1)Pozłotnictwo i złotnictwo-definicja
pozłotnictwo-pokrywanie powierzchni cienkimi płatkami złota lub sproszkowanym złotem
złotnictwo-rzemiosło artystyczne zajmujące się wyrobem przedmiotów ze złota, ale nie tylko ze złota, także ze srebra, platyny i kamieni szlachetnych
2) Wymień 3 podst. techniki pozłotnicze.
I na pulment
II na wytrawę olejną tzw. na mikstion
III pozłacanie złotem prożkowym
3)Opisać metodę pozłacania na pulment
Jest nieodporne na warunki atmosferyczne, Wykonywane we wnętrzach. Jedna z najstarszych metod pozłacania. Początkowo: podłoża gipsowe, barwne także biel ołowiowa.
Polega na przyklejaniu płatków do podłoża klejem organicznym.
Złocenie na ciepłych podłożach. Po wyschnięciu podłoża nakładano folie przy pomocy białka, bądź zwilżając powierzchnie alkoholem.Po nałożeniu płatka po 2/3 godzinach polerowano powierzchnie przy pomocy agata(gwarantowało to wysoki połysk), potem pokrywano cieniutką wasrtwą żywicy, alkoholu.
4)Opisać metodę pozłacania na wytrawę olejną, tzw. mikstion
-trwałe złocenie
-znany od bardzo wielu stuleci(już w V w. n.e.)
-podkład: olej orzechowy
-rodzaj podłoża:każde, ważne tylko, żeby było suche
-zaprawa izolowana szalakiem(lakier)
szalak to podkład olejno-żywiczny-gotowanie oleju z żywicą, dodawano środki sykatywujące, gotowano z tlenkiem ołowia(ok. 4-5 godz)
pokryto szalakiem powierzchnie i pozostawiono do wyschnięcia (6-24 godz)
5) Warsztat pozłacarza
-płatki złota
-nóż(ostrze tępe, do przekrajania kawałku złota)
-poduszka(na niej leżał płatek)
-pędzelek(służy do przeniesienia płatka na warstwę złoconą)
-agat(po wyschnięciu, służył do polerowania)
6)Historia podstawowych materiałów pozłotniczych
-folie metalowe-złote, srebrne, brązowe, aluminiowe, cynowe i sporadycznie z innych metali, bardzo cienko rozklepywanych do postaci tzw. płatków. Złoto rozklepywano ok.1500 lat p.n.e. Złote łańcuchy zdobiły świątynię króla Salomona.Pozłacano na każdym podłożu:drewno, sarkofagi,pergamin, metal, szkło.Płatek złota w średniowieczu miał grubość ok.0,001 mm, obecnie peodukowane są płatki o grubości 0,000125 mm. Obecnie określa się grubość płatków gramaturą.Cieniutką folię złota produkowano ręcznie rozklepując wielokrotnie kawałek złota, w końcowych etapach płatki przekładano delikatną skórą zwierzącą lub pergaminem.Obecnie produkcja płatków z metali nieszlachetnych jest maszynowa.
-proszek metalowy-z tych samych metali z których uzyskuje się płatki. W przeszłości proszek metalowy często uzyskiwano ucierając je. Dawniej(od starożytności) złoto w proszku, zmieszane ze spoiwem organicznym sprzedawano w muszlach małży, stąd nazywano je złotem muszelkowym.
7)Podaj przykłady najważniejszych trakatów, które powstały w poszczególnych epokach.
-Traktat Mnicha Teofila
-Cennino Cennini, Rzecz o malarstwie
-Władysława Ślesiński, Techniki malarskie. Spoiwa organiczne.
POZŁOTNICTWO
1. POZŁOTNICTWO I ZŁOTNICTWO – DEFINICJE
· Pozłotnictwo- to rzemiosło artystyczne, zajmujące się pokrywaniem powierzchni przedmiotów cienkimi płatkami złota lub sproszkowanym złotem oraz srebrem, cyną i stopami tych metali.
· Złotnictwo – rzemiosło artystyczne, zajmujące się wykonywaniem przedmiotów ze złota, srebra, platyny, kamieni szlachetnych i i nnych drogich materiałów. Złotnictwo zajmowało się w starożytności wyrobem biżuterii i luksusowych przedmiotów codziennego użytku; od średniowiecza przedmioty kultu religijnego.
2. WYMIEŃ PRZYNAJMNIEJ 3 PODSTAWOWE TECHNIKI POZŁOTNICZE
· Na pulment – polega na przyklejaniu folii złotej za pomocą spoiw organicznych. Jest to technika nieodporna na czynniki atmosferyczne, więc stosuje się ją do przedmiotów znajdujących się we wnętrzach, głównie drewnianych. Może być połyskowa lub matowa. Jedna z najstarszych technik pozłotniczych, była znana już w starożytności. Pulment jest mieszaniną odpowiednio spreparowanego bolusu ze spoiwem glutynowym.
· Na mikstion (na wytrawę olejną) – polega na przyklejaniu płatków metalu do gruntu za pomocą spoiwa – mikstionu (mikstion sporządzano z oleju lnianego i żywicy, z dodatkiem sykatyw). Technika znana od Vw ne, bardzo trwała, odporna na czynniki atmosferyczne. Wykorzystywana głównie do pozłacania dzieł znajdujących się na wolnym powietrzu. Jest to pozłota matowa.
· Pozłacanie złotem w proszku (chryzografia) – znana od okresu hellenistycznego; wspominana w rękopisie z Lejdy (III w ne). Technika stosowana głównie w iluminatorstwie, ale także w malarstwie sztalugowym i rzeźbie polichromowanej. Metoda: złoto proszkowe ucierano z białkiem lub gumą arabską, dodawano plastyfikatory; nanoszono piórkiem lub miękkim pędzlem.
3. WARSZTAT POZŁACARZA – MATERIAŁY I NARZĘDZIA
· płatki złota – sporządzane przez walcowanie i rozklepywanie złota; w formie książeczek (książeczki łączą się w książki); mają określony wymiar
· nóż pozłotniczy – służący do przecinania płatków; długi prosty nóż, okrągło zakończony, tępe ostrze
· poduszka – deseczka obciągnięta skórą, na której kroi się płatki
· pędzelek – płasko ułożona warstwa bardzo delikatnego włosia; służy do przenoszenia przyciętych płatków na złocony obiekt
· agat – gładzik do polerowania pozłoty; dawniej stosowano jako gładziki zęby zwierząt
historyofart11