Wyklad 1.doc

Dydaktyka  elementami edukacji medycznej

Podstawowe pojęcia w dydaktyce

DYDAKTYKA

·         Nauka o nauczaniu i uczeni się

·         System poprawnych i uzasadnionych twierdzeń i hipotez dotyczących zjawisk, zależności oraz prawidłowego nauczania, uczenia się, a także sposobów przekształcenia zjawisk przez człowieka

PODSTAWOWE POJĘCIA DYDAKTYKI

·         uczenie się

·         nauczania

·         kształcenie

·         wykształcenie

·         samokształcenie

Uczenie się

·         to nabywanie przez uczącego się wiadomości, umiejętności i nawyków

·         jest procesem na który składa się układ czynności powiązanych ze sobą i podporządkowanych wspólnie celowi

cechy procesu uczenia się

·         Aktywność osoby uczącej się

1. 1. 1. jest oczywistym i koniecznym elementem tego procesu
      2. przejawia się poszukiwaniem i gromadzeniem nowych informacji, ich analizowaniem, przyswajaniem i wykorzystywaniem do samodzielnego rozwiązywania problemów
      3. jest procesem przetwarzania i wytwarzania

·         ukierunkowania na wynik

1. 1. 1. dążenie osoby uczącej się do uzyskania zaplanowanego wcześniej wyniku
      2. uwarunkowane jest ono celem, treścia czynnościami dzięki którym uczący się nabywa określonych wiadomości, umiejętności i nawyków

·         Motywacja

1. 1. 1. czynnik wyzwalający proces uczenia się
      2. zainteresowania poznawcze

Nauczanie

·         jest to proces powiązany z uczeniem się

·         jest świadomym zorganizowaniem działań przeznaczonych do wsparcia wewnętrznych procesów uczenia się

·         nauczanie ułatwia uczącym się przyswajanie określonych wiadomości oraz kształtowanie umiejętności i postaw

·         aby osiągnąć cele nauczania- uczenia się muszą istnieć ku temu sprzyjające warunki

·         systematyczna kontrola zawsze powinna towarzyszyć procesowi nauczania- uczenia się, aby zapobiec błędom dydaktycznym

Rola nauczyciela w procesie nauczania- uczenia się

·         pełni wiodącą rolę ( szefa)

·         jest ekspertem i doradcą wspierając samodzielne myślenie uczącego się

Nauczanie uwarunkowane jest

·         celami

·         treścią kształcenia

·         osobowością nauczyciela

·         stopniem zorganizowania i wyposażenia placówki dydaktycznej

·         zasobem umiejętności wyjściowych uczących się

Kształcenie

·         to zamierzony, planowany i systematyczny proces, umożliwiający ukształtowanie określonych umiejętności i postaw psychofizycznych oraz prowadząca do rozwinięcia zdolności poznawczych i zainteresowań

·         zmierza do wdrożenia uczących się do samodzielnego i systematycznego zdobywania wiedzy

·         zmierza do wszechstronnego rozwoju uczącego się, a także do zdobywania porządnych kwalifikacji zawodowych

Wykształcenie ( ogólne i zawodowe)

·         oznacza określony stan końcowy , jego zakres i jakość . Wynikają z celów, tresci, form kształcenia oraz organizacji instytucji dydaktycznej oraz pracy nauczyciela

Samokształcenie

·         podejmowanie z własnej woli w toku własnej działalności, w której treść, del, warunki i środki określa sam kształcący się

·         nie podlega kontroli zewnętrznej i jest osobistym wysilkiem uczącego się

samokształcenie kierowane

·         podlega kontroli zewnętrznej i jest oceniane

ZASADY NAUCZANIA

·         to ogólne normy postępowania dydaktycznego, które określają jak należy realizować cele kształcenia

·         to prawidła, których powinie przestrzegać nauczyciel we wszystkich zabiegach dydaktycznych, mogą odnosić się do:

1. 1. 1. celu kształcenia
      2. treści nauczania
      3. środków dydaktycznych
      4. procesu dydaktycznego

·         jakie?

1. 1. 1. zasada poglądowości
      2. zasada przystępności kształcenia
      3. zasada systematyczności
      4. zasada świadomego i aktywnego uczestnictwa uczącego się
      5. zasada kształtowania umiejętności uczenia się
      6. zasada łączenia teorii z praktyką
      7. zasada indywidualizacji i zespołowości
      8. zasada trwałej wiedzy

zasada łączenia teorii z praktyką

·         przenoszenie zdobytej wiedzy do zastosowań w praktyce

·         myślenia, rozumienie i przewidywanie na podstawie wiadomości

Zasada poglądowości i bezpośredniości

·         znajomość faktów

·         umiejętność prawidłowego kształtowania pojęć

·         zrozumienie uogólnień i praw naukowych

zasada indywidualizacji i zespołowości

·         indywidualność każdego uczącego się

·         współpraca i współdziałanie wszystkich uczących się

Zasada przystępności i stopniowania trudności

·         przechodzić od tego co bliższe do tego co dalsze

·         przechodzić od tego co łatwiejsze do tego co trudniejsze

·         przechodzić od tego co znane do tego co nie znane

·         uwzględnić różnicę w tempie pracy i stopniu zaawansowania w nauce osób uczących się

Zasada systematyczności

·         ujmować materiał nauczania we właściwej kolejności

·         stale nawiązywać do materiału opanowanego

·         dzielić materiał na określone porcje

·         wiązać poszczególne porcje w całość

·         podkreślać sprawy i tematy główne i zasadnicze

·         dbać o systematyczne opanowanie wiedzy i zdobywanie umiejętności przez uczących się

Zasada trwałości wiedzy

·         ukierunkować zainteresowania uczących się

·         zapewnić aktywny udział uczących się w zajęciach

·         stosować ćwiczenia utrwalające, przerobiony materiał ( stosować dużo powtórzeń bezpośrednio po przedstawieniu materiału)

·         przekazywane treści łączyć w logiczny układ

·         stosować systematyczną kontrolę wyników nauczania

Zasada kształcenia umiejętności uczenia się

·         rozwija umiejętności pracy umysłowej

·         przygotowuje do korzystania z różnych źródeł wiedzy

·         wymaga inicjatywy i przedsiębiorczości

CELE KSZTAŁCENIA

·         to zadania dydaktyczne sformułowane w ten sposób, że dają się zaobserwować i mierzyć

Cele ogólne kształcenia

·         wskazują kierunek w który zmierza kształcenie

·         są najczęściej doniosłe, idealistyczne

·         Formułowane w dokumentach i programach oświatowych

·         Nie pozwalają stwierdzić, czy złożony cel został osiągnięty

·         Określają końcowe rezultaty nauki

Cele szczegółowe ( operacyjne)

·         ich osiągnięci jest bezpośrednio sprawdzalne, nie tylko na końcu procesu kształcenia, ale także w trakcie jego przebiegu

·         można je formułować dla każdej jednostki dydaktycznej, jak i dla każdego elementu składowego lekcji

Cele cząstkowe

·         określają wiedzę, umiejętności i konkretne zachowania, które przyczyniaja się do osiągnięcia celu końcowego

·         ukierunkowują proces kształcenia

TAKSONOMIA CELÓW KSZTALCENIA

Taksis- układ , porządek

Nomos- prawo

·         uporządkowanie celów kształcenia i wychowania

·         to system kwalifikacji zadań dydaktycznych obejmujących dziedzinę:

1. 1. 1. poznawczą
      2. psychomotoryczną ( psychoruchową
      3. afektywną

Dziadzina poznawcza

·         wiedza

·         sprawność

·         zdolność

1. 1. 1. reagowania
      2. kojarzenia
      3. wnioskowania
      4. analizy

·         umiejętność oceny

·         zdolność tworzenia

Dziedzina psychoruchowa

ocena czynności wymagających:

·         myślenia

·         kontroli narządów

·         kontroli zmysłów

·         użycia siły mięśni

·         koordynacji ruchów

·         precyzji ruchów

Dziedzina afektywna

Klasyfikuje:

·         uczucia

·         emocje w działaniu

·         postaw

·         zachowanie się w trudnych sytuacjach

·         sądy

·         zaangażowanie

·         nastawienie

·         zdolność adaptacji

·         współpracy

·         komunikowania się

Poziomy taksonomii celów kształcenia w zakresie dziedzin:

Dziedziny poznawczej

·         zapamiętywanie i odtwarzanie wiadomości

·         interpretacja zjawisk

·         rozwiązywanie problemów w sytuacjach typowych

·         rozwiązywanie problemów w sytuacjach złożonych i nowych

·         synteza, ocena i tworzenie dzieł oryginalnych, inspirujących i innych.

Dziedziny psychoruchowej

·         manipulowanie

·         naśladowanie

·         samodzielne wykonywanie

·         osiąganie biegłości

·         wykonywanie nabytych umiejętności w odmiennych warunkach i w sytuacjach nieprzewidzianych

Dziedziny afektywnej

·         bierne przyjmowanie

·         czynne reagowanie

·         aktywne uczestnictwo, wartościowanie według obiegowych kryteriów

·         tworzenie systemów wartości, wzięcie odpowiedzialności za swoje postępowanie

·         posługiwanie się własnym systemem wartości, przyjęcie odpowiedzialności za innych

Nauczyć się cele kształcenia ogólne i zawodowe, budowę celu organizacyjnego .

BUDOWA CELU OPERACYJNEDO

Klasyczna struktura celu operacyjnego pochodzi z popularnej pracy Roberta Magera „ Preparing instructional objecti...