Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego NATO, (North Atlantic Treaty Organization)
* sojusz polityczno-wojskowy państw Europy Zachodniej, USA i Kanady powołany do istnienia w Waszyngtonie 4 kwietnia 1949, wszedł w życie 24 sierpnia 1949 r. (tzw. Traktat Waszyngtoński)
* Przesłanki powołania - uchwalona przez Senat USA w czerwcu 1948 tzw. rezolucja Vandenberga, która wzywała do tworzenia bloków militarnych w celu zapobiegania sowieckiemu zagrożeniu
NATO – kraje sygnatariusze
* Układ podpisało 12 państw: Belgia, Dania, Francja, Holandia, Islandia, Luksemburg, Norwegia, Portugalia, Wielka Brytania, Włochy, a także Kanada i USA
* 18 lutego 1952 do Paktu przystąpiły Grecja i Turcja,
* 5 maja 1955 przyjęto RFN,
* w 1982 przyjęto Hiszpanię
* 12 marca 1999 r. – Polska, Węgry, Czechy
* W lipcu 1966 Francja opuściła wojskowe struktury Paktu, pozostając jedynie w strukturach politycznych. Grecja wycofała się ze struktur wojskowych po kryzysie cypryjskim w 1974, powróciła jednak do nich w 1980
n Podczas szczytu NATO w Pradze (11-12 listopada 2002 r.) zapadła kolejna decyzja o rozszerzeniu Sojuszu o następujące państwa: Bułgarię, Estonię, Litwę, Łotwę, Rumunię, Słowację i Słowenię. Państwa te od kilku lat prowadziły aktywny dialog polityczny i w sposób praktyczny współpracowały z NATO uczestnicząc w programie Partnerstwo dla Pokoju (PdP) oraz pracach Rady Partnerstwa Euroatlantyckiego (EAPC). Od 1999 państwa te zostały również objęte nowym mechanizmem - Planem Działań na Rzecz Członkostwa (MAP).
n W chwili obecnej trwa proces ratyfikacji Protokołów Akcesyjnych Jego zakończenie planowane jest na wiosnę 2004 r. Zgodnie z podjętymi podczas szczytu NATO w Pradze decyzjami, przyjęcie siedmiu nowych członków w maju 2004 roku nie zakończy procesu rozszerzenia Sojuszu - drzwi do NATO nadal pozostaną otwarte.
NATO - cele
n Podstawę prawną stworzenia NATO stanowił art. 51 Karty Narodów Zjednoczonych dotyczący niezbywalnego prawa członków ONZ do samoobrony indywidualnej lub zbiorowej
n Zgodnie z treścią Preambuły nadrzędne cele NATO to:
Ø ochrona wolności, wspólnego dziedzictwa i cywilizacji narodów, opartych na zasadzie demokracji, wolności jednostki, i rządów prawa
Ø Umacnianie stabilności i dobrobytu na obszarze północnoatlantyckim
Ø Połączenie wysiłków w celu zbiorowej obrony oraz zachowania pokoju i bezpieczeństwa
NATO – nowa koncepcja strategiczna
n Nowa koncepcja strategiczna sojuszu przyjęta podczas spotkania przywódców państw NATO w Rzymie w dniach 7-8 listopada 1991 r. stwierdzała, że podstawowym celem NATO jest zapewnienie wszystkim państwo członkowskim bezpieczeństwa i wolności środkami politycznymi i wojskowym zgodnie z kartą Narodów Zjednoczonych oraz budowanie nowego trwałego ładu pokojowego w Europie
NATO – nowa koncepcja
n Fundament nowej strategii stanowił Traktat Waszyngtoński, ale zawarto w niej także zmiany wprowadzone Deklaracją londyńską z 5-6 lipca 1990 r.
n Według nowej strategii sprostanie różnorodnym wyzwaniom wymaga szerokiego podejścia do spraw bezpieczeństwa: dialogu, współpracy oraz utrzymaniu wspólnego potencjału obronnego.
n Znikło jednorodne i potencjalne zagrożenie (w szczególności obawiano się niekorzystnych następstw destabilizacji wynikającej z problemów gospodarczych, społecznych – patrz konflikty w Jugosławii, Czeczeni, rozbudowy militarnej w Krajach Bliskiego Wschodu, zagrożenia o globalnym zasięgu – patrz 11 września 2001 r. USA)
Polityka bezpieczeństwa sojuszu wg Nowej koncepcji strategicznejŹródło opracowania: M.Perkowski, Integracja europejska, Warszawa, 2002 r.
Partnerstwo dla Pokoju (PdP)
n Z inicjatywą tą wystąpiły Stany Zjednoczone w 1993 r.
n Program przyjęto 11-12 stycznia 1994 r. w Brukseli w formie dokumentu ramowego
n Celem programu jest zbudowanie zdolności i możliwości uczestnictwa państw w NATO – oznacza to: Państwa chcące pogłębić współpracę z NATO podpisują ten dokument a następnie przedstawiają własny Dokument Prezentacyjny, w którym określają stopień zaangażowania we współpracę. Efektem jest wspólne ustalenie indywidualnego Programu Partnerstwa.
n W 1997 r. przyjęto Program Wzmocnionego Partnerstwa, zakładający rozbudowanie możliwości prowadzenia konsultacji i działań obronnych
Organy NATO
Główne organy NATO
n Dzielą się na cywilne (polityczne) i wojskowe (militarne)
n Wszystkie państwa członkowskie są reprezentowane w NATO przez stałych przedstawicieli w randze ambasadorów oraz przedstawicieli wojskowych w stałych sesjach Komitetu Wojskowego
n Obie struktury wzajemnie się przenikają, przy czym władze wojskowe odpowiadają przed cywilami
n 1 lipca 1966 r. – Francja wystąpiła z integrowanego systemu wojsk, w związku z czym kraj ten powołał misję woskową do uczestnictwa w pracach w Komitecie Woskowym
n Islandia – nie ma wojsk – kraj ten reprezentuje przedstawiciel cywilny
n Rada Północnoatlantycka – to jedyny organ statutowy Traktatu Waszyngtońskiego,
n Składa się z przedstawicieli wszystkich państw, zbiera się dwa razy do roku na szczeblu ministerialnym (najczęściej są to ministrowie obrony spraw zagranicznych i finansów) wspomagani przez grupy ekspertów
n Obradom przewodniczy Sekretarz Generalny NATO lub jego zastępca
n Do najważniejszych zadań Rady zalicza się:
* konsultacje polityczne pomiędzy członkami,
* wyznaczanie dyrektyw dla władz wojskowych,
* obronę cywilną,
* ustalanie wysiłku zbrojeniowego państw członkowskich
Komitet Planowania Obrony – ma kompetencje w zakresie spraw wojskowych
Ø W jego skald wchodzą stali przedstawiciele ale zbiera się dwa razy do roku na szczeblu ministrów obrony
Ø Pracę komitetu przygotowuje kulka komitetów z czego jednym z najważniejszych jest Komitet Oceny Obrony który wewnątrz NATO nadzoruje Proces Planowania Sił
Grupa Planowania Nuklearnego – składa się z ministrów obrony krajów członkowskich
Ø Zajmuje się sprawami związanymi z rolą sił nuklearnych i ich rozmieszczeniem
Ø Potencjałem nuklearnym dysponują trzy kraje Paktu: Francja, Stany Zjednoczone i Wielka Brytania
Sekretariat Międzynarodowy – składa się z personelu państw członkowskich podległych Sekretarzowi Generalnemu,
Ø Odpowiada za przygotowanie spotkań
Ø Wspiera proces dochodzenia do konsensusu i podejmowania decyzji miedzy państwami członkowskimi i partnerskim
Sekretarz Generalny NATO
n 4 sierpnia 1999 Rada Północnoatlantycka zatwierdziła kandydaturę Georga Robertsona na stanowisko sekretarza generalnego NATO. Robertson zastąpił J. Solanę w połowie października 1999.
n Przewodniczy NAC, DPC, NPG
n Odpowiada za promocję i kierowanie procesami konsultacji i podejmowania decyzji w NATO
n Reprezentuje NATO na zewnątrz
n Siedziba Sekretarza Generalnego mieści się w Brukseli
n Sekretarz jest wspierany przez zastępcę, 5 asystentów Gabinet oraz Urząd Sekretarza Generalnego
Komitet Wojskowy – naczelny organ strategiczny NATO
Ø Spotkania odbywają się na poziomie szefów obrony
Ø Codzienne prace prowadzą stali przedstawiciele
Ø Główne zadanie to zapewnienie kierownictwa i doradztwa w kwestii polityki wojskowej i strategii
Zintegrowana Struktura Dowodzenia – składa się z sił udostępnianych NATO przez państwa członkowskie
Obszar strategiczny dzieli się na trzy dowództwa: Europy -SHAPE, z siedzibą w Belgii w Mons, Oceanu Atlantyckiego - SACLANT, z siedzibą w Norfolk (USA) i kanału La Manche - CHANCOM, z siedzibą w Portsmouth (Wielka Brytania), oraz jedną strategiczną Grupę Regionalną Kanada-USA.
Międzynarodowy Sztab Dowodzenia – pracami kieruje oficer w randze generała/admirała
Podstawowym zadaniem jest planowanie, ocena i przedstawienie MC zaleceń natury wojskowej
W jego skład wchodzą oficerowie z państw członkowskich
Polska w NATO
Polska w NATO - kalendarium
n 08.10.1989 r. - Po raz pierwszy w historii NATO na obrady Zgromadzenia Parlamentarnego NATO w Rzymie zostali zaproszeni parlamentarzyści z Polski – państwa członkowskiego Układu Warszawskiego.
n 21.03.1990 r. - Minister spraw zagranicznych Krzysztof Skubiszewski złożył pierwszą wizytę w Kwaterze Głównej NATO. Przeprowadził rozmowy z sekretarzem generalnym NATO Manfredem Woernerem i stałymi przedstawicielami państw członkowskich w Radzie Północnoatlantyckiej
n 02.11.1990 r. - Zgromadzenie Północnoatlantyckie przyznało Polsce status tzw. delegata stowarzyszonego
n 03.04.1991 r. - Prezydent RP Lech Wałęsa spotkał się w Brukseli z sekretarzem generalnym NATO Manfredem Woernerem.
Po spotkaniu powiedział: „Były to wstępne rozmowy. Będzie ich więcej, bo pragniemy jednej, bezpiecznej Europy, a jej gwarancje znajdują się w NATO”.
n 08.11.1991 r. - Podczas szczytu NATO w Rzymie zaproponowano powołanie Północnoatlantyckiej Rady Współpracy (North Atlantic Cooperation Council - NACC), która stała się forum współdziałania NATO i państw Europy Środkowej i Wschodniej. Pierwsze posiedzenie Rady odbyło się 20 grudnia
n 31.01.1993 r. - Podczas rozmów na Światowym Forum Gospodarczym w Davos sekretarz generalny NATO Manfred Woerner powiedział, że Polska będzie pierwszym krajem Grupy Wyszehradzkiej, który mo...
annamaria6696