GOSPODARKA HORMONALNA
1. Hormon luteinizujący, lutropina, LH - wydzielany przez komórki przedniego płata przysadki mózgowej.
2. Hormon folikulotropowy , FSH - hormon tropowy (grupa hormonów wydzielanych przez komórki przedniego płata przysadki mózgowej, których zadaniem jest regulacja wydzielania innych hormonów) o budowie peptydowej. Pobudza dojrzewanie pęcherzyków Graafa i produkcję estrogenów.
3. ESTROGENY - grupa hormonów płciowych do których zalicza się estradiol, estron i estriol. Estrogeny są nazywane hormonami żeńskimi i najważniejszą rolę odgrywają w organizmie kobiet, ale są też niezbędne dla mężczyzn - ich niedobór w jądrach może powodować bezpłodność.
- Ich produkcja jest regulowana przez hormon folikulotropowy wydzielany przez przysadkę mózgową.
- Estrogeny są wytwarzane z cholesterolu jak wszystkie hormony steroidowe.
- Synteza zachodzi w jajnikach oraz w niewielkim stopniu w innych tkankach: łożysku, tkance tłuszczowej, kościach, mózgu.
- Estron jest również wytwarzany przez adipocyty (komórki tkanki tłuszczowej).
- W osoczu występują w formie związanej z albuminą lub globuliną wiążącą steroidy płciowe (SSBG).
U mężczyzn estrogeny są w niewielkich ilościach produkowane przez jądra i korę nadnerczy.
Estrogeny wpływają na wiele cech i funkcji organizmu, szczególnie kobiecego.
W zakresie budowy ciała są odpowiedzialne za:
- kształtowanie się żeńskich narządów płciowych w czasie rozwoju płodowego i po urodzeniu (I-rzędowe cechy płciowe),
- rozwój drugorzędnych cech płciowych kobiecych
- kształtowanie się psychiki i popędu płciowego (III-rzędowe cechy płciowe).
W trakcie cyklu miesiączkowego stężenie estradiolu zmienia się, co wywołuje określone efekty fizjologiczne:
· w fazie folikularnej cyklu miesiączkowego stymulują rozrost błony śluzowej macicy i odbudowę w niej naczyń krwionośnych;
· przygotowują błonę śluzową macicy na przyjęcie zapłodnionego jaja;
· pobudzają gruczoły śluzowe szyjki macicy do wydzielania śluzu;
· w fazie lutealnej cyklu miesiączkowego powodują rozrost endometrium i ułatwiają zagnieżdżenie jaja;
· kończą krwawienie miesiączkowe.
W trakcie krwawienia ich stężenie wzrasta, co prowadzi do wzrostu krzepliwości krwi i zakończenia krwawienia.
· zaburzenia miesiączkowania
· niepłodność
· zanik (lub ograniczone występowanie) II-rzędowych
cech płciowych
o męska sylwetka
o hirsutyzm
o obniżenie barwy głosu
· zanik III-rzędowych cech płciowych
· osteoporoza
· zwiększone prawdopodobieństwo wystąpienia zakrzepów i zatorów
· nadmierny przerost błony śluzowej macicy
· obrzęki, nadmierny zastój wody i jonów Na+
· przyrost masy ciała
· powiększenie piersi
· zaburzenia funkcji wątroby, kamica dróg żółciowych, żółtaczka
· napady migreny
· nudności, wymioty, złe samopoczucie
4. PROGESTERON - steroidowy żeński hormon płciowy (grupa hormonów o zbliżonej budowie opartej na pierścieniu węglowodorowym cholesterolu o różnorodnych funkcjach biologicznych. Steroidy są małocząsteczkowymi hormonami, które bez trudu przenikają przez błonę komórkową i dla których receptory znajdują się w jądrze komórek, na które oddziałują.) wytwarzany przez ciałko żółte i łożysko (w czasie ciąży). Najważniejszy hormon wydzielany przez gonady (jajniki i jądra).
Wydzielanie progesteronu wzrasta po owulacji, co przygotowuje błonę śluzową macicy na przyjęcie zapłodnionego jaja hamuje skurcze macicy wstrzymuje dojrzewanie pęcherzyków Graafa.
kwiatuszek91_1991