Czwarta notatka.doc

Wstęp do Pisma Świętego

Kanon Pisma Świętego.

PIĘCIOKSIĄG – heb. Tora – zawiera krótki zarys najważniejszych dziejów ludzkości oraz historię plemion izraelskich aż do śmierci Mojżesza. Włączono tutaj wszystko, co dotyczy oficjalnego kultu, to, co zachowało się z dawnych praw społecznych i religijnych dawnego Izraela. Obejmuje 5 pierwszych ksiąg Biblii:

• Księgę Rodzaju (Bereszit; Genezis)
• Księgę Wyjścia (Welle szemot; Exodus)
• Księgę Kapłańską (Walhikra; Leviticus)
• Księgę Liczb (Benidbar; Numeri)
• Księgę Powtórzonego Prawa (Ellecham devarim; Deuteronomium)

PROROCY heb. newiim:

• Ważniejsi, pierwsi:

Ø      Księga Jozuego

Ø      Księga Sędziów

Ø      1i2 Księga Samuela

Ø      1 i 2 Księga Królów

• Późniejsi:

Ø      Księga Izajasza

Ø      Księga Jeremiasza

Ø      Księga Ezechiela

Ø      Księgi 12 proroków mniejszych

PISMA heb. ketuwim:

• Księga Psalmów – przypisywana królowi Dawidowi
• Księga Przysłów – zawiera zbiór maksym wyrażających mądrość życiową starożytnego Wschodu
• Księga Rut – opowieść o losie Moabitki Rut
• Pieśni nad pieśniami – opisująca miłość dwojga zakochanych
• Księga Koheleta (Eklezjastesa) – refleksja nad znikomością istnienia i zwątpienia
• Lamentacje – wyraża boleść i żal po upadku Jerozolimy i jej zburzeniu przez Nabuchodonozora
• 
  
  Księga Estery
• Księga Daniela               opisują wydarzenia z dziejów panowania perskiego i      
• Księga Ezdrasza             hellenistycznego w Palestynie
• Księga Nehemiasza
• Księgi Kronik – powtarzają i uzupełniają Księgi Królów

KANON – miara, reguła obowiązująca. Z czasem zaczęto przyjmować je do Biblii. Zaczęto ustalać w ten sposób kanon ksiąg, które zaczęto nazywać kanonicznymi. Kanon PŚ ustalono na soborze trydenckim.

Księgi protokanoniczne – nie było wątpliwości, co do ich natchnienia, należące od początku do kanonu.

Księgi deuterokanoniczne (wtórokanoniczne) – pojawiły się dyskusje czy są natchnione. Deuterokanoniczne ST:

• Księga Tobiasza
• Księga Judyty
• Księga Estery
• List Jeremiasza                                        Żydzi nie uważali tych ksiąg za natchnione
• 1 i 2 Machabejska                                   
• Mądrości Syracha
• Księga Mądrości
• Fragmenty ksiąg Estery i Daniela

Tekst Pisma Świętego.

Biblia pisana była w 3 językach. Teksty ST powstawały w języku hebrajskim, aramejskim, a niektóre po grecku. NT pisany był prawie w całości po grecku z wyjątkiem ewangelii Marusza, która została napisana prawdopodobnie w języku aramejskim.

Oryginalne egzemplarze PŚ nie są dostępne, mamy odpisy ksiąg biblijnych pochodzących ze średniowiecza są zgrupowane w kodeksy. Najstarsze kodeksy ST:

• 1895 – kodeks kairski – księgi prorockie
• 1916 – kodeks metropolitanus – księgi prorockie
• 1930 – kodeks zaleppo – ST wersja palestyńska
• 1008 – kodeks leningradzki – ST

NT najstarsze kodeksy:

• Połowa 19 wieku – kodeks synajski – pełny (S)
• 19 w. – kodeks watykański – z Egiptu (B)
• Kodeks aleksandryjski – Egipt – cała Biblia, oba listy Klemensa (A)
• Kodeks Bezy (D)

Krytyka tekstu.

Są różnice miedzy poszczególnymi opisami różnych ksiąg.

Pius 12 – Divina Spiritus – zadaniem krytyki tekstu jest oddanie czystości PŚ.

Błędy:

• Podobieństwa liter, głosek, wyrazów
• Podobieństwa brzmienia początków lub zakończeń
• Przestawienie liter, głosek, wyrazów
• Posługiwanie się skrótami
• Poprawki gramatyczne
• Poprawki egzegetyczne

Zasady krytyki tekstu:

• Wewnętrzne:

Ø      Mając do wyboru 2 fragmenty wybieramy tekst trudniejszy

Ø      Wersja krótsza – kopista chciał opisać

Ø      Chcąc wykazać, ze wersja jest poprawna wykazujemy jej prawdziwość

• Zewnętrzne:

Ø      Bierzemy pod uwagę liczbę rękopisów

Ø      Wiek rękopisów – starszy tekst się bada

Ø      Staranność zapisu

Aby poprawnie odczytać PŚ musimy brać pod uwagę różne elementy ludzkości PŚ:

• Znajomość języków – aramejski, hebrajski, grecki
• Etymologia wyrazu
• Autorzy
• Czas i miejsce powstania – nie chodzi o miejsce geograficzne; jaka wspólnota, dla jakich celów powstało
• Znajomość historii i geografii biblijnej
• Metody.

3