Urazy_i_uszkodzenia_sportowe.pdf

Urazy i uszkodzenia sportowe

Sport injuries their prevention and treatment

Artur Dziak

Klinika Ortopedii i Rehabilitacji II WydziaÆu Lekarskiego

Akademii Medycznej w Warszawie

Streszczenie

Sport i zajæcia sportowe nieodÆåcznie så zwiåzane

z ryzykiem makro- i mikrouszkodzeñ (przeciåºe-

nia) tkanek narzådu ruch, gdyº zarówno intensyw-

ne doskonalenie ruchów, jak i powiækszanie siÆy

miæ¥ni nie moºe odbywaì siæ bezkarnie i cenå jest

przyspieszone zuºycie tkanek.

íadne uszkodzenia struktur tkankowych nie gojå siæ

bez ¥ladu, gdyº pomijajåc zÆamania ko¥ci w obræbie

narzådu ruchu nie ma restitutio ad integrum . Wbrew

wielkim postæpom medycyny nadal istniejå granice

moºliwo¥ci ortopedii rekonstrukcyjnej, uzaleºnione

od stopnia zuºycia tkankowego. Ståd tak wielkie

znaczenie diagnozowania i leczenia w renomowa-

nych centrach leczenia uszkodzeñ sportowych.

[Acta Clinica 2001 2:105-110]

Summary

Sports injuries occurs as a result of physical activi-

ties caused either by accidents or, more often by ove-

ruse. The demands being placed on the bodies of

athletes, especially on their musculo-skeletal systems

are much greater nowadays. In spite of the existence

of the myriad of overuse syndromes all the injuries

must be diagnosed and treated effectively with

complete healing so that athlete could continue to

produce good performances.

[Acta Clinica 2001 2:105-110]

Key words: sports injuries, sports medicine, sporting

activities

SÆowa kluczowe: medycyna sportowa, urazy sporto-

we, uszkodzenia w sporcie, wypadki sportowe

Urazy i uszkodzenia sportowe to ryzy-

ko nieodÆåcznie zwiåzane z samym upra-

wianiem sportu, ksztaÆtujåce siæ podobnie

jak kaºde ryzyko zawodowe itp. I tu, i tam

etiologia i patomechanika urazów jest zbli-

ºona i stanowi wynik okre¥lonego splotu o-

koliczno¥ci. Jednak, pomijajåc nieszczæ¥li-

we wypadki w wybranych dyscyplinach, jak

np. automobilizm, najczæ¥ciej mamy do

czynienia z typowymi uszkodzeniami prze-

ciåºeniowymi narzådu ruchu. (12,13)

Baron De Coubertin przypominajåc

w szlachetnej intencji znamienne sÆowa

citius, altius, fortius zapewne nie zdawaÆ

sobie sprawy, jak wiele zÆa powoduje przy-

woÆanie tego zawoÆania w erze nowoºytnej.

Dobra bo prawie od 100 lat sport (wyczy-

nowy) dostarcza ¥wiatu niezapomnianych

wraºeñ, wzruszeñ i emocji; zÆa- bo nazbyt

wielu doszedÆszy do granic psychicznych

i fizycznych moºliwo¥ci, wzglædnie nawet

nie próbujåc tego uczyniì, siæga po niedo-

zwolone wspomaganie. Paradoksem jest

wiæc, ºe przypominajåc cytowanå Æaciñskå

maksymæ De Coubertin daÆ poczåtek gi-

gantycznemu ruchowi dietetycznemu, hor-

monalnemu, farmakologicznemu, wspoma-

ganiu psychiki, doskonaleniu sprzætu i in-

frastruktury itp. w sporcie.

Zarówno intensywne doskonalenie ru-

chów, jak i powiækszenie siÆy miæ¥ni nie

moºe odbywaì siæ bezkarnie i cenå jest

przyspieszone zuºycie tkanek. Sprawa na-

biera szczególnej ostro¥ci u sportowców,

Tom 1, Numer 2 105

Acta Clinica

je¥li nadmierna eksploatacja dotyczy okoli-

cy, w której tkanki genetycznie så mniej

warto¥ciowe i podatne na sumujåce siæ

mikrourazy. Niejednokrotnie, czynnikiem

wywoÆujåcym Æañcuch zaburzeñ patolo-

gicznych na poziomie danej grupy komó-

rek jest nieprawidÆowy wzór ruchu, czy teº

mikrourazy dochodzåce z zewnåtrz.

