RATOWNICTWO wodne cz.2-Robert MOLASY.pdf

RATOWNICTWO

WODNE

CZĘŚĆ 2

Robert MOLASY

ORGANIZACJA PRACY SŁUŻBY RATOWNICZEJ

ZARZĄD GŁÓWNY WOPR WARSZAWA 1999

Opiniodawcy wydania I mgr inż. Andrzej Kasprusz Instruktor Ratownictwa WOPR - Katowice

Zbiór opracował i zebrał Robert Molasy

Ilustracje

Robert Molasy

Projekt okładki

Wydawnictwo BOG&ART

Wydawca, skład i druk: Wydawnictwo BOG&ART Kajetanów 117 tel./fax(041)3680394do96

Kielce 1999, wydanie I, nakład - l .000 egz.

ISBN 83-87752-13-4

Niniejsza praca dedykowana jest wszystkim ratownikom wodnym, a w szczególności tym, którzy pragną poszerzyć swą wiedzę z zakresu

ratownictwa wodnego.

Chciałbym podziękować Prezesowi ZG WOPR w Warszawie Wojciechowi Plóciennikowi za pomoc i uwagi merytoryczne. Natomiast

Andrzejowi Kaspruszowi za szczegółową recenzję.

Autor

Spis treści

1. Obowiązki ratownika ...................... 2

2. Organizacja kąpielisk ...................... 3

2.1. Wskazówki dotyczące wszystkich typów basenów i kąpielisk . . 3

2.2. Rodzaje kąpielisk ...................... 5

2.3. Regulamin kąpieliska .................... 11

2.4. Sygnalizacja wzrokowa i dźwiękowa ............. 14

2.5. Umiejscowienie stanowiska ratownika ............ 15

2.6. Znaki zakazu, ostrzegawcze i informacyjne .......... 16

2.7. Wykaz sprzętu medycznego, leków i artykułów sanitarnych,

w które powinny być wyposażone pływalnie i kąpieliska .... 17

3. Organizacja pracy służby ratowniczej ..............18

3.1. Samodzielna praca w niewielkim kąpielisku ..........18

3.2. Organizacja pracy na większych kąpieliskach .........18

3.3. Praca na kąpieliskach zlokalizowanych nad rzeką .......19

3.4. Praca w warunkach plaż nadmorskich ............19

3.5. Zalecenia do pracy na koloniach lub obozach letnich dla dzieci . 21

4. Prowadzenie podstawowej dokumentacji podczas pracy

na kąpielisku........................... 25

4.1. Dziennik pracy ratowników ..................25

4.2. Dziennik pracy drużyny WOPR ............... 30

4.3. Dziennik pływań i eksploatacji silnika ............33

4.4. Grafik dyżurów ....................... 36

Literatura .............................. 37

ZARZĄD GŁÓWNY WOPR WARSZAWA 1999

1. OBOWIĄZKI RATOWNIKA

Na podstawie załącznika nr 4 „Szczegółowe warunki bezpieczeństwa osób korzystających z kąpielisk i pływalni"

ROZPORZĄDZENIA RADY MINISTRÓW z dnia 6 maja 1997 r. (Dz. U. z dnia 7 czerwca 1997 r. Nr 57, poz. 358)

Do podstawowych obowiązków ratownika należy:

1) Stałe obserwowanie obszaru kąpieliska i niezwłoczne reagowanie na każdy sygnał wzywania pomocy oraz podejmowanie akcji

ratowniczych.

2) Kontrola stanu urządzeń oraz sprzętu, które zapewniają bezpieczeństwo osób kąpiących się.

Kontrola taka powinna być dwojakiego rodzaju. Pierwsze jeszcze przed podjęciem pracy, ponieważ niejednokrotnie ze względu na

niewłaściwe przechowywanie bądź użytkowanie sprzęt jest częściowo zniszczony i wymaga drobnego remontu. Zwrócić należy uwagę czy

posiada on odpowiednie atesty dla określonego typu sprzętu. Drugą to codzienna kontrola stanu sprzętu przed rozpoczęciem pracy.

3) Kontrola stref dla umiejących i nieumiejących pływać.

4) Wywieszanie na maszcie odpowiedniego koloru flag informacyjnych.

5) Sygnalizowanie za pomocą urządzeń alarmowych (syrena, gwizdek, gong) przekroczeń obowiązującego regulaminu (np.

granicy stref dla umiejących pływać), a w kąpieliskach - także nadchodzącej burzy.

6) Reagowanie na wszelkie wypadki naruszenia regulaminu obowiązującego na terenie kąpieliska lub pływalni.

Obecność ratownika ma stanowić rękojmię utrzymania porządku na kąpielisku i od jego aktywności zależy również poczucie bezpieczeństwa

wśród korzystających z kąpieli.

7) Wpisywanie na tablicy informacyjnej temperatury wody, powietrza, stanu morza oraz innych aktualnych informacji (np.

dotyczących nagłych zmian warunków atmosferycznych).

8) Codzienne kontrolowanie głębokości wody przed otwarciem kąpieliska, a w razie potrzeby przesunięcie miejsca kąpieli

lub czasowe wyłączenie określonych obszarów kąpieliska z używalności.

Szczególnie ma to miejsce na kąpieliskach nadmorskich i zlokalizowanych nad rzekami. Zmiany dna akwenu następują również po burzy.

Miejsca niebezpieczne powinny być obserwowane ze wzmożoną uwagą a niejednokrotnie oznakowane boją lub pławą.

9) Oczyszczenie powierzchni wody i dna obszaru przeznaczonego do kąpieli z wszelkich przedmiotów mogących spowodować

skaleczenie lub inny nieszczęśliwy wypadek.

10) Bieżące prowadzenie dziennika pracy

Winien on znajdować się na każdym kąpielisku. Wpisujemy fam wszystkie najważniejsze zdarzenia jakie zaistniały w czasie dyżuru.

Umieszczamy również w nim informację o warunkach atmosferycznych. Ma to szczególne znaczenie w przypadku pracy na zmiany,

gdzie jeden ratownik przekazuje podpisem pracę zmiennikowi.

Należy również powiedzieć o kilku istotnych sprawach, które pomogą ratownikowi we właściwym wykonywaniu pracy na kąpielisku.

Do nich zaliczamy:

- zorganizowanie drużyny WOPR lub osób do pomocy jest szczególnie istotne w sytuacji, gdy ratownik jest zatrudniony na

kąpielisku. WOPR jest statutowo zobowiązany do zakładania drużyn, a więc ratownik jako członek tej organizacji powinien być tą

sprawą bezpośrednio zainteresowany,

- przygotowanie sprzętu ratowniczego i pomocniczego przed dyżurem oraz zabezpieczenie i konserwacja po zakończeniu

dyżuru, przeciwdziałanie użyciu sprzętu ratowniczego niezgodnie z jego przeznaczeniem,

- nawiązaniu kontaktów z najbliższym posterunkiem Policji. Niemożliwa jest właściwa praca ratownika szczególnie w

sytuacjach konfliktowych bez pomocy organów porządkowych,

- nawiązaniu kontaktów ze służbą zdrowia.

Uwaga! Ratownik uprawniony do przeprowadzania egzaminów na kartę pływacką obowiązany jest przeprowadzać egzaminy w

czasie wolnym od dyżuru.

PAMIĘTAJMY!

Praca na kąpielisku w charakterze ratownika jest ogromnie odpowiedzialna. W każdej chwili jesteśmy pod stałą obserwacją

wszystkich korzystających z kąpieli. Należy więc na kilka spraw zwrócić szczególną uwagę:

- higiena osobista (utrzymanie w czystości w warunkach istnienia pomieszczeń ratowniczych zlokalizowanych w ośrodkach nie

przedstawia obecnie większych trudności),

- ubiór ratownika (winien być czysty, oznakowany czytelnie),

- odpowiednie zachowanie w pracy (z jednej strony taktowne, ale i zarazem stanowcze; od właściwego sposobu utrzymania

porządku a tym samym organizacji pracy będzie w poważnym stopniu zależało bezpieczeństwo korzystających z kąpieli),

- ratownictwo to praca a nie przyjemność (często można zauważyć ratownika, który w czasie pracy zabiera na łódź osoby trzecie nie

będące ratownikami; nie będzie żadnej nieprawidłowości, gdy robimy to po godzinach zamknięcia kąpieliska, lecz absolutnie nie

należy tego czynić w czasie pełnienia dyżuru,

- pod żadnym pozorem nie należy opuszczać stanowiska pracy, lecz gdy już się tak stanie trzeba tak zorganizować pracę, aby na

okres naszej nieobecności wyznaczyć fachowe zastępstwo.

2. ORGANIZACJA KĄPIELISK

Wytyczne na podstawie ROZPORZĄDZENIA RADY MINISTRÓW z dnia 6 maja 1997 r. (Dz. U. z dnia 7 czerwca 1997 r. Nr 57,

poz. 358) W sprawie określania warunków bezpieczeństwa osób przebywających w górach, pływających, kąpiących się i

uprawiających sporty wodne

2.1. Wskazówki dotyczące wszystkich typów basenów i kąpielisk

Wytyczanie wymiarów kąpieliska powinno odbywać się z uwzględnieniem ilości osób, które będą z niego korzystać i częściowo ze

zwróceniem uwagi na realne możliwości zatrudnienia ratowników w celu zabezpieczenia kąpieli. Przykładowo, jeżeli w ośrodku

wypoczynkowym przebywa jednorazowo duża ilość osób, a zatrudniony jest jeden ratownik, do kąpieli można przeznaczyć jedynie

taki odcinek plaży, który będzie (zgodnie z przepisami) strzeżony we właściwy sposób. Zasadniczo minimalne pole wody

przeznaczone do zabawy w wodzie i pływania tam i z powrotem powinno wynosić 7.5 m 2 na jedną osobę.

Trzeba też zdać sobie sprawę, że nie wszyscy uczestnicy wypoczynku nad wodą będą jednorazowo przebywać w wodzie i że zależy

to głównie od jej temperatury i warunków pogodowych. Rozwiązanie tego problemu w odniesieniu do ośrodków zamkniętych i

wszelkiego typu kolonii i obozów jest dość proste. Natomiast wszystkie kąpieliska typu ogólnodostępnego stwarzają trudność w

postaci braku możliwości sterowania dużą ilością osób przebywających jednorazowo nad wodą i w wodzie.

Głębokość wody w miejscach przeznaczonych dla osób nieumiejących pływać nie może przekraczać 1.20 metra. Przy czym za bojami

(pławami) koloru żółtego powinien znajdować się pas bezpieczeństwa o szerokości 5 m i głębokości nie przekraczającej 1.30 m.

Strefy przeznaczone do pływania nie powinny przekraczać głębokości 4 metrów (z wyjątkiem miejsc pod wieżą do skoków).

Ograniczenie strefy umiejącym pływać wyznacza albo ostatni pomost, albo linii czerwonych boi, względnie linia z czerwonymi

pływakami. Przy czym odległość boi od strefy dla nie umiejących pływać lub od linii brzegowej może w kierunku prostopadłym

wynosić maksymalnie 50 m.

Brodziki dla dzieci wyznacza się na głębokości do 40 centymetrów w miejscu, w którym znajduje się piaszczyste i płaski dno, przez

oznaczenie bojami (pławami) oraz otoczenie siatką sięgającą do dna.

Strefy dla nieumiejących pływać oznacza się:

1. Na basenach o stałych brzegach - tablicami i napisami informacyjnymi.

2. Przy kąpieliskach z systemami pomostów - odpowiednio oznakowanym pomostem z tablicą informacyjną o zakazie przekraczania

wyznaczonej przez niego strefy (osobom nie umiejącym pływać).

3. Na kąpieliskach bez pomostów - żółtymi bojami lub liną z żółtymi pływakami.

Na rys. 2.1 przedstawiono schemat kąpieliska z oznaczeniem stref i brodzikiem według warunków prezentowanych powyżej.

Rys. 2.1 Schemat kąpieliska.

Jeżeli kąpielisko ma być zlokalizowane nad rzeką, to w takim miejscu,

gdzie szybkość przepływu wody nie przekracza 1 m/s.

Kąpieliska mogą być urządzane nad obszarami wodnymi, których zanieczyszczenie nie przekracza dopuszczalnych norm ustalonych

w odrębnych przepisach.

Zlokalizowanie kąpieliska wymaga pozytywnej opinii Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego oraz uzgodnienie z

właściwym organem administracji samorządowej, Inspektoratem Żeglugi Śródlądowej i organem Państwowej Inspekcji Sanitarnej, a

lokalizacja nad wodami morskimi - ponadto z dyrektorem właściwego urzędu morskiego.

Wybierając miejsce do kąpieli należy kierować się dodatkowo:

1. Łagodnym spadkiem dna, pozbawionego dołów i nagłych uskoków.

2. Brakiem niebezpiecznych kamieni, korzeni drzew lub wodorostów.

3. Twardym podłożem dna, najlepiej piaszczystym.

4. Dogodnym dostępem do wody i odpowiednio szeroką plażą o dobrych warunkach nasłonecznienia.

Każde miejsce do kąpieli powinno też posiadać albo własny telefon, albo dostęp do takowego w najbliższej odległości, względnie

inny sposób szybkiego wezwania pomocy lekarskiej.

Jeżeli na terenie basenu czy kąpieliska organizuje się miejsce skoków do wody, należy pamiętać o odpowiednim ich zabezpieczeniu.

Podane wymiary i głębokości określają minima, które nie mogą być przekroczone w kierunku ich zmniejszania przedstawia

Tabela 2. l.

Wysokość

Długość basenu mierzona od

Szerokość basenu po obu

Trampoliny

Wieży

Głębokość

basenu

przedniej krawędzi deski +

strefa bezpieczeństwa

stronach trampoliny +

strefa bezpieczeństwa

[cm]

100

300

600 + 450

225 + 25

300

350

600 + 525

300 + 25

500

380

600 + 525

300 + 50

750

410

800 + 400

325 + 75

1000

450

1 200 + 200

375 + 75

Tabela 2.1 Wymiary oraz głębokości na ogólnodostępnych kąpieliskach i basenach w miejscach do skoków do wody.

2.2. Rodzaje kąpielisk

1° Kąpielisko zorganizowane

Kąpieliskiem zorganizowanym jest teren położony nad obszarem wodnym dysponującym plażą, na stałe przystosowany do kąpieli z

wyznaczonymi trwale oznakowanymi strefami kąpieli, wyposażony w urządzenia sanitarne oraz inne urządzenia jak pomosty,

natryski, szatnie.

Do tej kategorii zaliczać będziemy często spotykane małe kąpieliska zlokalizowane najczęściej w pobliżu miast i miasteczek lub

kąpieliska zorganizowane w ośrodkach wypoczynkowych, których gestorami są zakłady pracy bądź osoby prywatne, jak również

kąpieliska zorganizowane przy większych aglomeracjach miejskich - duże, najczęściej z wieloosobową obsadą ratowników.

Każde z nich ma swoją specyfikę. Najczęściej występujące różnice to:

a) wielkość, b) układ,

c) zaplecze - baza zarówno socjalna, jak i sprzętowa.

Cechami, które winny być wspólne są:

a) pomosty z trwale oznakowanymi miejscami dla umiejących i nieumiejących pływać,

b) natryski, szatnie,

c) urządzenia sanitarne.

W zależności od układu budowli wodnych będą one o charakterze zamkniętego czworoboku, względnie z pomostami wpuszczonymi

prostopadle w zbiornik wodny.

W celu stworzenia warunków bezpieczeństwa w kąpielisku zorganizow. należy:

1) zapewnić stałą kontrolę przez ratowników lustra wody z brzegu i od strony wody (z łodzi ratunkowych lub stacjonarnych punktów

ratowniczych na wodzie),

2) trwale oznaczyć strefy dla umiejących i nie umiejących pływać,

3) wydzielić brodzik dla dzieci,

4) zapewnić bieżącą informację dotyczącą temperatury wody i powietrza oraz wysokości fali i siły wiatru,

5) wyposażyć kąpielisko w apteczkę i sprzęt medyczny pierwszej pomocy,

6) wyposażyć kąpielisko w sprzęt ratunkowy i pomocniczy oraz urządzenia sygnalizacyjne ii ostrzegawcze (wzrokowe i słuchowe),

7) ustawić maszty wyposażone w komplet flag informacyjnych.

W zależności od zaplecza - nie wszystkie będą posiadały np. natryski, radiotelefony itp. Kąpielisko zorganizowane powinno być

wyposażone w następujący sprzęt ratunkowy i pomocniczy oraz urządzenia sygnalizacyjne i ostrzegawcze:

1) łodzie ratunkowe

a) motorowe -jedna na każde 400 m linii brzegowej,

b) wiosłowe -jedna na 100 m linii brzegowej,

2) koła ratunkowe z linką lub pasy ratownicze -jedno na 50 m linii brzegowej, zawieszone na słupkach w pobliżu lustra wody,

3) bosaki ratunkowe,

4) liny asekuracyjne z kołowrotkiem, o długości min 80 m na każdym stanowisku ratowniczym (na kąpieliskach morskich -jedna na

każde 100 m linii brzegowej),

5) tuby słuchowe lub elektroakustyczne na wszystkich stanowiskach ratunkowych od strony lądu i wody, tablicę informacyjną,

sygnalizację alarmową,

6) tablice zawierające aktualne informacje o temperaturze wody i powietrza, sile wiatru oraz wysokości fali,

7) sygnalizację alarmową,

8) środki łączności między stanowiskami ratunkowymi (przewodowe lub radiowe),

9) rzutki ratunkowe,

10) sprzęt do nurkowania,

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: