Bibliografia.docx

Bibliografia – wyr. pochodzenia  greckiego o dwóch rdzeniach: biblion albo biblios – książka, i graphein -pisać.               Obecnie posiada trzy znaczenia:

• rozumiana jako bibliologia, czyli jedna z dyscyplin humanistycznych, która w ramach nauki o książce ma wyodrębnione pole badań, własne metody badawcze i własne zadania. Bada i opisuje w sobie jedynie właściwy sposób, jednostkowe dokumenty i całe ich zespoły. W wyniku działań bibliograficznych powstają specjalne opracowania: spisy, monografie i przeglądy bibliograficzne, które informują o istnieniu dokumentów, a także ich zawartości treściowej,
• metodyka sporządzania spisów bibliograficznych, która formułuje wytyczne ogólne i przypisy szczegółowe dotyczące podstawowych działań bibliograficznych,
• rozumiana jako spis bibliograficzny, czyli uporządkowany spis dokumentów, dobranych wg pewnych kryteriów, mający określone zadanie informacyjne.

Pierwotne wyraz „bibliografia” oznaczał techniczną czynność pisania lub powielania powodującą pisanie książek. Nazwą „bibliograf” określano w Grecji V w. p.n.e. pisarza skarg sądowych nie przeznaczonych do rozpowszechniania, później kopistę. W XVII w. termin bibliografia zaczął być używany na oznaczenie spisu książek. W XVIII w. bibliografia zaczęła też oznaczać samo sporządzanie opisów ksiąg. Na przełomie XVIII i XIX w. zakres terminu uległ dalszemu poszerzeniu, stając się nazwą całej nauki o książce.

FUNKCJE SPISU BIBLIOGRAFICZNEGO:

Ø      dokumentacyjna,

Ø      informacyjna,

Ø      kulturalna,

Ø      naukowa.

Tytulatuta dokumentu – zespół informacji służących do identyfikacji dokumentu, czyli odróżnienia go od               innych dokumentów lub innych jego wydań. Informacje te znajdują się na karcie tytułowej i               przedtytułowej, na okładce, na obwolucie oraz w metryce drukarskiej, umieszczonej zwykle u dołu               karty, a niekiedy na końcu druku, w tzw. kolofonie.

Kryptonim – utworzony z inicjałów albo kombinacji liter prawdziwego lub zmyślonego imienia i nazwiska.

Kryptogram – znaki nieliterowe użyte zamiast nazwiska autora.

RODZAJE OPISU BIBLIOGRAFICZNEGO:

u    Opis rejestracyjny (zasadniczy) – składa się z zespołu informacji niezbędnych do identyfikacji dokumentu. Posiada formę krótkiej, schematycznej notatki, zbudowanej z oznajmień, skrótów i danych cyfrowych, przy czym poszczególne elementy opisu występują zawsze w ustalonej kolejności. Opis rejestracyjny wydawnictwa zwartego we współczesnych spisach bibliograficznych składa się z następujących elementów:

◦         danych identyfikujących dzieło piśmiennicze: nazwy autora, tytułu wraz z wszelkimi dodatkami, nazwy współpracowników, kolejnych części;

◦         danych wydawniczych: oznaczenia wydania, adresu wydawniczego, który zawiera miejsce i rok wydania, wydawcę, oraz nazwy instytucji sprawczej i nazwy serii wydawniczej;

◦         danych określających wygląd zewnętrzny: objętość tekstu, format wydawnictwa, rodzaj materiałów ilustracyjnych, technikę wykonania

              Zależnie od charakteru i rodzaju opracowania, jak też od jego przeznaczenia czytelniczego opis               rejestracyjny bywa mniej lub bardziej szczegółowy. Niekiedy ogranicza się do podstawowych               elementów tytulatury: nazwy autora, tytułu, miejsca i roku wydania.

u    Opis adnotowany – zawiera oprócz opisu rejestracyjnego również adnotację, podającą bliższe wiadomości o dokumencie. Rodzaje adnotacji:

◦         księgoznawcze – zawierają wiadomości o zasługujących na podkreślenie cechach wydawniczo-formalnych dokumentu, jego historii oraz przeznaczeniu czytelniczym, dane dotyczące autorstwa, tytułu itd.,

◦         treściowe – informacje o treści dokumentu, mówiące o jego przydatności dla danego użytkownika.

▪         wyjaśniające,

▪         zawartościowe,

▪         wskazujące,

▪         omawiające (streszczenie dokumentacyjne).

u    Opis analityczny.

POLSKA BIBLIOGRAFIA NARODOWA:

1. „Przewodnik Bibliograficzny” (tygodnik),
2. „Bibliografia zawartości czasopism” (miesięcznik),
3. „Polonica zagraniczne” (ukazuje się nieregularnie).