Ecclesia in America, s. 122.pdf

Ecclesia in America

Wybrane problemy Koæcio¸a w Ameryce Po¸udniowej

w æwietle posynodalnej adhortacji Jana Paw¸a II

Pod redakcj

JarosĀawa RĄaÃskiego OMI

Missio-Polonia

Warszawa 2003

Spis treåci

Korekta:

Olga älusarczyk

SkĀad:

Krzysztof Kopania

JarosĀaw RĄaÃski OMI

SĀowo wst·pne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5

Piotr Artur SokoĀowski SVD

Ecclesia in America Ï przesĀanie dla KoåcioĀa na kontynencie

amerykaÃskim oraz dla KoåcioĀa powszechnego . . . . . . . . . . .11

Ludwik Fs SVD, Stefan KukuĀa SVD

Misyjne kongresy latynoamerykaÃskie COMLA 7 Ï CAM 2 . . .31

RadosĀaw Jaszczuk CSSR

Wybrane aspekty Nowej Ewangelizacji

w åwietle posynodalnej adhortacji apostolskiej

Jana PawĀa II Ecclesia in America . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .45

Tomasz Szyszka SVD

Wyzwanie do ewangelizacji kultury wedĀug adhortacji

Jana PawĀa II Ecclesia in America . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .75

Ks. Jan Piotrowski

Maryjne drogi ewangelizacji Ameryki ÿaciÃskiej . . . . . . . . . .103

WĀadysĀaw Kowalak SVD

Nowe ruchy (para)religijne na kontynencie amerykaÃskim . . .115

Ks. Piotr Mazurkiewicz

Janusowe oblicze globalizacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .155

Ks. Andrzej Franciszek Dziuba

Ku prawom czĀowieka i demokracji w Ameryce ÿaciÃskiej . .171

JarosĀaw RĄaÃski OMI

Potrzeba troski o ekologi· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .205

Wojciech Kluj OMI

Przewodnie idee adhortacji

Ecclesia in America w kontekåcie

jej rdeĀ i odnoånikw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .223

Adhortacja apostolska Ecclesia in America

(PrzekĀad: RadosĀaw Jaszczuk CSSR) . . . . . . . . . . . . . . . . . . .243

¨ Papieskie DzieĀa Misyjne w Warszawie

ISBN 83-86271-57-4

Missio-Polonia

Skwer Ks. Kard. Stefana WyszyÃskiego 9

01-015 Warszawa

tel: (022) 838-29-44; 636-93-28

fax: (022) 838-00-08

e-mail pdm@missio.org.pl

SĀowo wst·pne

âPowiedz biskupowi, Ąe to Maryja Dziewica ci· posyĀa i powtrz

moje wielkie pragnienie, aby mie w tym miejscu koåciĀÒ Ï usĀyszaĀ

w 1531 r. Juan Diego, kiedy chciaĀ wymwi si· od misji, powierzonej

mu podczas objawieÃ. I rzeczywiåcie. W tym miejscu wyrsĀ koåciĀ

nie tylko ten materialny, z wiekami okazalszy, strzegcy cudownego

obrazu Pani z Guadalupe, ale przede wszystkim duchowy, indiaÃski,

mocno zakorzeniony w miejscowej tradycji. I w tym miejscu, w naj-

wi·kszym sanktuarium Maryjnym w Ameryce ÿaciÃskiej, Jan PaweĀ II

zwrciĀ si· do wszystkich mieszkaÃcw kontynentu z posynodaln ad-

hortacj Ecclesia in America .

Ten liczcy 147 stron dokument jest owocem Synodu Biskupw

Ameryki ÿaciÃskiej i stanowi swego rodzaju âstreszczenieÒ dziaĀalno-

åci misyjnej. Zaraz na pocztku podkreåla on dar Āaski spotkania

z Chrystusem oraz 500-lecie dziejw ewangelizacji kontynentu, ktry

gromadzi dzisiaj najwi·ksza liczb· katolikw: prawie poĀow· ogĀu ka-

tolikw, Ąyjcych w åwiecie. Najwi·kszym darem, jaki Ameryka ÿa-

ciÃska otrzymaĀa od Pana jest dar wiary, ktry stanowi o jej chrzeåci-

jaÃskiej toĄsamoåci. Owocem ewangelizacji jest takĄe uczynienie

Ewangelii wĀasnoåci Indian, cz·åci ich kultury, czego najwi·kszym

przykĀadem jest wĀaånie historia objawieÃ Matki BoĄej w Guadalupe.

Do tego KoåcioĀa naleĄ takĄe potomkowie Afrykanw, przywiezio-

nych tutaj jako niewolnicy oraz katolicy z KoåcioĀw Wschodnich.

Ojciec äwi·ty zwrciĀ uwag· na potrzeb· poszanowania prawa tu-

bylcw do wĀasnej ziemi oraz sprzeciwiĀ si· marginalizacji imigrantw.

KoåciĀ - jeåli chce by wierny Ewangelii Ï musi kroczy drog soli-

darnoåci i zwraca uwag· zwĀaszcza na grupy etniczne, b·dce przed-

miotem niesprawiedliwej dyskryminacji. âW efekcie trzeba wykorze-

ni wszelkie prby marginalizacji w stosunku do ludnoåci indiaÃskiejÒ

Ï stwierdza PapieĄ dodajc, Ąe âna pierwszym miejscu zakĀada to, Ąe

powinno si· respektowa ich prawo do ziemi i pakty zawarte z nimi;

jednoczeånie trzeba zaspokoi ich uzasadnione potrzeby spoĀeczne, sa-

nitarne i kulturalneÒ (EAm 64). Ojciec äwi·ty przypomniaĀ, Ąe âĄe

Amerykanie pochodzenia afrykaÃskiego cierpi nadal w niektrych

miejscach na skutek uprzedzeÃ etnicznych, ktre s waĄn przeszkod

do spotkania z ChrystusemÒ (EAm 64).

Odnoszc si· do problemu imigrantw Jan PaweĀ II przypomniaĀ, Ąe

w dziejach kontynentu amerykaÃskiego byĀo wiele ruchw migracyj-

nych, w wyniku ktrych przybywaĀo tam wiele kobiet i m·Ączyzn

w nadziei na lepsz przyszĀoå. Zjawisko to trwa do dzisiaj dotykajc

konkretnie wiele osb i rodzin, wywodzcych si· z rĄnych narodw

latynoskich tego kontynentu. OsiedliĀy si· one na PĀnocy, tworzc

w niektrych przypadkach znaczn cz·å ludnoåci. Wobec migrantw

âpotrzebna jest postawa goåcinnoåci i troskliwoåci, ktra zach·ciĀaby

ich do integracji w Ąycie koåcielne, bez naruszania ich wolnoåci i wĀa-

åciwej im toĄsamoåci kulturowejÒ Ï gĀosi dokument (EAm 65).

Mwic o rĄnych aspektach Ąycia spoĀecznego Jan PaweĀ II pod-

kreåliĀ, Ąe ewangelizacja Ameryki nie jest rozdziaĀem zamkni·tym, hi-

stori ocenian rĄnie w zaleĄnoåci od opcji politycznej i sposobu my-

ålenia. Adhortacja zaznacza, Ąe takĄe dzisiaj Ameryka potrzebuje

Ewangelii i KoåcioĀa, stawiajc przed nim liczne wyzwania. Wård

nich PapieĄ wymieniĀ naglce wyzwania spoĀeczne, m. in. trosk· o po-

szanowanie praw czĀowieka, zachowywanie reguĀ demokracji, nega-

tywne skutki globalizacji oraz zadĀuĄenie zewn·trzne licznych krajw,

urbanizacja, korupcj·, handel i uĄywanie narkotykw, dbaĀoå o årodo-

wisko naturalne. By sprosta tym wszystkim wyzwaniom potrzebna

jest odnowa serca oraz duch toĄsamoåci chrzeåcijaÃskiej. ÿczy si· to

zaå z gĀ·bokim nawrceniem serca.

Uznajc zĀoĄonoå zadĀuĄenia zagranicznego paÃstw biednych, Pa-

pieĄ wskazuje na koniecznoå znalezienia drg wyjåcia z tej sytuacji.

Ponawiam moje pragnienie Ï podkreålaĀ Ojciec äwi·ty ÏĄeby Papieska

Rada Iustitia et Pax, wraz z innymi kompetentnymi organizmami, ja-

kim jest sekcja do Stosunkw z PaÃstwami Sekretariatu Stanu, â szuka-

Āa, w studium i w dialogu z reprezentantami Pierwszego äwiata i z od-

powiedzialnymi za Bank äwiatowy i Mi·dzynarodowy Fundusz Mone-

tarny, sposobw rozwizania dla problemu dĀugu zagranicznego

i norm, ktre uniemoĄliwiĀyby powtarzanie si· takich sytuacji w przy-

padku przyszĀych poĄyczekÒ (EAm 59).

KoåciĀ moĄe takĄe skutecznie pracowa na rzecz rozwizania po-

waĄnego problemu handlu narkotykami, wspĀpracujc z wĀadzami

paÃstwowymi oraz z przedstawicielami przedsi·biorstw prywatnych

i organizacji pozarzdowych w celu wprowadzenia w Ąycie konkret-

nych projektw, dĄcych do wyeliminowania tego handlu, ktry za-

graĄa narodom Ameryki. WspĀpraca ta powinna polega m.in. na po-

parciu inicjatyw, ktre uniemoĄliwiaj âpranie brudnych pieni·dzyÒ

i uĀatwiaj kontrol· dbr osb zamieszanych w handel narkotykami

(EAm 61).

PapieĄ sprzeciwia si· takĄe âkulturze åmierciÒ jako modelowi spo-

ĀeczeÃstwa, w ktrym dominuj silni, marginalizujc, a nawet eliminu-

jc sĀabych. Wymienia przy tej okazji nienarodzone dzieci, b·dce bez-

bronnymi ofiarami aborcji, ludzi starych i chorych na choroby nieule-

czalne, poddawanych czasami eutanazji oraz âliczne istoty ludzkie ze-

pchni·te na margines przez konsumpcjonizm i materializmÒ (EAm 63).

Adhortacja pokazuje nam takĄe, Ąe wiele uwagi Jana PaweĀ II po-

åwi·ca modlitwie oraz potrzebie powoĀaÃ kontemplacyjnych. I to

wszystko, by wzmocni i ocali zaangaĄowanie w pomoc innym, tak

bardzo potrzebne wĀaånie tam, gdzie zrodziĀa si· teologia wyzwolenia

w stylu marksistowskim, gdzie sekty daj zna o sobie, gdzie jest tyle

potrzeb spoĀecznych: ta duchowoå nie sprzeciwia si· spoĀecznemu za-

angaĄowaniu chrzeåcijan. KapĀanw zaå prosi, by wi·cej uwagi i czasu

poåwi·cali celebrowaniu sakramentu pojednania i w ten sposb two-

rzyli pojednane ze sob wsplnoty, ktre stan si· znakiem w åwiecie

napi·tnowanym przez liczne podziaĀy ideologiczne, etniczne, ekono-

miczne i kulturalne.

W adhortacji Jan PaweĀ II przywoĀuje takĄe myål przewodni Syno-

du, Ąe kontynent jest jeden i zarwno biskupi, jak i wsplnoty chrzeåci-

jaÃskie oraz wszelkie instytucje powinny pracowa razem na rzecz tej

jednoåci, niestrudzenie budowa toĄsamoå chrzeåcijaÃsk. Znajduje

ona potwierdzenie w solidarnoåci i stawianiu czoĀa najtrudniejszym

wyzwaniom kontynentu. Nieodzownie trzeba tutaj zaczerpn Ï pod-

kreåla PapieĄ Ï z nauki spoĀecznej KoåcioĀa, ktra przenikni·ta jest mi-

Āoåci i trosk o ubogich. Ta troska o najbardziej potrzebujcych nie

wyklucza jednak z pola ewangelizacji ludzi bogatych czy b·dcych

u wĀadzy. Przypomina takĄe o jednym z wymagaÃ Synodu, ktre m-

wi, iĄ KoåciĀ w Ameryce powinien wi·cej mwi o Jezusie Chrystu-

sie, ludzkiej twarzy Boga oraz boskiej twarzy czĀowieka. Aby to zreali-

zowa i pogĀ·bi potrzebna jest troska o katechizacj· oraz wysiĀek

ewangelizacji kultury, w tym takĄe wzmocnienia oårodkw nauczania

katolickiego. PapieĄ zwrciĀ si· przy tym do rzdzcych, by w imi·

wolnoåci wychowania przyznali prawo do istnienia szkoĀom katolic-

kim, gdyĄ monopol paÃstwa w tej dziedzinie moĄna uzna za przejaw

totalitaryzmu.

Pod koniec adhortacji PapieĄ poåwi·ca wiele miejsca misjom ad

gentes . Liczne wyzwania, jakie czekaj KoåciĀ w Ameryce ÿaciÃskiej,

nie zwalniaj go z przywileju i potrzeby misji poza granicami konty-

nentu jak rwnieĄ w miejscach i årodowiskach, gdzie Jezus Chrystus

jest nieznany czy teĄ zapomniany. âPonadto KoåcioĀy partykularne

Ameryki s powoĀane, aby rozcign zapaĀ ewangelizacyjny poza gra-

nice swego kontynentu. Nie mog one zachowywa tylko dla siebie

niezmierzonych bogactw swojego chrzeåcijaÃskiego dziedzictwa. Po-

winny nieå je caĀemu åwiatu i przekazywa tym, ktrzy go jeszcze nie

znajÒ (EAm 74). PapieĄ uznaje za swoj propozycj· Ojcw Synodal-

nych, by bardziej zacieånia wspĀprac· bliniaczych KoåcioĀw, posy-

Āa misjonarzy do pracy na kontynencie i poza jego granicami, wzmac-

nia zgromadzenia misyjne oraz nadawa Ąyciu kontemplacyjnemu

wymiar misyjny KoåcioĀa.

W niniejszej publikacji po raz pierwszy zostaĀ zaprezentowany pol-

skoj·zyczny tekst adhortacji Ecclesia in America . Wprowadzaniem do

publikacji jest przedstawienie gĀwnych idei teologicznych adhortacji

w kontekåcie miejscowego KoåcioĀa oraz jej znaczenie dla KoåcioĀa

powszechnego (Piotr SokoĀowski). Nast·pnie omwione zostaĀy wy-

brane problemy KoåcioĀa w Ameryce PoĀudniowej, podkreålone w ad-

hortacji, a przedstawione przez polskich misjologw. Poruszono m. in.

histori· i znaczenie misyjnych kongresw latynoamerykaÃskich (Lu-

dwik Fs, Stefan KukuĀa), potrzeb· nowej ewangelizacji oraz misji po-

za granicami kontynentu (RadosĀaw Jaszczuk), wyzwania ewangeliza-

cji kultury (Tomasz Szyszka), Maryjne drogi ewangelizacji (Jan Pio-

trowski) oraz wyzwanie, jakim s dla KoåcioĀa nowe ruchy religijne

(WĀadysĀaw Kowalak). W bloku problemw spoĀecznych omwiono

takĄe negatywne skutki globalizacji (Piotr Mazurkiewicz), problemy na

kontynencie, zwizane z prawami czĀowieka i demokracj (Andrzej

Dziuba) oraz problem ekologii (JarosĀaw RzaÃski). CaĀoå wieÃczy

omwienie aparatu krytycznego adhortacji (Wojciech Kluj) oraz jej

tekst w j·zyku polskim. KoÃczc t· adhortacj· apostolsk Jan PaweĀ II

poleciĀ wiernym modlitw· za rodziny w Ameryce proszc w niej, m.in.,

by KoåciĀ Chrystusowy w Ameryce âkwitĀ i pomnaĄaĀ owoce åwi·to-

åciÒ. Niniejsza publikacja przybliĄa niektre aspekty Ąycia tego Ko-

åcioĀa w nadziei, iĄ rozbudzi nieco zainteresowanie nim samym oraz

bogactwem kultur, w ktre jest on wkorzeniony.

JarosĀaw RĄaÃski OMI

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: