Bunsch Karol -- Powieści Piastowskie 10 -- Zdobycie Kołobrzegu.pdf

KAROL BUNSCH

ZDOBYCIE KOŁOBRZEGU

I. W GOTOWOŚCI

ołożone nad Odrą, naprzeciw Głogowa, błonia bieliły się od

namiotów. Rozległy łęg, ciągnący się aż ku osadzie zwanej

Serby, stratowany tysiącami kopyt, poszarzał jak po przejściu

szarańczy. Zgromadzone od dwóch niedziel wielkopolskie, śląskie,

krakowskie i sandomierskie rycerstwo głowiło się, dokąd mu iść wy-

padnie, bo od świtu do zmroku książę Bolesław ćwiczył i opatrywał

hufce, szczególną troskę koniom poświęcając. Pieszych wojsk z grodów,

w których odbywali służbę chłopi z książęcych i rycerskich włości,

książę nie ściągnął, co potwierdziło domysły starszych i doświad-

czeńszych wojów, że czeka ich daleka wyprawa, w której szybko iść

przyjdzie.

Choć młodocianemu księciu wąs jeszcze nie zakrył blizny na war-

dze, od której Krzywoustym go nazwano, nie pierwszy raz prowadził

zastępy do boju. Nie licząc wypraw, które dzieckiem jeszcze będąc

pod Sieciechem' odbył, już jako podrostek przy boku ojca dowodził

hufcem, a sam zdobył Międzyrzec i Pomorzan spod Santoka odegnał,

za co, nie doszedłszy jeszcze do lat sprawnych, pas otrzymał.

Siedemnaście lat dopiero liczył książę, ale nie mniej bitew zapisało

się szczerbami na jego tarczy i pancerzu. Wyrósł wśród wojny i wi-

doczne już było, że imię, sławą przodków okryte, nowym blaskiem

ozdobi, a przy nim niejeden czy to z rycerskich rodów, czy z prostych

wojów, którzy los swój związali z jego losem. Z możnych gniazd

trzymali z nim odsunięci przez Sieciecha wielmoże, jak to: Awdańce,

Strzemieńczyki, Jastrzębce i Łabędzie, którzy teraz, przy boku mło-

dego władcy, do władzy i zaszczytów wracali. Garnęła się też do nic-

1 Sieciech z rodu Starżów-Toporczyków był wojewodą i doradcą Władysła-

wa Hermana, na którego miał wpływ nieograniczony. Wygnany z kraju za

sprawą synów księcia.

go młodzież i proste rycerstwo, widząc w młodym księciu wzór mę-

stwa, a przeczuwając władcę i wojownika.

Ustawiczna wojna stawała się rzemiosłem niosącym bogactwa z łu-

pów i nadań obszernych, choć najczęściej pustych ziem, które brań-

cami obsadzić należało. Nie dziw przeto, że poszliby i na cesarza, i na

diabła samego, nie pytając, dokąd ich książę Bolko wiedzie.

Nie zaprzątali sobie też tym myśli w pogodny dzień sobotni. Książę

zarządził wypoczynek, a sam z palatynem Michałem, głową rodu

Awdańców, pojechał do Głogowa. Wypławione konie pognano w łą-

ki, a teraz, korzystając z ciepłego jesiennego dnia, pławiła się mło-

dzież. Niemało potu zmyć trzeba było i utrudzone kości wyłożyć do

słonka, bo pewnie wkrótce znowu przyjdzie pocić się i trudzić. Bolko

nie żałował ni siebie, ni ludzi, ni koni.

Natomiast siedzący przed szeroko rozwartym namiotem trzej wo-

dzowie głowili się, kiedy i dokąd wyruszą. A może głowili się tylko

dwaj, bo komes Skarbimir Awdaniec milczał i jeno półgębkiem jakie

słowo rzucił. Musiał wiedzieć więcej niż inni, bo cieszył się zupełnym

zaufaniem młodego księcia i wraz z ojcem swym, starym palatynem

Michałem, największy miał wpływ na niego. W pełni sił męskich, su-

chy i niezbyt wysokiego wzrostu, nie dawał pozoru takiego wojowni-

ka, jakim był w istocie, wsławiony zwłaszcza w walkach swych

z Pomorzanami, a nie mniej w układach, do których książę go rad

używał, bo umysł miał obrotny. Jeszcze niepozorniej wyglądał Skar-

bimir przy olbrzymim, choć bezrękim Żelisławie z rodu Belinów

i szerokim jak dębowy pień Wojsławie Toporczyku, wrocławskim

komesie i byłym ochmistrzu młodego księcia. Wojsław zawidził Skar-

bimirowi znaczenia i niezbyt go lubił, nie chciał przeto wprost zapy-

tać, czy wie, dokąd pójdzie wyprawa. Mruknął jeno jak do siebie:

- Chceli Bolko na Czechy uderzyć, mógłby nie stać na oczach. Już

by ślepi być musieli, gdyby nie pomiarkowali.

- Piętnaście set pancernych nie dostrzec trudno, ale i zgryźć nie-

łacno - odparł, bawiąc się kubkiem, Awdaniec.

- Swego chcąc dokonać, a strat uniknąć, lepiej z nagła uderzyć -

zauważył Toporczyk. - Zaś bez pieszego luda i machin grodów prze-

cie dobywać nie będziem.

- Wy we Wrocławiu ostać macie, by od granicy dawać baczenie.

Zaś Bolko umie i bez machin grodów dobywać, jako pod Santokiem

pokazał - wymijająco odparł Skarbimir.

- Tedy myślicie, że na Pomorze ruszy?

- Gdy koński łeb przed sobą obaczę, będę wiedział, dokąd nam

droga. A na Pomorze zawżdy rad chadzam i nawet osiadłbym tam.

- Bywali tam już książęcy namiestnicy za Hermana 1 . Ale inna rzecz

kraj najechać, a inna w nim osiedzieć.

- Póki zamęt tutaj, a szarpią nas ze wszystkich stron, trudno by nam

osiedzieć - odparł Awdaniec. - Ale prędzej-później zająć Pomorze

trzeba. Nasza dziedzina to od Mieszkowych czasów i naród ten sam.

Nie żyć nam bez morza, jako drzewu bez wody, a nie zajmiem my, to

weźmie Niemiec lub Duńczyk i jakoby nam dźwierze na świat kłodą

zawalił. Zaś do czasu odgryzać się musim, bo już pod Międzyrzecz

i Wyszogród docierają. Zaś Skjalm Hvide Jomsborg, a Eryk Eigod

Rugię zajął.

- Mówili, że pomarł w Ziemi Świętej - wtrącił Belina - tedy się

Ranowie 2 pewnikiem wyzwolą. Ale co nam o to! Na Rugię konno nie

Herman - brat Bolesława Śmiałego. Sprawował władzą w Polsce w latach

1079-1102. W wyniku wojny domowej, spowodowanej intrygami Siecie-

cha, na żądanie synów podzielił kraj na 3 części: starszemu, Zbigniewowi,

oddał Wielkopolskę z Kujawami, Bolesławowi - Małopolskę i Śląsk

z Ziemią Lubuską, sam zatrzymał Mazowsze. Podział ten stał się później

przyczyną długotrwałych walk o tron między Zbigniewem i Bolesławem

Krzywoustym.

Ranowie lub Rugianie - mieszkańcy wyspy Rugii, należący do grupy Sło-

wian zachodnich.

zajedziem, ja zaś rad bym pociągnął na Morawy, za rękę, com tam

ostawił, odpłacić.

- Wżdyście tego, co wam prawicę odjął, lewicą na miejscu ubili -

zaśmiał się Skarbimir. - Małoż wam odpłaty?

- Gdyby nie to, że i lewa niczego sobie, doma bym siedzieć musiał

jak stara baba. Ale i złota ręka, co mi ją Bolko dał, za tamtą nie sta-

nie. Dobra była i nawykłem do niej, a ninie tyle, że szczyt sobie do

kikuta wiązać każę - odparł Żelisław.

Wojsław niezadowolony, że odwróciła się rozmowa, a niczego po-

miarkować nie wydolił, powstał, mówiąc:

- Pójdę i ja się wypławić, bo ciepło, a ku odmianie się ma.

Jakoż błękit nieba bladł i szarzał, chylące się już ku zachodowi

słońce przygasło, a bory na lewym brzegu Odry zasnuwały się mgieł-

ką. Pusty dotychczas obóz zaroił się od wracających z kąpieli woja-

ków. Wracali gwarnie z pieśnią i prześmiechami. Jeden dzień

wypoczynku przywrócił bezwąsej często jeszcze młodzieży nadmiar

sił, toteż zawrzało w obozie. Bezładny tłum rozsypał się, kupiąc

w gromady dokoła namiotów.

Rycerstwo stało rodami, z których każdy zatkniętym na żerdzi zna-

kiem rodowym miejsce swe wskazywał tak w obozie, jak w szyku czy

bitwie. Luźniała już jednak rodowa więź, bo w burzliwych czasach

niejeden się rodu wyrzekał albo i ród -jego. Coraz też częściej w sze-

regach rycerstwa zjawiał się czy obcy przybysz, czy kmieć za męstwo

do rycerskiej godności podniesiony. Boczyło się na nich rodowe ry-

cerstwo, nowościom niechętne, zwłaszcza odszczepieńcom. I teraz

Wojsław, mijając Żegotę, który przezwisko Zaprzańca na zawołanie

swe przyjął, obrzucił go niechętnym spojrzeniem. Nie dosłyszał, jak

Żegota powiedział do stojącego obok Przedsława Łabędzia:

- Dziw, że się ziemia nie ugina pod tak wielkim dostojnikiem. Ale

Sieciech większy był jeszcze, a ninie obcy chleb jada.

- Gorzki jest obcy chleb - odparł Przedsław, jakby własnej myśli

odpowiadając, gdyż wiadomo było, że nie Sieciecha żałował. Poszedł

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: