Szkodniki roślin strączkowych.pdf

Strona 12

WIADOMOŚCI ROLNICZE POLSKA

Czerwiec 2006

Szkodniki roślin strączkowych

Do najczęściej wystę-

pujących szkodników

roślin strączkowych

należą oprzędziki:

szary i pręgowany,

mszyce: trzmielino-

wo-burakowa i gro-

chowa, strąkowce:

bobowy i grochowy

oraz pachówka strą-

kóweczka.

ich krawędziach charaktery-

styczne ząbki. Dorosłe osob-

niki składają jaja w pobliżu

szyjki korzeniowej roślin.

Larwy oprzędzika żerują na

brodawkach korzeniowych

uszkadzając je i ograniczając

przez to wiązanie azotu atmos-

ferycznego. W następstwie

tego zmniejsza się plonowanie

roślin na skutek zredukowanej

obsady strąków i zmniejszonej

masy całych roślin. Najsku-

teczniejszą i najczęściej sto-

sowaną metodą ochrony przed

oprzędzikami jest stosowanie

zapraw nasiennych a po wscho-

dach chemicznych środków

ochrony roślin. Wartość pro-

gowa dla oprzędzików, która

stanowi o podjęciu decyzji

o chemicznym ich zwalczaniu

wynosi 10% roślin z uszkodzo-

nymi liśćmi. Duże znaczenie

w ograniczeniu występowania

oprzędzików mają metody

agrotechniczne - stosowanie

izolacji przestrzennej nowo za-

kładanych plantacji w stosunku

do już istniejących oraz do wie-

loletnich roślin motylkowych,

które mogą stanowić siedlisko

na celu uzyskanie odmian od-

pornych na te szkodniki. Do

metod niechemicznych należy

również stosowanie pułapek

feromonowych służących do

wyłapywania chrząszczy.

Bardzo często na plantacjach

roślin strączkowych występu-

ją w dużym nasileniu mszyce.

Uprawy bobiku atakuje mszy-

ca trzmielinowo-burakowa

(owady o długości około 2

mm, ciemnozielone), a grochu

siewnego mszyca grochowa

(owady o długości około 3,5-

-5,5 mm, zielone, niekiedy

różowe). W niektórych latach

szkodniki te mogą powodo-

wać duże szkody, wysysają

one bowiem soki z liści i łodyg

pokrywając je lepką wydzieli-

ną. W największym nasileniu

mszyce występują w okresie

pomiędzy tworzeniem pąków

kwiatowych a wykształcaniem

strąków. Szkodliwość mszyc

polega przede wszystkim na

zmniejszaniu plonu oraz po-

garszaniu jego jakości. Szkod-

niki te mogą także przenosić

wirusy powodujące choroby.

W walce z mszycami można

chemiczne zmniejszające ry-

zyko porażenia plantacji przez

mszyce to lokalizacja plantacji

z dala od nasienników buraka

się chrząszczy i brakiem moż-

liwości ustalenia optymalnego

terminu ich zwalczania. War-

tość progowa dla tego szkod-

Występowanie szkodnika za-

leży w dużej mierze od prze-

biegu warunków pogodowych

– w latach ciepłych i suchych

obserwuje się zwiększone wy-

stępowanie tego szkodnika niż

w latach wilgotnych i chłod-

nych. W zwalczaniu pachówki

strąkóweczki stosuje się me-

tody chemiczne polegające na

opryskiwaniu plantacji środka-

mi owadobójczymi oraz meto-

dy niechemiczne, do których

należy wczesny wysiew i zbiór

nasion, zakładanie plantacji

w miejscach przewiewnych

oraz wykonanie głębokiej orki

bezpośrednio po zbiorze na-

sion.

Oprócz omówionych szkod-

ników w zasiewach z roślinami

strączkowymi można spotkać

jeszcze inne rzadziej występu-

jące, takie jak: niszczyk zja-

dliwy w uprawie bobiku, czy

wciornastek grochowiec i pa-

ciornica grochowa w uprawie

grochu. Występują one jednak

rzadko, a ich znaczenie gospo-

darcze jest o wiele mniejsze

od omówionych szczegółowo

w niniejszym artykule.

Mając na uwadze propago-

wany w ostatnich latach in-

tegrowany system produkcji

roślinnej, w którym racjonalna

ochrona roślin uwzględniająca

rozsądne wykorzystanie środo-

wiska przyrodniczego odgrywa

bardzo ważną rolę należy pod-

kreślić, że we współczesnym

rolnictwie trzeba stosować za-

równo chemiczne, jak i agro-

techniczne metody zwalczania

szkodników. Decyzję o koniecz-

ności stosowania środków che-

micznych należy podejmować

indywidualnie dla każdej plan-

tacji w oparciu o ekonomiczne

progi szkodliwości agrofagów

i aktualny stan rozwoju roślin.

Wykaz środków chemicznych

przeznaczonych do zwalczania

omówionych szkodników ro-

ślin strączkowych zawarty jest

w Zaleceniach Ochrony Roślin

opracowanych przez Instytut

Ochrony Roślin w Poznaniu.

doc. dr hab.

Janusz Podleśny

IUNG-PIB w Puławach

UPRAWA ROŚLIN

 Nasilenie występowania

tych chorób w poszczególnych

latach zależy od wielu czyn-

ników, w tym przede wszyst-

kim od przebiegu warunków

pogodowych, częstotliwości

uprawy, zmianowania, gatun-

ku, odmiany i jakości materiału

nasiennego.

Najwcześniej pojawiający-

mi się szkodnikami na planta-

cjach roślin strączkowych są

oprzędziki. Na łubinach wy-

stępuje najczęściej oprzędzik

szary (chrząszcz podłużny,

szarordzawy, długości 6-8,5

mm), a w uprawach grochu

i bobiku oprzędzik pręgowa-

W przypadku roślin strączkowych spotkać

można rzadko występujące szkodniki np.

paciornica grochowa.

w przypadku mszycy trzmieli-

nowo-burakowej i wieloletnich

roślin motylkowatych w odnie-

sieniu do mszycy grochowej

oraz zwalczanie chwastów

takich jak: komosa biała czy

łopian, opryskiwanie prepara-

tami mszycobójczymi krzewów

trzmieliny, jaśminu i kaliny,

gdzie szkodniki te najczęściej

zimują. Znane są również od-

miany roślin strączkowych od-

pornych na mszyce.

Bardzo ważnym i niebez-

piecznym szkodnikiem roślin

strączkowych są strąkowce: bo-

bowy (chrząszcz długości 4-4,5

mm, czarny, pokryty rdzawymi

lub białymi włoskami) wystę-

pujący w bobiku i grochowy

(chrząszcz długości 4-5 mm,

czarny, pokryty rdzawobru-

natnymi włoskami) w grochu

siewnym. Szkodniki te poja-

wiają się najczęściej przed

kwitnieniem roślin i składają

jaja, z których następnie wylę-

gają się larwy wgryzające się

do wnętrza strąków a później

do nasion. Trudność w zwal-

czaniu strąkowców wynika

z długiego okresu pojawiania

nika wynosi 2 chrząszcze na 1

m 2 . Podobnie jak w przypad-

ku wcześniej wymienianych

szkodników zabiegiem ogra-

niczającym występowanie tego

szkodnika jest przedsiewne

zaprawianie nasion a w póź-

niejszym okresie wzrostu i roz-

woju roślin stosowanie insekty-

cydów - w okresie kwitnienia

roślin należy stosować środki

nieszkodliwe dla pszczół oraz

opryskiwać plantacje wieczo-

rem po zakończeniu ich oblotu.

Do metod niechemicznych na-

leży niszczenie resztek pożniw-

nych, które mogą być dobrym

siedliskiem dla przezimowania

tych szkodników. Prowadzone

są także badania nad uzyska-

niem odmian odpornych na

strąkowce.

Groźnym szkodnikiem za-

siewów grochu może być pa-

chówka strąkóweczka (motyl

długości 6-8 mm, o szarobru-

natnych skrzydłach). Pojawia

się na plantacjach z grochem

na przełomie maja i czerwca.

Szkodnik składa jaja, z któ-

rych wylęgają się gąsienice

wgryzające się do strąków.

Nasiona fasoli uszkodzone przez strąkowca fasolowego (Acanthodcelides

obtectus Say).

ny (chrząszcz czarny, długości

4-5 mm, pokryty brunatnymi

łuskami z jaśniejszymi pręga-

mi na przedpleczu). Chrząszcze

żerują na liściach wschodzą-

cych roślin, pozostawiając na

oprzędzików. Wczesny wysiew

nasion może także częściowo

ograniczyć ilość uszkodzeń

roślin powodowanych przez

oprzędziki. Prowadzi się rów-

nież prace hodowlane mające

stosować metody chemiczne

i niechemiczne. Wśród metod

chemicznych duże znacznie ma

stosowanie zapraw nasiennych

oraz stosowanie skutecznych

insektycydów. Metody nie-

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: