WYKŁAD 1
Literatura:
1. Witold Bień „Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa”
2. V. Jog, C. Suszyński “Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa”
Temat: Kapitał finansowy i jego struktura w przedsiębiorstwie.
Kapitał – to określony zasób środków pieniężnych, który posiada zdolność do wzrostu (poprzez inwestowanie). Cechą podstawową kapitału jest inwestowanie (inaczej lokowanie środków pieniężnych w trakcie, którego środki zostają pomnożone).
K1 ® DK ® K2
DK – przyrost kapitału
K1 – okres pierwszy
K2 – okres drugi
Kapitał można dzielić (różne kryteria podziału):
a) kapitał przedsiębiorstwa – występuje w różnych formach, w zależności od rodzaju procesu produkcji
Faza produkcyjna
Faza pieniężna
Faza towarowa
Inwestowanie (lokowanie)
Kapitał towarowy
Kapitał rzeczowy
Kapitał pieniężny (finansowy)
b) kapitał finansowy – przechodzi w formę rzeczową (nabywamy surowce, materiały, środki produkcyjne). Aby rozpocząć proces produkcyjny należy posiadać kapitał pieniężny. Kapitał pieniężny może posiadać na wejściu dwie formy:
- aporty – np. dobry pomysł, posiadanie patentu, posiadanie weksla handlowego
- kapitał pieniężny (finansowy)
c) kapitał rzeczowy – przechodzi w wyprodukowany towar.
Każdy proces inwestycyjny niesie za sobą ryzyko. Ryzyko można podzielić na:
· ryzyko ogólne
· ryzyko finansowe
Ryzyko ogólne – związane jest z niepewnością. Czynniki które zwiększają ogólne ryzyko to:
a. koniunktura gospodarcza – gospodarka rynkowa rozwija się cyklicznie (wzloty i upadki), prowadzi podmiot gospodarczy do ryzyka. Gdy jest wzrost PKB jest ryzyko bardzo niskie a następnie następuje spadek PKB, spada tempo wzrostu gospodarczego i zwiększa się ryzyko. Spadek PKB oznacza, że przyjęliśmy więcej ludzi do pracy, zwiększyliśmy poziom produkcji. Dla zmniejszenia ryzyka ogranicza się amplitudę wahań cyklu przez różne decyzje podjęte przez organy.
b. Umiejscowienie rynkowe (struktury rynkowe) – forma organizacji rynku, np. konkurencja rynkowa lub rynki monopolistyczne i ogopolistyczne. Na rynkach konkurencyjnych podmiot ma podwyższone ryzyko inwestycyjne. Dla podmiotów gospodarczych najkorzystniejszą jest sytuacja monopolistyczna (nie ma niepewności, małe ryzyko powodzenia niepewności). Oligopol – dwóch, trzech producentów, którzy mogą się porozumieć np. banki komercyjne.
c. Polityka fiskalna państwa – związana jest z polityką dochodową. Skala podatkowa wpływa na politykę fiskalną. Pojawia się pojęcie ryzyka politycznego państwa.
d. Inflacja i stopy procentowe (polityka monetarna Banku Centralnego) – inflacja zawsze wzrasta ryzyko i niepewność, polityka manipulacji stopy procentowej oznacza, że stopy procentowe wzrastają lub opadają, ryzyko związane ze stopą procentową jest większe, gdy rośnie stopa procentowa, ryzyko dla podmiotu wzrasta gdy podmiot ma złe umowy kredytowe, przy przewidywanym wzroście stopy procentowej należy w umowie zawrzeć stałe stopy procentowe a nie zmienne stopy procentowe.
e. Umiejscowienie w branży – niektóre branże są branżami odchodzącymi (np. u nas górnictwo), a w przeciwieństwie jest branża elektroniczna
Kapitał podmiotu gospodarczego.
I. Wartości niematerialne i prawne
II. Rzeczowy majątek trwały
III. Finansowy majątek trwały
IV. Należności długoterminowe
I. Zapasy
II. Rozliczenie między okresowe
III. Należności krótkoterminowe
IV. Papiery wartościowe
V. Środki pieniężne
I. Kapitał podstawowy
II. Kapitał zapasowy
III. Kapitał rezerwowy
IV. Pozostałe kapitały rezerwowe
V. Nie podzielony wynik z lat ubiegłych
VI. Zysk/ strata netto (wynik finansowy bieżącego okresu)
I. Zobowiązania długoterminowe
II. Zobowiązania krótkoterminowe
PASYWA
Kapitał własny – jest to kapitał, który został wniesiony przez właściciela i poddany procesowi inwestowania. Struktura jest mocno zróżnicowana np. kapitał podstawowy, zapasowy, itd.
Kapitał podstawowy – jest to kapitał wnoszony przez właściciela, kapitał założycielski + powiększenie tego kapitału (np. wydanie akcji).
Pozostałe kapitały - są to tzw. części kapitału własnego służące zabezpieczeniu przed ryzykiem.
Nie podzielony wynik – korekta pozycji kapitału własnego.
Wynik (zysk lub strata) – dotyczy okresu bieżącego, jeżeli zysk to podwyższa kapitał własny a strata pomniejsza go.
Kapitały własne mają formy zróżnicowane w zależności od formy organizacyjnej, najbardziej zróżnicowana jest w spółce akcyjnej. W przedsiębiorstwie państwowym kapitał własny to inaczej kapitał założycielski (fundusz).
Spółdzielnia posiada kapitał udziałowy a także kapitał zasobowy i kapitały specjalne (są to formy kapitału rezerwowego), o tych kapitałach decydują spółdzielcy.
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością – kapitał podstawowy to kapitał zakładowy lub udziałowy, może tworzyć kapitał zapasowy i rezerwowy i inne kapitały specjalne. Kapitały może spółka tworzyć ale nie musi, nie są obligatoryjne.
Spółka akcyjna:
1. kapitał podstawowy to kapitał akcyjny i składa się na niego ilość akcji * wartość nominalna akcji (cena nominalna). Akcie posiadają wartość: cena nominalna, cena emisyjna, cena rynkowa.
2. Kapitał zapasowy – ma charakter obligatoryjny, to znaczy że musi być koniecznie i może być:
b) kapitał zapasowy tworzony z zysku netto
c) tworzony z odpisów fakultatywnych
d) dopłaty wspólników
e) inne dopłaty
3. Kapitał rezerwowy z aktualnej wyceny środków trwałych.
Kapitały rezerwowe tworzone zgodnie ze statutem.
4. Nie podzielony wynik finansowy z lat ubiegłych.
5. Wynik finansowy netto roku obrotowego.
Kredyty
Zobowiązania
Fundusze obce
Fundusze korygujące – rezerwa na niedobory i szkody
Założycielskie
Fundusz samofinansowania
inne
Inne
Zamierzone
Nabyte
Fundusze własne (netto)
Kapitały obce to te kapitały, które przez podmiot gospodarczy są pożyczane.
Zobowiązania różnią się od kredytów.
Bilans:
A. Kapitał obcy
1. Kredyty i pożyczki
a. długoterminowe kredyty bankowe i pożyczki
b. pozostałe kredyty i pożyczki
c. kredyty bankowe i pożyczki przeterminowane
2. Zobowiązania długoterminowe
a. papiery wartościowe i obligacje
b. inne
B. Zobowiązania krótkoterminowe
1. zobowiązania z tytułu dostaw i usług
2. zobowiązania wekslowe
3. zobowiązania wobec budżetu
4. zobowiązania z tytułu wynagrodzeń
5. zobowiązania wewnątrz zakładowe
6. pozostałe zobowiązania
Weksel handlowy – jest papierem wartościowym typu wieżytelnościowego, wystawiany na rzecz dostawcy towaru
majestic444