W wyniku tego wszystkiego, poczyna-

jåc juº od drugiej polowy XX wieku zaczæ-

Æa niepokojåco wzrastaì liczba urazów i u-

szkodzeñ narzådu ruchu, w tym fatalnych

w skutkach dysfunkcji zwiåzanych z sumo-

waniem siæ mikrourazów. Obecnie szacuje

siæ, ºe liczba zawodników wysokiego wy-

czynu ulegajåca powaºnym dysfunkcjom

waha siæ w granicach 30 70%, przy czym

w latach olimpijskich osiåga z reguÆy górne

granice (9).

Nie dziwi przeto, ºe wysoko wyspecja-

lizowane Kliniki Ortopedyczne i Kliniki

Traumatologiczne ¥wiata zaczæÆy speÆniaì

rolæ zakÆadów naprawczych dla sportow-

ców.

W tym miejscu warto podkre¥liì, ºe or-

topedia jest wÆa¥ciwie jedynå dziedzina

medycyny, w której udaje siæ naprawianie

uszkodzeñ narzådowych i tkankowych

w takim stopniu, ºe moºliwy jest powrót na

boisko duºego odsetka zawodników wyso-

kiego wyczynu. (4,5, 6,8).

Jest rzeczå smutnå, ºe sÆowa Averego

Brundage Duch Olimpijski, ideaÆ olim-

pijski oznacza dziaÆania fair play wypo-

wiedziane przed ponad 40 laty (rok 1956)

zostaÆy bezpowrotnie pogrzebane na na-

szych oczach z momentem, gdy do sportu

wtargnæÆy pieniådze i polityka. Duch olim-

pijski i olimpijskie ideaÆy musiaÆy przegraì

w zderzeniu z brutalno¥ciå wspóÆczesnych

realiów. W wyniku dziaÆañ podporzådko-

wanych zyskowi, doszÆo do zagroºenia tak

zdrowia fizycznego, jak i morale. Wszyscy

znawcy zagadnienia så zgodni co do tego,

ze wspóÆczesny sport wyczynowy nie ma

nic wspólnego ze zdrowiem, za¥ sami spor-

towcy wysokiego wyczynu nie mogå, nie-

stety, stanowiì wzoru moralnego dla mÆo-

dzieºy! Jakby tego byÆo maÆo, na skutek ko-

mercjalizacji i wÆåczenia czynnika politycz-

nego, doszÆo do bezpowrotnej utraty fair

play i zabawy w sporcie. A przecieº dawniej,

moºe wcale nie tak dawno temu, sport i fair

play to byÆy okre¥lenia nierozÆåczne. Win-

nych jest wielu i to na róºnych szczeblach

ºycia spoÆecznego. Obserwowana np.. bruta-

lizacja sportu to nie tylko wynik dziaÆañ fa-

natycznych kibiców. Bez winy nie pozostajå

nawet komentatorzy usiÆujåcy wmówiì mi-

lionom telewidzów, ºe np. brutalna i cham-

ska gra na boisku to gra twarda i wÆa¥ci-

wie wszystko jest w porzådku. To wÆa¥nie

z tej twardej gry czy twardego stylu wal-

ki biorå siæ tak liczne rzesze okaleczonych

sportowców. To wÆa¥nie nikt inny, jak ini-

cjatorzy i ofiary twardej gry niedzielnej så

poniedziaÆkowymi pacjentami ambulatoriów

i szpitali urazowych (7,16,17).

CiaÆo czÆowieka poddawane jest w ciå-

gu ºycia bardzo zróºnicowanym obciåºe-

niom, zwiåzanym z naturalnå potrzebå ru-

chu, doskonaleniem sprawno¥ci, eksploa-

tacjå sportowå, czy wymogami wykonywa-

nia wyuczonego zawodu.

W przypadku osoby zdrowej i mÆodej

przyczynå wszelkich nieszczæ¥ì jest zazwy-

czaj tak typowy dla naszej wspóÆczesno¥ci

wy¥cig z czasem i przestrzeniå, bez liczenia

siæ z moºliwo¥ciami adaptacyjnymi i kom-

pensacyjnymi.

Tendencja do maksymalnego skracania

drogi do liczåcego siæ sukcesu sportowego

czy artystycznego, wbrew moºliwo¥ciom

zarówno narzådu ruchu rozwijajåcego siæ

organizmu, jak i niedojrzaÆo¥ci ukÆadu ner-

wowego, prowadzi do przeciåºeñ narzådu

ruchu, jakºe czæsto nadrabianych ambicjå

czy siÆå woli.

WspóÆczesny sport wyczynowy staÆ siæ

po prostu stajniå wy¥cigowå, w której

obowiåzuje okre¥lony surowy reºim trenin-

gu i odpoczynku.

106 Czerwiec 2001

Urazy i uszkodzenia sportowe

W tej sytuacji nakÆadanym obciåºeniom

sprostaì moºe jedynie mÆodzieº o okre¥lo-

nych predyspozycjach psychicznych i fi-

zycznych z jednej strony, za¥ z drugiej

znajdujåca siæ w idealnym stanie zdrowia.

Czynnik konkurencji, który ongi¥ daÆ

poczåtek sportowi, którego rodowodu z ko-

lei szukaì trzeba nie gdzie indziej, jak

w czasach walk gladiatorów, wy¥cigów

kwadryg oraz turniejów rycerskich, krót-

kich w owych czasach okresów pokoju,

straciÆ obecnie wiele ze swojej pierwotnej

szlachetnej intencji, a staÆ siæ molochem o-

panowujåcym bez reszty ciaÆa, jak i umysÆy

sportowców.

SÆynne greckie hasÆo kalos kagatos uleg-

Æo caÆkowitemu zapomnieniu, gdyº po pro-

stu przestaÆo pasowaì do wspóÆczesnego

sportu. Trudne warunki, ze wzglædu na za-

ostrzone wspóÆzawodnictwo dotarcia do

czoÆówki sportu ¥wiatowego, a o taki wynik

jedynie warto siæ dobijaì, spowodowaÆy, ºe

zaczæto wdraºaì do sportu wyczynowego

coraz mÆodsze roczniki dziewczåt i chÆop-

ców, za¥ z drugiej strony skracaì czas po-

trzebny na uzyskanie stopnia wytrenowania

odpowiadajåcego wy¥rubowanym normom

tabel wyników. W nastæpstwie tego stanu

rzeczy zaistniaÆa sytuacja, w której na orga-

nizm dziecka, nie przygotowanego fizycz-

nie i psychicznie mÆodzieñca czy dziewczy-

ny, nakÆada siæ obciåºenie treningowe kla-

syfikowane w tabelach pracy jako ciæºkie

i wyjåtkowo ciæºkie. (1,2,7,14)

Co wiæcej powstaÆa sytuacja dwu-

znaczna prawnie, gdyº obowiåzujåce usta-

wodawstwo pracy wszystkich krajów wy-

raªnie zakazuje nakÆadanie tego rodzaju

wysoce szkodliwych obciåºeñ na organizm

mÆodocianego (dziecko w ogóle nie wcho-

dzi w rachubæ, gdyº wszystkie kodeksy pra-

cy wyraªnie zakazujå zatrudniania dzieci).

Urazowo¥ì w sporcie, pomijajåc tzw.

dyscypliny wyjåtkowo niebezpieczne z racji

wspóÆdziaÆania w osiågniæciu wyniku ma-

szyny czy zwierzæcia (np. wy¥cigi samocho-

dowe czy jeªdziectwo) najczæ¥ciej ma swe

podÆoºe w niewytrenowaniu lub teº w prze-

trenowaniu zawodnika. I tak, urazy z nie-

wytrenowania dotyczå najczæ¥ciej sportow-

ców niedojrzaÆych do sportu, w okre¥lonej

dyscyplinie sportowej, usiÆujåcych ambicjå

nadrabiaì wyraªne niedostatki siÆy, szybko-

¥ci, wytrzymaÆo¥ci czy precyzji ruchu. Z ko-

lei, uszkodzenia przewlekÆe, rozwijajåce siæ

skrycie, niejednokrotnie miesiåcami i latami,

stanowiå proste nastæpstwo czy to tzw. ze-

spoÆu zuºycia (oczywi¥cie duºo przedwczes-

nego), czy po prostu nieprawidÆowego

i szkodliwego eksploatowania narzådu ru-

chu. Do tej ostatniej grupy naleºy zaliczyì

wszelkie nastæpstwa lekcewaºonych oraz

niesÆychanie czæsto wræcz ªle leczonych

skræceñ i stÆuczeñ pozaszkieletowej kompo-

nenty narzådu ruchu.

Uszkodzenia narzådu ruchu moºna

podzieliì na wiele grup, w zaleºno¥ci od

przyczyn ich powstawania, kryteriów kli-

nicznych lub w zaleºno¥ci od specyfiki za-

wodowej, sportowej itp. Mogå one wyståpiì

teº jako przypadkowe, w warunkach nie-

przewidzianych okoliczno¥ci, np. wyrwanie

przyczepu ¥ciægna Achillesa przy gwaÆtow-

nym i nadmiernie silnym skurczu miæ¥nia

trójgÆowego Æydki, czy zwichniæcie stawu

Æokciowego przy ªle wykonanym rzucie itp.

Uszkodzenia narzådu ruchu mogå mieì

postaì ostrå, nagle wystæpujåcå, jak równieº

przewlekÆå, przebiegajåcå do pewnego mo-

mentu bezobjawowo, jako nastæpstwo nie-

mal prawidÆowych czynno¥ci, tzn. prostych

ruchów czy mniej lub bardziej zaawansowa-

nych czynno¥ci zawodowych lub ìwiczeñ

treningowych. U podÆoºa wiækszo¥ci tych

zmian leºå zespoÆy przeciåºeniowe tzw.

miopatie, tenopatie, meniskopatie, dyskopa-

tie i wiele podobnych stanów. Nie naleºy

teº zapominaì, ºe u wielu osób, szczególnie

tzw. starszych dorosÆych, kaºdy ostry uraz

zawsze stwarza moºliwo¥ci ujawnienia cho-

roby przeciåºeniowej, szczególnie w ukÆa-

dzie ¥ciægnisto-miæ¥niowym (2,3,12,15).

Tom 1, Numer 2 107

Acta Clinica

Uszkodzenia rozwijajåce siæ skrycie

i podstæpnie, powstajå z reguÆy na podÆoºu

przedwcze¥nie zuºytych czy zwyrodnia-

Æych tkanek. Pomijajåc niezwykle rzadko

wystæpujåce obecnie tzw. zÆamania zmæ-

czeniowe, najczæ¥ciej zmæczeniowemu

uszkodzeniu ulegajå ¥ciægna, wiæzadÆa,

miæ¥nie i torebki stawowe. WÆa¥nie te u-

szkodzenia, z racji ich rozpowszechnienia

w¥ród sportowców oraz charakterystyczne-

go obrazu klinicznego, stanowiå specyficz-

ne uszkodzenia narzådu ruchu w ¥wiecie

sportu i wymagajå okre¥lonej doktryny

leczniczej.

íadne uszkodzenia (nawet mikrousz-

kodzenia) tkanek narzådu ruchu nie gojå

siæ bez ¥ladu. Pomijajåc uszkodzenia ko¥ì-

ca, w obræbie narzådu ruchu nie ma restitu-

tio ad integrum. Do wygojenia uszkodzenia

dochodzi jedynie przez zaståpienie wysoko

warto¥ciowej i wyspecjalizowanej tkanki

(miæ¥niowej, ¥ciægnistej wiæzadÆowej itp.)

tkankå niepeÆnowarto¥ciowå. W efekcie,

wielokrotnie maltretowany stÆuczeniami

czy naderwaniami miæsieñ przedstawia so-

bå z czasem konglomerat blizn i komórek

miæ¥niowych o róºnej utracie stopnia kur-

czliwo¥ci, siÆy i wytrzymaÆo¥ci.

Podobnie, uszkadzane wielokrotnie

wiæzadÆo, ¥ciægno czy torebka stawowa traci

naturalnå elastyczno¥ì i albo ogranicza za-

kres ruchów, albo doprowadza do patolo-

gicznej wiotko¥ci stawu (1, 5,6,8).

Wiækszo¥ì tzw. ostrych uszkodzeñ ura-

zowych narzådu ruchu u sportowców ma

dobre rokowanie, gdyº jest wÆa¥ciwie, po-

waºnie i na czas oceniona zarówno przez

samego zawodnika, jak i trenera i lekarza

klubowego (z reguÆy chorzy trafiajå na dy-

ºury do klinik ortopedycznych i oddziaÆów

urazowych). Wyjåtki stanowiå przypadki u-

szkodzenia ostrego, ale na podÆoºu caÆ-

kowicie zuºytej czy zwyrodniaÆej tkanki,

jak to np. ma miejsce w czæ¥ci przypadków

¥ciægna Achillesa, czy uszkodzenia stoºka

¥ciægnistego barku.

Z kolei, zaniedbane uszkodzenia na tle

przewlekÆego przeciåºenia, objawiajåce siæ

okresowymi i nasilajåcymi siæ w miaræ u-

pÆywu czasu dolegÆo¥ciami czy dysfunkcja-

mi rokujå ªle, gdyº definitywne i konsek-

wentne leczenie podejmowane jest zbyt

póªno, przez co trafia z reguÆy na podÆoºe

nie zapewniajåce wygojenia i wymagajåce

przez to skomplikowanych zabiegów na-

prawczych, stosowania przeszczepów ¥ciæ-

gien, wiæzadeÆ itp. (8).

Mimo to bardzo czæsto notuje siæ przy-

padki powrotu do zdrowia w wydawaÆoby

siæ beznadziejnych uszkodzeniach narzådu

ruchu, co tÆumaczyì naleºy nabytå predys-

pozycjå sportowca do ìwiczeñ rehabilita-

cyjnych, silnå wolå i konsekwencjå w dåºe-

niu do celów oraz duºymi moºliwo¥ciami

regeneracyjnymi mÆodego organizmu.

Nie naleºy jednak zapominaì, ºe bez

wzglædu na wszystkie zalety ciaÆa i umysÆu

narzåd ruchu sportowca podlega prawom

jednakowym dla wszystkich. Dlatego

w wielkim bÆædzie så ci, (a jest ich zbyt

wielu), którzy sådzå, ºe na skutek takich

czy innych metod leczniczych moºliwe bæ-

dzie skrócenie okresu leczenia wbrew

wszelkim prawom i reguÆom (8).

Niestety, chæì równie szybkiego, co Æat-

wego wyleczenia jest tak wielka w samym

zawodniku oraz znajduje gorliwych po-

pleczników w osobach trenerów, dziaÆaczy

i innych zainteresowanych, ºe wbrew prze-

strogom lekarzy zalecane leczenie i dolecza-

nie jest samowolnie zmieniane i modyfiko-

wane tak, aby moºna byÆo jak najszybciej

rozpoczåì trening czy stanåì do zawodów.

Naleºy zdaì sobie sprawæ, ºe wbrew

wszelkim postæpom medycyny na prze-

strzeni ostatniego stulecia, nadal istniejå

granice moºliwo¥ci medycyny i ortopedia

nie jest w stanie czyniì cudów w kaºdym

przypadku. Moºliwo¥ci leczenia uzaleºnio-

ne så od stopnia zuºycia tkankowego.

Så granice, których przekroczyì nie

moºna, nic teº dziwnego, ºe mådra Natura

108 Czerwiec 2001

Urazy i uszkodzenia sportowe

wyposaºyÆa czÆowieka w wiele mechaniz-

mów obronnych, takich jak zmæczenie fi-

zyczne, psychiczne, ból, wyczerpanie, itp.

Prawdå jest, ºe spowodowanie szkód orga-

nicznych (a wiæc nieodwracalnych) u osob-

nika zdrowego, poniºej 30 roku ºycia, jest

niemoºliwe, nawet je¥li naÆoºone nañ wy-

siÆki prowadzå do zapa¥ci. Prawdå jest teº

ºe miæ¥nie szkieletowe mæczå siæ szybciej

niº miæsieñ sercowy (co powoduje automa-

tyczne przerwanie wysiÆku), ale ten wspa-

niaÆy mechanizm obrony ma zastosowanie

jedynie w odniesieniu do miæ¥nia zdrowe-

go. Okazuje siæ, ºe narzåd ruchu stanowi

najsÆabsze ogniwo ciaÆa sportowca. Ståd tak

wielka odpowiedzialno¥ì we wÆa¥ciwym

doborze kandydatów do sportu wyczyno-

wego, planowaniu obciåºeñ treningowych,

liczby i czæstotliwo¥ci startów oraz w profi-

laktyce przeciåºeñ (5, 8,9,15).

Do chwili obecnej nie wynaleziono

ºadnego sposobu zapobiegania przed-

wczesnemu zuºyciu narzådu ruchu

w wyniku nadmiernej jego eksploatacji.

Prawdå jest, ºe w przypadku osoby mÆodej,

olbrzymie rezerwy regeneracyjne tkanek

nierzadko umoºliwiajå prawie doskonaÆå

samonaprawæ, a przez to unikniæcie

wiækszych szkód organizmu. Rzecz siæ ma

jednak inaczej, gdy do sumowania siæ prze-

ciåºeñ i mikrourazów dochodzi u osób do-

rosÆych czy starzejåcych siæ (10,11,17).

Moda na mÆodo¥ì, chæì zatrzymania u-

ciekajåcego czasu, wyzwoliÆy w¥ród wspóÆ-

czesnych róºnorodne przeciwdziaÆania- re-

kreacja, tzw. ¥cieºki zdrowia, szeroki ruch

programów utrzymania sprawno¥ci fizycz-

nej itp. Niestety, bezkrytyczne schlebianie

panujåcym gustom, a co za tym idzie po-

dejmowanie siæ ìwiczeñ, prac i wysiÆków fi-

zycznych przekraczajåcych wydolno¥ì

i moºliwo¥ì nieubÆaganie starzejåcych siæ

tkanek ciaÆa, zamiast przywracaì nadwåtlo-

ne siÆy, jakºe czæsto doprowadza do uszko-

dzeñ narzådu ruchu, a przede wszystkim

jego tkanek miækkich.

Kompleksowe leczenie uszkodzeñ na-

rzådu ruchu nie jest Æatwe, a szczególne

trudno¥ci nastræcza u ludzi mÆodych

i u sportowców.

Podobnie jak w wielu grupach profe-

sjonalnych, tak i w sporcie osobowo¥ì cho-

rego ma duºy wpÆyw na przebieg leczenia

i nastæpstwa choroby. Sportowcy wyczyno-

wi så szczególnie podatni na nerwice sy-

tuacyjne, powstajåce w zetkniæciu siæ z os-

trå lub przewlekÆå chorobå urazowå, w wy-

niku czego naleºy zawsze liczyì siæ z po-

wikÆaniami, m. inn. z charakteropatiå. Nie-

rzadko teº przyzwyczajenie do okre¥lonych

metod leczenia leczenie ludowe, metody

leczenia irracjonalnego, itp. powodujå

wywieranie nacisków na lekarza i szukanie

pomocy w wielu o¥rodkach leczniczych,

zmiany leczenia bez uprzedzenia lekarza

prowadzåcego itp. Powoduje to nierzadko

nieodwracalne nastæpstwa, spowodowane

opóªnieniem prawidÆowego leczenia, stoso-

waniem leczenia szkodliwego dla danego

procesu chorobowego (czy jego fazy);

a niekiedy prowadzi nawet do zaburzeñ

zdrowia psychicznego i charakteropatii (8).

Chæì czy konieczno¥ì przywrócenia

idealnego zdrowia powoduje czæsto wskaza-

nia do leczenia operacyjnego, i z lekarskiego

punktu widzenia sytuacjæ takå naleºy oceniì

jako prawidÆowå. Jednak niekiedy wskaza-

nia do leczenia operacyjnego ksztaÆtowane

så pod wpÆywem ºyczeñ lub ºådañ pacjenta

czy jego rodziny przekonanych, ºe leczenie

operacyjne stwarza nie tylko lepsze warunki

do osiågniæcia sprawno¥ci fizycznej, ale za-

wsze jest jednoznaczne ze skróceniem czasu

choroby. Poniewaº jednak operacja nie za-

wsze skraca okres leczenia, o czym pacjent

nie jest poinformowany, nierzadko dochodzi

do konfliktów podwaºajåcych autorytet le-

karza i wzbudzajåcych niewiaræ w stosowa-

ne metody leczenia.

W wielu uszkodzeniach przewlekÆych

narzådu ruchu oprócz zagadnieñ natury

medycznej trzeba rozwiåzaì zagadnienia

Tom 1, Numer 2 109

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: