zasady pisowni ortograficznej.doc

(45 KB) Pobierz
Pisownia z "ę", "ą", "en", "em", "om"

Pisownia z "ę", "ą", "en", "em", "om"

" wymienia się na "ą", "ą" wymienia się na "ę": wziąłem - wzięłam, zacząłem zaczęłam

w rzeczownikach l. poj. piszemy -ą, a w l .mn. om : idę z kobietą, daję kobietom

"ę" piszemy w bierniku l. poj. rzeczowników rodzaju żeńskiego:  matkę, historię, mapę

"ę" piszemy w pierwszej osobie l. poj. czasu teraźniejszego:  myję, szyję, sprzedaję

 

 

 

 

 

 

Pisownia wyrazów z "ó"

"ó" piszemy w dopełniaczu l. mn. rzeczowników  rodzaju męskiego:  butów dębów, synów

w końcówkach -ów, -ówna, ówka:  Kraków, Tarnów, klasówka, pocztówka, złotówka

wyjątki: zasuwka, skuwka

na początku wyrazów bardzo rzadko: ósmy, ów, ówczesny, ówdzie

"ó" piszemy, gdy w formach pokrewnych wymienia się na "o","e" lub "a": dwóch - dwoje, szósty - sześć,

"ó" pisane jest zawsze w wyrazach: chór, córka, góra, kłótnia, król, krótki, kłódka, mózg, płótno, próżny, późno, równy, skóra, złoto, żółty, żółw, tchórz, próba, róż, spódnica, odór, cóż, na umór, protokół, który, wówczas, w ogóle

 

 

Pisownia wyrazów z "u"

literę "u" piszemy w wielu przyrostkach -uch, -uga, -ulec, -un, -unek, -ur, -us, -uszek, -uszka, -utki: leniuch, szaruga, hamulec, opiekun, rysunek, wilczur, dzikus, garnuszek, staruszka, malutki

literę "u" w kocówkach czasowników -uję, -ujesz, -uje: kupuje, hamujesz, psuje

literę "u" w końcówce -uj w czasownikach: spróbuj, rysuj

wyjątki: stój, bój, spokój, pokój

zawsze przez u piszemy wyrazy: bruzda, chrust, dłuto, kłuć, kurtyna, płakać, pruć, tłumaczyć tłumok, żuraw, zasuwka, skuwka, humor.

 

 

 

 

 

Pisownia wyrazów z "ż"

"ż" piszemy gdy w innych formach wyrazów lub wyrazach pokrewnych wymienia się na g, z, ź, s, dz, h: może - mogę; mrożony - mroźny; papież - papieski; mosiężny - mosiądz; móżdżek - mózg; drużyna - druh

ż" piszemy w końcówkach -aż, -eż rzeczowników rodzaju żeńskiego: młodzież, odzież, sprzedaż

Wyjątki: twarz, macierz

ż" piszemy po literach l, ł, n, r: ulżyć, łżeć, branża, rżysko

ż" piszemy w partykule -że: skądże, róbże, także, mówże, jakże

·                      w wyrazach: gżegżółka, mżawka, żal, żur, żart, żyto, żenić się, żółty, żarłok, żuraw, żegluga, żyletka, żongler, żyrandol, żuk, żyrant, żubr, reportaż, żądać

 

 

Pisownia wyrazów z "rz"

"rz" piszemy gdy w innych formach wyrazów lub wyrazach pokrewnych wymienia się na r:  dworzec - dworca;

rz" piszemy po spółgłoskach p, b, g, t, d, k, g, ch, j, w: przygoda, brzoza, mistrz, drzewo, krzyk, grzywa, chrzan, ujrzeć, wrzesień

Wyjątki: kształt, bukszpan, kszyk (ptak), pszenica, pszczoła, gżegżółka, piegża

..rz ,,piszemy w formach stopnia wyższego i najwyższego przymiotników po wyżej wymieniowych głoskach piszemy sz: większy, młodszy, cieplejszy

"rz" piszemy w przyrostkach -arz, -erz:  gospodarz, piekarz, macierz

"rz" piszemy w wyrazach: rzut, rzeka, rząd, rzecz, rzadki, orzech, rzemień, rzepa, rzeźba

 


Pisownia wyrazów z "ch"
"ch" piszemy gdy wymienia się na sz:  : mucha - muszka, piechota - pieszo, ruchomy - ruszać, blacha - blaszka

"ch" piszemy w wyrazach:  chory, chlustać, chwalić, chować, echo, chaos, chór, cholesterol, charakter, choleryk, chronologia, chirurg, chemia

Pisownia wyrazów z "h"

"h" piszemy gdy wymienia się na h, ż, z, dz:   błahy - błazen, wahać - waga, druh - drużyna

"h" piszemy w wyrazach:  hipoteza, heroizm, hipika, historia, handel, herbata, hańba, hardy.

"h" piszemy w wyrazach rozpoczynających się od hiper-, hipo-: hiperbola, hipokryta

Pisowania "nie" z różnymi częsciami mowy

"nie" z czasownikami pisze się osobno:  nie ma, nie pił, nie był

wyjątki: niedomagać, niepokoić, niecierpliwić

"nie" z rzeczownikami pisze się razem: niepogoda, niewypał, niepalenie

"nie" z przymiotnikami w stopniu równym pisze się razem, a w stopniu wyższym i najwyższym osobno: niedobry, nie lepszy, nie najlepszy

"nie" z przysłówkami pochodzącymi od przymiotników w stopniu równym pisze się razem, a w stopniu wyższym i najwyższym oddzielnie.  : niedobrze, nie lepiej, nie najlepiej

"nie" z przysłówkami pochodzącymi od innych części mowy pisze się rozdzielnie:: nie bardzo, nie całkiem, nie zaraz

"nie" z liczebnikami piszemy oddzielnie:  nie raz, nie dwoje wyjątki: niejeden (w sensie wielu), nie jeden (kraj odwiedził)

...
Zgłoś jeśli naruszono regulamin