Szybszy start komputera.pdf

Szybszy i lepszy komputer

TEMAT NUMERU

Szybszy start komputera

Większośćkomputerówdomowych

ibiurowychpracujezdomyślnymi

ustawieniamiBIOS-ów,zalecany-

miprzezproducentów.Takakon-

iguracjajestzpewnościąwygod-

na,alemałoefektywna.Powoduje,

żekomputerdługosięuruchamia,

bozakażdymrazemsampróbuje

odnaleźćwszystkiepodłączonedo

niegourządzenia.Matouzasadnie-

niejedyniewprzypadku,gdydość

częstopodłączamydokomputera

iodłączamyodniegododatkowe

urządzenia,np.dyskitwarde.Jeśli

wyposażeniekomputerajeststałe,

długieoczekiwanienakażdorazo-

wewykryciewszystkichurządzeń

niemasensu.

Naszczęściesekwencjęstartową

możnaskrócić,odpowiedniomo-

dyikującustawieniaBIOS-u.Opty-

malizacjamożeprzyspieszyćuru-

chamianiekomputeraoczasod

pięciusekunddonawetjednejmi-

nuty.Niestety,przyspieszenienie

jestjednakowedlawszystkichkom-

puterów.Jestonozależneodznaj-

dującejsięwnichpłytygłównej

orazodjejwyposażenia.Ponadto

płytykorzystajązróżnychodmian

BIOS-ów.Naszczęściewiększość

bazujenadwóchwzorcowychod-

mianach,opartychnainterfejsach

AwardlubPhoenix.Dlategoprze-

prowadzanieoptymalizacjipokaże-

mynatychdwóchprzykładach.

Uwaga!

Opisywane tu czynności stanowią głębo-

ką ingerencję w konigurację komputera.

Mogą spowodować, że system przestanie

się uruchamiać, choć skutki błędnej kon-

iguracji w przypadku BIOS-u zwykle są

odwracalne. Redakcja starannie przy-

gotowuje i sprawdza wszystkie materiały,

jednak czytelnik musi mieć świadomość,

że wszelkich zmian w BIOS-ie dokonuje

na własną odpowiedzialność.

 Wyłączanie nieużywanych kontrolerów dysków

Dodatkowe kontrolery 2 35>04 dyskówtwar-

dychzainstalowanenapłyciegłównejznacznie

zwiększająmożliwościrozbudowykomputera.

Jeślijednakniesąwykorzystywane,tospowal-

niająkażdorazowystartkomputera,gdyżza-

przątająuwagęBIOS-u.Naszczęściemożnaje

wyłączyć,znacznieskracającczaspotrzebnyna

uruchomieniekomputera.

Award BIOS

1 Wywołaj Setup BIOS 2 35>05 (podprogram

sądonichpodłączone,powinieneśtekontrolery

wyłączyć.WprzeciwnymrazieBIOSzakażdym

razembędziepróbowałwykryćpodłączoneurzą-

dzenia,cozabierasporoczasu.Abywyłączyćkon-

trolerSerialATA,klawiszemstrzałkiprzejdźdo

funkcji n

2 Strzałkąwlewonaklawiaturzeprzejdźdo

cji n .

Strzałką

w dół na

klawiatu-

rzeprzejdź

domenu n

inaciśnij [Enter] .

3 Wotwartymoknieprzejdźdofunkcji n

wbudowanywBIOS,pozwalającynazmia-

nęjegoparametrów),naciskającklawisz [Del]

lub [F1] wtrakcieuruchamianiakomputera.

2 W głów-

inaciskającklawisz PageUp lub

PageDown ,wybierzwartość n .

Podobniewyłączkolejnykontrolerzainstalowa-

nynapłyciegłównej.Wybierzfunkcję n

nymoknie

programu,uży-

wającklawiszy

strzałek,przejdź

dosekcji n

inaciśnij

[Enter] .

3 Jeżelitwojapłytagłównajestwyposażona

iustawdlaniejwartość n .

Phoenix BIOS

1 Wtrakcieuruchamianiakomputerawejdź

inaciśnij [Enter] .

Wokienku wybierz

funkcję n .

Wprowadzone zmiany za-

twierdźklawiszem [Enter] .

Nazwykontroleramogąsięróżnićzależnieodtego,

jakajegoodmianajestzainstalowanawkompute-

rze,możetobyćnp.

wdodatkowykontrolerlubnawetkilkakon-

trolerówdyskówtwardych,ażadnenapędynie

Dlaniegorównieżwybierzfunkcję .

Urządzeniapodłączonedopłytygłównejsąza

każdymrazemodszukiwaneprzezBIOS.Doty-

czytourządzeńkorzystającychzinterfejsu IDE

2 35>06 :dyskówtwardychinapędówoptycznych,

aleteżsamychkabliłączącychjezpłytągłówną.

Tenproces,zwanyautodetekcją,wydłużaczas

startukomputera.Jeśliwkoniguracjiniedo-

konujemyczęstychzmian,BIOSniemusikaż-

dorazowosprawdzaćpodzespołówpodłączonych

dopłyty.Możemywięcautodetekcjęwyłączyć.

Niestety,nieudasiętegozrobićwBIOS-achPho-

enix,wktórychniemafunkcjipozwalającychna

wyłączenieprocesuodszukiwaniaurządzeń.

przejdźdofunkcji n

ku klawiszami

strzałekwybierz

wartość n .

Zatwierdźzmia-

ny, naciskając

[Enter] .Pamiętaj,żeniekażdyBIOSumożliwia

otwarciedodatkowegookienkazapomocąprzy-

cisku [Enter] .Wstarszychodmianachzmiany

wartościfunkcjidokonujemy,naciskającprzy-

cisk Page Up lub Page Down .

2 Przejdźdoopcji

inaciśnij [Enter] .

Zazwyczajdotego kanału IDE 2 39>07 podłączo-

nyjestdysktwardy,dlategowotwartymokien-

inaciśnij [Enter] .DotegokanałuIDEpod-



PC Format 9/2006

02xx_Temat numeru_2.indd 31

2006-07-27 16:40:16

TEMAT NUMERU

sek-

doBIOS-upłytygłównej,korzystajączprzy-

cisku [Del] lub [F2] .Jeśliniejesteśpewien,któ-

regoklawiszamaszużyć,przeczytajzawartość

ramki„JakwejśćdoBIOS-u”.

 Wyłączanie autodetekcji w Award BIOS

1 Strzałkąwdółlubwgóręnaklawiaturze

TEMAT NUMERU

Szybszy i lepszy komputer

łączony jest

zwykle napęd

optyczny, dlate-

go wybierz war-

tość n ,

a wprowadzone

zmiany zatwierdź przyciskiem [Enter] .

Którą z tych wartości wybierzesz, zależy od ro-

dzaju taśm IDE podłączonych do pierwszego

i drugiego kanału kontrolera (patrz ramka „Ro-

dzaje taśm IDE”) oraz standardu IDE, z którym

jest zgodny napęd optyczny. Jeśli pracuje on

w wyższym try-

bie, ustaw taką

samą wartość

jak dla dysku

twardego, czyli n .

Wprowadzone ustawienia skrócą czas potrzebny

na automatyczne wykrycie taśm komunikacyjnych

łączących napędy z kontrolerem płyty głównej.

Rodzaje taśm IDE

Do komunikacji napędów z interfejsem IDE mogą

być wykorzystane dwa rodzaje taśm.

Taśma ATA33, dysponująca 40 pasmami sygnało-

wymi, przeznaczona jest do napędów pracujących

Ú Odłączanie nieużywanych kanałów

Podczas startu komputera BIOS sprawdza, jakie

urządzenia są połączone do poszczególnych ka-

nałów IDE i SATA. Jeśli wyłączysz sprawdzanie

kanałów, do których nie są podłączone żadne

urządzenia, przyspieszysz start komputera.

Award BIOS

1 Wyjdź z sekcji

2 W otwartej palecie ponownie przejdź do

w maksymalnym trybie UltraATA/33 2 39>08 .

Z kolei nowsza odmiana taśmy Ultra ATA66/

100/133 wyposażona jest już w 80 linii i przezna-

czona do dysków o większej przepustowości, zgod-

nych ze standardem Ultra ATA/66/100/133. Nie

wszystkie linie w tej taśmie służą do komunikacji.

i naciśnij [Enter] . W okienku, które się otworzy,

przejdź za pomocą

klawisza strzałki do

opcji n .

Wprowadzone zmia-

ny zatwierdź, naciskając [Enter] . Wyjdź, naciska-

jąc klawisz [Esc] .

3 W ten sam sposób wyłącz w sekcji

pozostałe kanały, przy których widnieją wartości

lub . Dzięki temu BIOS nie

będzie przeszukiwał kanałów, do których nie

jest podłączony żaden napęd.

Phoenix BIOS

1 Strzałką w lewo przejdź do funkcji .

naciska-

jąc klawisz

[Esc] , przejdź

do działu n

(standardowe

ustawienia

BIOS-u) i naciśnij [Enter] . Przejdź do pierwszego

kanału, przy którym widnieje wartość

lub , i naciśnij [Enter] . W naszym przy-

kładzie jest to

Tak naprawdę sygnały „kursują” po przewodach tych

samych co w przypadku taśm ATA33, dodatkowe

przewody pełnią rolę ekranów minimalizujących prze-

słuchy międzyliniowe i redukujących odbicia sygnałów.

Jeżeli jednak do nowego dysku twardego typu

ATA/133 podłączymy taśmę ATA33, szczytowy

transfer tego urządzenia zostanie automatycznie

zredukowany do pułapu 33 MB/s.

Jak wejść do BIOS-u

Płyty główne wyposażone są w różne odmiany

BIOS-ów, do których można się dostać na wiele

sposobów. W większości przypadków podczas uru-

chamiania komputera trzeba wcisnąć klawisz [Del] ,

w niektórych płytach [F2] . Jeśli jest inaczej, a ty nie

wiesz, jakim klawiszem możesz się dostać do pro-

gramu Setup BIOS, przyjrzyj się pierwszemu ekranowi,

który pojawia się zaraz po uruchomieniu komputera.

Tam zwykle wyświetlona jest linijka z informacją,

jaki klawisz nacisnąć, aby dostać się do BIOS-u n .

Strzałką w dół przejdź do pierwszej funk-

cji z lub z , przy której wid-

nieje wartość . W naszym przy-

kładzie pierwszym takim kanałem jest n .

W otwartym okienku

wybierz opcję n .

Zmiany zatwierdź klawi-

szem [Enter ]. Teraz, zamiast

opcji przy funkcji

będzie igurowała wartość .

Naciśnij klawisz [Esc] , aby wyjść z palety

3 Podobnie postąp z pozostałymi kanałami,

przy których widnieje wartość

Zaznacz tę funkcję. Naciśnij klawisz [Enter] .

2 W otwartej palecie będzie podświetlona

Jeśli nie ma tam takiej pozycji, pozostaje przewertowa-

nie instrukcji obsługi dołączonej do płyty głównej.

funkcja . Naciśnij klawisz [Enter] .

Oczywiście po podłączeniu nowego dysku do

kolejnego kanału, trzeba z powrotem włączyć

ten kanał, by dysk został wykryty przez BIOS.

Ú Ustawianie sekwencji startowej

Domyślnie ustawiona sekwencja startowa nie-

potrzebnie wydłuża proces startu komputera,

ponieważ BIOS sprawdza, który z napędów jest

wyposażony w sektory z systemem operacyjnym.

Oszczędź mu tej pracy i wskaż dysk, z którego

będzie ładowany system operacyjny.

Award BIOS

1 Wyjdź z sekcji

(zaawansowane ustawienia BIOS-u). Tutaj możesz

tak zmodyikować sekwencję startową BIOS-u,

aby nie sprawdzał wielu napędów w poszuki-

waniu systemu.

2 Dla funkcji (urucha-

łek zaznacz nazwę dysku systemowego, w na-

szym przykładzie jest to n .

mianie z pierwszego zdeiniowanego urzą-

dzenia) ustaw wartość . Dla funkcji

oraz

Klawiszem [Page Up] przesuń go na pierwszą

pozycję. Wyjdź z tej podsekcji, wciskając [Esc] .

Phoenix BIOS

1 W głównym oknie BIOS-u strzałką w pra-

wciskając klawisz [Esc] , i przejdź do n

(uruchamianie z drugiego i trzeciego urządzenia)

ustaw wartość . Do wprowadzania

zmian korzystaj ze strzałek i klawisza [Enter] .

3 Przejdź do podsekcji

wo przejdź do

sekcji . Naciska-

jąc klawisz [Enter] ,

przejdź do funkcji n ,

która z reguły jest na

pierwszej pozycji. Jeśli jej tam nie ma, przejdź

strzałkami w dół do tej funkcji.

(kolejność wyszukiwania systemu na dyskach

twardych) i naciśnij [Enter] . Klawiszami strza-

PC Format 9/2006

02xx_Temat numeru_2.indd 32

2006-07-27 16:40:32

SOFTWARE

opcji n

Szybszy i lepszy komputer

TEMAT NUMERU

cja lub

Naciśnij klawisz [Enter] . W pierwszym przypad-

ku w otwartym okienku, korzystając ze strzałki

w dół, zaznacz

opcję n .

W niektórych

przypadkach trzeba wybrać nazwę dysku, z któ-

rego uruchamiany

jest system operacyj-

ny. U nas jest to n .

Wprowadzone zmiany zatwierdź klawiszem

[Enter] .

– i naciśnij klawisz [Enter] . W otwartym okien-

ku, klawiszami kursora przejdź w dół tak, abyś

zaznaczył funkcję . Wprowadzoną zmia-

nę zatwierdź, naciskając klawisz [Enter] . Tak samo

postąp z opcją .

4 Naciskając klawisz [Esc] , wyjdź z menu

–

lub

Jeśli nie jest, przejdź do niej klawiszem strzałki

w dół i naciśnij klawisz

[Enter] . W otwartym

okienku strzałką w dół

wybierz funkcję n .

Wprowadzoną mody-

ikację zatwierdź, na-

ciskając klawisz [Enter] . Następnie naciśnij kla-

wisz [Esc] , by wyjść z menu

. Strzałką w dół

przejdź do menu .

Naciśnij klawisz [Enter] . W otwartej palecie zwy-

kle jest zaznaczona funkcja:

Po zmianach komputer nie będzie uruchamiał

się z dyskietki ani płyty. Jeśli będziesz tego po-

trzebował, przywróć ustawienia początkowe.

 Wyłączanie FDD i inicjowanie karty

W wielu BIOS-ach jest ustawione domyślnie au-

tomatyczne sprawdzanie, czy w stacji dyskietek

( FDD 2 39>09 ) znajduje się dyskietka – można wy-

łączyć tę procedurę. Czas uruchamiania kom-

putera skrócisz także, wskazując złącze, w któ-

rym jest zainstalowana karta graiczna.

Award BIOS

1 Wyłącz poszukiwanie dyskietki w napędzie

na (jeśli masz kartę AGP)

lub (jeśli masz kartę PCI Express).

Phoenix BIOS

1 W niektórych odmianach BIOS-ów typu

2 Klawiszem strzałki w lewo przejdź do sek-

Phoenix jest funkcja, która przy każdym

starcie komputera sprawdza obecność dyskietki

w stacji dyskietek. Włączona, nieco wydłuża czas

startu komputera. Aby ją wyłączyć, przejdź do

i naciśnij [En-

ter] . Strzałką w dół przejdź do opcji

i naciśnij klawisz [Enter] .

Teraz przejdź do funkcji

dyskietek przy każdorazowym starcie sys-

temu. Odszukaj funkcję

i naciśnij klawisz [Enter] . Jeśli masz kartę gra-

iczną PCI Express,

strzałką wybierz war-

tość n .

Zatwierdź ustawienia klawiszem [Enter] , a póź-

niej wciśnij [Esc] , by wyjść z palety

i naciśnij [Enter] . W otwartym oknie strzałką

w górę na klawiaturze zaznacz funkcję

Zmiany zatwierdź klawiszem [Enter] , przyciskiem

[Esc] wyjdź z menu

2 Dla opcji (inicjo-

wanie karty graicznej) zamień wartość

 Przyspieszanie pracy dysków

Uruchamianie komputera można przyspieszyć,

redukując czas rozruchu dysków twardych. Poza

tym wybranie 32-bitowego trybu pracy pozwoli

na zwiększenie ich wydajności. Ta ostatnia funk-

cja dostępna jest tylko w BIOS-ie Phoenix.

Award BIOS

1 Zminimalizuj czas opóźnienia potrzebny

krótki czas startu BIOS-u nie wystarcza do ich

zainicjowania.

2 Jeżeli jednak któryś z napędów nie będzie

do funkcji kontrolującej kanał, do którego

podłączony jest systemowy dysk twardy. W na-

szym przykładzie jest to

poprawnie wykrywany podczas startu

BIOS-u, wstaw dla

wartość

Naciśnij [Enter] .

3 Przejdź klawiszami strzałek w dół, do funk-

nieco większą, np. .

Phoenix BIOS

1 Klawiszem strzałki w lewo przejdź do funk-

na uruchomienie urządzeń IDE. Przejdź

do funkcji n

cji .

Naciśnij [Enter] . Z otwartego

okienka wybierz funkcję n

i naciśnij klawisz [Enter] .

4 Powyższa operacja zwiększy prędkość

cji . Strzałką w dół zejdź do opcji

i naciśnij klawisz [Enter] .

W otwartej sekcji przejdź do opcji:

(opóźnienie dysków twardych)

i posługując się klawiszami [PageUp]

lub [PageDown] wybierz wartość n .

Funkcja ta wprowadza sztuczne opóźnienia po-

trzebne do wykrycia starszych napędów, którym

i ponownie naciśnij [Enter] . Teraz w otwartym

okienku strzałką w górę przejdź

do wartości n .

Zatwierdź to ustawienie kla-

wiszem [Enter] , a później naciśnij [Esc] .

działania twojego dysku twardego. Jednak

po uruchomieniu systemu musisz zainstalować

sterowniki kontrolera IDE z krążka CD dołączo-

nego do płyty głównej, ewentualnie pobrać je

ze strony WWW producenta płyty głównej.

 Zapisywanie wprowadzonych zmian

2 Wyświetli się pytanie: .

Dla pewności wciśnij klawisz [Y] , a następnie

[Enter] , aby utrwalić wprowadzone zmiany.

Phoenix BIOS

1 Klawiszem strzałki w lewo przejdź do menu

2 Pojawi się okienko:

Award BIOS

1 Wyjdź z sekcji

klawiszem [Esc] . Następnie przejdź do funk-

. Nastąpi automatyczne zaznaczenie

z podświetloną wartością n ,

naciśnij zatem jeszcze raz klawisz [Enter] .

Komputer uruchomi się ponownie, z wprowa-

dzonymi przez ciebie zmianami.

cji

. Naciśnij [Enter] .

opcji

. Naciśnij [Enter] .



PC Format 9/2006

02xx_Temat numeru_2.indd 33

2006-07-27 16:40:48

2 W otwartym oknie będzie zaznaczona funk-

3 Przejdź strzałką w dół do ostatniej funkcji

cji . Następnie strzałką w dół

przejdź do funkcji n

i ustaw dla niej wartość

2 Klawiszem strzałki w dół lub w górę przejdź

Dotychczas wszystkie dokonane modyikacje

nie zostały jeszcze zatwierdzone. Aby je uak-

tywnić, należy zapisać w pamięci BIOS-u do-

konane zmiany.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: