GRZYBICE
1. odmiana powierzchowna wywołana przez grzyby antropofilne Tinea capitis superficialis
E: grzyb strzygący wewnątrzwłosowy Trichophyton endothrix tj. o wewnątrzwłosowym układzie zarodników
Grzyb drobnozarodnikowy pochodzenia ludzkiego Microsporum audouini, którego zarodniki znajdują się wewnątrz i na zewnątrz włosa, tworząc rodzaj pochewki
a. Grzybica strzygąca powierzchowna owłosionej skóry głowy Tinea trichophytica capitis superficialis
Objawy: ogniska o powierzchni złuszczającej się otrębiasto drobne i liczne, z nierówno ułamanymi, szarawymi włosami i licznymi czarnymi punkcikami (pień włosa). Przebieg przewlekły, samowyleczenie bez pozostawienia blizn po okresie pokwitania. Włosy odrastają całkowicie
RR:
- łupież zwykły pityriasis simplex
- łuszczyca psoriasis
- łojotokowy wyprysk eczema seborrhoicum
- łysienie plackowate alopecia areata
b. Grzybica drobnozarodnikowa powierzchowna owłosionej skóry głowy Tinea microsporica capitis superficialis
Objawy: ogniska mniej liczne i większe niż w grzybicy strzygącej. Włosy są równo ułamane na wysokości kilku milimetrów i otoczone biało szarawą pochewką, dobrze widoczną po wyciągnięciu włosa. Zielonkawa fluorescencja w świetle lampy Wooda. Przebieg przewlekły.
- grzybica strzygąca tinea trichophytica
c. Grzybica woszczynowata owłosionej skóry głowy Tinea favosa capitis
Objawy: tarczki włoszczynowe, tj. zagłębione, żółte strupy, będące w istocie kolonią grzyba, są średnicy od kilku milimetrów do kilku centymetrów. Po ich usunięciu powstają blizny i trwałe wyłysienie. Włosy są matowe, szorstkie i suche. W lampie Wooda występuje matowo zielona fluorescencja.
Odmiany beztarczkowe: łupieżopodobna, łuszczycopodobna.
2. Odmiana głęboka z odczynem zapalnym wywołana przez grzyby zoofilne Tinea capitis et barbae profunda
E: Trichophyton ectothrix – zewnątrzwłosowy układ zarodników
Microsporum canis – zewnątrz i wewnątrzwłosowy układ zarodników
Objawy: guzy, ostro zapalne, o nierównej powierzchni, wyraźnie odgraniczone, wykazują skłonność do skupiania się i zlewania. Z ujść mieszków wydobywa się treść ropna, zasychająca na powierzchni w żółte strupy. Włosy dają się łatwo usunąć. Zmiany ustępują zazwyczaj bez bliznowacenia i trwałego wyłysienia.
- figówka gronkowcowa sycisis staphylogenes
- czyraczność furunculosis
- jodzica i bromica jododerma i bromoderma
- ziarniak drożdżakowy candida granuloma
Grzybica skóry gładkiej Tinea cutis glabrae
E: grzybica jest wywołana przez wszystkie dermatofity, zarówno te ludzkie jak i odzwierzęce
Objawy i przebieg: ogniska są wyraźnie odgraniczone od otoczenia, na obwodzie występują wykwity grudkowe, pęcherzowe i kostkowe. Umiejscowienie jest rozmaite, najczęściej na skórze odsłoniętej. Świąd jest rozmaicie nasilony, niekiedy znaczny. Przebieg ostry lub podostry
- wyprysk pieniążkowaty eczema nummulare i łojotokowy eczema seborrhoicum
- łupież różowy pityriasis rosea
Przewlekła grzybica skóry gładkiej Tinea chronꗬÁ‹Еደ¿ကЀ䘔橢橢쿽쿽Е尢ꖟꖟlƜƜƜƜƜƜƜư༆༆༆8༾ཚ4ư⚟Ǹྚྚ"ྼྼྼྼྼྼ╪╬╬╬╬╬╬$⢗Ƞ⪷R▐ÉƜྼྼྼྼྼ▐ᄀƜƜྼྼ♙ᄀᄀᄀྼ:ƜྼƜྼ╪ᄀྼ╪ᄀߺᄀ␢hƜƜ╞ྼྎǂưൖ༆F⒊╪♯0⚟⒚Ä⬉ြÄ⬉╪ᄀưưƜƜƜƜÙGRZYBICEGRZYBICE WŁAŚCIWE – DERMATOFITYGrzybice owłosionej skóry głowy1. odmiana powierzchowna wywołana przez grzyby antropofilne Tinea capitis superficialisE: grzyb strzygący wewnątrzwłosowy Trichophyton endothrix tj. o wewnątrzwłosowym układzie awrotny.
- łupież rumieniowy erythrasma
- wyprzenie drożdżakowate intertigo candidamycetica
- łuszczyca fałdów psoriasis
Grzybica stóp Tinea pedum
E: najczęściej Trichophyton rubrum i Trichophyton mentagrophytes; zakażenie przez skarpety, buty, wyściółki drewniane na basenach i w łaźniach
Objawy i przebieg:
a. odmiana międzypalcowa varietas intedigitalis – ogniska mają charakter wyprzeniowy, niekiedy ze znaczną maceracją naskórka, zajęcie przestrzeni międzypalcowych III-IV-V
b. odmiana potnicowa varietas dyshidrotica – liczne pęcherzyki, mogą tworzyć się zlewne ogniska wyprzeniowe
c. odmiana złuszczająca varietas hyperkeratotica – przeważają ogniska hiperkeratotyczne z licznymi popęknięciami. Często towarzyszy grzybica paznokci
Przebieg jest przewlekły, na ogół wieloletni, z okresowymi zaostrzeniami.
- wyprzenie międzypalcowe intertrigo
- wyprysk potnicowy eczema dyshidroticum
- wyprysk modzelowaty eczema tyloticum
- łuszczyca dłoni i stóp psoriasis palmo – plantaris
- grudki kiłowe lues secundaria
Grzybica paznokci
E: przez różne odmiany grzyba strzygącego; do zakażenia usposabia ucisk mechaniczny, zaburzenia odporności, zaburzenia hormonalne
Objawy i przebieg: pierwsze zmiany powstają zazwyczaj na wolnym brzegu płytki paznokciowej lub od strony wałów/ Płytki przybierają kolor żółtobrunatny lub zielonkawy, stają się łamliwe, stopniowo ulegają zgrubieniu, rozwarstwieniu, częściowo wykruszeniu
- łuszczyca paznokci psoriasis unguiumdrożdzyca paznokci candidiasis
- zmiany troficzne onychodystrohia
- liszaj płaski lichen planus
E: najczęściej Candida albicans albo Pityrosporum furfur; drożdżaki są florą saprofityczną błon śluzowych i skóry, a do zmian chorobowych dochodzi pod wpływem czynników usposabiających ( cukrzyca, zaburzenia żołądkowo – jelitowe, ciąża, otyłość, leczenie antybiotykami, immunosupresja, maceracja naskórka (moczenie, nadmierna potliwość))
Kandydoza błon śluzowych Candidosis mucosae
Objawy i przebieg: są to białawe plamy, jakby nałożone na błony śluzowej, przypominające ścięte mleko. Mogą one zlewać się, zajmując rozległe powierzchnie. Jeśli zmiany dotyczą języka, śluzówka jego jest wygładzona, jeśli zaś pochwy i sromu – pojawiają się upławy.
- afty
- leukoplakia
Kandydoza kątów ust Zajady Perleche
Objawy i przebieg: pęknięcia z tworzeniem się nadżerek w kątach ust, są zwykle obustronne i nie leczone mogą utrzymywać się długo; czynniki usposabiające to drażnienie przez protezy, niedobór witamin z grupy B, a także cukrzyca
Wyprzenia drożdżakowe Intertrigo candidamycetica
Objawy i przebieg: są to ogniska rumieniowo – wysiękowe i złuszczające, ograniczone do miejsc przylegania fałdów, wykazujące znaczną macerację naskórka i popękania w głębi fałdów. W otoczeniu mogą pojawiać się rozsiane wykwity pęcherzykowe lub nadżerkowe zwane satelitami. Najczęściej umiejscowione są w okolicy międzypalcowej III, fałdach skórnych, okolicach podsutkowych, pachwinowych i międzypośladkowych
Kandydoza wałów i płytek paznokciowych Candidiasis unquium
Objawy i przebieg: w okresie wczesnym zmiany dotyczą głównie wałów paznokciowych, które są obrzęknięte, silnie zaczerwienione i bolesne, przy ucisku wydobywa się treść ropna. W zmianach długotrwałych płytki stają się szaro – żółto – brunatne, tracą połysk, ulegają przerostowi i rozwarstwieniu
Ziarniak drożdżakowy Candida granuloma
Objawy i przebieg: występuje u dzieci z defektem odporności komórkowej. Guzowate, hiperkeratotyczne ogniska ziarniniakowe umiejscawiają się głównie na skórze łowy, twarzy i kończynach. Płytki są często zajęte i mają cechy candidiasis unquium
Łupież pstry Pityriasis versicolor
E: Pityrosporum furfur
Objawy i przebieg: plamy lekko złuszczające się, różowe lub żółtobrunatne, zazwyczaj liczne. Złuszczanie powierzchni ma charakter otrębiasty. W lampie Wooda wykazują żółtą lub brunatną fluorescencje. Pod wpływem promieni słonecznych powstają odbarwienia w miejscu występowania grzybicy z przebarwieniem skóry otaczającej – wytwarzanie czynników hamujących melanogenezę (kwas azelainowy)
- bielactwo nabyte vitiligo
- bielactwo kiłowe leucoderma syphiliticum
- wyprysk łojotokowy eczema seborrhoicum
LECZENIE GRZYBIC
1. leki azolowe:
a. Mikonazol
b. Ekonazol
c. Klotrymazol
d. Ketokonazol (Nizoral)
2. Leki Alliloaminowe
a. tetrabinafina (Lamisil)
3. Leki polienowe
a. Nystatyna
b. Amfoterycyna B
4. Gryzeofulwina
5. Flucytozyna
Wskazania do leczenie ogólnego:
- wieloogniskowa grzybica powierzchowna skóry
- rozległe zmiany skóry gładkiej
- długotrwała grzybica hiperkeratotyczna stóp i rąk
- grzybica paznokci dotycząca, conajmniej kilku palców
13
Endress