Ostre stany zagrożenia życia – nagłe zagrożenia zdrowotne, nieprzewidywalne zagrożenia stanu zdrowia dające gwałtowną degradację lub śmierć, wymagające wdrożenia leczenia.
Cel – zmniejszenie i uniknięcie śmierci
Śmierć do uniknięcia
- śmiertelność przedszpitalna w Polsce: 12,5%, na świecie: 4,5%
- 20% ofiar umiera w ciągu pierwszych 6 godz. w szpitalu
- 41% ofiar trafia do szpitala w czasie powyżej 3 godz.
- 62,4% zgonów – śmiertelność okołourazowa
Urazy – obrażenia fizyczne, uszkodzenia organizmu będące wynikiem urazu, tj. energii zewnętrznej, która przekracza tolerancję ciała. W Polsce jest to 3. przyczyna zgonów (po chorobach układu krążenia i nowotworach) i 4. przyczyna inwalidztwa
Opieka w urazach:
- profilaktyka p/urazowa
- pierwsza pomoc
- pomoc szpitalna
- rehabilitacja
Śmierć okołourazowa
- natychmiastowa (minuty) – 50% à profilaktyka
- wczesna (do 2 godz.) – 30% à medycyna ratunkowa
- późna (dni, tygodnie) – 20% à OIOM
Cele i zadania Medycyny Ratunkowej
· podtrzymanie funkcji życiowych
· stabilizacja funkcji narządów i układów
· walka z bólem
· zabezpieczenie przed pomyłkami diagnostycznymi i terapeutycznymi
· koordynacja działań i priorytety
Struktury Medycyny Ratunkowej:
· CPR – Centrum Powiadamiania Ratunkowego
· Jednostki Pogotowia Ratunkowego, zespoły wyjazdowe W, R, N, karetki ratownicze (bez lekarza, ratownicy medyczni)
· SOR – Szpitalny Oddział Ratunkowy (to nie jest OIT !!!)
BLS – Basic Life Support – pierwsza pomoc metodami nieinwazyjnymi, bezprzyrządowe
ALS – Advanced Life Support – pierwsza pomoc lekarska, inwazyjna, przyrządowa.
Schemat organizacyjny:
· pierwsza pomoc -świadkowie, policja, straż pożarna i inni
· opieka przedszpitalna – paramedycy, ratownicy przedmedyczni , lekarskie zespoły pogotowania ratunkowego
· Szpitale
§ Iº - najbliższy posiadający SOR
§ IIº - wojewódzki, kliniczny, posiadający SOR
§ IIIº - Centrum Urazowe, Oddziały rehabilitacyjne
Łańcuch przeżycia:
- pomoc doraźna, wezwanie pomocy
- pomoc przedszpitalna
- transport
- lekarska pomoc specjalistyczna
- SOR lub oddział specjalistyczny
Opieka przedszpitalna
· kieruje się hasłem: ZOSTAŃ I DZIAŁAJ (STAY AND PLAY)
· niewykwalifikowani stosują BIERZ I PĘDŹ (SCOOP AND RUN)
· przedłużone ramię opieki szpitalnej
· jednolite standardy postępowania
Priorytety
- stany nagłe, reanimacja
- żółty – leczenie i obserwacja przez 24 – 72 godz.
- zielony – przyjęcia planowe
Struktura SOR
- obszar segregacji i przyjęć
- obszar resuscytacyjno – zabiegowy
- obszar obserwacji i budzeń
- obszar intensywnej terapii
- obszar ambulatoryjno – konsultacyjny
- obszar diagnostyczno – laboratoryjny
- zaplecze gospodarczo – administracyjne
- zaplecze zespołów wyjazdowych
- zaplecze dydaktyczne
π 1/2
m.mlotkowski