Ćwiczenie 2.docx

Zaburzenia hormonalne w otyłości

Otyłość

·         stan, w którym dochodzi do zgromadzenia tłuszczu w stopniu zagrażającym zdrowiu.

·         W krajach uprzemysłowionych stale rośnie częstość otyłości i chorobowości z  nią związanej.

·         Coraz więcej dowodów potwierdza rolę tkanki tłuszczowej jako narządu endokrynnego, wpływającego na działanie poszczególnych hormonów.

·         Zaburzenia  hormonalne dodatkowo przyczyniają się do zaburzeń metabolicznych, które często towarzyszą otyłości.

Zadaniem komórek tłuszczowych jest zgromadzenie energii w postaci tri glicerydów w czasie dostępności pożywienia i jej uwalnianie w postaci kwasów tłuszczowych w okresie głodu.

Tkanka tłuszczowa jest magazynem o praktycznie nieograniczonej pojemności.

wskaźnik BMI

określa stosunek wagi (w kg) do kwadratu wzrostu ( w m^2) i prawidłowy BMI jest określony w przedziale wiekowym, z podziałem na płeć

BMI=waga(kg)wzrost do kwadratu(m2)

Skutki otyłości:

6

1.       Mózg

·         Psychoemocjonalne

2.       Układ oddechowy

·         Bezdech senny

3.       Wątroba

·         Stłuszczenie wątroby

·         Przewlekłe zapalenie

·         Marskość

·         Kamica pęcherzyka żółciowego

4.       Nerki

·         Stwardnienie śródmiąższowe

·         Glomerulopatia związana z otyłością

·         Kamica nerkowa

5.       Kończyny dolne

·         Stopa otył ościowa

·         Płaskostopie

·         Osteoporoza

·         Osteoartroza

·         Deformacja kończyn

6.       Serce

·         Nadciśnienie tętnicze

·         Retencja wody i sodu

·         Przerost lewej komory

·         Kardiomiopatia

·         Skłonność do zakrzepów

·         Markery zapalenia

·         Endoteliopatia

·         Choroba niedokrwienna serca

7.       Trzustka i narządy rozrodcze

·         Przedwczesne pokwitanie

·         Zespół policystycznych jajników

·         Cukrzyca typu 2

·         Hipogonadyzm u mężczyzn

·         Androgenizacja u kobiet

WHR

·         wskaźnika talia- biodro określający stosunek obwodu talii do obwodu bioder

Na podstawie tego wskaźnika można wyróżnić otyłość:

·         gynoidalną ( pośladkowo- udową) tkanka tłuszczowa zgromadzona w okolicy bioder, pośladków, ud

·         wisceralną/ aneroidalną ( brzuszno-trzewną) zgromadzenie tkanki tłuszczowej w obrębie jamy brzusznej.

Prawidłowa wartość  wskaźnika WHR dla kobiet wynosi <0,8 Większa wartość świadczy o otyłości brzusznej

·        Różnicowanie i dojrzewanie komórek tłuszczowych to proces wieloetapowy, wymagający, oprócz insuliny, udziału kilku innych czynników.

Jeden z tych wczesnych etapów wymaga oddziaływania pochodnych kwasów tłuszczowych  z jądrowym akceptorem aktywującym proliferację peroksysomów- PPAR-gamma

·        Aktywacja tego procesu zwiększa różnicowanie komórek tłuszczowych.

·        Badania kliniczne sugerują, że defekt genu PPAR gamma może wiązać się  z otyłością.

Zmiany sekrecji genów spowodowane dojrzewaniem, reprodukcją i starzeniem się organizmu mają wpływ na masę ciała.

Jedno z badań oceniających masę ciła przed i po 6 cyklach pobierania 30 mg etylenoestradiolu i 75 mg gestodenu wykazało, że wyjściowy wskaźnik BMI, odsetek tłuszczu i wody oraz wskaźnik WHR nie zmieniały się znacząco. Średnio kobiety te przybrały 0,5 kg, co było jednak przejawem zwiększenia odsetka tłuszczu, nie wody. W okresie po menopauzie spadek stężenia krążących estrogenów zmienia biologię komórek tłuszczowych, co powoduje wzmożone odkładanie tłuszczu w obszarze brzusznym.

Zwiększenie depozytu tłuszczu wisceralnego jest ważnym czynnkiemi określającym ryzyko choroby układu sercowo-naczyniowego. Terapia substytucyjna estrogenami może ograniczać redystrybucję tłuszczu, choć jej nie zapobiega.

Odkrycie leptyny zwiększyło zainteresowanie innymi cząstkami sygnalizacyjnymi, produkowanymi w tkance tłuszczowej, z których najważniejsze to:

·        Adiponektyna

·        TNF-a

·        Rezystywna

·        Interkulina 6 (Il-6) i inhibitory aktywatora plazminogenu.

Wiele z tych cytokin i hormonów jest potencjalnymi regulatorami homeostazy glukozy, choć ich właściwości biologicznie znacznie się różnią.

v      Leptyna, adiponektyna i rezystywna występują głównie w tkance tłuszczowej, natomiast TNF-a i Il-6 licznie występują również w makrofagach i limfocytach.

v      Stężenie leptyny, TNF-a i ezystyny są podwyższone w otyłości, podczas gdy adiponektyny obniżone.

v      Ponadto TNF-a i rezystywna upośledzają tolerancję glukozy, a leptyna i adiponektyna mają działanie hipoglikemizujące.

Hormony produkowane w tkance tłuszczowej

Leptyna

·        cytokina produkowana w tkance tłuszczowej w proporcji do masy tłuszczu, która ma silne działanie hamujące pobór pokarmu.

·        Jest aferentnym sygnałem komórek tłuszczowych wpływającym na ośrodkowy regulator poboru pokarmu, wywołując plejotropową odpowiedź obejmującą kontrolę masy ciała i wydatek energetyczny.

Produkcja leptyny jest stymulowana przez insulinę i glikokortykoidy, hamowana zaś przez stymulację adrenergiczną.

Insulina

·        Odgrywa kluczową rolę w rozwoju otyłości.

·        Ważny czynnik aktywujący lipogenezę w komórkach tłuszczowych

·        Hamuje lipolizę

·        Zaangażowana w różnicowanie komórek tłuszczowych

Stosowanie insuliny albo leków zwiększających wrażliwość na insulinę w terapii cukrzycy prowadzi do zwiększenia masy tłuszczu, w porównaniu z innymi sposobami lecznie cukrzycy.

Otyłość charakteryzuje się:

·        podwyższonymi stężeniami insuliny na czczo 

·        nadmierną odpowiedzią w teście doustnego obciążenia glukozą.

Wykazano, że zwiększeniu się otyłości brzusznej towarzyszy stopniowy wzorst odpowiedzi ze strony glukozy i insuliny po obciążeniu glukozą.

Hormony kory nadnerczy

Osoby otyłe charakteryzują się:

·        Prawidłowymi stężeniami krążącego kortyzolu

·        Prawidłowym rytmem dobowym

·        Prawidłowym wydalaniem dobowym wolnego kortyzolu

·        przyspieszona degradacja kortyzolu, która jest kompensowana przez jego zwiększoną  produkcję.

Zwiększenie klirensu kortyzolu jest wtórne do zmniejszenia stężenia globuliny wiążącej kortyzol.

Występuje umiarkowane  podwyższone stężenie kotyktropiny (ACTH) w otyłości powodujące zwiększoną produkcję kortyzolu.

Kortyzol

·        ma wpływ na gromadzenie tłuszczu i jego mobilizację,

·        hamuje antylipolityczne działanie insuliny w ludzkich adipocytach ( to zjawisko może być szczególnie nasilone w trzewnej tkance tłuszczowej.)

Zwiększenie stężenia kortyzolu prowadzi do:

·        Niewrażliwości na insulinę i nietolerancji glukozy

·        Zwiększonej glukoneogenezy wątrobowej

·        ...