Karty Na Stół.pdf

Agata Christie

Karty na stół

Tytul oryginału : Cards on the table

Wydanie polskie: 1993

Wydanie oryginalne: 1936

Przedmowa autorki

Panuje powszechne przekonanie, że powieść detektywistyczna przypomina wielki

wyścig: tu i tam są startujący, a wśród nich - faworyci, na których stawiamy. „Płacisz

i wybierasz”. Zasada wyboru w powieści jest i odwrotna niż na torze wyścigowym.

Inaczej mówiąc, faworytem jest najmniej prawdopodobna osoba! Wystarczy dostrzec

kogoś, kto nie ma żadnych szans popełnienia zbrodni, i w dziewięciu przypadkach na

dziesięć zadanie skończone.

Ponieważ nie chcę, aby moi wierni Czytelnicy odrzucili książkę z niesmakiem,

wolę ostrzec ich z góry, że to nie ten gatunek. Jest tylko czterech startujących i każdy

z nich spełnia warunki, każdy mógł popełnić zbrodnię. To skutecznie eliminuje

element zaskoczenia. Niemniej uważam, że w wypadku czterech osób, z których

każda popełniła morderstwo i jest zdolna popełnić następne, napięcie będzie równie

duże. Przedstawiam cztery różne osobowości, różne motywy, które mogłyby

doprowadzić do zbrodni. Dedukcja musi być zatem czysto psychologiczna, ale nie

powinno to zmniejszyć zainteresowania, ponieważ najciekawszy jest właśnie umysł

mordercy.

Mogę dodać jeszcze jeden argument na korzyść tej historii: jest ona jednym z

ulubionych przypadków Herkulesa Poirota. Natomiast jego przyjaciel, kapitan

Hastings, po usłyszeniu jej rzekł, że jest bardzo nudna! Chciałabym wiedzieć, z

którym z nich zgodzą się moi Czytelnicy.

ROZDZIAŁ I

Pan Shaitana

- Drogi panie Poirot!

Głos był miękki, niski, modulowany - użyty świadomie jako instrument.

Herkules Poirot odwrócił się na pięcie.

Ukłonił się i ceremonialnie uścisnął podaną sobie rękę.

W jego oczach pojawił się niezwykły wyraz. Można by powiedzieć, że

przypadkowe spotkanie wzbudziło w nim emocje, jakich rzadko miał okazję

doświadczać.

- Co za spotkanie, panie Shaitana - odpowiedział.

Strona 1 z 124

Zamilkli. Stali naprzeciw siebie podobni szermierzom przed walką.

Wokół snuł się wolno leniwy, elegancki londyński tłum. Uszu ich dobiegał

jednostajny szmer przytłumionych głosów.

- Kochanie, są doprawdy rozkoszne! - wycedziła jakaś dama tuż nad uchem

Poirota.

- Po prostu boskie, prawda? - doleciało ich z innej strony.

Była to wystawa tabakierek w „Wessex House”. Wstęp: jedna gwinea, na

wsparcie londyńskich szpitali.

- Drogi panie - powiedział pan Shaitana - jak miło pana zobaczyć! Czyżby

chwilowy przestój w pracy? Sezon ogórkowy w świecie przestępczym? A może ma

się tu dzisiaj odbyć napad? Ale chyba nie mogę na to liczyć!

- Niestety, monsieur - odparł Poirot - Przyszedłem tu w celach czysto prywatnych.

Uwagę pana Shaitany odwróciło na moment Śliczne Młode Stworzenie, mające po

jednej stronie głowy masę loków jak u pudla, a po drugiej - trzy rogi obfitości z

czarnej słomki.

- Moja droga - zwrócił się do niej - dlaczego nie przyszłaś na moje przyjęcie?

Było naprawdę cudownie! Wyobraź sobie, że mnóstwo ludzi naprawdę zwracało się

do mnie! Jedna kobieta powiedziała nawet: „Jak się pan ma” i „Do widzenia”, i

„Dziękuję panu bardzo”, ale ona oczywiście była z Garden City, biedaczka!

Podczas kiedy Śliczne Młode Stworzenie konwersowało z panem Shaitana, Poirot

przypatrywał się pilnie ozdobie jego górnej wargi.

Piękne wąsy, bardzo piękne wąsy, niewykluczone, że jedyne w Londynie, które

mogłyby konkurować z wąsami Poirota.

- Nie są jednak tak bujne - mruknął do siebie. - Nie, zdecydowanie gorsze pod

każdym względem. Tout de m?me* [przyp.: fr. Niemniej], przyciągają oko.

Prawdę mówiąc, cała postać pana Shaitany przyciągała oko - czego zresztą ów

pragnął. Rozmyślnie starał się nadać sobie mefistofeliczny wygląd. Był wysoki i

chudy, z długą i melancholijną twarzą, mocno zaakcentowanymi i czarnymi jak

węgiel brwiami, wąsami o mocno wypomadowanych końcach i malutką, czarną

bródką. Jego ubranie było dziełem sztuki, znakomicie skrojone, nasuwało jednak

myśl o dziwactwie.

Każdy zdrowy Anglik zobaczywszy go pragnął gorąco i z całego serca dać mu

kopniaka! I każdy, niezbyt zresztą oryginalnie, powtarzał: „To ten cholerny

południowiec, Shaitana!”

Na to żona, córka, siostra, ciotka, matka, a nawet babka czy narzeczona

odpowiadała: „Wiem, mój drogi. Oczywiście, jest on okropny. Ale taki bogaty! I te

cudowne przyjęcia! I zawsze mówi takie zabawne i złośliwe historyjki o ludziach.”

Nikt nie wiedział, czy pan Shaitana był Argentyńczykiem, Portugalczykiem,

Grekiem, czy też przedstawicielem jeszcze innej narodowości słusznie pogardzanej

przez wyspiarskich Brytyjczyków.

Jednak co do trzech rzeczy nie było wątpliwości:

Miał luksusowe, piękne mieszkanie w Park Lane.

Strona 2 z 124

Wydawał znakomite przyjęcia: małe, duże, tradycyjne, dziwne i zdecydowanie

macabre.

Prawie wszyscy troszkę się go obawiali.

Co do uczucia lęku, trudno było określić jego przyczynę. Być może chodziło o to,

iż o każdym wiedział trochę za wiele. Zgadzano się też co do tego, że posiadał

dziwne poczucie humoru. Ogólnie uważano, że lepiej go nie obrażać.

Właśnie to jego szczególne poczucie humoru kazało mu dręczyć dziś po południu

Herkulesa Poirota.

- Więc nawet policjanci potrzebują rozrywki? - zapytał. - Studiuje pan sztukę w

podeszłym wieku, panie Poirot.

Poirot roześmiał się dobrodusznie.

- Widzę, że pożyczył pan trzy tabakierki na tę wystawę.

Shaitana skinął lekceważąco ręką.

- Zbiera się drobiazgi tu i tam. Mam parę interesujących sztuk. Nie ograniczam się

do jakiegoś szczególnego okresu ani do kategorii przedmiotów.

- Ma pan liberalny gust - powiedział Poirot z uśmiechem.

- Ma pan rację.

Nagle pan Shaitana niespokojnie poruszył oczyma, wykrzywił usta i uniósł brwi

tak, iż przypominały odwróconą literę „V”.

- Mógłbym nawet pokazać panu parę obiektów z zakresu pańskich zainteresowań,

panie Poirot!

- Ma pan zatem prywatne „czarne muzeum”.

- Phi - pan Shaitana pstryknął pogardliwie palcami. - Kubek, którego używał

morderca z Brighton, łom słynnego włamywacza - to dziecinada! Nigdy nie

zajmowałbym się podobną tandetą. Zbierani wyłącznie najlepsze okazy z każdego

gatunku.

- A co uważa pan, mówiąc górnolotnie, za najlepsze eksponaty w zakresie

zbrodni? - dopytywał się Poirot.

Pan Shaitana pochylił się i położył dwa palce na ramieniu Poirota.

- Ludzi, którzy ją popełnili - syknął dramatycznie.

Brwi Poirota nieznacznie się uniosły.

- Aha, zaskoczyłem pana! Mój drogi, patrzymy na tę sprawę z diametralnie

różnych punktów widzenia. Dla pana zbrodnia jest sprawą rutyny: morderstwo,

śledztwo, rozwiązanie i w końcu (ponieważ jest pan niewątpliwie zdolnym

człowiekiem) skazanie. Takie banały mnie nie interesują! Nie obchodzą mnie

nieudacznicy. Złapany morderca jest kiepskim mordercą. Drugorzędnym. Nie, ja

patrzę na tę sprawę z artystycznego punktu widzenia. Kolekcjonuję tylko

najlepszych!

- Najlepszych, czyli...?

- Tych, którym się udało! Szczęściarzy! Zbrodniarzy, którzy wiodą przyjemne

życie, na których nie padł nawet ślad podejrzenia. Przyzna pan, że to zabawne hobby.

- Inaczej bym to określił.

Strona 3 z 124

- Mam myśl! - krzyknął Shaitana, nie zwracając uwagi na detektywa. - Urządzę

obiadek. Obiadek, w czasie którego przedstawię moje eksponaty! To doprawdy

niezwykle zabawny pomysł. Nie wiem, dlaczego nigdy przedtem nie przyszedł mi do

głowy. Tak - tak, doskonale to sobie wyobrażam... Musi mi pan dać trochę czasu. Nie

w przyszłym tygodniu, powiedzmy za dwa tygodnie. Jest pan wtedy wolny? Jaki

dzień panu odpowiada?

- Każdy dzień będzie dla mnie odpowiedni - odparł Poirot skłaniając głowę.

- Dobrze. Powiedzmy zatem... piątek. To będzie piątek osiemnastego. Zaraz

zapiszę w notesie. Naprawdę, ten pomysł cieszy mnie ogromnie.

- Nie jestem zupełnie pewien, czy mnie cieszy - powiedział wolno Poirot. - Nie

znaczy to, że jestem obojętny na pańskie uprzejme zaproszenie, nie o to chodzi...

- Szokuje to pańską filisterską wrażliwość? - przerwał mu Shaitana - Drogi panie,

musi się pan uwolnić z ograniczeń policyjnej mentalności.

- To prawda, że do morderstwa mam całkowicie mieszczańskie nastawienie -

odparł Poirot.

- Ależ, mój drogi, dlaczego? W wypadku głupiego partactwa - zgadzam się z

panem. Ale morderstwo może być sztuką! Morderca może być artystą.

- Przyznaję panu słuszność.

- A zatem?

- Nie zmienia to faktu, że jest wciąż mordercą!

- Drogi panie Poirot, przeprowadzenie sprawy z najwyższą doskonałością stanowi

wystarczające usprawiedliwienie! Pan jest taki prozaiczny. Pragnie pan złapać

mordercę, zakuć go, uwięzić i wreszcie skręcić mu kark we wczesnych godzinach

rannych. Moim zdaniem morderca, który odniósł sukces, powinien zostać

nagrodzony pensją z funduszy państwowych i być honorowany zaproszeniami na

obiady!

Poirot wzruszył ramionami.

- Nie jestem tak nieczuły na artyzm w zbrodni, jak pan myśli. Podziwiam zbrodnie

doskonałą, tak jak podziwiam wspaniałego, krwiożerczego tygrysa. Stojąc na

zewnątrz jego klatki. Nie wejdę do środka. Oczywiście o ile nie będzie to moim

obowiązkiem. Ponieważ, widzi pan, panie Shaitana, tygrys może skoczyć...

Shaitana roześmiał się.

- Wiem. A morderca?

- Może zabić - powiedział poważnie Poirot.

- Co za panikarz z pana! Zatem nie przyjdzie pan na spotkanie z moją kolekcją

tygrysów?

- Przeciwnie, będę zachwycony.

- Odważny krok.

- Niezupełnie mnie pan zrozumiał. Moje słowa stanowiły ostrzeżenie. Powiedział

pan, że pański pomysł kolekcjonowania morderców jest zabawny. Odparłem, że

użyłbym innego określenia. To określenie brzmi „niebezpieczny”. Sądzę, że pańskie

hobby, panie Shaitana, może stać się niebezpieczne!

Shaitana uśmiechnął się diabelsko.

Strona 4 z 124

- Więc mogę się pana spodziewać osiemnastego?

- Jak najbardziej - odparł Poirot z ukłonem. - Mille remerciments* [przyp.: fr.

Wielkie dzięki.].

- Urządzę małe przyjęcie. Proszę nie zapomnieć. Ósma godzina.

Odszedł. Poirot jeszcze chwilę za nim patrzył, a potem powoli pokiwał głową.

ROZDZIAŁ II

Obiad u pana Shaitany

Drzwi mieszkania pana Shaitany otworzyły się bezszelestnie. Siwowłosy

kamerdyner cofnął się i przepuścił Poirota. Zamknął drzwi równie cicho i zręcznie

uwolnił gościa od płaszcza i kapelusza.

- Jakie nazwisko mam podać? - spytał.

- Herkules Poirot.

Kiedy kamerdyner otworzył drzwi i zaanonsował Poirota, do hallu napłynął

przytłumiony gwar rozmów.

Shaitana, z kieliszkiem sherry w ręce, wyszedł powitać gościa. Był, jak zwykle,

nieskazitelnie ubrany. Tego wieczoru wyglądał jeszcze bardziej mefistofelicznie niż

zazwyczaj.

- Pozwoli pan, że pana przedstawię. Czy zna pan panią Oliver?

Jako organizator widowiska uradował się na widok lekkiego zaskoczenia Poirota.

Pani Ariadna Oliver była bardzo znaną pisarką kryminałów i powieści

sensacyjnych. Pisała popularne (choć niezbyt gramatyczne) artykuły, jak Pociąg do

zbrodni, Głośne zbrodnie w afekcie, Morderstwo z miłości kontra morderstwo dla

zysku. Była także gorącą popleczniczką feministek. Gdy w prasie głośno było o

jakimś morderstwie, było pewne, że ukaże się wywiad z panią Oliver, w którym

pisarka powie: „Gdyby na czele Scotland Yardu stała kobieta, wszystko wyglądałoby

inaczej”. Najpoważniej w świecie wierzyła w kobiecą intuicję.

Poza tym była sympatyczną panią w średnim wieku, przystojną, choć nieco

niedbale ubraną, z ładnymi oczami, i wielką ilością nieposkromionych, siwych

włosów, z którymi stale eksperymentowała. Jednego dnia miała wygląd

intelektualistki, włosy zaczesane z czoła i splecione w wielki węzeł na karku,

drugiego dnia rozpuszczone i lekko falujące, jak u Madonny, jeszcze kiedy indziej -

masę nieporządnych loków. Tego właśnie wieczoru pani Oliver wypróbowywała

fryzurę z grzywką.

Poirota, którego spotkała wcześniej na obiedzie literackim, powitała miłym,

basowym głosem.

- Nadinspektora Battle’a niewątpliwie pan zna - powiedział Shaitana.

Na te słowa wysunął się do przodu wielki, barczysty mężczyzna o nieruchomej

twarzy. Patrząc na niego miało się wrażenie, że nadinspektor Battle został wyciosany

z drewna, co więcej, że drewno to pochodziło z okrętu wojennego.

Strona 5 z 124

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: