BADANIE WPŁYWU ZAWIROWANIA STRUMIENIA CENTRALNEGO WYBRANEJ DYSZY NA PARAMETRY STRUMIENIA ROZPYLONEGO.pdf

(331 KB) Pobierz
st. kpt. dr in Ŝ . Jerzy GAŁAJ
st. bryg. dr in Ŝ . Sylwester KIELISZEK
mł. kpt. mgr in Ŝ . Tomasz DRZYMAŁA
SGSP, Katedra Techniki Po Ŝ arniczej
BADANIE WPŁYWU ZAWIROWANIA
STRUMIENIA CENTRALNEGO WYBRANEJ DYSZY
NA PARAMETRY STRUMIENIA ROZPYLONEGO
W artykule przedstawiono wyniki badań dyszy strumieniowej,
w których wykorzystano zjawisko rozpylania wody wskutek zderzania
się czterech strumieni bocznych oraz zawirowanego strumienia central-
nego. Zawirowanie strumienia uzyskano dzięki zastosowaniu specjal-
nych wkładek zawirowujących o róŜnych kątach zawirowania. Głów-
nym celem przeprowadzonych eksperymentów było przeanalizowanie
wpływu stopnia zawirowania strumienia centralnego na niektóre wła-
sności strumienia rozpylonego, istotne z punktu widzenia efektywności
gaszenia, takie jak rozkłady intensywności zraszania oraz średnich
średnic objętościowych kropel wzdłuŜ promienia. Podczas badań
uwzględniono równieŜ wpływ ciśnienia zasilania dyszy. Na podstawie
dokonanej analizy sformułowano wnioski dla dysz z nie zawirowanym
i zawirowanym strumieniem centralnym, uwzględniając przy tym kąt
jego zawirowania.
The results of droplets spectrum generated by the nozzle with four
colliding side and whirled central streams at different values of supply
pressure were presented in this paper. The influence of stream whirl on
spray parameters as sprinkling intensity and mean value of droplets
volume diameter have been analysed. The conclusions significant for
designers of mist extinguishing systems were formulated.
1. Wst ę p
Jednym z istotnych obszarów zastosowania dysz rozpylających jest ochrona
przeciwpoŜarowa. Wynika to z faktu uzyskiwania znacznie większej efektywności
gaszenia za pomocą strumieni rozproszonych w porównaniu ze strumieniami
zwartymi. Wykorzystywane są one głównie w stałych urządzeniach gaśniczych
takich jak tryskacze i zraszacze. Z dotychczasowych rozwaŜań teoretycznych [6, 8]
oraz badań eksperymentalnych prowadzonych w USA i krajach skandynawskich
[1, 2, 3] wynika, Ŝe najbardziej efektywny z punktu widzenia gaśniczego strumień
rozpylony powinien się składać z kropli o średnicach zawierających się w prze-
dziale 200-900
m. Jednocześnie, biorąc pod uwagę przeciętne wartości tempera-
tur w strefie płomienia i poza tą strefą oraz wysokość strefy pionowego spadku
kropli zgodne z [10], załoŜono optymalny przedział średnic kropel od 200
m
m
m do
400
m.
Do badań przyjęto dyszę, w której zastosowano strumień centralny oraz cztery
strumienie boczne zderzające się ze sobą pod kątem 90°. Najistotniejsze z punktu
widzenia efektywności gaszenia poŜarów są dwa parametry strumienia rozpylone-
go: równomierność i intensywność zraszania oraz średnia średnica kropel. Są one
zaleŜne w duŜej mierze od własności geometrycznych dyszy rozpylającej oraz
zawirowania strumienia [4]. Wyniki badań wybranych dysz z nie zawirowanym
strumieniem centralnym zamieszczono w [5, 11, 12].
Celem obecnej pracy jest porównanie otrzymanych wcześniej wyników uzy-
skanych w trakcie badań tej samej dyszy, w której dzięki zastosowaniu specjalnych
wkładek uzyskano zawirowanie strumienia centralnego. Podczas badań uwzględ-
niono równieŜ wpływ ciśnienia zasilania dyszy.
2. Podstawowe definicje i zale Ŝ no ś ci
Podstawowymi parametrami charakteryzującymi makrostrukturę rozpylo-
nego strumienia kropel są: kąt rozpylenia
m
, zasięg strumienia L, stopień jego asy-
metrii względem osi dyszy rozpylającej oraz gęstość objętościowa q v , która w roz-
patrywanym przypadku odpowiada intensywności zraszania I(r) w wybranym
punkcie odległym od osi rozpylacza o promień r [8]. Z kolei podstawowymi para-
metrami charakteryzującymi mikrostrukturę strumienia są: jakość rozpylenia za-
leŜna od rozrzutu średnic kropel (róŜnicy pomiędzy maksymalną i minimalną śred-
nicą kropli) i charakteryzująca tzw. równomierność zraszania, rozkład ilościowy
kropel wg średnic, czyli widmo rozpylenia oraz wartości średnich średnic kropel:
arytmetycznej, powierzchniowej, objętościowej i Sautera. PoniŜej zdefiniowano
trzy podstawowe parametry strumienia, które posłuŜyły do oceny jakości rozpyle-
nia: kąt rozpylenia, średnią średnicę objętościową kropel oraz intensywność zra-
szania [8].
K ą t rozpylenia α , kąt wierzchołkowy strugi kropel wypływającej z dyszy do
nieruchomego otoczenia. Struga zwęŜa się wraz ze wzrostem odległości od rozpy-
lacza. ZwęŜenie wynika przede wszystkim z działania otaczającego gazu, który
zostaje wprawiony w ruch przez zasysające działanie strugi. Dlatego kąt rozpylenia
moŜe być jednoznacznie określony tylko w próŜni, gdzie moŜliwe jest wyelimino-
wanie wpływu otoczenia. Kąt rozpylenia określa kształt zewnętrzny strugi kropel.
Znajomość gabarytu jest konieczna dla prawidłowego wykorzystania rozpylonej
a
cieczy. Przykładowo, efektywny dobór odległości pomiędzy rozpylaczami wymaga
znajomości gabarytu strugi pojedynczego rozpylacza.
Rozpylacze strumieniowe z otworem o przekroju kołowym charakteryzują się
bardzo małymi wartościami kąta
. Wartości większe, zaleŜne od wewnętrznej
geometrii cechują rozpylacze wirowe i pneumatyczne. Dla rozpylaczy rotacyjnych
Ŝądany kąt rozpylenia
a
moŜna uzyskać w przypadku wymuszonego opływu roz-
pylacza przez gaz. Rozpylacze wirowe charakteryzują się duŜym przedziałem ką-
tów rozpylenia
a
15α .
Ś rednia ś rednica obj ę to ś ciowa D v , której wartość odpowiada średnicy kropel
jednorodnego zbioru zastępczego o tej samej liczbie kropel i tej samej sumarycznej
objętości co krople zliczone podczas eksperymentu. Wartość średniej średnicy
objętościowej kropli moŜe być wyznaczona z następującego wzoru:
Î
¸
120
°
m
=
3
D
×
N
j
j
3
j
1
D
=
[
m
m]
(1)
v
N
gdzie:
D j − średnia wartość średnicy kropli odpowiadająca j-temu zakresowi [
m],
N j − liczba wszystkich zliczonych kropel, których średnica naleŜy do j-tego prze-
działu średnic,
N − liczba wszystkich zliczonych kropel,
m − liczba przyjętych zakresów średnic kropel (m = 16).
m
Intensywno ść zraszania I , której wartość odpowiada objętości cieczy odnie-
sionej do jednostki powierzchni, która zrasza punkt pomiarowy w jednostce czasu.
Wartość intensywności moŜe być wyznaczona z następującego wzoru:
3
-
9
p
×
10
×
D
×
N
I
=
v
[ mm/min ]
(2)
6
×
F
×
t
gdzie:
F − powierzchnia otworu wlotowego sondy równa 78,5 mm 2 ,
t − czas trwania pojedynczego eksperymentu [min].
3. Opis bada ń
Badania przeprowadzono na stanowisku znajdującym się w Laboratorium Hy-
dromechaniki SGSP. Schemat stanowiska pokazano na rys. 1. Głównymi elemen-
tami systemu pomiarowego są: fotoelektryczny analizator widma kropel (AWK)
składający się z sondy i przetwornika oraz komputer ze specjalną kartą i zainstalo-
wanym oprogramowaniem przeznaczonym do rejestracji i wstępnej obróbki da-
nych pomiarowych [9].
774885982.312.png 774885982.323.png 774885982.334.png 774885982.345.png 774885982.001.png 774885982.012.png
Rys. 1. Schemat stanowiska badawczego
1− komora, 2− sonda pomiarowa, 3− dysza, 4− czujnik ci ś nienia, 5− zbiornik hydroforo-
wy, 6− tłumik hydrauliczny, 7− pompa zasilaj ą ca, 8− przepływomierz, 9− zawór,
10− pompa odprowadzaj ą ca wod ę , 11− przetwornik, 12− zestaw komputerowy,
13− przetwornik ci ś nienia z wy ś wietlaczem [10]
Komputer umoŜliwia m.in. zliczanie kropel o średnicach zawierających się
w przedziale od 13 do 3000
m. Maksymalny całkowity błąd pomiarowy systemu
AWK wynosi 2,5%. Ponadto w układzie mierzono natęŜenie objętościowe prze-
pływu wody za pomocą przepływomierza elektromagnetycznego MAGFLO 3000
(8), którego błąd pomiarowy nie przekraczał 0,5% zakresu oraz ciśnienie wody na
wlocie do dyszy przy pomocy przetwornika ciśnienia CL300 (13) sprzęŜonego
z czujnikiem tensometrycznym (4), których całkowity błąd pomiarowy nie prze-
kraczał 0,015% zakresu.
Przedmiotem badań była dysza mająca cztery symetryczne boczne otwory wy-
lotowe o średnicy d b = 2,7 mm oraz centralny otwór wylotowy o średnicy
d c = 3,2 mm. Schemat konstrukcyjny dyszy pokazano na rys. 2.
m
3
90 o
d
c
17
25
Rys. 2. Przekrój poprzeczny dyszy rozpylaj ą cej z wkładk ą zawirowuj ą c ą [10]
774885982.023.png 774885982.034.png 774885982.045.png 774885982.056.png 774885982.067.png 774885982.078.png 774885982.089.png 774885982.100.png 774885982.111.png 774885982.122.png 774885982.133.png 774885982.144.png 774885982.155.png 774885982.166.png 774885982.177.png 774885982.188.png 774885982.199.png 774885982.210.png 774885982.221.png 774885982.232.png 774885982.243.png 774885982.254.png 774885982.265.png 774885982.276.png 774885982.287.png 774885982.289.png 774885982.290.png 774885982.291.png 774885982.292.png 774885982.293.png 774885982.294.png 774885982.295.png 774885982.296.png 774885982.297.png 774885982.298.png 774885982.299.png 774885982.300.png 774885982.301.png 774885982.302.png 774885982.303.png 774885982.304.png 774885982.305.png 774885982.306.png 774885982.307.png 774885982.308.png 774885982.309.png 774885982.310.png 774885982.311.png 774885982.313.png 774885982.314.png 774885982.315.png 774885982.316.png 774885982.317.png 774885982.318.png 774885982.319.png 774885982.320.png 774885982.321.png 774885982.322.png 774885982.324.png 774885982.325.png 774885982.326.png 774885982.327.png 774885982.328.png 774885982.329.png 774885982.330.png 774885982.331.png 774885982.332.png 774885982.333.png 774885982.335.png 774885982.336.png 774885982.337.png 774885982.338.png 774885982.339.png 774885982.340.png 774885982.341.png 774885982.342.png 774885982.343.png 774885982.344.png 774885982.346.png 774885982.347.png 774885982.348.png 774885982.349.png 774885982.350.png 774885982.351.png 774885982.352.png 774885982.353.png 774885982.354.png 774885982.355.png 774885982.002.png 774885982.003.png 774885982.004.png 774885982.005.png 774885982.006.png 774885982.007.png 774885982.008.png 774885982.009.png 774885982.010.png 774885982.011.png 774885982.013.png 774885982.014.png 774885982.015.png 774885982.016.png 774885982.017.png 774885982.018.png 774885982.019.png 774885982.020.png 774885982.021.png 774885982.022.png 774885982.024.png 774885982.025.png 774885982.026.png 774885982.027.png 774885982.028.png 774885982.029.png 774885982.030.png 774885982.031.png 774885982.032.png 774885982.033.png 774885982.035.png 774885982.036.png 774885982.037.png 774885982.038.png 774885982.039.png 774885982.040.png 774885982.041.png 774885982.042.png 774885982.043.png 774885982.044.png 774885982.046.png 774885982.047.png 774885982.048.png 774885982.049.png 774885982.050.png 774885982.051.png 774885982.052.png 774885982.053.png 774885982.054.png 774885982.055.png 774885982.057.png 774885982.058.png 774885982.059.png 774885982.060.png 774885982.061.png 774885982.062.png 774885982.063.png 774885982.064.png 774885982.065.png 774885982.066.png 774885982.068.png 774885982.069.png 774885982.070.png 774885982.071.png 774885982.072.png 774885982.073.png 774885982.074.png 774885982.075.png 774885982.076.png 774885982.077.png 774885982.079.png 774885982.080.png 774885982.081.png 774885982.082.png 774885982.083.png 774885982.084.png 774885982.085.png 774885982.086.png 774885982.087.png 774885982.088.png 774885982.090.png 774885982.091.png 774885982.092.png 774885982.093.png 774885982.094.png 774885982.095.png 774885982.096.png 774885982.097.png 774885982.098.png 774885982.099.png 774885982.101.png 774885982.102.png 774885982.103.png 774885982.104.png 774885982.105.png 774885982.106.png 774885982.107.png 774885982.108.png 774885982.109.png 774885982.110.png 774885982.112.png 774885982.113.png 774885982.114.png 774885982.115.png 774885982.116.png 774885982.117.png 774885982.118.png 774885982.119.png 774885982.120.png 774885982.121.png 774885982.123.png 774885982.124.png 774885982.125.png 774885982.126.png 774885982.127.png 774885982.128.png 774885982.129.png 774885982.130.png 774885982.131.png 774885982.132.png 774885982.134.png 774885982.135.png 774885982.136.png 774885982.137.png 774885982.138.png 774885982.139.png 774885982.140.png 774885982.141.png 774885982.142.png 774885982.143.png 774885982.145.png 774885982.146.png 774885982.147.png 774885982.148.png 774885982.149.png 774885982.150.png 774885982.151.png 774885982.152.png 774885982.153.png 774885982.154.png 774885982.156.png 774885982.157.png 774885982.158.png 774885982.159.png 774885982.160.png 774885982.161.png 774885982.162.png 774885982.163.png 774885982.164.png 774885982.165.png 774885982.167.png 774885982.168.png 774885982.169.png 774885982.170.png 774885982.171.png 774885982.172.png 774885982.173.png 774885982.174.png 774885982.175.png 774885982.176.png 774885982.178.png 774885982.179.png 774885982.180.png 774885982.181.png 774885982.182.png 774885982.183.png 774885982.184.png 774885982.185.png 774885982.186.png 774885982.187.png 774885982.189.png 774885982.190.png 774885982.191.png 774885982.192.png 774885982.193.png 774885982.194.png 774885982.195.png 774885982.196.png 774885982.197.png 774885982.198.png 774885982.200.png 774885982.201.png 774885982.202.png 774885982.203.png 774885982.204.png 774885982.205.png 774885982.206.png 774885982.207.png 774885982.208.png 774885982.209.png 774885982.211.png 774885982.212.png 774885982.213.png 774885982.214.png 774885982.215.png 774885982.216.png 774885982.217.png 774885982.218.png 774885982.219.png 774885982.220.png 774885982.222.png 774885982.223.png 774885982.224.png 774885982.225.png 774885982.226.png 774885982.227.png 774885982.228.png 774885982.229.png 774885982.230.png 774885982.231.png 774885982.233.png 774885982.234.png 774885982.235.png 774885982.236.png 774885982.237.png 774885982.238.png 774885982.239.png 774885982.240.png 774885982.241.png 774885982.242.png 774885982.244.png 774885982.245.png 774885982.246.png 774885982.247.png 774885982.248.png 774885982.249.png 774885982.250.png 774885982.251.png 774885982.252.png 774885982.253.png 774885982.255.png 774885982.256.png 774885982.257.png 774885982.258.png
W celu wstępnego zawirowania strumienia do otworu centralnego wprowadzono
specjalne trzy wkładki zawirowujące o róŜnych kątach zawirowania 90
°
(wkładka
1.), 180
°
(wkładka 2.) i 270
°
(wkładka 3.). Zdjęcie dyszy oraz wkładek pokazano
na rys. 3.
Rys. 3. Zdj ę cie dyszy oraz trzech wkładek [11]
Pomiaru dokonywano po ustabilizowaniu się ciśnienia na rozpylaczu. Podczas
badań jako warunek automatycznego zakończenia pojedynczego pomiaru przyjęto
maksymalną liczbę zliczonych kropel równą 10000. Odległość pomiędzy wylotem
z dyszy a płaszczyzną, w której umieszczono sondę pomiarową, wynosiła około
180 cm. Przeprowadzono cykl badań dla następujących połoŜeń sondy pomiarowej
względem osi rozpylacza: 0 cm, 15 cm, 30 cm, 45 cm, 60 cm i 75 cm. Dla kaŜdej
z wymienionych odległości dokonywano pomiaru przy ciśnieniach zasilania 0,2;
0,4; 0,6 i 0,8 MPa. Generalnie przyjęto załoŜenie, Ŝe rozkład intensywności zrasza-
nia jest osiowo-symetryczny, co zostało potwierdzone kilkoma cyklami pomiarów
dokonywanych w punktach leŜących symetrycznie po obydwu stronach osi rozpy-
lacza.
4. Wyniki pomiarów
W wyniku przeprowadzonych badań uzyskano bezpośrednio m.in. następujące
parametry związane z procesem rozpylania: kąt rozpylenia, całkowitą liczbę zli-
czonych kropel oraz czas zliczania, liczby kropel o średnicach naleŜących do
wcześniej zdefiniowanych 16 zakresów zestawionych w tab. 1. oraz średnie średni-
ce kropel (arytmetyczna, powierzchniowa, objętościowa i Sautera). Wartości kątów
rozpylenia dla dyszy bez wkładki i z trzema róŜnymi wkładkami zawirowującymi
przy ciśnieniu p = 0,4 MPa zamieszczono w tab. 2.
Poszczególne serie wyników zawierające zliczone liczby kropel w poszcze-
gólnych przedziałach średnic kropel były wprowadzone do programu Compare,
który umoŜliwił wstępną obróbkę danych polegającą na pogrupowaniu średnic
kropel w przedziały, a następnie wyliczenie parametrów niezbędnych do dalszej
analizy prowadzonej za pomocą programu MSExcel. W jej wyniku otrzymano
kilkanaście wykresów, z których najistotniejsze zamieszczono w niniejszej pracy.
774885982.259.png 774885982.260.png 774885982.261.png 774885982.262.png 774885982.263.png 774885982.264.png 774885982.266.png 774885982.267.png 774885982.268.png 774885982.269.png 774885982.270.png 774885982.271.png 774885982.272.png 774885982.273.png 774885982.274.png 774885982.275.png 774885982.277.png 774885982.278.png 774885982.279.png 774885982.280.png 774885982.281.png 774885982.282.png 774885982.283.png 774885982.284.png 774885982.285.png 774885982.286.png 774885982.288.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin