18.  ROZWIĄZANIA KONSTRUKCYJNO-TECHNOLOGICZNE STOSOWANE W BUDOWNICTWIE PREFABRYKOWANYM.

              WIELKA  PŁYTA-określenie to oznacza płytę o wymiarach ściany pomieszczenia, które się tą płytą obudowuje. Konstrukcja budynków wielkopłytowych składa się z płyt ściennych zewnętrznych i wewnętrznych o szerokości pomieszczenia i wysokości kondygnacji oraz płyt stropowych zbrojonych krzyżowo. Budynki te mogą mieć układ konstrukcyjny: podłużny, poprzeczny, krzyżowy lub mieszany (najczęściej poprzeczny lub krzyżowy).

              Sztywność przestrzenną zapewniają ściany nośne oraz ściany klatek schodowych, szybów windowych i stropy.

Zasady konstruowania elementów:

-          Ściany i stropy piwnic monolityczne i prefabrykowane – prefabrykaty pełne, kanałowe lub żebrowe,

-          Ściany nośne wewnętrzne- z płyt betonowych (czasem żelbetowych), grubości płyt nie usztywnionych na krawędziach pionowych min 14 cm, płyty usztywnione na krawędziach pionowych min 12 cm.

Płyty betonowe – zbrojenie chroniące je przed uszkodzeniami mechanicznymi, zarysowaniem wskutek skurczu itp.

Zbrojenie płyt żelbetowych – na ogół 2 siatki umieszczone symetrycznie względem środkowej płaszczyzny płyty. Pręty pionowe f 10-14, pręty poziome f min 6 stosuje się na zewnątrz prętów nośnych.

              Między siatkami stosuje się łączniki min f 6 o ilości zależnej od stopnia zbrojenia nośnego (2 lub 4 łączniki), wzdłuż pionowych obrzeży ścian lub otworów w ścianach projektuje się łączniki na każdym skrzyżowaniu prętów siatek. Otulina zbrojenia głównego min 25 mm. Pionowe fragmenty płyt żelbetowych  szerokości do 25 cm wydzielone przez otwory, zbroi się jak prefabrykowane słupy żelbetowe, bądź pomija się ich udział w przenoszeniu obciążeń pionowych i stosuje się zbrojenie wg zasad konstrukcyjnych.

-          Nadproża – tak jak zginane elementy żelbetowe,

-          Ściany nośne zewnętrzne – o strukturze trójwarstwowej: warstwa nośna min 8 cm (jak w ścianach wew.), warstwa izolacyjna 8-12 cm, warstwa zew.(fakturowa) 6 cm.

-          Ściany izolacyjne – jak zew., ale o mniejszej grubości warstwy nośnej (lub też jako lekkie osłonowe).

WIELKI  BLOK – oznacza element o wysokości kondygnacji i niewielkiej szerokości.

              Budynki wielkoblokowe – w Polsce z elementów typu Ż (cegłą żerańska) ® są to żelbetowe elementy wielkoblokowe z kilkoma kanałami o przekroju kołowym, równoległymi do dłuższego boku elementu. Wykonywane są ze żwirobetonu.

-          Bloki ścienne mają szerokości modularne: 90, 120, 150, 240 cm, wysokość bloków zależy od ich przeznaczenia, grubość bloków 24 cm, bloki ocieplone (24 cm żelbet i 24 cm betonu komórkowego),

-          Elementy stropowe - dostosowane do długości modularnej 240 – 600 cm ze stopniowaniem co 60 cm, szerokość 90, 120, 150 cm.

Inne elementy stosowane w budynkach z cegły żerańskiej:

-          Płyty biegowe i spocznikowe schodów,

-          Bloki nadproży,

-          Panwiowe płyty dachowe,

-          Bloki wentylacyjne i spalinowe.

Ściany zew. Osłonowe – z bloczków gazobetonowych;  ściany działowe – z cegły dziurawki, płytek gazobetonowych lub z płyt gipsowych Pro-Monta.

Elementy ścienne ustawia się na podlewce z zaprawy cementowej, łączy się je               z  betonem  układanym w kanałach złożonych z wgłębień znajdujących się w bocznych krawędziach sąsiednich elementów.

Na blokach ściennych w poziomie stropów każdej kondygnacji (między czołami płyt stropowych ) wykonuje się monolityczne wieńce żelbetowe.

BUDYNKI MONOLITYCZNE – wykonywane z betonu zwykłego lub lekkiego, szkieletowe lub ścianowe. Układy konstrukcyjne budynków ścianowych – poprzeczny, podłużny, krzyżowy i mieszany (poprzeczny i podłużny, ze ścianami i słupami monolitycznymi, z trzonem monolitycznym i słupami). Konstrukcje te wznosi się przy użyciu specjalnych deskowań tunelowych, półtunelowych, uniwersalnych i ślizgowych. Ściany nośne projektuje się jako betonowe (10 cm) lub żelbetowe (15  cm). Pasma ścian betonowych o długości > 6 m muszą mieć zbrojenie przeciw skurczowe z dwóch siatek, połączonych łącznikami. Ściany żelbetowe – zbrojone 2 siatkami umieszczonymi symetrycznie, otulina min 2,5 cm.

              Nadproża – zbroi się zgodnie z zasadami zbrojenia elementów zginanych, przy czym uwzględnia się siły wewnętrzne od obciążeń oraz wpływu skurczu betonu.

Na każdej kondygnacji w poziomie stropów stosuje się wieńce wzdłuż obwodu budynku i wzdłuż wszystkich ścian nośnych.

              Stropy – o przekroju pełnym i wysokości min 16 cm, projektowane jako ciągłe (zbrojenie w postaci siatek zgrzewanych).

              Konstrukcje szkieletowe ze względu na charakter pracy statycznej dzieli się na: słupowo-belkowe i słupowo-płytowe. Ściany zewnętrzne – osłonowe, ustawiane na odpowiednich elementach szkieletu przekazują na niego tylko obciążenia poziome. Stropy stanowią poziome usztywnienia budynków.