MIECZYSAW GOGACZ OBRONA INTELEKTU Wydanie pierwsze Akademia Teologii Katolickiej Warszawa 1969 Edycja internetowa wg wydania pierwszego . Mieczysaw Gogacz SPIS TRECI OD AUTORA ....................................................................................................................................................... 5 WSTP.................................................................................................................................................................. 6 Dlaczego obrona intelektu ............................................................................................................................... 6 Rozdzia Pierwszy: ZAGROENIE INTELEKTU................................................................................................8 1. Dominujce prdy umysowe ...................................................................................................................... 8 1.1. Skd wiemy o zagroeniu intelektu ................................................................................................... 8 1.2. Okrelenie postawy umysowej ....................................................................................................... 10 1.2.1. Postawa umysowa a uporzdkowany zesp twierdze........................................................ 10 1.2.2. Postawa umysowa a wiatopogld ........................................................................................ 11 1.3. Postawa umysowa wedug egzystencjalizmu.................................................................................. 13 1.4. Intuicjonizm - prd towarzyszcy egzystencjalizmowi.................................................................... 17 1.5. Irracjonalizm...................................................................................................................................20 1.6. Relatywizm ..................................................................................................................................... 21 1.7. Skrajny racjonalizm ......................................................................................................................... 22 1.8. Scjentyzm jako inna wersja skrajnego racjonalizmu ....................................................................... 26 1.9. Wnioski........................................................................................................................................... 27 1.9.1. Struktura umysowoci wspczesnej..................................................................................... 28 1.9.2. Cechy wspczesnej kultury umysowej ................................................................................ 29 2. Teorie jednego intelektu ............................................................................................................................ 31 2.1. Filozoficzna geneza teorii jednego intelektu.................................................................................... 32 2.1.1. Tradycja platoska ................................................................................................................. 33 2.1.1.1. Poznanie wycznie bierne i wycznie czynne............................................................35 2.1.1.2. Poznanie bierno-czynne................................................................................................ 36 2.1.1.3. Wnioski ........................................................................................................................ 38 2.1.2. Tradycja arystotelesowska ..................................................................................................... 39 2.1.2.1. Intelekt pochodzi z materii ........................................................................................... 40 2.1.2.2. Intelekt bytuje poza czowiekiem ................................................................................. 42 2.1.2.3. Jeden intelekt o funkcjach bierno-czynnych................................................................. 43 2.1.2.4. Wnioski ........................................................................................................................ 46 2.2. Teoria jednego intelektu u Descartesa ............................................................................................. 47 2.2.1. Wykad teorii......................................................................................................................... 47 2.2.2. Krytyka ze strony J. Maritaina ............................................................................................... 49 2.2.3. Krytyka ze strony S. Swieawskiego ..................................................................................... 51 2.2.4. Krg kartezjaski ................................................................................................................... 52 2.2.5. Wnioski ................................................................................................................................. 54 2.3. Wspczesna teoria czynnego intelektu wedug Gordona................................................................ 55 2.4. Konsekwencje teorii jednego intelektu ............................................................................................ 58 2 Rozdzia drugi: NATURA INTELEKTU............................................................................................................. 60 1. Filozoficzna geneza teorii dwu intelektw ................................................................................................ 60 1.1. Monizm i pluralizm......................................................................................................................... 60 1.1.1. Podzia monizmu i pluralizmu ............................................................................................... 61 1.1.2. Krytyka monizmu................................................................................................................... 65 1.2. Idealizm i realizm ............................................................................................................................ 68 1.3. Realistyczna teoria rzeczywistoci................................................................................................... 71 1.4. Elementy realistycznej teorii czowieka........................................................................................... 78 1.5. Poznanie przednaukowea teoria natury intelektu............................................................................81 1.6. Wnioski........................................................................................................................................... 84 2. Teoria dwu intelektw ............................................................................................................................... 85 2.1. Wykrycie dwu intelektw na podstawie ich poznawczego dziaania............................................... 85 2.2. Argumentacja Tomasza z Akwinu...................................................................................................92 2.3. Tomasz a Arystoteles......................................................................................................................96 2.4. Istnienie intelektu duchowego wedug M. A. Krpca...................................................................... 98 2.5. Struktura obu intelektw................................................................................................................102 2.5.1. Pogld Tomasza z Akwinu................................................................................................... 105 2.5.2. Elementy konstytutywne intelektw .................................................................................... 107 2.5.2.1. Przypadociowe istnienie intelektw......................................................................... 107 2.5.2.2. Tre istoty intelektw ............................................................................................... 108 2.5.2.3. Powizanie intelektu z dusz...................................................................................... 109 2.5.3. Zestawienie natury intelektw.............................................................................................. 111 2.6. Terminy okrelajce intelekt..........................................................................................................112 2.7. Teoria duszy rozumnej i teoria osoby ............................................................................................ 113 2.8. Wnioski......................................................................................................................................... 115 3. Filozoficznekonsekwencje teorii dwu intelektw...................................................................................116 3.1. Uniknicie sensualizmu ................................................................................................................. 116 3.2. Uniknicie skrajnego empiryzmu i skrajnego racjonalizmu .......................................................... 117 3.3. Uniknicie metafizycznego idealizmu ........................................................................................... 119 3.4. Uzasadnienie pluralistycznego realizmu egzystencjalnego............................................................ 120 3.4.1. Odrzucenie teorii intelektu oddzielonego....................................
polak-maly