diagnostyka chorob trzustki.pdf
(
83 KB
)
Pobierz
108200782 UNPDF
Diagnostyka chorób trzustki
Badania laboratoryjne
Materiał do badań:
●
Surowica krwi
(badanie aktywności amylazy i lipazy)
●
Mocz
(badanie aktywności amylazy)
●
Kał
(ocena aktywności chymotrypsyny)
:
●
pacjent na czczo
●
doustna podaż 100 g glukozy
●
określenie krzywej glikemicznej
●
Drugi dzień
:
●
pacjent na czczo
●
doustna podaż 100 g skrobi w postaci kleiku lub żelu
●
określenie krzywej glikemicznej
Interpretacja wyników:
Różnicę między maksymalnym wzrostem stężenia glukozy i skrobi wyraża się jako odsetek w
stosunku do maksymalnego stężenia glukozy po obciążeniu skrobią. Prawidłowo – poniżej 70%, w
warunkach patologicznych – powyżej 100%.
Próba sekretynowo – pankreazyminowa
●
Służy bezpośredniej ocenie czynności zewnątrzwydzielniczej trzustki.
●
Określamy skład chemiczny oraz kinetykę wydzielania soku trzustkowego po pobudzeniu
trzustki preparatem sekretynowo – pankreazyminowym (iv).
OSTRE ZAPALENIE TRZUSTKI
Jest chorobą o przebiegu średnio ciężkim lub ciężkim, objawiającą się bólem w jamie brzusznej i
wzrostem aktywności α - amylazy (↑ 3 – krotnym) we krwi i w moczu.
Pod względem anatomicznym
- odwracalne uszkodzenie trzustki i tkanek okołotrzustkowych pod postacią:
●
obrzęku
●
martwicy
●
martwicy krwotocznej
●
martwicy tłuszczowej
●
u części chorych powikłaniami wielonarządowymi.
Epidemiologia
-20 – 30 przypadków / 100 000 dorosłej populacji
Czynniki etiologiczne
●
Kamica żółciowa
●
Alkohol
●
Leki (tiazydy, prokainamid, fenacetyna, meprobamat, nitrofurantoina, kwas 5-
aminosalicylowy, enalapril, furosemid, metronidazol, paracetamol, sulfasalazyna, sulindac,
tetracykliny, estrogeny, cymetydyna)
●
Nowotwory trzustki, dróg żółciowych, brodawki Vatera
●
Choroby narządów sąsiednich (zapalenie pęcherzyka żółciowego, wrzód drążący do
1
Przygotowano:
http://www.wojsk-lek.org
Próby czynnościowe
Próba skrobiowa
●
Pierwszy dzień
trzustki)
●
Zabiegi chirurgiczne w obrębie jamy brzusznej
●
Zabiegi endoskopowe w obrębie dróg żółciowych i przewodu Wirsunga (ERCP)
●
Samoistne OZT (10 – 20%)
●
Infekcje
●
wirusowe (świnka, różyczka, CMV, HIV, WZW)
●
pasożytnicze, bakteryjne
Objawy kliniczne
●
Ból w nad- lub śródbrzuszu o dużym nasileniu (90%)
●
Nudności i wymioty (80%)
●
Objawy niedrożności jelit (60 – 80%)
●
Bolesność palpacyjna brzucha
●
ew. żółtaczka
●
ew. zmiany na skórze
●
objaw Cullena (wybroczyny wokół pępka)
●
objaw Grey – Turnera (wybroczyny w bocznych częściach tułowia)
Objawy pozatrzustkowe
●
Układ krążenia
●
tachycardia
●
↓ RR
●
wstrząs
●
Układ oddechowy
●
przyspieszenie oddechu
●
duszność
●
sinica
Powikłania
●
Martwica w obrębie trzustki
●
Wczesny zbiornik płynowy (do 4 tygodni, bez widocznej ściany)
●
Pseudotorbiele
●
Ropień trzustki
Diagnostyka
●
Badania laboratoryjne
●
Oznaczanie aktywności - amylazy
●
(przynajmniej 3 – krotne) we krwi i w moczu
●
najwyższa w 1 lub 2 dobie
●
może wystąpić także w innych ostrych schorzeniach
●
jamy brzusznej (perforacja wrzodu trawiennego, zawał tętnicy krezkowej,
niedrożność jelit, zapalenie otrzewnej)
●
Oznaczanie aktywności lipazy we krwi
●
Badanie morfologii krwi (leukocytoza!)
●
Badanie koagulogramu
●
Ocena stężenia glukozy i bilirubiny
●
Ocena białka C – reaktywnego (CRP)
●
Badania obrazowe
●
Badanie ultrasonograficzne (USG)
●
Ultrasonografia endoskopowa (EUS)
2
Przygotowano:
http://www.wojsk-lek.org
●
Tomografia komputerowa (TK/CT)
●
Endoskopowa cholangiopankreatografia wsteczna (ECPW/ERCP)
●
Rezonans magnetyczny (MRI)
●
RTG klatki piersiowej
●
Ew. puste RTG przeglądowe jamy brzusznej
Badanie ultrasonograficzne (USG)
●
Rozlane lub odcinkowe powiększenie narządu
●
Echostruktura obniżona, niejednorodna, ew. ogniska hypoechogeniczne
●
Granice nieostre
●
Bezechowe zbiorniki płynowe w otoczeniu
●
Wykrycie przyczyny – np. kamica przewodowa
●
Monitorowanie dynamiki zmian
●
Obecność powikłań (torbiele, ropnie, wysięk do jam opłucnej)
●
Ograniczenie metody – duża ilość gazów w jamie brzusznej (niedrożność porażenna jelit)
Tomografia komputerowa
●
Powiększenie narządu w całości
●
Nierówne zarysy, niejednorodna gęstość
●
Słabo odgraniczone nacieki zapalne oraz zbiorniki płynowe w otoczeniu (torbiele rzekome,
ropnie)
Wskazania:
●
rozpoznanie kliniczne budzi wątpliwości
●
chorzy z hyperamylazemią i klinicznie ciężką postacią OZT, powiększeniem obwodu
brzucha, tkliwością, gorączką ↑ 38
0
C i wysoką leukocytozą
●
pacjenci z wynikiem > 3 punktów w skali Ransona lub > 8 punktów w skali APACHE
●
chorzy, którzy nie osiagają szybkiej poprawy klinicznej w ciągu 72 godzin
●
pacjenci, u których po początkowej poprawie stanu klinicznego doszło do pogorszenia
(możliwość wystąpienia powikłań)
Ustępowanie widocznych w badaniu TK cech OZT zwykle opóźnia się w stosunku do poprawy
stanu klinicznego pacjenta
!!!
Kontrolne badania TK są wymagane gdy
●
stan kliniczny pacjenta ulega pogorszeniu
●
brak poprawy
Cholangiopankreatografia metodą rezonansu magnetycznego (MRCP)
●
Powiększenie narządu w całości
●
Niejednorodny sygnał, obszary martwicy (po kontraście)
●
Przestrzenna lokalizacja zmian
●
Różnicowanie charakteru zmian miąższowych
Ultrasonografia endoskopowa (EUS)
●
Szukanie lub potwierdzenie etiologii OZT (kamiczej)
●
Kwalifikowanie do ECPW
●
EUS zabiegowa
PRZEWLEKŁE ZAPALENIE TRZUSTKI
Przewlekła, nienowotworowa choroba trzustki, charakteryzująca się postępującym włóknieniem
z towarzyszącym zanikiem tkanki gruczołowej, prowadzącym w różnych okresach do upośledzenia
czynności wewnątrz- i zewnątrzwydzielniczej trzustki i rozwoju cukrzycy.
3
Przygotowano:
http://www.wojsk-lek.org
Epidemiologia
10 – 12 przypadków / 100 000 dorosłej populacji
Pod względem anatomicznym
●
Przewlekłe wapniejące zapalenie trzustki
●
Zaporowe zapalenie trzustki - utrudnienie odpływu soku trzustkowego
●
Zapalne - destrukcja miąższu przez nacieki z komórek jednojądrzastych
●
Wapniejące - rozlane włóknienie okołozrazikowe
Czynniki etiologiczne
●
Alkohol (70%)
●
Zaporowe (zwężenia, blizny, pseudotorbiele)
●
Pourazowe
●
Dziedziczne (mutacja genu, odpowidzialnego za syntezę trypsynogenu)
●
Tropikalne (maniok)
●
W przebiegu naczynności przytarczyc
●
Idiopatyczne (20%)
Alkohol!
100 g czystego etanolu/dobę
po 11 latach u kobiet, po 17 latach u mężczyzn
→ objawy kliniczne PZT
+ dieta bogatobiałkowa
+ dieta bogatotłuszczowa
+ palenie tytoniu
Objawy kliniczne
●
Bóle brzucha
●
Chudnięcie
●
Nudności, wymioty
●
Biegunka tłuszczowa
●
Cukrzyca
●
Przemijająca żółtaczka
Powikłania PZT
●
Pseudotorbiele
●
Ropnie
●
Płyn w jamie otrzewnej
●
Wysięk opłucnowy
●
Zakrzepica żyły śledzionowej (→ krwawienie z żylaków dna żołądka)
Diagnostyka
●
Badania laboratoryjne
●
Oznaczanie aktywności α - amylazy
●
Oznaczanie aktywności lipazy we krwi
●
Test pankreazymino – sekretynowy
●
Próba skrobiowa
●
Ocena stężenia glukozy i bilirubiny
●
Zwiększona zawartość tłuszczów obojętnych w stolcu
4
Przygotowano:
http://www.wojsk-lek.org
●
Badania obrazowe
●
Badanie ultrasonograficzne (USG)
●
Ultrasonografia endoskopowa (EUS)
●
Tomografia komputerowa (TK/CT)
●
Endoskopowa cholangiopankreatografia wsteczna (ECPW/ERCP)
●
Rezonans magnetyczny (MRI)
Badanie ultrasonograficzne (USG)
●
Zmniejszenie narządu
●
Nieregularność zarysów
●
Niejednorodna echostruktura, z licznymi silnie hyperechogenicznymi odbiciami
●
Poszerzenie przewodu trzustkowego
●
Obecność powikłań (torbiele rzekome)
Tomografia komputerowa
●
Nieregularne poszerzenie przewodu trzustkowego
●
Zmniejszenie narządu aż do zaniku miąższu
●
Obecność zwapnień, złogów, torbieli rzekomych
Endoskopowa cholangiopankreatografia
wsteczna (ECPW)
●
Nieregularne poszerzenia przewodu trzustkowego i jego bocznych odgałęzień
●
Obecność złogów
●
Działanie terapeutyczne!
Cholangiopankreatografia MR
(MRCP)
●
Określenie stopnia poszerzenia przewodu trzustkowego i jego bocznych odgałęzień
●
Obecność złogów
●
Obecność torbieli i określenie ich stosunku do dróg trzustkowych
Ultrasonografia endoskopowa (EUS)
●
„Płacikowa” struktura miąższu
●
Pseudotorbiele
●
Ogniska hiperechogeniczne
●
Poszerzenie przewodu Wirsunga (> 2mm)
●
Złogi w przewodzie Wirsunga
●
Ultrasonografia endoskopowa (EUS)
●
Szukanie lub potwierdzenie etiologii PZT (kamiczej)
●
Kwalifikowanie do ECPW
●
EUS zabiegowa
Zalety i wady technik nieinwazyjnego
obrazowania
Ultrasonografia (USG)
●
Zalety
●
Wynik zależy od doświadczenia badającego
●
Wynik zależy od pacjenta otyłość, wzdęcie, niedrożność)
5
Przygotowano:
http://www.wojsk-lek.org
●
Niski koszt
●
Łatwa dostępność
●
Mała inwazyjność
●
Wady
Plik z chomika:
levisss
Inne pliki z tego folderu:
krwiolecznictwo.rar
(10651 KB)
Diagnostyka labolatoryjna chorb wtroby i drg ciowych.doc
(3611 KB)
DIAGNOSTYKA - cWICZENIA4.doc
(512 KB)
diagn gielda z forum1.doc
(23 KB)
diagno5rok.zip
(185 KB)
Inne foldery tego chomika:
anestezjologia i medycyna ratunkowa
chirurgia
choroby metaboliczne
Dermatologia
DIAGNOSTYKA 2009
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin