STANDARDY WYMAGAŃ BĘDĄCE PODSTAWĄ PRZEPROWADZANIAEGZAMINU MATURALNEGO
WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE
I. WIADOMOŚCI I ROZUMIENIE
Zdający zna i rozumie zjawiska oraz procesy z następujących obszarów:
1) społeczeństwo,
2) polityka,
3) prawo,
4) problemy współczesnego świata,
które stosuje do opisu, wyjaśnienia i oceny poniższych zagadnień oraz problemów:
POZIOM PODSTAWOWY
POZIOM ROZSZERZONY
1) życie społeczne - formy, prawidłowości, instytucje,
2) społeczeństwo polskie - struktura i problemy,
3) naród, patriotyzm, nacjonalizm,
4) państwo - geneza, atrybuty, funkcje,
5) demokracja - zasady, wartości, procedury, instytucje,
6) polityka - ideologie i doktryny polityczne, partie polityczne, kultura polityczna,
7) ustrój Rzeczypospolitej Polskiej - konstytucja, organy władzy, samorząd terytorialny,
8) społeczeństwo obywatelskie - formy uczestnictwa obywateli w życiu publicznym,
9) prawo - funkcje, źródła, dziedziny, hierarchia norm prawnych,
10) sądy i trybunały w Polsce,
11) prawa człowieka i ich znaczenie we współczesnym świecie,
12) obywatel wobec prawa,
13) Polska w Europie,
14) Unia Europejska - instytucje, zasady działania,
15) stosunki, organizacje i instytucje międzynarodowe,
16) problemy współczesnego świata - konflikty, terroryzm, ubóstwo, choroby cywilizacyjne,
17) planowanie własnej kariery zawodowej w związku z uwarunkowaniami pojawiającymi się na rynku pracy.
jak na poziomie podstawowym oraz:
1) procesy społeczne, ruchy społeczne,
2) wartości społeczne - konflikty wartości,
3) społeczeństwo polskie - dynamika przemian, modernizacja,
4) historyczne i współczesne formy państw,
5) modele ustrojowe państw demokratycznych,
6) zagrożenia dla demokracji,
7) ustrój Rzeczypospolitej Polskiej - zasady funkcjonowania organów władzy publicznej,
8) zasady tworzenia i egzekwowania prawa,
9) prawa człowieka - generacje, procedury ich ochrony,
10) elementy prawa cywilnego, karnego i administracyjnego,
11) zjednoczona Europa - szanse i bariery rozwoju,
12) zasady polskiej polityki zagranicznej,
13) wyzwania współczesności - globalizacja, migracje, ochrona środowiska naturalnego, genetyka.
II. KORZYSTANIE Z INFORMACJI
Zdający stosuje wiadomości i słownictwo do wyjaśnienia procesów zachodzących we współczesnym świecie:
1) dokonuje selekcji i porządkowania faktów,
2) korzysta z różnorodnych źródeł informacji o życiu społecznym i politycznym,
3) odróżnia informacje o faktach od opinii,
4) lokalizuje ważne wydarzenia i postacie życia publicznego w czasie i przestrzeni,
5) wskazuje przyczyny i skutki różnych wydarzeń i procesów,
6) rozpoznaje problemy społeczności lokalnej, regionu, kraju i świata,
7) znajduje i czyta ze zrozumieniem przepisy prawne odnoszące się do danego problemu,
8) wypełnia druki urzędowe, sporządza różnego typu pisma.
1) dokonuje krytycznej analizy materiałów źródłowych,
2) analizuje stanowiska różnych stron debaty publicznej.
III. TWORZENIE INFORMACJI
Zdający przedstawia i ocenia wydarzenia, formułując logiczną wypowiedź pisemną:
1) ocenia wydarzenia i procesy polityczne, społeczne,
2) formułuje i uzasadnia własne stanowisko w sprawach publicznych,
3) wskazuje propozycje rozwiązań problemów społeczności lokalnej, regionu, kraju i świata,
4) ocenia działania grup społecznych, władz i obywateli z punktu widzenia różnych wartości (np. demokracji, tolerancji),
5) wypowiada się w formach przyjętych w życiu publicznym (np. przemówienie, głos w dyskusji, petycja, list do redakcji, posła, radnego).
1) charakteryzuje dylematy życia zbiorowego we współczesnym świecie,
2) przedstawia propozycje planowania działań zmierzających do rozwiązania problemów społecznych i politycznych,
3) ocenia współczesne wydarzenia z punktu widzenia kultury i etyki życia publicznego.
Ciemna_dusza