Przedmiot metafizyki a przedmiot ontologii.Przedmiot Ontologii.Wg Rudolfa Gocleniusa [koncepcja z 1613 r.]ontologike, to znaczy filozofia dotycące bytu lub traktująca o tym, co najwyższe [ontologia jako filozofia dotycząca bytu].Wg Jana Clauberga [dzieło z 1656] – rozróżnienie na teologię i teozofię. Przy czym Teozofia, to wiedza rozumowa, w przeciwieństwie do teologii, która opiera się na objawieniu,niemal domysłach, pewnego rodzaju dogmatem. Tekst Clauberga mówi o ontologii jako o nauce dotyczącej bytu „w ogóle”,nie takiego czy innego rodzaju bytu, czy jego szczegółowych właściwości. To pewien rodzaj synonimu, szczególny zamiennik pojęcia „metafizyki”.Wg Johanna Christiana Wolffa [dzieło z 1730] – ontologia pojawia się w nim jako synonim „filozofii pierwszej” – oczywiste zaczerpnięcie z Arystotelesa.Przedmiot ontologii według podziału Clauberga Wolffa i Leibniza:byt,nie-byt,nic,wszystko,rzeczy,sposoby rzeczy,substancja,przypadłości,zasady ludzkiego poznania.Przedmiot Metafizyki.Andronikos z Rodos – uporządkował dzieła Arystotelesa wg tych, które traktują o świecie materialnym i tych, które traktują o rzeczach niematerialnych, bardziej ogólniejszych niż przedmiot fizyki.Interpretacje metafizyki idą od tej chwili w dwóch kierunkach:pierwsze, akcentowane na uniwersalność [uogólnienie],drugie, ograniczające ją wyłączne do zakresu niematerialności.1.Aprioryczność metafizyki wg Kanta.Pojęcie metafizyki zawiera w sobie to, że nie może traktować o sprawach empirycznych. Zewnętrzne poznanie jest więc wykluczone automatycznie. Samo poznanie wewnętrzne jest niewystarczające, gdyż stanowi przedmiot psychologii empirycznej. Musi zatem płynąć z czystego poznania intelektualnego i z czystego rozumu, musi być a priori. Tą wizje popierało Koło wiedeńskie, a nie materialiści i scjentyści.Aby odeprzeć zarzuty wysuwane przez kierunki materialistyczne i scjentystyczne, metafizyka musi nie znajdować luk, czy błędów tych kierunków. Jej główym zadaniem jest dowieść, że doświadczenia jakimi się posługuje, są równie ugruntowane i prawomocne, co doświadczenia nauk ścisłych. Oraz, wykazać swoistość przedmiotu którym się zajmuje.2.Metafizyka a poszukiwanie racji dostatecznej.Zasada racji dostatecznej Leibniza: Wykazać że istnieje bardziej coś niż nic. Nic jest przecież prostsze i łatwiejsze niż coś. Dopuściwszy, że rzeczy istnieją powinno się podać rację, dlaczego powinny istnieć tak, a nie inaczej
.
Metafizyka Nauką niesymboliczną wg Bergsona.
Nauki posługują się symbolem w opisie obecnego stanu materialnego rzeczy.
„Metafizyka jest nauką, która obchodzi się bez symboli”
Filozofia Pierwsza w ujęciu Arystotelesa.
Określa przedmiot i zadanie tej dyscypliny: powinna być ona ogólną, rozważać problematykę bytu jako takiego, badać jego ostateczne przyczyny. Byt jako byt, oraz to co przysługuje mu w sposób istotny.
Relacja między filozofią pierwszą a fizyką.
Zasadnicze rozważanie: Jeśli nie ma innych substancji, oprócz substancji, zaistniałych dzięki naturze, bytem zajmować powinna się fizyka, jako nauka. Jeśli natomiast jest jakaś substancja nieruchoma, to ona jest prekursorem natury, a co za tym idzie pozostałych substancji. W drugim wypadku, bytem zajmować powinna się filozofia pierwsza, a co za tym idzie, metafizyka.
Jednak pojęcie bytu nie ogranicza się tylko do bytowości materialnej, ale i do bytów niematerialnych. Więc rysuje się kwestia relacji filozofii pierwszej do teologii.
Średniowiecze przyjmuje za synonimy metafizyki, filozofię pierwszą i teologię. W tej epoce, metafizyka to teologia lub nauka boska, gdyż dociera do bytów najbardziej oderwanych od materialnego świata, dociera więc nawet do Boga. Metafizyka w końcu zyskuje miano mądrości. Św. Albert Wielki uważa metafizykę za mądrość, gdyż jest wiedzą per se [z samej siebie, przyczyna samej siebie, szukamy ją tylko dla niej samej, pragniemy dla niej samej]. Świty Tomasz powie, że wszystkie nauki i sztuki służą temu, aby człowiek zaznał szczęścia, więc potrzeba jednej dziedziny, która stałaby na czele wszystkich poniższych. Jest to mądrość.
#
Teoria przedmiotu metafizyki.
FILOZOFIA TOMISTYCZNA
Metafizyka i ontologia w tomizmie przez większość tomistów, utożsamiane są ze sobą. Krąpiec [przedstawiciel] rezygnuje z pojęcia ontologii i koncentruje się wyłącznie na pojęciu metafizyki. Jest ona poznaniem transcendentalnego rozumu, to jest, rozumu posługującego się powszechnymi zasadami bytu i myślenia. Ów rozum szuka tego co istnieje, a co przejawia się w świecie materialnym szczątkowo jako empiria. Poznanie więc dokonuje się w aspekcie tego co konieczne i tego co powszechne [widać nawiązanie do Kanta]. Punkt wyjścia: potoczne, zdroworozsądkowe dośw. Świata, które doprecyzowane zostaje metafizyką. Następuje przez to dostrzeżenie fundamentalnych problemów. Odpowiedź na nie tkwi w pierwszych zasadach bytu i myśli, które rozszerzają wcześniejszą potoczność. Są to zasady tożsamość niesprzeczności i przyczynowości. Metody te nie mogą być rozpatrywane tylko w aspekcie formalnym, ale odwołać muszą się do doświadczenia bytu.
Wniosek: Metafizykę można uznać za poznanie naukowe.
Kryteria nauki metafizyki w Tomizmie wg Swożewskiego. Obowiązują ją postulaty sprawdzalności i poprawności logicznej. Powszechne wskazanie i powszechna możliwość odtworzenia.
Podst. Zał. Metafizyki Tomistycznej. Muszą być one pierwotne, nieskażone. Należą do nich dane empirii oraz pierwsze zasady intelektu zawierające znamię oczywistości. Potrzebna jest także intersubiektywna przekazywalność [wymaga precyzji i jasności języka metafizyki, czyli zrozumiałości].
FILOZOFIA ALEXIUSA MEINONGA
Teoria przedmiotu obejmuje swym zakresem wszystko co istnieje i wszystko co nie istnieje, nie tyle w aspekcie bycia, co w aspekcie bycia jakimś. Przedmiotem jej jest to co dane, a więc i przedmioty wewnętrznie sprzeczne.
Wniosek: Teoria przedmiotu jest teorią aprioryczną.
Metody dostępu do rzeczywistości.
Do teorii przedmiotu ontologii należy to, co można wyciągnąć z przedmiotu wnioskując tylko z natury tego przedmiotu, natomiast to, co wydobyte z niego a posteriori, należy do teorii przedmiotu metafizyki.
Matematyka – jako nauka abstrakcyjna, szczegółowa teorii przedmiotu ontologii. Nie ma oparcia w empirii, tak jak pozostałe nauki ogólne.
Heidegger a problem metafizyki.
Podejmuje klasyczną problematykę metafizyki, rozwijając jej wnętrze i wzbogacając aparaturę pojęciową. Tworzy ontologię fundamentalną, która zajmować ma się bytem dochodzącym do głosu, bytem szczególnym, posiadającym świadomość swego bytowania. Takim bytem jest byt ludzki. Ma moc odnoszenia się do własnego bycia, jak i do bytów innych. Stosunek taki pozwala na określenie egzystencji. Ontologia w tej myśli za swój przedmiot obiera badanie nad sensem ludzkim, analizę bytu człowieka. Tak widziana ontologia, staje się podstawą metafizyki. Daje początek tym samym, jej reinterpretacji.
Dotychczasowa metafizyka, badała byt, ale nie pytała czym on jest. Głosi że byt jest konieczny. Występują dwie wizje metafizyki u Heideggera:
1. Która myśli byt, nie zdając sobie sprawy z tego, co jest jego podstawą.
2. Która myśli o bycie.
Aby metafizyka stała się sobą, pierwsza, musi się podporządkować drugiej wizji. Jest to możliwe poprzez analizę rozpatrywanego bytu. Analizę natomiast wysuwa ontologia fundamentalna.
Koncepcja metafizyki i ontologii wg Nicolai Hartmanna.
Byt to przedmiot naszego doświadczenia. Posiada dwa oblicza, racjonalne i irracjonalne. Pierwsze daje się wyjaśnić [przedmiot nauk szczegółowych i ontologii], drugie jest tajemnicze [przedmiot metafizyki].
Rozróżnia dwie grupy filozofów:
1. Systematyczni
2. Problemowi.
Filozofowie problemowi, dążą do opracowania systemu, jednak idą po ścieżce fenomenologii, następnie aporetyki, będącej wynikiem przedstawień i problemów wynikających z nich. Na końcu rysuje się, w oparciu o wnioski z poprzedniego szczebla, teoria [teoria znaczy ogląd, nie wyjaśnianie, nie uzasadnianie].
Konkluzja: podstawą nauki filozoficznej jest ontologia, zajmująca się bytem jako bytem, więc rola jej jest taka sama jak filozofii pierwszej [w myśl Arystotelesa].
ROMAN INGARDEN
W filozofii Ingardena ontologia i metafizyka stanowią dwie odrębne dziedziny. Ontologia jest analogiczna do arystotelesowskiej „filozofii pierwszej”, czyli teoretycznej podstawy wszystkich innych dyscyplin naukowych.
Wg niego, ontologia jest [w ujęciu od strony epistemologiczno-metodologicznej]:
• nauką aprioryczną, niezależną epistemologicznie zarówno od postrzeżenia zewnętrznego, jak i wewnętrznego, opartą jedynie na oglądzie ejdetycznym
• nauka niezależną od jakichkolwiek twierdzeń o faktach.
• nauką pierwszą niezależną od pozostałych nauk, którym jednak dostarcza fundamentalnych przesłanek.
Ontologia [od strony swego przedmiotu], zajmuje się aprioryczną analizą zawartości idei, czystymi jakościami idealnymi i koniecznymi związkami między nimi, jak również czystymi możliwościami wyznaczonymi przez te związki.
Stosunek ontologii do metafizyki w myśl Ingardena.
Ontologia – nauka o możliwościach [bada zawartość idei]. Sądy ontologii nie oznajmują o fakcie istnienia.
Metafizyka – zajmuje się faktycznym istnieniem tego, co przez ontologię zostało ustalone jako możliwe [bada przedmioty indywidualne oraz idee], są sądami egzystencjalnymi, kategorycznymi.
Konkluzja: do zrozumienia faktu, nie wystarcza ontologia, potrzeba jest jeszcze metafizyka. Ontologia jest więc przygotowaniem metafizyki, by stwierdzić fakt.
Nie oparte na doświadczeniu rozumowanie dotyczące faktów i istnienia, idzie do kosza [w domyśle metafizyka].
Wszelkie poznanie opiera się na doświadczeniu. Wiedza która nie mo kontaktu z doświadczeniem, nie zasługuje na miano nauki. Kontaktu z doświadczeniem nie ma właśnie metafizyka. Należy ją jednak nie odrzucić, nie wzgardzić, lecz zmienić jej dotychczasowy tor, po którym się posuwała.
wlochaty6666