jest z nich np. acetylocholina. ACh wiąże się z receptorem w błonie postsynaptycznej i powoduje, że staje się ona przepuszczalna dla jonów Na+ i K+. Jony Na+ wnikają do wnętrza kom. mięśniowej. ACh Powoduje powstanie postsynaptycznego pot. czynn. na błonie postsynap. Depolaryzacja w postaci fali przesuwa się do głębi cytoplazmy i przenoszona jest na siateczkę sarkoplazmatyczną. Siateczka zwiększa przepuszczalność dla jonów Ca+2.
1.Skład i rola krwi. 2.Krwinki czerwone. 3.Hemoglobina. 4.Krwinki białe. 5.Płytki krwi. 6.Osocze. 7.Hemostaza.
SKŁAD I ROLA KRWI.
W skład krwi wchodzą elementy morfologiczne (43%) – krwinki czerwone, krwinki białe, płytki krwi. Oraz osocze (57%) – składniki nieorganiczne i składniki organiczne (białka osocza, lipidy osocza, składniki pozabiałkowe osocza).
Rola krwi: --trans. O2 z płuc. do tk., tran. CO2 z tk. do płuc, --tran. produktów energet. i budulcowych z przewodu pokarmowego do tk., --tran. produktów przemiany materii z tk. do nerek, --tran. hormonów i witamin, wyrównanie ciśnienia osmotycznego we wszystkich tk., --wyrównanie stężenia jonów wodorowych we wszystkich tk.,-- wyrównanie różnic temperatur pomiędzy tk. i narządami, --zapora przed inwazją drobnoustrojów, --eliminacja substancji obcych.
KRWINKI CZERWONE.
Krwinki czerwone czyli erytrocyty wytwarzane są w szpiku kostnym. Żyją ok. 120 dni. Ich rozpad następuje w śledzionie(w ukł. siateczkowo-śródbłonkowym) i w wątrobie uwalniając ze swojego wnętrza hemoglobinę. FUNKCJA: tran. O2 z płuc do tk. oraz CO2 z tk. do płuc, utrzymują stałe pH krwi, tran. adrenalinę wit. C i inne aminokwasy.
HEMOGLOBINA
Jest zbudowana z: białka- globiny (4łańcuchy polipeptydowe), oraz z 4 cząsteczek hemu. Zasadniczą rolą hemoglobiny jest udział w tran. O2 z płuc do tk. Również w pewnym stopniu CO2 z tk. do płuc. Hemoglobina stanowi magazyn tlenu w org. Jest syntetyzowana w szpiku kostnym w kom. potomnych proerytoblastu.
Stopień wysycenia hemoglobiny tlenem zależy od: -prężności tlenu (wraz ze prężności tlenu we krwi wysycenie hemoglobiny tlenem), -temperatury (wraz ze¯ temp. krwi przy tym samym PO2 wiązanie hemoglobiny z tlenem), -prężności CO2 ( PCO2 we krwi ¯stopień wysycenia hemoglobiny tlenem), -stężenia jonów wodorowych ( stężenia H+ we krwi ¯ stopień wysycenia hemoglobiny tlenem).
Krwinki białe czyli leukocyty dzielimy na: granulocyty- zawierające w cytoplazmie ziarnist¼ści, wytwarzane w szpiku kostnym czerwonym. Granulocyty dzielimy na : -granulocyty obojętnochłonne (utrzymują równowagę pomiędzy makroorganizmem człowieka a drobnoustrojami. Inwazja drobnoustrojów do środowiska wew. org. jest przez nie powstrzymywana, posiadają zdolność chematoksji diapetezy fagocytozy, żyją ok. 6 godz. Po przeniknięciu do krwi nie powracają do niej), -granulocyty kwasochłonne (posiadają zdolności chemotakscji diapetezy i fagocytozy, niszczą obce białka, w chorobach alergicznych i pasożytniczych ich liczba znacznie wzrasta), -granulocyty zasadochłonne (słabiej wyrażają zdolności co chematoksji diapetezy fagocytozy, wydzielają heparynę czynnik powstrzymujący krzepnięcie krwi); agranulocyty –nie zawierające ziarnistości, do nich należą limfocyty- wytwarzane są: ze szpiku kostnego, grasicy, grudek chłonnych przew. pokarmowego, śledziony i węzłów chłonnych. Limfocyty tran. na swojej błonie poza immunoglobulinami również hormony związane z białkami osocza. Limfocyty dzielą się na: limfocyty T- grasiczozależne odpowiedzialne za reakcje immunologiczne typu kom., wykazują zróżnicowaną czynność; oraz limfocyty B- szpikozależne odpowiedzialne za humoralny mechanizm odpowiedzi immunologicznej, czyli za syntezę immunoglobulin, monocyty-pochodzą ze szpiku kostnego czerwonego. Wykazują zdolności do diapetezy i fagocytozy, po przejściu z krwi do tk. stają się makrofagami, po wniknięciu wirusów do ich wnętrza wytwarzają interferon- substancję białkowa hamującą rozwój wirusów w innych kom.
Inaczej trombocyty są wytwarzane w szpiku kostnym z megakariocytów, krążą we krwi od 8 do 10 dni. Zawierają niewielkie ilości noradrenaliny , adrenaliny i histaminy. Uczestniczą w hemostazie- po uszkodzeniu ściany naczynia, skupiają się w tym miejscu, zlepiają się i zamykają mechanicznie miejsca uszkodzone- tworzą czop (zlepienie się płytek krwi).
Osocze krwi zawiera składniki organiczne (białka osocza, lipidy osocza, składniki pozabiałkowe) i nieorganiczne. Białka osocza- występują w ilości 70-75g w 1 litrze osocza. ...
crazy.ksiaze