997_05-06.pdf

Ucywilnianie czy ucywilizowanie? s. 18 Przed mundialem s. 16 Prewencja inaczej s. 35

nr 5 (14) , maj 2006 r.

cena 3 z∏ (w tym 7% VAT)

nr indeksu 321109

www.gazeta.policja.pl

Dy˝urni pod lupà

POLICJA 997 maj 2006 r.

s. 28

SENSACJE

Alfabet mafii

O mi∏oÊci, przyjaêni i nienawiÊci – Ewa Ornacka, Piotr Pytlakowski

PROWOKACJE

Praca pod napi´ciem

Temat dy˝urny – Przemys∏aw Kacak

Dy˝urni w ocenie NIK – El˝bieta Sitek

s. 30

PAMI¢å

Policjanci kontra ZSRR

Litewski zajazd – Pawe∏ Ostaszewski

s. 4

s. 6

s. 32

Polegli na s∏u˝bie

Czas nie leczy ran – Gra˝yna Bartuszek

Etyka

Honor tylko dla frajerów... – Pawe∏ Chojecki

Nikt nie lubi prawienia mora∏ów – rozmowa

z prof. Ulrichem Schrade

s. 33

ZAGINIENI

s. 14

s. 15

K RAJ RozmaitoÊci

KRAJ

RozmaitoÊci

66 lat póêniej – Pawe∏ Chojecki

I ty mo˝esz zostaç Krewniakiem –

Anna Michejda

Miesiàc z ˝ycia Policji – Przemys∏aw Kacak

66 lat póêniej

Na dziedziƒcu Komendy G∏ównej Policji przed pomnikiem

„Poleg∏ym Policjantom – Rzeczpospolita Polska”

odby∏y si´ uroczystoÊci rocznicowe. Oddano ho∏d

ponad 6300 polskim policjantom zastrzelonym

przez NKWD wiosnà 1940 roku.

ieƒce z∏o˝yli m.in.: cz∏onkowie rodzin poleg∏ych funkcjona-

riuszy, minister spraw wewn´trznych i administracji Ludwik

Dorn, komendant g∏ówny Policji Marek Bieƒkowski, krajowy dusz-

pasterz Policji ks. bp Marian DuÊ, reprezentanci Ministerstwa Kul-

tury i Dziedzictwa Narodowego oraz Instytutu Pami´ci Narodo-

wej, szefowie s∏u˝b mundurowych.

– Oddajemy ho∏d ofiarom zbrodni pope∏nionej na ludziach

i na Rzeczypospolitej. Byli policjantami, ale tak˝e przedstawiciela-

mi elity paƒstwowej i intelektualnej – powiedzia∏ wicepremier

Dorn. Zadeklarowa∏ wymierne wsparcie dla wszelkich badaƒ histo-

rycznych dotyczàcych policji.

Sekretarz Rady Ochrony Pami´ci Walk i M´czeƒstwa Andrzej

Przewoênik przypomnia∏, ˝e pochowani w Miednoje nale˝eli

do tych Polaków, którzy wywalczyli niepodleg∏oÊç II RP i potrafili

jej broniç. – To oni ukszta∏towali nast´pne pokolenie, które

umia∏o przetrwaç mroczne czasy okupacji i przechowaç niepodle-

g∏oÊciowà tradycj´ – doda∏.

Genera∏ Bieƒkowski zapewni∏, ˝e zale˝y mu, by m∏odzi polscy

policjanci przechowywali pami´ç o swoich poprzednikach spoczy-

wajàcych na Polskim Cmentarzu Wojennym w Miednoje.

– Poleci∏em wprowadziç do programów nauczania szkó∏ policyj-

nych histori´ formacji. W spotkaniach z funkcjonariuszami

na kursach podstawowych b´dà uczestniczyç przedstawiciele

Rodzin Policyjnych. ZnajomoÊç korzeni polskiej Policji uwa˝am

za podstaw´ i êród∏o naszej zawodowej to˝samoÊci – podkreÊli∏

komendant.

Po uroczystoÊci odby∏a si´ promocja „Ksi´gi Cmentarnej

Polskiego Cmentarza Wojennego Miednoje” wydanej przez Rad´

Ochrony Pami´ci Walk i M´czeƒstwa. Dwutomowa publikacja

to efekt wieloletniej pracy zespo∏u historyków. Zawiera noty bio-

graficzne i zdj´cia policjantów pochowanych na cmentarzu

w Miednoje.

s. 38

ROZMOWA

Modernizacja Policji

O ucywilizowaniu logistyki mówi

Jacek Bartmiƒski, zast´pca komendanta

g∏ównego Policji

PCh

zdj. Anna Michejda

s. 18

s. 47

I Ty mo˝esz zostaç Krew niakiem!

tylko odpowiedzialnoÊç, ale i honor ratowa-

nia ˝ycia przez oddawanie krwi” – przeko-

nuje za∏o˝yciel i prezes fundacji Marcin

Velinow. Akcj´ wspar∏o wielu znanych ludzi

ze Êwiata kultury, sportu czy estrady.

Na premierze filmu obecni byli m.in. Ma∏-

gorzata Lewiƒska, Aleksandra Woêniak,

Wojciech Siudym.

„Cz∏owiek, który potrafi podarowaç

czàstk´ siebie, jest prawdziwym cz∏owie-

kiem” – mówi w filmie 15-letnia Ola, która

˝yje dzi´ki transfuzji. Jest nim z pewnoÊcià

aspirant Stefan Kopczyƒski, dy˝urny za-

bezpieczenia obiektów KGP. Honorowo

odda∏ 46 700 ml krwi. Zosta∏ wyró˝niony

rew daje ˝ycie! To nie tylko puste has∏o

z ulicznych bilboardów. Niestety, nasza

ÊwiadomoÊç w tej dziedzinie jest wcià˝

jeszcze przera˝ajàco niska. Dzia∏ajàca

od kilku lat Europejska Fundacja Honoro-

wego Dawcy Krwi próbuje to zmieniaç.

W warszawskim Multikinie odby∏a si´ pre-

miera filmu edukacyjnego „krewniacy.pl”,

który niedawno trafi∏ do szkó∏, komend Po-

licji, jednostek stra˝y po˝arnej, dru˝yn

ZHP, automotoklubów i innych Êrodowisk

lokalnych w ca∏ym kraju. Ruszy∏a te˝ akcja

„Honorowe krwinki” adresowana g∏ównie

do dzieci i m∏odzie˝y szkolnej. „To na nich

w przysz∏oÊci b´dà przecie˝ spoczywa∏y nie

PRAWO

Porady

Krótsze terminy, ale bez bonusów

Likwidacja sta˝u kierowniczego

najwy˝szym odznaczeniem nadawanym

przez Polski Czerwony Krzy˝ – Odznakà

Honorowà PCK III stopnia.

ANNA MICHEJDA

zdj. autor

TYLKO S¸U˚BA

Pilota˝ w KWP

Ocena jednostek – Pawe∏ Chojecki

s. 41

s. 9

Komentarz do kodeksu karnego

Oszustwo, art. 286 par. 1 – Janusz Bryk

s. 11

Posterunki

Policja na wsi –

Gra˝yna Bartuszek

s. 42

PO S¸U˚BIE

Kolekcjonerzy

Nie samà pracà cz∏owiek ˝yje –

Przemys∏aw Kacak

s. 48

s. 50

ETYKIETA

Dobrze ubrana pani – Gra˝yna Bartuszek

Bezpieczeƒstwo imprez masowych

Mundial 2006 – Przemys∏aw Kacak

zdj´cie na ok∏adce Wojciech Basiƒski

s. 16

s. 20

Logistyka

Pieniàdze z UE – Tadeusz Noszczyƒski

Z notatnika Mleczki

s. 26

Ceremonia∏

Szabla – chwyty – Tadeusz Noszczyƒski

s. 35

Nowa koncepcja koordynacji s∏u˝by

Prewencja inaczej – Jerzy Paciorkowski

s. 46

Rzecznik (nie)radzi

Jak napisaç informacj´ dla prasy – antyporadnik

s. 10

O NAS

Badania spo∏eczne

OBOP – Widzialne patrole,

CBOS – Mundurowi do rozpoznania

s. 39

Akademia policyjna

Mam nosa do ludzi – Jacek Gwizda∏a

o nowym serialu dokumentalnym o Policji

s. 22

ÂWIAT

Wspó∏praca transgraniczna Polski i Ukrainy

K∏opoty na granicy – Przemys∏aw Kacak

s. 25

Co ka˝dy policjant o Schengen wiedzieç powinien

System informacyjny – Jolanta Âlifierz

P ROWOKACJE Praca pod napi´ciem

POLICJA 997 maj 2006 r.

Temat dy˝urny

Dyskusja o dy˝urnych trwa w Policji od kilkunastu lat.

Niestety, wiele problemów pozostaje wcià˝ bez rozwiàzania.

Kto jest temu winien?

na miejscu zdarzenia, np. zabezpieczyç ogl´dziny, we-

zwaç bieg∏ego sàdowego itd. Trzeba nad tym panowaç.

– Dopiero po kilku latach s∏u˝by w ró˝nych pionach

i 5–6 latach pracy jako dy˝urny w jednostkach ró˝ne-

go szczebla zaczà∏em naprawd´ czuç t´ robot´ – mówi

nadkom. Hubert Gliga ze Sztabu KWP we Wroc∏awiu.

Swoistym potwierdzeniem prymatu doÊwiadczenia

nad wiedzà teoretycznà jest stosunkowo ma∏y procent

dy˝urnych majàcych za sobà specjalistyczne szkolenie

w tym kierunku – 46,9 proc. (zast´pcy – 41,9; pomoc-

nicy – 3,8). Jeszcze mniej uczestniczy∏o w szkoleniach

w ramach doskonalenia zawodowego – zaledwie

21,2 proc. (zast´pcy – 6,6; pomocnicy – 1,8).

– Niestety, szko∏y sà prze∏adowane kursami podsta-

wowymi i nie dajà rady prowadziç doskonalenia zawo-

dowego w po˝àdanym stopniu – mówi m∏. insp.

Krzysztof Lis, naczelnik Wydzia∏u S∏u˝by Dy˝urnej

G∏ównego Sztabu Policji KGP. – Szkoda, bo zaj´cia

majà charakter warsztatów, podczas których przerabia

si´ ró˝ne symulacje. Poczynania dy˝urnych sà ocenia-

ne nie tylko przez prowadzàcego zaj´cia, ale i przez

grup´. To dobra forma wymiany doÊwiadczeƒ.

W 2005 roku przeprowadzono jedynie 13 edycji do-

skonalenia w Legionowie, S∏upsku i Pile, podczas któ-

rych przeszkolono 267 policjantów. Na ten rok zapla-

nowano w tych szko∏ach 16 cykli oraz 2 w Szczytnie

(dy˝urni KGP, KWP i KSP).

mi”. Ma∏e, szklane „dziuple”, na dodatek okratowa-

ne. ¸àcznoÊç ze Êwiatem zewn´trznym zapewnia∏o

okienko – umieszczone na takiej wysokoÊci, by obywa-

tel, chcàc cokolwiek uzyskaç, musia∏ pochyliç si´

przed „panem w∏adzà”. No i nieÊmiertelne centralki

telefoniczne z czasów póênego Gierka. W Êrodku dy-

˝urny, zwykle z jednym pomocnikiem – obaj dokonu-

jàcy cudów, by zrozumieç, co rz´zi w s∏uchawce lub

o co chodzi g∏owie zza kraty.

DziÊ wi´kszoÊç jednostek (niezale˝nie od wielko-

Êci) dysponuje otwartymi recepcjami, a cywilni pra-

cownicy potrafià udzieliç petentom podstawowych in-

formacji, przywo∏aç odpowiedniego do danej sprawy

funkcjonariusza itd. Na takie drobiazgi dy˝urny nie

traci ju˝ czasu. Roboty ciut mniej, ale jej charakter nie

uleg∏ zmianie – wcià˝ jest to jedno z najbardziej odpo-

wiedzialnych stanowisk, a od pracujàcego na nim cz∏o-

wieka zale˝y funkcjonowanie ca∏ej jednostki. Kumaty

dy˝urny to 3/4 sukcesu jednostki (fragment wypowiedzi

„Sowy” w Internecie).

WYROCZNIA

Nie sposób skatalogowaç wszystkich obowiàzków dy-

˝urnego i problemów, z jakimi styka si´ na s∏u˝bie.

A rozwiàzywaç musi je szybko i trafnie, gdy˝ b∏àd

w ocenie sytuacji mo˝e zakoƒczyç si´ tragedià, jak to

mia∏o miejsce we W∏odowie. Tymczasem (...) dy˝urny

,,ma za sobà tylko Êcian´” – on nie ma czasu i mo˝liwo-

Êci kogoÊ spytaç i zasi´gnàç porady, on ma byç wyrocznià

i odniesieniem dla policjantów z patrolówki (fragment

wypowiedzi „MiÊka 40+” na internetowym forum).

Zwiàzany z tym stres dotyka wszystkich, choç oczy-

wiÊcie jest ró˝ny – zale˝nie od rodzaju jednostki.

– „Nie mam kogo pos∏aç na interwencj´”, to by∏ sta-

∏y problem – mówi Andrzej Ragiel, emerytowany poli-

cjant z KP w Szklarskiej Por´bie. – KiedyÊ musia∏em

zamknàç komisariat, by pomóc policjantowi. Nie by∏o

to zgodne z przepisami, ale w tym momencie stanowi-

∏o jedyne rozsàdne wyjÊcie.

– Na pewno nie mam tyle roboty, co koledzy w wiel-

kich miastach, tylko ˝e w naszej jednostce jest ma∏o lu-

dzi – mówi z kolei dy˝urny z niedu˝ego komisariatu we

wschodniej Polsce. – Nie lada ambarasem mo˝e staç si´

wi´c choçby kradzie˝ roweru. Nie mam kogo pos∏aç, ale

nikogo to nie obchodzi. Dzwonià drugi, trzeci raz, dener-

wujà si´, obsobaczajà mnie. Nawet ich rozumiem, ale to

przykre i naprawd´ musz´ trzymaç nerwy na wodzy.

Mieszkam w tej samej miejscowoÊci, w której pracuj´.

Sporo osób mnie kojarzy i zdarza si´, ˝e na ulicy wys∏u-

chuj´ ˝alów i pretensji o opiesza∏oÊç. Ani to prawda, ani

tym bardziej moja wina, ale ludziom nie wyt∏umaczysz.

W du˝ych miastach ma si´ przynajmniej zapewnio-

nà anonimowoÊç. Tak˝e kilku pomocników, o czym

PRAKTYKA NADE WSZYSTKO

Przewidywany zakres obowiàzków na tym stanowisku

obejmuje: „zapewnienie w∏aÊciwej reakcji Policji

na zg∏oszone wydarzenie, realizowanie poleceƒ dy˝ur-

nego jednostki wy˝szego stopnia (nie dotyczy dy˝ur-

nego KGP), wspó∏dzia∏anie z dy˝urnymi innych jed-

nostek, wspó∏prac´ z podmiotami pozapolicyjnymi,

og∏aszanie alarmów stanów osobowych w jednostkach

organizacyjnych Policji, monitorowanie bezpieczeƒ-

stwa i porzàdku publicznego na terenie podleg∏ym

jednostce”. Tyle ogólników. ˚ycie dopisuje do nich

najdziwniejsze, nieprzewidywalne przez ˝adne rapor-

ty czy programy szkoleƒ, scenariusze. Nic dziwnego,

˝e jedna z najcenniejszych rzeczy u dy˝urnego to do-

Êwiadczenie. W projekcie „Karty opisu pracy na stano-

wisku”, który powsta∏ w G∏ównym Sztabie Policji,

obowiàzkowym wymogiem jest co najmniej 6-letni

sta˝ s∏u˝by w pionie prewencji lub kryminalnym, a po-

˝àdanym – 2-letni na stanowisku kierowania. To nie-

zb´dne minimum. W zasadzie jednak majà oni znacz-

nie wi´cej praktyki. Wi´kszoÊç (71 proc.) z 3429 poli-

cjantów pe∏niàcych t´ funkcj´ ma za sobà co naj-

mniej 15 lat pracy (zast´pcy – 21 proc.; pomocnicy

– 8 proc.), zwykle w kilku ró˝nych specjalizacjach.

– Najlepiej, gdyby dy˝urny mia∏ wczeÊniejsze do-

Êwiadczenia z pracy w pionach przede wszystkim kry-

minalnym i dochodzeniowo-Êledczym, tak˝e w pre-

wencji – mówi nadkom. Adam Trokowicz ze Stanowi-

ska Kierowania KMP we Wroc∏awiu. – To procentuje,

gdy przychodzi mu nadzorowaç czynnoÊci prowadzone

J eszcze niedawno dy˝urki nazywane by∏y „akwaria-

POLICJA 997 maj 2006 r.

Praca pod napi´ciem P ROWOKACJE 5

nie mogà marzyç dy˝urni z ma∏ych prowincjonalnych

komisariatów. Sà jednak problemy innego rodzaju.

– Teren dzia∏ania wroc∏awskiej KRP ÂródmieÊcie,

w której pracowa∏em wczeÊniej, obejmowa∏ rejon za-

mieszkany przez ok. 150 tys. ludzi, czyli wi´cej ni˝

w wi´kszoÊci polskich miast – mówi nadkom. Troko-

wicz. – By∏y tzw. trójkàty bermudzkie, czyli obszary

szczególnie zagro˝one. MieliÊmy kilka komisariatów,

w tym wodny, sekcje ruchu drogowego i przewodni-

ków psów. Prosz´ sobie wyobraziç, ile ró˝norodnych

zdarzeƒ obs∏ugiwa∏o si´ podczas ka˝dej zmiany.

Teraz ma mniejszy kontakt z petentami. Na stano-

wisku kierowania jego zadanie polega raczej na koor-

dynacji pracy jednostek podleg∏ych komendzie.

Razem z nim na zmianie pe∏ni s∏u˝b´ jeszcze trzech

ludzi, których rolà jest przyjmowanie zg∏oszeƒ od oby-

wateli. Przez 12 godzin s∏u˝by odbierajà po blisko

800 telefonów.

– Zajmujemy si´ praktycznie wszystkim, od kra-

dzie˝y telefonu komórkowego po zabójstwa czy nad-

zorowanie dzia∏aƒ w sytuacjach kryzysowych, np. pod-

czas powodzi – mówi nadkom. Trokowicz.

Nieco inaczej wyglàda dzieƒ pracy dy˝urnego w ko-

mendzie wojewódzkiej, który nie ma bezpoÊredniego

kontaktu z obywatelami, nadzoruje natomiast prac´

garnizonu.

– Po zwyk∏ej zmianie bywam tak „wypompowany”,

˝e nie jestem w stanie niczego robiç, po prostu wal´

si´ do ∏ó˝ka spaç – mówi nadkom. Gliga. – A sà prze-

cie˝ i takie, podczas których, obok zaplanowanych,

obs∏uguje si´ te˝ wydarzenia nadzwyczajne. Wry∏a mi

si´ w pami´ç noc, gdy dosz∏o do si∏owego przerwania

granicy polsko-niemieckiej i poÊcigu przez ca∏y kraj a˝

do granicy z Ukrainà. Nie przypominam sobie, kiedy

to dok∏adnie by∏o, ale jestem w stanie minuta po

minucie odtworzyç tamtà noc.

„¸aska paƒska na pstrym koniu jeêdzi”, z uznaniem

u prze∏o˝onych i podwy˝szaniem mno˝ników mo˝e

wi´c byç ró˝nie.

Jedno dy˝urni majà jednak zapewnione w nagrod´.

– Pod wp∏ywem stresu dosyç szybko nast´puje

u nich wypalenie zawodowe – mówi Izabela Solarska,

psycholog z KGP. – To grupa nara˝ona na ataki z ró˝-

nych stron. Dy˝urny pozostaje w bezpoÊrednim kon-

takcie z obywatelami, którzy dzwoniàc na policj´, sà

zdenerwowani i ich reakcje w zwiàzku z tym odbiega-

jà od normy. Cz´sto nie dysponuje odpowiednimi si-

∏ami, by szybko wys∏aç ludzi na wszystkie interwencje

i jeÊli na skutek tego coÊ si´ stanie, mo˝e pojawiç si´

poczucie winy. Nie mo˝na te˝ pominàç kwestii doku-

mentowania pracy i odbioru jej przez prze∏o˝onych.

Jest to wi´c zawsze praca pod napi´ciem, która powo-

duje w∏aÊnie wypalenie, obni˝enie motywacji, spadek

energii czy zniech´cenie. Najgroêniejsze jest jednak

to, ˝e aby dobrze funkcjonowaç, nale˝a∏oby zabloko-

waç emocje. I tak si´ dzieje, tyle ˝e po jakimÊ czasie

zaczyna si´ przedmiotowo traktowaç wszystkie zda-

rzenia, nawet zbrodnie.

Po wydarzeniach we W∏odowie we wszystkich jed-

nostkach w woj. warmiƒsko-mazurskim przeprowa-

dzono przeglàd pracujàcych w dy˝urkach. Przesuni´to

do innej s∏u˝by tych, którzy nie mieli specjalistyczne-

go przeszkolenia. Stworzono rezerw´ kadrowà – by

w razie choroby dy˝urnego nie zast´powa∏a przypad-

kowa, lecz przygotowana do tego osoba. W Szczytnie

WYNAGRODZENIE – WYPALENIE

Wydawaç by si´ mog∏o, ˝e tak odpowiedzialna praca

musi byç stosownie doceniona. Faktycznie, dy˝urni

majà doÊç wysokie grupy – czego zresztà czasami za-

zdroszczà im inni policjanci: (...) fajna fucha, stopieƒ

i grupa (...) (fragment wypowiedzi „lesia 24”). Pytanie

tylko, czy ich wynagrodzenie odzwierciedla trud, jaki

wk∏adajà w swojà prac´? Odpowiedzià niech b´dà s∏o-

wa „Sowy”: Dy˝urny – fajna fucha? Przeràbana!!!! Sta-

nowisko na maksa decyzyjne, a apana˝e z tego tytu∏u nie

sà a˝ tak wysokie, jak prawie wszyscy myÊlà .

Z wysokoÊcià apana˝y bywa zresztà ró˝nie.

– W 2000 roku, mimo protestów Sztabu Policji, „dy-

˝urny” zniknà∏ z wykazu stanowisk (teraz istniejà sta-

nowiska: dy˝urnego, zast´pcy dy˝urnego i pomocnika

dy˝urnego – przyp. aut.) – mówi m∏. insp. Lis.

– W efekcie przydzielano im ró˝ne grupy i obecnie

jest tak, ˝e ludzie wykonujàcy takà samà prac´ majà

ró˝ne uposa˝enia.

Ilustracjà jego s∏ów mo˝e byç sytuacja we Wroc∏a-

wiu, gdzie dy˝urny na Stanowisku Kierowania KMP

ma zaszeregowanie o 3 grupy ni˝sze ni˝ jego kolega

na takim samym stanowisku w Krakowie, choç oba

miasta sà podobne pod wzgl´dem wielkoÊci, liczby

mieszkaƒców, stopnia zagro˝enia przest´pczoÊcià itd.

– Takie problemy jeszcze wyst´pujà, ale tu pole

do popisu majà prze∏o˝eni – mówi kom. Gra˝yna

Antonowicz z Wydzia∏u S∏u˝by Dy˝urnej GSP KGP.

– Powinno si´ podwy˝szaç dy˝urnym mno˝niki.

odby∏o si´ te˝ dodatkowe szkolenie, w trakcie którego

przeprowadzono studium zdarzeƒ, z jakimi mieli

do czynienia dy˝urni w ca∏ym województwie. Zwi´k-

szono równie˝ liczb´ etatów w ruchu drogowym i pa-

trolówce, by nie by∏o ju˝ sytuacji, ˝e nie ma kogo

pos∏aç na zdarzenie (obecnie przewidywany czas

dojazdu to 15 min w mieÊcie i 30 na wsi).

Ostatni raport NIK pozytywnie oceni∏ prac´ dy˝ur-

nych na Mazowszu, nie zostawi∏ natomiast suchej

nitki na wyposa˝eniu komend i organizacji pracy.

■

PRZEMYS¸AW KACAK

zdj. Anna Michejda

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: